ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--

Συνεχίζονται οι αναταράξεις που προκαλεί η επιλογή του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να αποπέμψει τον υπουργό Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον με συνοπτικές διαδικασίες (με μήνυμα στο «Τουίτερ») και να τον αντικαταστήσει με τον διευθυντή της CIA, Μάικ Πομπέο. Η υπόθεση είναι βαθύτερη από τις διαφωνίες που είχαν εκφραστεί κατά καιρούς από το πρώην στέλεχος της «ExxonMobil». Το βέβαιο είναι ότι συνιστά έκφραση των ενδοαστικών αντιθέσεων στις ΗΠΑ και, το πιθανότερο, σηματοδοτεί την ακόμα πιο επιθετική πολιτική της αμερικανικής ηγεσίας σε θέματα όπως η διεθνής συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και οι σχέσεις με τη Ρωσία, κάτι που διαφαίνεται και από τους σχεδιασμούς στη Συρία.

Ο απερχόμενος ΥΠΕΞ, σε συνέντευξη Τύπου, παραδέχτηκε ότι υπήρχαν διαφωνίες και ότι πριν από μερικούς μήνες είχε όντως αποκαλέσει τον Πρόεδρο Τραμπ «ηλίθιο», ενώ ενημέρωσε ότι θα παραμείνει έως τις 31 Μάρτη στο υπουργείο. Το ίδιο διάστημα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνεχίζουν να βγαίνουν «μαχαίρια» αποδίδοντας ευθύνες στον Τίλερσον για τις αποχωρήσεις, τον τελευταίο χρόνο, πολλών διπλωματών καριέρας.

Την ίδια ώρα, αναμενόμενες είναι οι αντιδράσεις, ανησυχίες και προτροπές σε άλλες χώρες. Ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκτσί, εκτίμησε ότι η απόλυση Τίλερσον συνδέεται άμεσα με την πιθανή απόφαση του Προέδρου Τραμπ να εγκαταλείψει τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Οι αλλαγές στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ έγιναν γι' αυτόν τον σκοπό ή τουλάχιστον αυτός είναι ένας από τους λόγους», είπε αναφερόμενος στην απόφαση του Τραμπ να αντικαταστήσει τον Τίλερσον με τον Μάικ Πομπέο, που είναι απροκάλυπτα υπέρμαχος της «σκληρής γραμμής» απέναντι στην Τεχεράνη.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, εξέφρασε την ελπίδα πως η χώρα του θα οικοδομήσει καλές σχέσεις με τον νέο Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, όμως τον κάλεσε «να σέβεται» την Τουρκία. Αφορμή φαίνεται πως είχε δώσει ένα μήνυμα που είχε αναρτήσει στο «Τουίτερ», τον Ιούλη του 2016, πριν γίνει διευθυντής της CIA, ο Πομπέο, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, στο οποίο χαρακτήριζε την Τουρκία «ολοκληρωτική ισλαμιστική δικτατορία». Το μήνυμα αργότερα διαγράφηκε, αλλά δεν... ξεχάστηκε.

Στη Μόσχα, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, εκτίμησε ότι «δεν μπορεί να πέσουν πιο χαμηλά από το πάτωμα» οι ρωσο-αμερικανικές σχέσεις, εκφράζοντας παρ' όλα αυτά την ελπίδα πως ο νέος υπουργός θα ακολουθήσει μία «πιο εποικοδομητική και νηφάλια προσέγγιση με τη Ρωσία».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, οι Δημοκρατικοί βουλευτές της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων αντέδρασαν κατά της προχτεσινής απόφασης των Ρεπουμπλικάνων να τερματίσουν τις έρευνες για τον πιθανό ρόλο της Ρωσίας και τις επαφές με το προεκλογικό επιτελείο του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ανακοινώνοντας ότι θα τις συνεχίσουν και θα γράψουν τη δική τους αναφορά, μολονότι δεν θα μπορούν να πραγματοποιούν ακροάσεις και να παράγουν έγγραφα και πληροφορίες καθώς αποτελούν κοινοβουλευτική μειοψηφία.

