Τις νέες παραδόσεις προηγμένων οπλικών συστημάτων από τη Δύση, με μεγάλη εμβέλεια πυρός, δηλώνει ότι αναμένει η Ουκρανία, την ώρα που ο ρωσικός στρατός σημειώνει πρόοδο στο Ντονμπάς, ενώ οι ρωσικές και φιλορωσικές δυνάμεις δρομολογούν δημοψηφίσματα για να ενταχθούν στη Ρωσία ουκρανικές περιοχές που έχουν καταληφθεί στον νότο, κοντά στην Κριμαία.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν προχτές ότι θα αποστείλουν προηγμένους εκτοξευτές πυραύλων υψηλής κινητικότητας M-142, γνωστούς και ως «Himars». Πρόκειται για κινητούς εκτοξευτές ικανούς να πλήξουν στόχους σε απόσταση από περίπου 60 χλμ. μέχρι σχεδόν 500 χλμ. μακριά, ανάλογα με τον τύπο των πυρομαχικών που χρησιμοποιούνται. Σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση, οι εκτοξευτές θα έχουν βεληνεκές έως και 80 χλμ., ενώ η ουκρανική κυβέρνηση έχει «υποσχεθεί» στους «συμμάχους» της ότι δεν θα τα αξιοποιήσει για να χτυπήσει ρωσικό έδαφος.

Οι ΗΠΑ θα στείλουν αρχικά 4 από αυτά τα συστήματα και η εκπαίδευση των ουκρανικών δυνάμεων για τη χρήση τους θα διαρκέσει τουλάχιστον τρεις βδομάδες, δήλωσε ο υφυπουργός Αμυνας Κόλιν Καλ.

Ανώτεροι αξιωματούχοι της διοίκησης δήλωσαν ότι οι ΗΠΑ θα παράσχουν επίσης πυρομαχικά ακριβείας, γνωστά ως Guided Multiple Launch Rocket System (GMLRS), που θα επιτρέψουν στις ουκρανικές δυνάμεις να χτυπήσουν με ακρίβεια στόχους έως και 70 χλμ. μακριά. Αυτό θα τους έδινε σημαντικά μεγαλύτερη εμβέλεια από τα «Howitzer» που χρησιμοποιούν αυτήν τη στιγμή. Το σύστημα «Himars» βασίζεται σε ένα βαρύ φορτηγό, που μπορεί να χωρέσει 6 GMLRS, σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό.

Η προμήθεια των όπλων, σύμφωνα με ανώτατο αξιωματούχο της κυβέρνησης, θα επιτρέψει στην Ουκρανία «να χτυπήσει με μεγαλύτερη ακρίβεια βασικούς στόχους στο πεδίο της μάχης από μεγαλύτερη απόσταση εντός της Ουκρανίας».

Το Κίεβο έχει ζητήσει εδώ και καιρό συστήματα που θα του επέτρεπαν να πλήξει τις ρωσικές δυνάμεις από μεγαλύτερες αποστάσεις, υποστηρίζοντας ότι αυτά είναι απαραίτητα για να διατηρήσει εδάφη και να ξεκινήσει αντεπιθέσεις.

Τις τελευταίες μέρες η Ρωσία σημείωσε σταδιακή πρόοδο μέσα και γύρω από το Ντονμπάς, η δε Ουκρανία πίεσε για δύναμη πυρός μεγαλύτερης εμβέλειας προκειμένου να αποκρούσει τη ρωσική επίθεση, σε μια σύγκρουση που έχει εξελιχθεί κυρίως σε μάχη πυροβολικού στην περιοχή.

Τα προς παράδοση πυραυλικά συστήματα των ΗΠΑ δεν έχουν απλώς μεγαλύτερη εμβέλεια, αλλά είναι και πιο ισχυρά από τα «Howitzer», τα φονικά drones και τους φορητούς αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους με τα οποία έχουν προμηθεύσει την Ουκρανία οι δυτικές χώρες μέχρι στιγμής.

«Ο Πρόεδρός μας έχει πει πολλές φορές ότι αν είχαμε λάβει αυτά τα όπλα στο παρελθόν, η κατάσταση θα ήταν διαφορετική, με λιγότερες κατεχόμενες περιοχές στα χέρια της Ρωσίας σήμερα», δήλωσε στους «Financial Times» ο Γιούρι Σακ, σύμβουλος του Ουκρανού υπουργού Αμυνας.

