Associated Press

Παλαιστίνιος με μολότοφ ενάντια στα ισραηλινά τανκς

Επί ώρες ισραηλινά ελικόπτερα και πολεμικά πλοία έπλητταν, χτες το πρωί, με ρουκέτες θέσεις της παλαιστινιακής αστυνομίας, των ειδικών δυνάμεων ασφαλείας, αλλά και κτίρια της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα. Στο επίκεντρο των επιδρομών βρέθηκαν, κυρίως, οι περιοχές της Γάζας, Μπέιτ Λαχία και ο προσφυγικός καταυλισμός Τζαμπάλιγιε, ενώ ο πρώτος απολογισμός ανέφερε τουλάχιστον 5 τραυματίες, με μεγάλη πιθανότητα ο αριθμός αυτός να αυξηθεί κατά πολύ. Εντός των στρατηγικών στόχων συγκαταλέγεται και ένας σταθμός διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος της Λωρίδας της Γάζας να έχει βυθιστεί στο σκοτάδι. Με ανακοίνωσή του, ο ισραηλινός στρατός τόνιζε ότι «ο βομβαρδισμός είναι απάντηση, στις επιθέσεις με όλμους, που δέχτηκαν 4, παρακείμενες στη Γάζα, ισραηλινές κοινότητες κατά τη διάρκεια της προηγούμενης νύχτας».

Associated Press

Ρουκέτες από ελικόπτερο έχουν προκαλέσει ζημιές στα γραφεία της παλαιστινιακής αστυνομίας

Σε ιδιαίτερα τεταμένη ατμόσφαιρα, αλλά χωρίς συγκρούσεις, ολοκληρώθηκε, στην Τζενίν, η κηδεία του Ιγιάντ Χαρντάν, στελέχους της Τζιχάντ, ο οποίος έπεσε θύμα δολοφονίας ακριβείας, την Πέμπτη, όταν ο τηλεφωνικός θάλαμος που χρησιμοποιούσε εξερράγη. Χιλιάδες μέλη της Τζιχάντ, που πήραν μέρος στην κηδεία, απείλησαν με επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων. Ο ισραηλινός στρατός δεν είχε, μέχρι χτες, σχολιάσει καν τη δολοφονία του Χαρντάν. Δε σχολίασε, όμως, ούτε αρκετά δημοσιεύματα του ισραηλινού Τύπου, τα οποία εξήραν την τακτική των δολοφονιών ακριβείας, συμπεριλαμβανομένης και της συγκεκριμένης πράξης.

Ενώ ο ισραηλινός στρατός έχει, ήδη, τεθεί σε κατάσταση υψίστου ετοιμότητας με δεδομένη και την έναρξη της εβραϊκής γιορτής του «Passover», η ισραηλινή ηγεσία ανεβάζει ακόμη περισσότερο τους τόνους. Ο υπουργός Εσωτερικών Ούζι Λαντάου, μέλος του Λικούντ, τάχθηκε απερίφραστα υπέρ της κλιμάκωσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων. «Δεν πρέπει να απαντούμε με βομβαρδισμούς σπασμωδικά, κάθε τρεις ημέρες, πρέπει να τους πλήττουμε νυχθημερόν, κάθε ώρα, μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να τερματιστεί κάθε επίθεση εναντίον του Ισραήλ», τόνιζε ο Λαντάου. Μάλιστα, ο Ισραηλινός υπουργός δε δίστασε να χαρακτηρίσει τον Γιάσερ Αραφάτ «εγκληματία πολέμου» και να κατηγορήσει το συνάδελφό του, υπουργό Εξωτερικών Σιμόν Πέρες επειδή αποδέχτηκε να συναντηθεί με εκπροσώπους της Παλαιστινιακής Αρχής.

Παράλληλα με τις επιδρομές και πυροδοτώντας ακόμη εντονότερες αντιδράσεις, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της να προχωρήσει σε επέκταση δύο, ήδη, μεγάλων εβραϊκών εποικισμών στη Δυτική Οχθη. Πρόκειται για τον Μάαλε Αντουμίμ, κοντά στην Ιερουσαλήμ, και τον Αλφέι Μενάσεϊ, κοντά στη Νάμπλους. Επίσης, από το γραφείο του Αριέλ Σαρόν έγινε γνωστό ότι δίνεται άδεια σε όποιον Ισραηλινό πολίτη επιθυμεί να επισκεφθεί την πλατεία του Τεμένους, στο Αλ Ακσά της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, τον τόπο, δηλαδή, που ο Σαρόν επισκέφθηκε στις 28 Σεπτέμβρη και πυροδότησε τις μετέπειτα γνωστές εξελίξεις. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα, ήταν, επί της ουσίας, απαγορευμένο στους Εβραίους πολίτες να μεταβαίνουν στην πλατεία των Τεμένων, τόσο για θρησκευτικούς λόγους (για να μη «μιαθούν») όσο και για λόγους εξασφάλισης της ηρεμίας.

