Την επιδίωξη της ΕΕ για πιο αποφασιστική «ευθυγράμμιση» των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με τις Βρυξέλλες, ειδικά σε κρίσιμους τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, εξέφρασε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία περιόδευσε στην περιοχή ανακοινώνοντας, μεταξύ άλλων, 500 εκατ. ευρώ «βοήθειας» για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της «ενεργειακής κρίσης».

Από το Βελιγράδι, όπου συναντήθηκε με τον Σέρβο Πρόεδρο, Αλ. Βούτσιτς, η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε ότι η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει με 165 εκατομμύρια ευρώ την αντιμετώπιση της «ενεργειακής κρίσης» ειδικά στη συγκεκριμένη βαλκανική χώρα (η οποία διατηρεί ισχυρούς ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία). Καθόλου τυχαία, με τον Βούτσιτς επισκέφτηκαν τα έργα κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέει τη Σερβία με τον αγωγό IGB (Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας) και θα διασφαλίζει μια εναλλακτική πηγή προμήθειας αερίου από την Ελλάδα, μέσω του αγωγού TAP και του σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Μεταξύ άλλων η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι στη Σερβία η ΕΕ σχεδιάζει να χρηματοδοτήσει και την κατασκευή αγωγού αερίου προς την Ελλάδα μέσω Βόρειας Μακεδονίας.

Την ίδια στιγμή, τόνισε για το Βελιγράδι ότι «είναι σημαντικό να ευθυγραμμιστεί με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, διότι η ένταξη στην ΕΕ σημαίνει να μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες». Οι παραπάνω επισημάνσεις αφορούν στην απαίτηση των Βρυξελλών να ενταχθεί και η Σερβία στις ευρωατλαντικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και να υπάρξει συνολικότερη «ευθυγράμμιση» του Βελιγραδίου στην αντιπαράθεση με τη Μόσχα.

Από τη μεριά του, ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, επανέλαβε ότι «η Σερβία σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση» αλλά αναρωτήθηκε «γιατί και η ακεραιότητα της Σερβίας δεν γίνεται σεβαστή» (επισήμανση για το θέμα του Κοσόβου), για να προσθέσει ότι «καταλάβαμε το μήνυμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (...) Θα εξετάσουμε όλα τα άλλα ζητήματα και θα δούμε πώς θα μπορέσουμε να επιταχύνουμε την πορεία μας προς την ΕΕ».

Την ίδια στιγμή, τις δικές της κινήσεις στα Βαλκάνια μελετά η Τουρκία, εν αναμονή νέων εξελίξεων στα παζάρια Σερβίας - Κοσόβου.

Σημειώνεται ότι ουσιαστικά δόθηκε νέα αναβολή στην απόφαση της Πρίστινας για αντικατάσταση των πινακίδων κυκλοφορίας των σερβικών οχημάτων που κυκλοφορούν στο Κοσσυφοπέδιο, καθώς η προηγούμενη διορία αναμενόταν να λήξει χτες, 31 Οκτώβρη.

Ο σύμβουλος του Τούρκου Προέδρου για τα Βαλκάνια, Σάμπρι Ντεμίρι, είπε ότι η Αγκυρα περίμενε τις πρόσφατες συναντήσεις Βούτσιτς - Κούρτι «για να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα και να δούμε πόσο έχουν προχωρήσει με αυτή τη συμφωνία και μετά να παρέμβουμε ως μεσολαβητές και να βοηθήσουμε σε αυτόν τον τρόπο συμφωνίας». Ισχυρίστηκε ότι η τουρκική κυβέρνηση μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο. Πρόσφατα, η Κοσοβάρα Πρόεδρος, Βιόσα Οσμάνι, επανέλαβε ότι είναι ευπρόσδεκτη μια μεσολάβηση Ερντογάν για την εξομάλυνση των σχέσεων Πρίστινας - Βελιγραδίου.