Η Ρωσία αυτήν τη στιγμή κατέχει περίπου το 20% του εδάφους της Ουκρανίας, δήλωσε χτες στο κοινοβούλιο του Λουξεμβούργου ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι. «Πρέπει να αμυνθούμε ενάντια σε ολόκληρο σχεδόν τον ρωσικό στρατό. Ολοι οι έτοιμοι για μάχη ρωσικοί στρατιωτικοί σχηματισμοί εμπλέκονται σε αυτήν την επιθετικότητα», είπε, προσθέτοντας ότι η πρώτη γραμμή της μάχης εκτείνεται σε πάνω από 1.000 χιλιόμετρα.

Τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, που «κάνει τη διαφορά στο πεδίο της μάχης κάθε μέρα», εξήρε ο γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, μετά τη χτεσινή του συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν.

Ερωτηθείς για την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία, ο γγ του ΝΑΤΟ απάντησε ότι «οι πόλεμοι είναι από τη φύση τους απρόβλεπτοι, και ως εκ τούτου πρέπει απλώς να είμαστε προετοιμασμένοι μακροπρόθεσμα».

Πρόσθεσε ότι έχει γίνει ένας «πόλεμος φθοράς», όπου οι Ουκρανοί «πληρώνουν σκληρό τίμημα για την υπεράσπιση της χώρας τους στο πεδίο της μάχης», αλλά και «η Ρωσία δέχεται υψηλές απώλειες».

Πάντως ο πόλεμος «θα λήξει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», ανέφερε, και η Ουκρανία εξακολουθεί να χρειάζεται την υποστήριξη του ΝΑΤΟ.

Ο Στόλτενμπεργκ συζήτησε ακόμα με την ηγεσία των ΗΠΑ τις προετοιμασίες για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στα τέλη Ιούνη στη Μαδρίτη, η οποία όπως είπε «λαμβάνει χώρα σε μια κρίσιμη στιγμή για την ασφάλεια».

Η Γερμανία, σε στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ, εξετάζει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει την Ουκρανία με πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων, περιορισμένου βεληνεκούς, ενώ προχτές ο καγκελάριος Ολ. Σολτς ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα στείλει στην Ουκρανία το πιο σύγχρονο αντιαεροπορικό σύστημα που διαθέτει.

Τις ανακοινώσεις του καγκελάριου υποδέχτηκε με ικανοποίηση ο Ουκρανός πρέσβης στο Βερολίνο Α. Μέλνικ, ο οποίος συχνά ασκεί σφοδρή κριτική στη στάση της γερμανικής κυβέρνησης.

«Επιτέλους μπορούμε να πούμε στον καγκελάριο Σολτς: Από καρδιάς, ευχαριστούμε!», δήλωσε ο Μέλνικ και έκανε λόγο για σημείο καμπής για τη χώρα του. «Ελπίζουμε και σε περαιτέρω σύγχρονα οπλικά συστήματα από τη Γερμανία», πρόσθεσε, αναφερόμενος συγκεκριμένα στα τεθωρακισμένα «Marder» και «Leopard 1». «Περιμένουμε σύντομα το πράσινο φως από την κυβέρνηση» για να τα αγοράσει η Ουκρανία από τις γερμανικές πολεμικές βιομηχανίες, συνέχισε, ενώ σχολίασε ότι η τελευταία παράδοση γερμανικών όπλων στην Ουκρανία έγινε στις 3 Μάη.

Προσπαθώντας να απαντήσει στις επικρίσεις που δέχεται η γερμανική κυβέρνηση σχετικά με την επιθυμητή για αυτήν έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία και «μέχρι ποιο σημείο» επιδιώκει να νικήσει η Ουκρανία, η Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε χτες ότι «η Ουκρανία πρέπει να κερδίσει τον πόλεμο».

«Αυτό που λέει ο καγκελάριος ισχύει. Ασφαλώς και δεν πρέπει η Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο - αντιθέτως, πρέπει να τον χάσει στρατηγικά. Η Ρωσία παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο. Θέλει να διαταράξει την ειρήνη στην Ουκρανία, γι' αυτό και η Ουκρανία δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να χάσει», τόνισε η Γερμανίδα ΥΠΕΞ.

