ΣΚΟΠΙΑ.-

Ο εφιάλτης επέκτασης των συγκρούσεων εντός των Σκοπίων παραμένει παρά τη χτεσινή κήρυξη εκεχειρίας (ενδεχομένως εκπνέει γύρω στις 14.00 σήμερα το μεσημέρι) που ανακοίνωσαν χτες (πρώτα) η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι (για «ανθρωπιστικούς λόγους») και έπειτα οι Αλβανοί αυτονομιστές του λεγόμενου «Απελευθερωτικού Στρατού), οι οποίοι απέχουν πλέον μόνο επτά χιλιόμετρα από τα πρώτα βορειοδυτικά προάστια της πρωτεύουσας της ΠΓΔΜ και απειλούν να βομβαρδίσουν το αεροδρόμιο Πέτροβιτς και το διυλιστήριο «ΟΚΤΑ»!

Παράλληλα, με την εύθραυστη εκεχειρία φουντώνει το επιδεινούμενο δράμα δεκάδων χιλιάδων αμάχων που έχουν εγκλωβιστεί εντός και πέριξ των θεάτρων των συγκρούσεων -σε πολλές περιπτώσεις δίχως πόσιμο νερό και αρκετά τρόφιμα!

Μπροστά στο πολεμικό και πολιτικό δράμα, που οδηγεί ολοταχώς στο διαμελισμό και διάλυση της ΠΓΔΜ -με επικίνδυνες επιπτώσεις για την ευρύτερη περιοχή-, οι εταίροι της ΕΕ παραμένουν θεατές που εκτοξεύουν ανελλιπώς λεκτικές καταδίκες κατά της «βίας» των αυτονομιστών και την ίδια ώρα αλυσοδένουν όσο μπορούν τις αρχές της ΠΓΔΜ, ώστε να ενδώσουν στα βασικότερα αιτήματα που εγείρει ο «Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός».

Ο Νικόλα Ντιμιτρόφ, σύμβουλος του προέδρου Μπόρις Τραϊκόφσκι, ήταν ο άνθρωπος που ανακοίνωσε νωρίς χτες το μεσημέρι τη «μονομερή» κήρυξη εκεχειρίας στα μέτωπα του πολέμου -και ιδιαίτερα στις περιοχές του Κουμάνοβο- για να αποφευχθούν μείζονες ανθρωπιστικές καταστροφές, εξαιτίας της έλλειψης πόσιμου νερού και τροφίμων για χιλιάδες αμάχων.

Ο Ντιμιτρόφ απέφυγε να διευκρινίσει τη διάρκεια της εκεχειρίας που κήρυξε η κυβέρνηση Γκεοργκιέφσκι και διέψευσε πως προέβη σ' αυτή την απόφαση, επειδή φοβήθηκε τις απειλές των αυτονομιστών για βομβαρδισμό νευραλγικών σημείων εντός των Σκοπίων. Αρκέστηκε, πάντως, να προσθέσει πως το μέτρο της εκεχειρίας ελήφθη μετά από «συστάσεις» (δηλαδή, πιέσεις...) αξιωματούχων του Οργανισμού για τη Συνεργασία και την Ασφάλεια στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

«Η μονομερής εκεχειρία αποσκοπεί στην παροχή πόσιμου νερού και τροφίμων στους κατοίκους του Κουμάνοβο και της περιοχής του Λίπκοβο. Η εκεχειρία θα διαρκέσει μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι ανθρωπιστικές ενέργειες, που θα οργανώσει ο ΟΑΣΕ», είπε ο Ντιμιτρόφ. Ο ίδιος πρόσθεσε πως ο πρόεδρος Τραϊκόφσκι σε συμφωνία με το διοικητή του Γενικού Επιτελείου Στρατού της ΠΓΔΜ κατέληξαν σ' αυτή την απόφαση, με σκοπό την αντιμετώπιση της κρίσης και πάταξη των τρομοκρατών υπό τις εντολές ενός κοινού επιτελείου,«Κέντρου», μεταξύ στρατού και αστυνομίας που αναμένεται να συγκροτηθεί σήμερα.

Ο Ντιμιτρόφ, αναφερόμενος στις απειλές για βομβαρδισμό νευραλγικών κέντρων των Σκοπίων, που εκτόξευσαν προχτές στελέχη των Αλβανών αυτονομιστών, δήλωσε:«Οι απειλές είναι σοβαρές, εντούτοις η χώρα θα κάνει το καλύτερο δυνατό, για να εξουδετερώσει αυτές τις απειλές. Οι τρομοκράτες χρησιμοποιούν το τελευταίο τους όπλο στις εναντίον μας επιθέσεις: τον άμαχο πληθυσμό. Μια τέτοια κίνηση δε φανερώνει παρά μόνον αδυναμία...».