ΤΕΧΕΡΑΝΗ.--

Η ρωσο-ιρανική συνεργασία δεν περιορίζεται μόνο στον πόλεμο της Συρίας, καθώς επεκτείνεται μεταξύ άλλων και στον τομέα της Ενέργειας. Χτες η ιρανική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία υπέγραψε δύο συμφωνίες για την εκμετάλλευση πετρελαϊκών κοιτασμάτων Αμπάν και Παϊντάρ ε-Γαρμπ στο δυτικό Ιράν (κοντά στα σύνορα με το Ιράκ) για 10 χρόνια με τη ρωσική κρατική εταιρεία «Zarubezhneft».

Ο Ιρανός υπουργός Πετρελαίου Μπιτζάν Ζανγκανέχ εμφανίστηκε ικανοποιημένος από την εξέλιξη, τονίζοντας ότι η χτεσινή συμφωνία είναι η πρώτη «για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων με μια εξέχουσα ρωσική εταιρεία», έπειτα από μία «δύσκολη διαπραγμάτευση».

Η «Zarubezhneft» μετέχει με ποσοστό 80% στην κοινοπραξία που ανέλαβε το έργο, ενώ η ιρανική «Dana Energy» κατέχει το υπόλοιπο 20%. Ο Ζανγκανέχ είπε επίσης ότι η Τεχεράνη διαπραγματεύεται επί του παρόντος και με άλλες ρωσικές εταιρείες, όπως οι «Gazprom», «Lukoil» και «Rosnef».

Η παραπάνω συμφωνία είναι η δεύτερη μεγάλη συμφωνία που υπογράφουν στελέχη της ιρανικής κρατικής εταιρείας Ενέργειας με ξένο μονοπώλιο, μετά από εκείνη που υπέγραψαν τον Ιούλη του 2017 με τη γαλλική εταιρεία TOTAL, ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για την ανάπτυξη του τεράστιου υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου «South Pars», σε κοινοπραξία με την κινεζική κρατική εταιρεία CNPC και την ιρανική κρατική εταιρεία «Petropars».

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.--

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου της Κομισιόν, η ΕΕ «κινητοποιεί πρόσθετη χρηματοδότηση» προς την Τουρκία, «υπέρ της "Διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες"» και θεσπίζοντας «το νομικό πλαίσιο» για τη δεύτερη δόση ύψους 3 δισ. ευρώ. Συνεχίζεται έτσι η εφαρμογή της «δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας», με την οποία το 2016 ξεκίνησε η διμερής συνεργασία για την «αντιμετώπιση του Προσφυγικού», ως όχημα όμως ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών διεργασιών και ανταγωνισμών.

Το νέο πακέτο που οι Βρυξέλλες «κινητοποιούν» προς την Αγκυρα έρχεται σε μια περίοδο που συνεχίζονται έντονα οι «τριβές» ανάμεσα σε Τουρκία και Δύση (βλ. «επιπλοκές» στις σχέσεις Τουρκίας και Γερμανίας, αλλά και Ολλανδίας), μαζί όμως με επισημάνσεις εκατέρωθεν για τη σημασία να διατηρηθούν δίαυλοι επικοινωνίας, αλλά και συνεργασίας, τουλάχιστον σε ορισμένους τομείς (όπως η Αμυνα), ακόμα και ανεξάρτητα από την ενταξιακή πορεία της Αγκυρας.

Είναι ενδεικτικές οι χτεσινές δηλώσεις του επίτροπου Μετανάστευσης Δημήτρη Αβραμόπουλου, που χαρακτήρισε τη «συνεργασία μας (της ΕΕ) με την Τουρκία κλειδί για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων», προσθέτοντας ότι «η επαναπροσέγγιση Τουρκίας και ΕΕ αποτελεί μακροπρόθεσμη δέσμευση που άρχισε πριν μερικά χρόνια. Αποτελεί ζήτημα κοινής και πολύ σαφούς πολιτικής βούλησης... Μη αναγκαίες εντάσεις μπορούν και πρέπει να αποφευχθούν».

Πάντως, ο Πρόεδρος Ερντογάν φέρεται να παραπονέθηκε για το μικρό ποσό και να είπε ενώπιον δημάρχων και κοινοταρχών ότι «η ΕΕ ενώ βοήθησε τη χρεοκοπημένη Ελλάδα με 400 δισ. ευρώ, αφήνει την Τουρκία μόνη της».