Με στόχο να προωθήσει το ρωσικό σχέδιο «διευθέτησης» της σύγκρουσης Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, απέναντι σε άλλα, ανταγωνιστικά σχέδια της ΕΕ και των ΗΠΑ, και να διατηρήσει επ' αόριστον τη ρωσική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν συγκάλεσε χθες τριμερή Σύνοδο Κορυφής στο Σότσι με τους ηγέτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.

Μετά τη Σύνοδο υιοθετήθηκε μια κοινή δήλωση που ενδεχομένως να αποτελέσει τη βάση μιας μελλοντικής συνθήκης ειρήνης, αν και ο Πούτιν παραδέχτηκε ότι δεν υπήρξε συμφωνία σε όλα και ότι αφαιρέθηκαν σημεία από προηγούμενα κείμενα.

Σημειωτέον, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται παράλληλα σε διαπραγματεύσεις - με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ - για την υπογραφή «ειρηνευτικής συμφωνίας», αλλά και για την οριοθέτηση των μεταξύ τους συνόρων, στη βάση αυτών του 1991, με εμπειρογνώμονες της ΕΕ να βρίσκονται στην Αρμενία γι' αυτόν τον σκοπό.

Πριν τη Σύνοδο ο Πούτιν είχε ξεχωριστές συνομιλίες με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Ν. Πασινιάν και τον Αζέρο Πρόεδρο Ιλ. Αλίεφ, θέτοντας πρωτίστως το ζήτημα της εφαρμογής των τριμερών συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφησαν μετά το τέλος του πολέμου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το φθινόπωρο του 2020, καθώς και αυτό της παράτασης της θητείας των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων για 10 - 20 χρόνια.

Ο Ρώσος Πρόεδρος τόνισε ότι τα κύρια καθήκοντα τώρα είναι να διασφαλιστούν η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή, και να τερματιστεί η μακροχρόνια αντιπαράθεση ώστε να ενισχυθούν «η σταθερότητα και η ασφάλεια στον Νότιο Καύκασο». Η Μόσχα επιμένει ιδιαίτερα στην αποκατάσταση και ανάπτυξη των εμπορικών και μεταφορών δεσμών, με εφαρμογή των τριμερών συμφωνιών του 2020 και του 2021.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας δήλωσε ότι υποστηρίζει το ξεμπλοκάρισμα των περιφερειακών επικοινωνιών, ένα θέμα καίριο για το Αζερμπαϊτζάν, και χαρακτήρισε γενικά αποδεκτές τις προσεγγίσεις για το Ναγκόρνο Καραμπάχ που προτείνονται από το σχέδιο της Μόσχας για την εγκαθίδρυση σχέσεων μεταξύ Ερεβάν και Μπακού.

Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ, οι διαπραγματεύσεις εστίασαν ιδιαίτερα στην απεμπλοκή των εμπορικών δρόμων και μάλιστα της επαναλειτουργίας του διαδρόμου «Zangezur», που θα συνδέσει το Αζερμπαϊτζάν με το «αυτόνομο» Ναχιτσεβάν μέσω του αρμενικού εδάφους, κάτι που απορρίπτεται από το Ερεβάν.

Ο Πασινιάν τόνισε ότι η ασφάλεια στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να βελτιωθεί προτού ξεκινήσουν οι εργασίες οριοθέτησης, καθώς μεταξύ των δύο χωρών σημειώνονται συχνά αιματηρά επεισόδια.

Επιπλέον, ζήτησε την απελευθέρωση των Αρμένιων κρατουμένων και την απόσυρση των στρατευμάτων από την περιοχή ευθύνης των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων, κάτι «πολύ σημαντικό για εμάς» όπως είπε. Σε αντίθεση με ό,τι προβλέπουν οι συμφωνίες σε ανώτατο επίπεδο, τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν ακόμα δεν έχουν αποσυρθεί από τη ζώνη ευθύνης των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και ο Πασινιάν εξέφρασε την ελπίδα το ζήτημα να επιλυθεί στις χθεσινές συναντήσεις. Εξάλλου, ο Αρμένιος πρωθυπουργός έχει εκφράσει κατά καιρούς παράπονα για το ότι τα ρωσικά στρατεύματα δεν επιτελούν το έργο τους να αποτρέπουν αζέρικες επιθέσεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Πούτιν «το ειρηνευτικό μας σώμα εκτελεί την αποστολή του με τον τρόπο που πρέπει», κάτι που επεσήμανε και ο Αζέρος Πρόεδρος κατά τις συνομιλίες.