Η Μπέρμποκ επανέλαβε ότι η Γερμανία θα συνεχίσει τη μακροπρόθεσμη στήριξη της Ουκρανίας σε στρατιωτικό, πολιτικό, οικονομικό και ανθρωπιστικό επίπεδο «για όσο χρειαστεί».

Επιπλέον οικονομική βοήθεια και στρατιωτικό εξοπλισμό θα παράσχει στην Ουκρανία και η Σουηδία, συμπεριλαμβανομένων αντιπλοϊκών πυραύλων, τυφεκίων και αντιαρματικών όπλων.

Η Ρωσία αντέδρασε στις ανακοινώσεις για τα νέα οπλικά συστήματα, υπογραμμίζοντας ότι μεγαλώνει ο κίνδυνος για μια άμεση σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ - ΝΑΤΟ.

«Οι ΗΠΑ εσκεμμένα και επιμελώς ρίχνουν λάδι στη φωτιά (...) επιμένουν στον δρόμο της συνέχισης του πολέμου με τη Ρωσία έως τον τελευταίο Ουκρανό», σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ, μετά τις ανακοινώσεις ΗΠΑ και Γερμανίας για αποστολή πιο προηγμένων όπλων.

Εξάλλου, πολλοί Ρώσοι αξιωματούχοι απέρριψαν τις δεσμεύσεις του Ουκρανού Προέδρου ότι οι ουκρανικές δυνάμεις δεν θα χτυπήσουν ρωσικό έδαφος με τους εκτοξευτές πολλαπλών πυραύλων «Himars». Ο Πεσκόφ ξεκαθάρισε ότι ο ρωσικός στρατός τα θεωρεί άμεση απειλή και θα δράσει αναλόγως.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, από την πλευρά του, προειδοποίησε ότι οι συνεχιζόμενες παραδόσεις όπλων από τη Δύση μεγεθύνουν τον κίνδυνο οι χώρες που τα στέλνουν να καταλήξουν να εμπλακούν στον πόλεμο. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα συνεχή ουκρανικά αιτήματα για όπλα αποτελούν «πρόκληση με σκοπό να εμπλακεί η Δύση σε στρατιωτικά ζητήματα».

Ορισμένοι πολιτικοί στη Δύση συνειδητοποιούν τον κίνδυνο, αλλά όχι όλοι, ιδίως «στη βόρεια πτέρυγα» της ΕΕ, συνέχισε. Υπάρχουν, είπε, «πολιτικοί διατεθειμένοι να αναμιχθούν σε αυτήν την τρέλα για να προωθήσουν τις δικές τους φιλοδοξίες». Ωστόσο υπάρχουν και υπεύθυνες χώρες, που κατανοούν ότι τέτοια σενάρια «δεν είναι αποδεκτά», πρόσθεσε.

Αναφορικά με προχτεσινή πληροφορία του πρακτορείου «Reuters» ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν σχεδιάζει να πουλήσει στο Κίεβο μη επανδρωμένα αεροπλάνα «MQ-1C Gray Eagle», που μπορούν να εξοπλιστούν με πυραύλους «Hellfire», αν περάσει η σχετική απόφαση από το Κογκρέσο, ο Πεσκόφ δήλωσε ότι «η διοχέτευση όπλων στην Ουκρανία δεν αλλάζει τις παραμέτρους της ειδικής επιχείρησης. Οι στόχοι της θα επιτευχθούν, όμως αυτό (σ.σ. η προσφορά δυτικών όπλων στο Κίεβο) θα φέρει περισσότερη δυστυχία στην Ουκρανία...».

Σχετικά με το ενδεχόμενο να καταστεί δυνατό με τα νέα όπλα να πληγεί η ρωσική επικράτεια από την Ουκρανία, ο Πεσκόφ δήλωσε: «Εξακολουθώ να μη θέλω να μιλήσω για απολύτως ανεπιθύμητα και πολύ δυσάρεστα σενάρια, στα οποία αυτά τα όπλα θα μπορούσαν υποθετικά να χρησιμοποιηθούν εναντίον στόχων στο έδαφός μας». «Αυτό θα άλλαζε σημαντικά την κατάσταση προς μια μη ευνοϊκή κατεύθυνση», προειδοποίησε.