Αμεση ήταν η αντίδραση του Παλαιστινίου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ και για τις δύο αποφάσεις της ισραηλινής κυβέρνησης. Ο Αραφάτ προειδοποίησε ότι με τον τρόπο αυτό πυροδοτείται περαιτέρω κλιμάκωση, ενώ η κατάσταση είναι, ήδη, εξαιρετικά τεταμένη. Μάλιστα, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές, ο Αραφάτ, σε έκτακτη συνομιλία που είχε με τον ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, επανέφερε στο προσκήνιο το αίτημα της ανάπτυξης διεθνούς δύναμης για την προστασία του παλαιστινιακού λαού.

Η απόφαση επέκτασης των εποικισμών, όμως, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση της βίας έχει προκαλέσει ανησυχία και δυσφορία και σε διεθνές επίπεδο. Ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, Φρανσουά Ριβασό, επικρίνει την ισραηλινή κυβέρνηση για τη «λάθος τακτική βίας και άσκησης στρατιωτικής ισχύος που επιμένει να ακολουθεί απέναντι στους Παλαιστινίους, με αποτέλεσμα να οξύνεται η ένταση και πυροδοτείται νέος κύκλος βίας». Εκκληση για αποκλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων απηύθυνε και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λαμπέρτο Ντίνι, ενώ ο Αιγύπτιος ομόλογός του Αμρ Μούσα υπογράμμιζε ότι «μετά τις αλλεπάλληλες προκλήσεις, σε όλα τα επίπεδα, από την πλευρά του Ισραήλ, κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τους Παλαιστινίους για την οποιαδήποτε αντίδραση έχουν απολύτως δικαιολογημένα».

Αίσθηση έχουν προκαλέσει, πάντως, οι δηλώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, Ρίτσαρντ Μούτσερ, ο οποίος επέκρινε έντονα την απόφαση επέκτασης των εποικισμών, χαρακτηρίζοντας την ισραηλινή απόφαση «επικίνδυνα προκλητική», της οποίας ζητά την άμεση ανάκληση. Και όλα αυτά, ενώ έγινε γνωστό ότι οι 300 Αμερικανοί βουλευτές, με επιστολή τους, ζητούν από τον Πρόεδρο Μπους να επανεξετάσει τη θέση των ΗΠΑ απέναντι στην Παλαιστινιακή Αρχή, μέσα από τη διακοπή της παροχής, κάθε είδους βοήθειας, εκτιμώντας ότι αυτή ευθύνεται για το κύμα βίας.

Associated Press

Πιλότος κινεζικού μαχητικού, που ήταν μάρτυρας στο επεισόδιο, διηγείται τα γεγονότα

Τη «συγνώμη» οφείλουν οι Αμερικανοί, καθώς όλες οι υποθέσεις και έρευνες ενισχύουν την εκδοχή που εξαρχής είχαν δώσει οι κινεζικές αρχές, ότι την πλήρη ευθύνη φέρει το αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος ΕΡ-3, το οποίο εμβόλισε το κινεζικό F-8.

Κατ' αρχάς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που έδωσε χτες προς την κρατική τηλεόραση αλλά και το κινεζικό ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ζινχουά» ο Ζάο Γιου, ο δεύτερος πιλότος που είχε πάρει μέρος στο «επεισόδιο» μεταξύ των τριών αεροπλάνων στον εναέριο χώρο πάνω από τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, είπε ότι όταν τα δύο κινεζικά μαχητικά προσέγγισαν το κατασκοπευτικό ΕΡ-3, το ένα μαχητικό διαλύθηκε σε κομμάτια όταν το ΕΡ-3 το χτύπησε. Σύμφωνα με τον Ζάο, το ΕΡ-3 χτύπησε το F-8 στην ουρά και ο πιλότος, Γουάνγκ Γουέι, στην επικοινωνία που είχε με τον Ζάο έλεγε πως προσπαθούσε να κρατήσει το μαχητικό, όμως η προσπάθεια απέδωσε μόνο για 30 δευτερόλεπτα. Μετά το μαχητικό άρχισε να πέφτει και να διαλύεται, ενώ ο Γουάνγκ έπεσε με αλεξίπτωτο και παρά τις εντατικές καθημερινές έρευνες η τύχη του αγνοείται ακόμη.