Την ίδια περίπου ώρα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών, Στέβο Πενταρόφσκι, εξέφραζε σε δημοσιογράφους την οργή των κατοίκων τού παρακείμενου -με την κωμόπολη Αρατσίνοβο (που έχουν καταλάβει οι αυτονομιστές από την Παρασκευή)- χωριού Σταζκόφσκι, που ζήτησαν, όπως είπε, από τις αρχές όπλα για να υπερασπιστούν εαυτούς και τη χώρα!

Στο άλλο «στρατόπεδο», οι αυτονομιστές ανακοίνωσαν νωρίς το απόγευμα πως θα «σεβαστούν» την εκεχειρία που κήρυξε η κυβέρνηση Γκεοργκιέφσκι τουλάχιστον για 24 ώρες. Σύμφωνα με φαξ, που απέστειλε εκπρόσωπος των Αλβανών αυτονομιστών στο πρακτορείο «Ρόιτερς», τα όπλα του λεγόμενου «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» θα σιωπήσουν έως τις 14.00 (τοπική ώρα) σήμερα.

Δεν κατέστη σαφές εάν αμέσως μετά ή λίγο αργότερα θα υλοποιήσουν τις απειλές περί βομβαρδισμού του αεροδρομίου «ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ» των Σκοπίων, του διυλιστηρίου «ΟΚΤΑ», αστυνομικών τμημάτων της πρωτεύουσας... Πάντως, σύμφωνα με χτεσινή δήλωση του διοικητή των αυτονομιστών γνωστού με το «όνομα» Χότζα, το βαρύ πυροβολικό του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού» στοχεύει ήδη προς τα Σκόπια...

Πάντως, οι απειλές των αυτονομιστών πως διαθέτουν τα «κατάλληλα» όπλα και απλώς αναμένουν την εντολή για να αρχίσουν τους βομβαρδισμούς και εντός Σκοπίων, ελήφθησαν πολύ σοβαρά από τις διοικήσεις όλων των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιριών που πραγματοποιούν δρομολόγια από και προς τα Σκόπια πλην της γερμανικής «Λουφτχάνσα»...

Οι πρώτες εταιρίες που ματαίωσαν τα δρομολόγια προς τα Σκόπια ήταν η «Μπριτς Αιργουέις», οι γιουγκοσλαβικές αερογραμμές «JAT», ενώ η ελβετική «Σουίς Αιρ» παρέκαμψε το αεροδρόμιο των Σκοπίων, πραγματοποιώντας προσωρινώς πτήσεις μόνον προς το νότιο αεροδρόμιο της Οχρίδας.

Νωρίτερα, (Κυριακή) είχε προηγηθεί η έκδοση απαγορευτικής ταξιδιωτικής οδηγίας προς την ΠΓΔΜ από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που κάλεσε τους Αμερικανούς πολίτες να μην πραγματοποιούν ταξίδια προς τα Σκόπια.

«Η κατάσταση στα βορειοδυτικά της χώρας και κυρίως στο Αρατσίνοβο, κοντά στα Σκόπια, είναι δυνητικά επικίνδυνη. Οσοι Αμερικανοί πολίτες ζουν στην περιοχή θα πρέπει να προσέχουν σ'όλη τη "Μακεδονία", αποφεύγοντας τα πλήθη και τις διαδηλώσεις, να παρακολουθούντα τοπικά νέα και να αναθεωρούν καταλλήλως τα σχέδια μετακίνησής του», ανέφερε η ταξιδιωτική οδηγία που εξέδωσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ συνεδρίασε χτες στο Λουξεμβούργο και εξέδωσε μία διόλου πρωτότυπη ανακοίνωση σε σχέση με τις δραματικές εξελίξεις στα Σκόπια. Πρώτα, εξέφρασε τη «βαθύτατη ανησυχία του» για την επιδείνωση της κατάστασης στην ΠΓΔΜ. Επειτα, καταδίκασε τις «συνεχιζόμενες τρομοκρατικές ενέργειες των Αλβανών εξτρεμιστών», τους κάλεσε να καταθέσουν τα όπλα και απηύθυναν έκκληση στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ για...«αυτοσυγκράτηση»...

«Οι εξτρεμιστές πρέπει να καταθέσουν τα όπλα... Οποιαδήποτε απάντηση πρέπει να είναι ανάλογη των ενεργειών τους», ανέφεραν στην ανακοίνωσή τους οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, μην παραλείποντας να επικροτήσουν το αόριστο σχέδιο «ειρήνης» που παρουσίασε την περασμένη Παρασκευή ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Μπόρις Τραϊκόφσκι χαρακτηρίζοντάς το ως «μια εποικοδομητική προσέγγιση για να ξεπεραστεί η παρούσα κρίση».

Τη δε ύστατη στιγμή, που η φωτιά του πολέμου απειλεί να πνίξει την ΠΓΔΜ απ' άκρη σ' άκρη, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ επέμειναν ευθαρσώς... σε ακαδημαϊκές παρατηρήσεις, όπως η «σημασία του διαλόγου στις σχέσεις μεταξύ των εθνοτήτων στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού», η ανάγκη «συνολικής μεταρρύθμισης που θα "εγγυάται τα δικαιώματα ολόκληρου του πληθυσμού της χώρας ανεξαρτήτως εθνότητας» κ.λπ.