Παράλληλα η Ρωσία συνεχίζει κινήσεις για ενσωμάτωση των κατακτημένων περιοχών. Η φιλορωσική διοίκηση στο ελεγχόμενο από τη Μόσχα τμήμα της περιφέρειας Ζαπορίζια, στη νοτιοανατολική Ουκρανία, ανακοίνωσε χτες ότι θέτει υπό τον έλεγχό της κρατικά περιουσιακά στοιχεία, π.χ. εταιρείες στρατηγικής σημασίας, εδάφη και φυσικούς πόρους που ανήκουν στο ουκρανικό κράτος.

Στη Ζαπορίζια βρίσκεται και ο πυρηνικός σταθμός, η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη, ο οποίος ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις.

Επίσης, φιλορώσος αξιωματούχος ανακοίνωσε ότι οι κάτοικοι της επαρχίας Ζαπορίζια θα αρχίσουν να λαμβάνουν ρωσικά διαβατήρια τις επόμενες 4 - 6 βδομάδες.

Η Ρωσία κατέλαβε την επαρχία της Χερσώνας τον Μάρτη και ελέγχει ορισμένα τμήματα της επαρχίας Ζαπορίζια. Οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να ελέγχουν την ομώνυμη πρωτεύουσα της επαρχίας.

Ενας από τους Ρώσους διαπραγματευτές είπε προχτές ότι τον Ιούλη ενδέχεται να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την προσάρτηση των κατεχόμενων περιοχών στη Ρωσία, ενώ ο Πεσκόφ επανέλαβε πως αυτό θα εξαρτηθεί από τη θέληση του λαού και από τις συνθήκες ασφαλείας, καθώς επί του παρόντος ουκρανικές δυνάμεις συνεχίζουν τις επιθέσεις στις κατεχόμενες περιοχές.

Τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης Σεβεροντονέτσκ στην περιφέρεια Λουγκάνσκ, έπειτα από σφοδρές μάχες τις τελευταίες βδομάδες. Φιλορώσοι αυτονομιστές στην περιοχή ισχυρίστηκαν ότι έχουν καταλάβει πάνω από το 70% της πόλης, ότι οι περισσότερες ουκρανικές δυνάμεις έχουν αποσυρθεί και ότι η Ρωσία θα αρχίσει να διανέμει ανθρωπιστική βοήθεια.

«Ο κύριος δρόμος προς τον θύλακα του Σεβεροντονέτσκ πιθανότατα παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο, αλλά η Ρωσία συνεχίζει να σημειώνει σταθερά κέρδη στην περιοχή, χάρη στη μεγάλη συγκέντρωση πυροβολικού», ανέφερε το βρετανικό υπουργείο Αμυνας στην τελευταία έκθεση πληροφοριών. Η κατάληψη του Σεβεροντονέτσκ θα σημαίνει ότι η Ρωσία ελέγχει σχεδόν όλο το Λουγκάνσκ.

Στο μεταξύ, στα υπόγεια κάτω από το εργοστάσιο χημικών «Αζότ», στο Σεβεροντονέτσκ, αναφέρεται ότι έχουν καταφύγει άμαχοι και είναι πιθανό να υπάρχουν ακόμα επικίνδυνες χημικές ουσίες στις εγκαταστάσεις, σύμφωνα με όσα υποστήριξε προχτές ο κυβερνήτης του Λουγκάνσκ, Σ.Γκαϊντάι. «Υπάρχουν πολίτες εκεί, σε αντιαεροπορικά καταφύγια, υπάρχουν αρκετοί, όμως δεν θα γίνει ένα δεύτερο "Αζοφστάλ", επειδή εκείνο είχε μια τεράστια υπόγεια πόλη, κάτι που δεν συμβαίνει στο "Αζότ"», το οποίο ελέγχεται από Ουκρανούς.

Στο Ντονέτσκ οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να προελάσουν νότια, προς τις σημαντικές υπό ουκρανικό έλεγχο πόλεις Κραματόρσκ και Σλοβιάνσκ, αξιοποιώντας τα μέτωπα στις πόλεις Λιμάν και Ιζιούμ.