Σημειώνουμε ότι την Κυριακή, ο πρωθυπουργός του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου, Α. Κούρτι, ανακοίνωσε ότι η κατάσχεση των οχημάτων που θα διατηρούν σερβικές πινακίδες αναβάλλεται μέχρι τον Απρίλη και θα εξεταστούν προτάσεις κλιμακούμενων κυρώσεων (προστίμων κ.τ.λ.). Μεταξύ άλλων ανακοίνωσε μειώσεις φόρων για όσους αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες μέχρι 31 Μάρτη και σχολίασε ότι με τη στάση αυτή η Πρίστινα αφενός επιβάλλει τον νόμο και αφετέρου ανταποκρίνεται στις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας, η οποία ανησυχεί για την ειρήνη και την ασφάλεια στο Κοσσυφοπέδιο και πέραν αυτού.

Είχαν προηγηθεί την περασμένη βδομάδα σχετικές «εκκλήσεις» από ΗΠΑ και ΕΕ για μια νέα αναβολή της σχετικής διαδικασίας, σημαίνοντας νέο γύρο όξυνσης των παζαριών για τις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου.

Με στόχο να προωθήσει το ρωσικό σχέδιο «διευθέτησης» της σύγκρουσης Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, απέναντι σε άλλα, ανταγωνιστικά σχέδια της ΕΕ και των ΗΠΑ, και να διατηρήσει επ' αόριστον τη ρωσική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν συγκάλεσε χθες τριμερή Σύνοδο Κορυφής στο Σότσι με τους ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Μετά τη Σύνοδο υιοθετήθηκε μια κοινή δήλωση που ενδεχομένως να αποτελέσει τη βάση μιας μελλοντικής συνθήκης ειρήνης, αν και ο Πούτιν παραδέχτηκε ότι δεν υπήρξε συμφωνία σε όλα και ότι αφαιρέθηκαν σημεία από προηγούμενα κείμενα.

Σημειωτέον, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται παράλληλα σε διαπραγματεύσεις - με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ - για την υπογραφή «ειρηνευτικής συμφωνίας», αλλά και για την οριοθέτηση των μεταξύ τους συνόρων, στη βάση αυτών του 1991, με εμπειρογνώμονες της ΕΕ να βρίσκονται στην Αρμενία γι' αυτόν τον σκοπό.

Πριν τη Σύνοδο ο Πούτιν είχε ξεχωριστές συνομιλίες με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Ν. Πασινιάν και τον Αζέρο Πρόεδρο Ιλ. Αλίεφ, θέτοντας πρωτίστως το ζήτημα της εφαρμογής των τριμερών συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφησαν μετά το τέλος του πολέμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το φθινόπωρο του 2020, καθώς και αυτό της παράτασης της θητείας των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων για 10 - 20 χρόνια.

Ο Ρώσος Πρόεδρος τόνισε ότι τα κύρια καθήκοντα τώρα είναι να διασφαλιστούν η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή, και να τερματιστεί η μακροχρόνια αντιπαράθεση ώστε να ενισχυθούν «η σταθερότητα και η ασφάλεια στον Νότιο Καύκασο». Η Μόσχα επιμένει ιδιαίτερα στην αποκατάσταση και ανάπτυξη των εμπορικών και μεταφορών δεσμών, με εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών του 2020 και του 2021.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας δήλωσε ότι υποστηρίζει το ξεμπλοκάρισμα των περιφερειακών επικοινωνιών, ένα θέμα καίριο για το Αζερμπαϊτζάν, και χαρακτήρισε γενικά αποδεκτές τις προσεγγίσεις για το Ναγκόρνο Καραμπάχ που προτείνονται από το σχέδιο της Μόσχας για την εγκαθίδρυση σχέσεων μεταξύ Ερεβάν και Μπακού.

Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ, οι διαπραγματεύσεις εστίασαν ιδιαίτερα στην απεμπλοκή των εμπορικών δρόμων και μάλιστα της επαναλειτουργίας του διαδρόμου «Zangezur», που θα συνδέσει το Αζερμπαϊτζάν με το «αυτόνομο» Ναχιτσεβάν μέσω του αρμενικού εδάφους, κάτι που απορρίπτεται από το Ερεβάν.