Και οι υπουργοί ΕΕ ολοκλήρωσαν τη «σημαντική» συνεισφορά τους» για «ειρήνη» στην ΠΓΔΜ, προσκαλώντας τον πρωθυπουργό Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι να τους συναντήσει στην επόμενη υπουργική σύνοδό τους, στις 25 και 26 Ιουνίου...

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΠΡΑΓΑ.-

«Το ζήτημα δεν είναι εάν θα συνεργαστούμε με το Δικαστήριο της Χάγης, αλλά η μέθοδος συνεργασίας... Πιστεύω πως θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ των κομμάτων της γιουγκοσλαβικής βουλής», δήλωσε χτες ο πρωθυπουργός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, Ζόραν Ζίζιτς στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Πράγα, υπαινισσόμενος ουσιαστικά την άρση των αντιδράσεων που εγείρουν οι βουλευτές του Λαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος Μαυροβουνίου, που έναντι του διαβόητου νομοσχεδίου του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Δικαιοσύνης, που θα προβλέπει την-αντισυνταγματική έως σήμερα...-έκδοση Γιουγκοσλάβων πολιτών (με πρώτον στη σειρά τον πρώην Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς) στο δικαστήριο της Χάγης... Το ίδιο 24ωρο, η εφημερίδα ΠΟΛΙΤΙΚΑ του Βελιγραδίου δημοσίευε δημοσκόπηση, σύμφωνα με την οποία η μεγάλη πλειοψηφία των Σέρβων πολιτών (ποσοστό της τάξης του 40%) αντιτίθενται στην έκδοση του πρώην Προέδρου Μιλόσεβιτς και άλλων Γιουγκοσλάβων στο Δικαστήριο της Χάγης...

«Θέλουμε να συνεργαστούμε και το μόνο ζήτημα είναι η μέθοδος της συνεργασίας. Οποιοσδήποτε διέπραξε έγκλημα πολέμου πρέπει να τεθεί ενώπιον των ευθυνών του...», είπε συγκεκριμένα ο Ζίζιτς στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε χτες στην Πράγα μετά τη συνάντησή του με τον Τσέχο ομόλογό του, Μίλος Ζέμαν. Ο Ζίζιτς, πάντως, άδραξε την ευκαιρία να διαμαρτυρηθεί για τις ισχυρές πιέσεις που προβάλλει η Δύση -με πρώτες τις ΗΠΑ- που απειλούν με «πάγωμα» κάθε είδους οικονομικής βοήθειας, εάν δεν ψηφιστεί το νομοσχέδιο της Χάγης...«Η οικονομική βοήθεια δε θα έπρεπε να καθορίζεται απ' αυτή τη συνεργασία με το δικαστήριο της Χάγης», κατέληξε ο Ζίζιτς.

Μολονότι ο Ζίζιτς φαίνεται αισιόδοξος για την τελική έκβαση των έντονων «διεργασιών» στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο μεταξύ των βουλευτών του «Λαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος» Μαυροβουνίου (στο οποίο ανήκει ο Ζόραν Ζίζιτς) και των βουλευτών της «Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης» του Προέδρου Βόγισλαβ Κοστούνιτσα, εντούτοις, η πλειοψηφία των Σέρβων αντιδρά στην προοπτική της-αντισυνταγματικής έως τώρα-έκδοσης γιουγκοσλάβων πολιτών-και φυσικά του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς- στο Δικαστήριο της Χάγης.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας δημοσκόπησης που δημοσίευσε χτες στο Βελιγράδι η ημερήσια εφημερίδα «Πολίτικα», το 40% του δείγματος των 1.000 ερωτηθέντων που απάντησαν στην έρευνα της εταιρίας «Φάκτορ Πλας» αντιτίθενται στην έκδοση του πρώην Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και επιθυμεί τη διεξαγωγή της δίκης του στη Σερβία. Το 19,4% αντιτίθενται επίσης στην έκδοση Μιλόσεβιτς και οποιουδήποτε Γιουγκοσλάβου πολίτη θεωρώντας ότι μία τέτοια διαδικασία θα κινούσε διεκδικήσεις πολεμικών αποζημιώσεων από χώρες που προέκυψαν από τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ενα άλλο 10% θα επιθυμούσε την έκδοση του Μιλόσεβιτς στο δικαστήριο της Χάγης με την προϋπόθεση πως θα απαγγελθούν κατηγορίες και άλλων ηγετών της πρώην Γιουγκοσλαβίας και τέλος μόνον το 8,3% θα ήθελε την εκδίκαση της υπόθεσης του πρώην προέδρου της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας ανεξάρτητα από το χώρο διεξαγωγής της δίκης.