Από την πλευρά του ο ουκρανικός στρατός υποστήριξε ότι ανακατέλαβε κάπου 20 χωριά στην περιφέρεια της Χερσώνας, εξαπολύοντας αντεπιθέσεις από την πόλη Ντνίπρο. Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, οι ουκρανικές δυνάμεις προωθούνται στη Χερσώνα, τη μόνη πρωτεύουσα περιφέρειας που έχει πέσει στα χέρια του ρωσικού στρατού μέχρι αυτό το στάδιο.

Την ίδια ώρα, στη δυτική Ουκρανία, συγκοινωνιακές υποδομές έγιναν στόχος πολλαπλών πυραυλικών επιθέσεων της Ρωσίας προχτές το βράδυ, σύμφωνα με τον επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης της Λβιβ.

Πάντως η Ρωσία ανακοίνωσε χτες ότι έχει σταματήσει από τις αρχές Μάη την εισροή ξένων μισθοφόρων στην Ουκρανία, επιφέροντάς τους μεγάλο πλήγμα τις τελευταίες βδομάδες, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Αμυνας.

Οπως είπε, ο αριθμός των ξένων μαχητών που βρίσκονται στην Ουκρανία έχει «σχεδόν υποδιπλασιαστεί», από 6.600 σε 3.500, ενώ «μεγάλος αριθμός» εξ αυτών «θα ήθελε να εγκαταλείψει την Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν».

«Εκατοντάδες ξένοι μισθοφόροι στην Ουκρανία έχουν εξουδετερωθεί από τα υψηλής ακρίβειας και μεγάλου βεληνεκούς όπλα λίγο καιρό μετά την άφιξή τους στους χώρους όπου θα λάμβαναν επιπλέον εκπαίδευση», σημείωσε και συμπλήρωσε πως οι περισσότεροι απ' αυτούς «εξουδετερώθηκαν στις εμπόλεμες ζώνες, εξαιτίας του χαμηλού επιπέδου της εκπαίδευσής τους και της έλλειψης εμπειρίας».

Στο μεταξύ ο φιλορώσος Ουκρανός πολιτικός Β. Μεντβεντσούκ, ο οποίος κατηγορείται για προδοσία και παραπέμπεται σε δίκη, κινδυνεύει να καταδικαστεί σε κάθειρξη 15 ετών εφόσον κριθεί ένοχος για την κατηγορία της προδοσίας και για παραβίαση του Δικαίου του Πολέμου. Σύμφωνα με την ανακριτική υπηρεσία, ο Μεντβεντσούκ παρείχε βοήθεια στη ρωσική ηγεσία με «ανατρεπτικές δραστηριότητες» εναντίον της Ουκρανίας, όπως με τη συλλογή πληροφοριών για την τοποθεσία των στρατιωτικών μονάδων.

Συνεχίζονται καθημερινά οι επαφές για την εξαγωγή σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων από τα ουκρανικά λιμάνια, με όλες τις πλευρές να εκμεταλλεύονται την επαπειλούμενη επισιτιστική κρίση για να έχουν γεωπολιτικά οφέλη. Ουκρανία, Ρωσία και ΟΗΕ βρίσκονται σε σχετικές διαπραγματεύσεις, με την Τουρκία να επιδιώκει μεσολαβητικό ρόλο.

Χτες συναντήθηκαν για το θέμα ο υφυπουργός Αμυνας της Ρωσίας Αλ. Φόμιν και ο αναπληρωτής γγ του ΟΗΕ Μ. Γκρίφιθς. Ο Φόμιν επανέλαβε πως η Ρωσία δεν σκοπεύει να εμποδίσει πλοία με σιτηρά να φύγουν από τα ουκρανικά λιμάνια, ενώ κατηγόρησε την Ουκρανία ότι φέρει την ευθύνη για την εκκαθάριση ναρκών στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

Αντίστοιχα, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε χτες ότι τα πλοία που μεταφέρουν σιτηρά μπορούν να αποπλεύσουν από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα, μέσω «ανθρωπιστικών διαδρόμων», και ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να εγγυηθεί την ασφάλειά τους.