Ο Πασινιάν τόνισε ότι η ασφάλεια στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να βελτιωθεί προτού ξεκινήσουν οι εργασίες οριοθέτησης, καθώς μεταξύ των δύο χωρών σημειώνονται συχνά αιματηρά επεισόδια.

Επιπλέον, ζήτησε την απελευθέρωση των Αρμένιων κρατουμένων και την απόσυρση των στρατευμάτων από την περιοχή ευθύνης των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων, κάτι «πολύ σημαντικό για εμάς» όπως είπε. Σε αντίθεση με ό,τι προβλέπουν οι συμφωνίες σε ανώτατο επίπεδο, τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν ακόμα δεν έχουν αποσυρθεί από τη ζώνη ευθύνης των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και ο Πασινιάν εξέφρασε την ελπίδα το ζήτημα να επιλυθεί στις χθεσινές συναντήσεις. Εξάλλου, ο Αρμένιος πρωθυπουργός έχει εκφράσει κατά καιρούς παράπονα για το ότι τα ρωσικά στρατεύματα δεν επιτελούν το έργο τους να αποτρέπουν αζέρικες επιθέσεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Πούτιν «το ειρηνευτικό μας σώμα εκτελεί την αποστολή του με τον τρόπο που πρέπει», κάτι που επεσήμανε και ο Αζέρος Πρόεδρος κατά τις συνομιλίες.

Την εκτίμησή του ότι η κατανάλωση πετρελαίου παγκοσμίως θα αυξηθεί κατά 13%, φτάνοντας στα 109,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2035, και θα διατηρηθεί γύρω από αυτό το επίπεδο για άλλη μία δεκαετία, σημειώνει ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΠΕΚ), στην ετήσια έκθεσή του για τις προοπτικές του πετρελαίου.

Σε αυτήν τη βάση και καθώς εντείνονται οι ενδοκαπιταλιστικές αντιπαραθέσεις για την «ενεργειακή μετάβαση», τις «πράσινες» ενεργειακές μπίζνες κ.ο.κ., ο Οργανισμός επισημαίνει ότι θα ήταν επικίνδυνη η πολιτική εγκατάλειψης των ορυκτών καυσίμων.

Την ίδια ώρα, με φόντο τις ευρωατλαντικές αντιδράσεις για την απόφαση του ΟΠΕΚ+ (συμμετέχει και η Ρωσία) να μειώσει σημαντικά την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου από τον Νοέμβρη, ο Εμιρατινός υπουργός Ενέργειας, Σουχάιλ αλ Μαζρούι, είπε ότι ο ΟΠΕΚ+ είναι διατεθειμένος να παράσχει στον κόσμο το πετρέλαιο που χρειάζεται και ότι εάν οι καταναλωτές χρειαστούν μεγαλύτερη ποσότητα, η συμμαχία των μεγάλων παραγωγών «απέχει μόνο ένα τηλεφώνημα» για να ανταποκριθεί σε αυξημένες ανάγκες. Μιλώντας σε μεγάλη εκδήλωση του κλάδου στο Αμπου Ντάμπι πρόσθεσε ότι μπορεί κανείς να εμπιστευθεί τον ΟΠΕΚ+ και ότι αυτός θα «εξισορροπήσει» την προσφορά και τη ζήτηση πετρελαίου.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, καθώς εξακολουθεί να επιχειρείται στοχοπροσηλωμένα το άνοιγμα νέων «πράσινων» πεδίων κερδοφορίας για τα μονοπώλια, η ΕΕ αποφάσισε τον τερματισμό της πώλησης καινούργιων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων από το 2035, στο πλαίσιο του σχεδίου «Fit for 55».

Χαρακτηριστικό είναι, βέβαια, ότι με τη λεγόμενη «τροπολογία Ferrari», μονοπώλια πολυτελών αυτοκινήτων («Ferrari», «Lamborghini» κ.ά.), παίρνουν έναν χρόνο παράταση για το παραπάνω μέτρο, ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσονται από την υποχρέωση των ενδιάμεσων αυστηρότερων κανόνων εκπομπών ρύπων...