Η εκδοχή, μάλιστα, ενισχύεται και επιβεβαιώνεται από το γεγονός, ότι αξιωματούχοι του Πενταγώνου σε δηλώσεις τους προς τους δημοσιογράφους την Πέμπτη, που δημοσιεύει το χτεσινό φύλλο των «Irish Times», ανέφεραν πως η σύγκρουση των δύο αεροσκαφών συνέβη όταν το κινεζικό μαχητικό βρέθηκε να πετά ακριβώς από κάτω από το ΕΡ-3 και κατόπιν το τελευταίο έγειρε προς τα αριστερά και το χτύπησε. Αν και αυτή η εκδοχή ακόμη δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως από την αμερικανική πλευρά, αλλά αποσαφηνίζει την εικόνα για το ποιος φέρει την ευθύνη και μπορεί, αν επισημοποιηθεί, τονίζουν οι ίδιες πηγές, να αποτελέσει την πιο σοβαρή εξέλιξη για τη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ των δύο πλευρών.

Βέβαια, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εξελίξεις, η αναγκαία και απαραίτητη προϋπόθεση είναι επισήμως οι ΗΠΑ να ζητήσουν συγνώμη, κάτι που θα σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη αλλά και να πάθουν ακόμη ένα διπλωματικό και πολιτικό «κάζο», που όμως πρέπει να έχουν συνηθίσει τελευταίως. Οπως έγινε και με την περίπτωση του εμβολισμού του ιαπωνικού αλιευτικού από το αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο ή του «κατά λάθος» βομβαρδισμού Αμερικανών και Νεοζηλανδών αξιωματικών κατά τη διάρκεια άσκησης στο Κουβέιτ ή όταν την περασμένη Τρίτη αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο εισήλθε σε λιμάνι της νήσου Ναγκασάκι χωρίς να ζητηθεί άδεια, γεγονός που προκάλεσε την οργή των Ιαπώνων, ή με το «λάθος» του βομβαρδισμού της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι το Μάη του 1999. Και βέβαια, κανείς δεν τολμά να αναφέρει χωρίς να γελά το «στρατιωτικό και κατασκοπευτικό» κάζο που έπαθαν οι Αμερικανοί αφού το ΕΡ-3 προσγειώθηκε σε στρατιωτική βάση και εννοείται ότι οι Κινέζοι αξιωματικοί, ως όφειλαν, το «εξέτασαν εξονυχιστικά».

Πάντως, τους Αμερικανούς αξιωματούχους, εδώ και δύο μέρες, τους έχει πιάσει μία «ακατάσχετη» φλυαρία όσον αφορά στην εξέλιξη της διένεξης. Ολες οι δηλώσεις κάνουν λόγο για «βήματα προόδου» και αισιοδοξία, εννοώντας πιθανά ότι οι διαβουλεύσεις γίνονται κυρίως στο πώς θα εξευρεθεί μία ικανοποιητική λύση, δηλαδή ο τρόπος που θα διατυπωθεί αυτή η συγνώμη της αμερικανικής πλευράς, ώστε να γίνει αμοιβαία αποδεκτή.

Ισως γίνει σταδιακά... Μπορεί και η αιφνιδιαστική «λύπη» του Αμερικανού Προέδρου για την απώλεια της ζωής του Κινέζου πιλότου, όπως αυτή εκφράστηκε την Πέμπτη, είναι προς αυτή την κατεύθυνση, αν και ο Πρόεδρος επέμεινε ότι στόχος είναι η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης για την απελευθέρωση των μελών του πληρώματος του αμερικανικού αεροσκάφους. «Οι Κινέζοι οφείλουν να ενεργήσουν. Ελπίζω να το κάνουν γρήγορα», δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος, αφού εξέφρασε τη λύπη του για το περιστατικό και το θάνατο του πιλότου του κινεζικού μαχητικού.

Χτες, πάντως, συντονίστηκε εκ νέου με το κλίμα γενικής αισιοδοξίας, αφού ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους διαβλέπει «πρόοδο» έπειτα από τη νύχτα εντατικών διπλωματικών επαφών μεταξύ των δυο χωρών, όπως δήλωσε χτες ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλέισερ. «Ο Πρόεδρος πιστεύει ότι σημειώνουμε πρόοδο», είπε ο Φλέισερ σε δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι η καθυστερημένη συνάντηση μεταξύ Αμερικανών διπλωματών και των 24 μελών του αμερικανικού πληρώματος, που κρατούνται από την Κίνα, έγινε. Ερωτηθείς τι είναι αυτό που κάνει τον Αμερικανό Πρόεδρο να πιστεύει ότι σημειώνεται πρόοδος, ο Φλέισερ απάντησε: «Το νόημα των διπλωματικών συζητήσεων».

Ενθαρρημένος εμφανίστηκε χτες κατά τις δηλώσεις του και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, αναφερόμενος στις τελευταίες εξελίξεις στην κρίση με το Πεκίνο όσον αφορά στο αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος και το πλήρωμά του, που κρατούνται στην Κίνα. Πρόσθεσε δε ότι υπάρχει «κινητικότητα» στις συνομιλίες για τον τερματισμό της κρίσης.

Οσο για τα 24 μέλη του πληρώματος κρατούνται όλα μαζί και το ηθικό τους είναι πολύ υψηλό, όπως δήλωσε ο Αμερικανός στρατιωτικός ακόλουθος Νιλ Σίλοκ, έπειτα από τη συνάντηση που είχε σήμερα με το αμερικανικό πλήρωμα στην Κίνα. Παρόλο που οι Αμερικανοί μέχρι τώρα δεν έχουν λάβει καμία διαβεβαίωση από τους Κινέζους ότι επίκειται η απελευθέρωση των μελών του πληρώματος του κατασκοπευτικού αεροσκάφους, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον επισήμαναν ότι τις τελευταίες ώρες έχει βελτιωθεί ουσιαστικά η κατάσταση.

Μπορεί οι Αμερικανοί να αισιοδοξούν αλλά η κινεζική ηγεσία παραμένει και αυτή σταθερή στη θέση της. Την ικανοποίησή του εξέφρασε χτες το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών για τη λύπη που εξέφρασε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζορτζ Μπους για το θάνατο του Κινέζου πιλότου, αλλά επανέλαβε το κινεζικό αίτημα να ζητήσουν οι ΗΠΑ συγνώμη για τη σύγκρουση του αμερικανικού κατασκοπευτικού αεροσκάφους με κινεζικό καταδιωκτικό.

«Η λύπη που εξέφρασε η αμερικανική πλευρά είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την επίλυση αυτού του ζητήματος», σχολίασε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Σουν Γιουξί. Το επόμενο βήμα, πρόσθεσε ο Κινέζος εκπρόσωπος, είναι «να παραδεχτούν οι ΗΠΑ τα λάθη τους και να ζητήσουν επισήμως συγνώμη».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πρόεδρος της Κίνας, Ζιανγκ Ζεμίν, που έφτασε χτες στη χιλιανή πρωτεύουσα, Σαντιάγο, τον πρώτο σταθμό της 12ήμερης περιοδείας του στη Λατινική Αμερική. Ο Ζεμίν δήλωσε ξανά ότι «οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη», ενώ ερωτώμενος από Χιλιανό δημοσιογράφο εάν η Κίνα πρόκειται να αφήσει ελεύθερους τους Αμερικανούς ο Ζεμίν ξεκαθάρισε: «Μετά το επεισόδιο απευθύνθηκα στο λαό της χώρας μου... Κατέστησα σαφή τη θέση μου». Πάντως, πρόσθεσε, ότι θα πρέπει να βρεθεί η «κατάλληλη» λύση ώστε να διαφυλαχτούν οι σινοαμερικανικές σχέσεις μετά το επεισόδιο.

Για πρώτη φορά δηλώσεις έκανε και η ρωσική ηγεσία, διά μέσου του Αλεξάντερ Λοσιούκοφ - δεύτερος στην ιεραρχία της ρωσικής διπλωματίας - ο οποίος χαρακτήρισε «λυπηρό» το διπλωματικό επεισόδιο που προκλήθηκε από τη σύγκρουση των δύο αεροπλάνων και πρόσθεσε ότι δε θα βοηθήσει «στην προώθηση της ασφάλειας» στην Ασία, όπως μετέδωσε χτες το πρακτορείο «Ιντερφάξ».

Associated Press

Η αστυνομία αντιμετωπίζει με ρίψεις νερού τους διαδηλωτές

Προ της ουσιαστικής αποτυχίας της τουρκικής κυβέρνησης να προσελκύσει δάνεια, αλλά και της αδυναμίας του υποτιθέμενου «Μεσσία» της οικονομίας Κεμάλ Ντερβίς - τουλάχιστον μέχρι να έρθουν στη Βουλή 14 νομοσχέδια την επόμενη βδομάδα - να ανακοινώσει μέτρα ικανά να αλλάξουν τα πράγματα, ο Ετσεβίτ αισθάνθηκε την ανάγκη να πει ότι η κυβέρνησή του δεν υπάρχει περίπτωση να πέσει «αυτή τη στιγμή», μεταδίδουν ειδησεογραφικά πρακτορεία. Ο ίδιος είπε πως ο Λιν υποσχέθηκε προς τον ίδιο ότι «η Παγκόσμια Τράπεζα θα βοηθήσει την Τουρκία σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς». Σε μια δήλωση που προφανώς προορίζεται για εσωτερική κατανάλωση, είπε ακόμη πως η ΠΤ «θα διευρύνει τη βοήθεια, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης».

Η κατάσταση στην Τουρκία είναι τεταμένη - αυτό ο Ετσεβίτ το καταλαβαίνει πολύ καλά. Χιλιάδες έμποροι, που στενάζουν από την υποτίμηση 50% του νομίσματος, τις αυξήσεις στα καύσιμα και τα τιμολόγια των δημοσίων επιχειρήσεων και την ουσιαστική κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, έχουν βγει στους δρόμους και διαδηλώνουν. Η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι και δε βοηθούν καθόλου οι φήμες περί πραξικοπήματος. Η επίκληση του Προέδρου Αχμέντ Νετζντέτ Σεζέρ προς τους πολίτες να επιδείξουν «ψυχραιμία» δε βοήθησε και πολύ. Η «κούρσα για την ανάνηψη της οικονομίας της Τουρκίας» για την οποία μιλούσε η Νόρα Μπούστανι στην εφημερίδα «Τhe Washington Post» προ ημερών μοιάζει μάλλον με... μαραθώνιο μετ' εμποδίων.

Την έντονη διαμαρτυρία κουρδικών οργανώσεων προκάλεσε η απόφαση του Βουκουρεστίου να απελάσει στην Τουρκία τον επιχειρηματία Χασάν Καγιά, στέλεχος του Χαντέπ, ο οποίος είχε αιτηθεί πολιτικού ασύλου από τις αρχές της χώρας. Η ζωή του Καγιά, σύμφωνα με τις δηλώσεις στελεχών κουρδικών οργανώσεων, απειλείται στην Τουρκία.

Ρουμανικό δικαστήριο απέρριψε την αίτηση ασύλου που υπέβαλε ο Καγιά, διότι «αποτελεί απειλή για την ασφάλεια της Ρουμανίας», σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών στο Βουκουρέστι. Δε δόθηκαν λεπτομέρειες. Πάντως ρουμανικός τηλεοπτικός σταθμός ανέφερε ότι ο Καγιά συγκέντρωνε κεφάλαια για το ΡΚΚ.

Παράλληλα χτες η εφημερίδα «Τurkish Daily News» δημοσίευσε λεπτομέρειες εγκυκλίου του υπουργείου Εσωτερικών που αφορά μετάδοση ειδήσεων σχετικά με το Κουρδικό: Η εγκύκλιος του υπουργείου παραθέτει μία σειρά όρων, τους οποίους δεν πρέπει να χρησιμοποιεί η κρατική ραδιοφωνία (TRT) και αναφέρει αυτούς που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται. Ολοι οι «ευαίσθητοι» όροι, όπως «εξέγερση», «κουρδική εξέγερση», «αγώνας για την ελευθερία» και «ένοπλος αγώνας», αντικαθίστανται από το «τρομοκρατικές ενέργειες».

Οι όροι «Κούρδος»,«κουρδική φυλή», «Κούρδοι τουρκικής καταγωγής» και «Κούρδοι πολίτες», αντικαθίστανται από το «Τούρκος πολίτης». Απαγορεύονται όροι όπως «εκκενωθέντα χωριά», που αντικαθίσταται από το «εγκαταλειμμένα χωριά» και «χαμηλής έντασης πόλεμος», ο οποίος θα λέγεται «αγώνας κατά της τρομοκρατίας»...