ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 17 Φλεβάρη 2023
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ (1883 - 2023)
140 χρόνια από τη γέννησή του

Μέσα στην αποσύνθεση της εποχής μας, από ιδέες, αξίες, οράματα, η μορφή του Νίκου Καζαντζάκη, η κοσμοθεωρία του, με αφορμή τα 140 χρόνια από τη γέννησή του (18/2/1883), δίνουν μια ελπίδα. Ηταν ένα φαινόμενο. Δεν υπάρχει έργο στα ελληνικά γράμματα που να συγκρίνεται με αυτό του Ν. Καζαντζάκη, σε έκταση. Κάθε εποχή της ζωής του αξίζει να ερευνηθεί, να γίνει κινηματογραφική ταινία, να γράψουν βιβλία ώστε να μελετήσουν οι νέοι πως τον περασμένο αιώνα γεννήθηκαν άνθρωποι που δοξάζουν τον τόπο μας.

Ηταν μεγάλος σκεπτικιστής. Με μία ελπίδα που δεν ήθελε να εξαπατήσει. Τον απασχολούσε πάντα η μοίρα του ανθρώπου. Πίστευε ότι τρία είναι τα καθήκοντά του: «Το πρώτο είναι το καθήκον που έχει απέναντι στη νόησή του, στο μυαλό που επιβάλλει τάξη στο χάος, διατυπώνει νόμους και χτίζει γεφύρια πάνω από την άβυσσο, ορίζει τα σύνορα της λογικής που πέρα τους δεν επιτρέπεται στον άνθρωπο να περπατήσει. Το δεύτερο καθήκον του είναι εκείνο που έχει απέναντι στην καρδιά του, που δεν παραδέχεται κανέναν περιορισμό, κανένα όριο, που λαχταράει να διεισδύσει πίσω από τα φαινόμενα και να ενωθεί με κάτι που είναι πέρα από τη νόηση και πέρα από την ύλη. Το τρίτο καθήκον είναι το να ελευθερωθεί απόλυτα ο άνθρωπος από τον νου όσο κι από την καρδιά του, από τον παμμέγιστο πειρασμό που προσφέρουν και τα δύο με τον τρόπο τους, τον πειρασμό της ελπίδας».

Κάθε έργο του είναι ένα κατόρθωμα. Στην «Ασκητική» του λέει: «Κοιτάζω ήσυχα και καθαρά τον κόσμο». Με την ηφαιστειακή φύση του «Ζορμπά» εξευτελίζει νόμους και αξίες. Στο «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και στον «Καπετάν Μιχάλη» αποκαλύπτεται μια ευαίσθητη ψυχή που παλεύει να σταθεί όρθια ανάμεσα σε εχθρικούς ανέμους.

Σε ερώτησή μου, όταν συνάντησα την Ελλη Αλεξίου, για τη σχέση της αδελφής της Γαλάτειας με τον Ν. Καζαντζάκη, απάντησε: «Ολες τους οι στιγμές ήτανε λογοτεχνικές, τι γράφουν, τι απήχηση έχουν τα γραφόμενά τους, πώς αντιμετωπίζει το περιβάλλον τα δημιουργήματά τους, αν είναι ορθή η αντιμετώπιση αυτή.

Ο Νίκος δεν μπορούσε να είναι ευχαριστημένος διότι ήταν απαιτητικός και από τον εαυτό του και πολύ πιο απαιτητικός από τους δύο τους που ανήκαν σε άλλου είδους κόσμους.

Ο Νίκος ήταν μεγάλων οριζόντων συγγραφέας και οραματιστής. Οι φιλοσοφίες, που τις είχε ξεσκονίσει, δεν τον ικανοποιούσαν διότι καταλάβαινε ότι για να δοθεί σε μια ιδέα πρέπει αυτή να είναι υψηλή.

Οταν μια ιδέα είναι της ζωής παρηγορητική αυτό το θεωρεί Πτωχοπροδρομισμό. Ητο αντίθετος με το ότι η δυστυχία δεν υπάρχει όταν τη συνηθίσουμε, την αγαπήσουμε, τη δούμε σαν συνυπάρχουσα με τον άνθρωπο.

Δεν του άρεσαν αυτά. Ητανε συμβιβασμοί άρρωστης ψυχής. Ενας άνθρωπος που έχει ένα όνειρο, επιδιώκει το όνειρο. Ενας άνθρωπος που σκοτώνεται για τη λευτεριά δεν παλεύει για τη λευτεριά διότι θα αμειφθεί με τον άλφα ή βήτα τρόπον, αφού σκοτώνεται. Τι κέρδισε ο Μπελογιάννης με τη θυσία του, την εκτέλεσή του. Τι κέρδισε ο Λαμπράκης με τον σκοτωμό του; Τα μεγάλα ιδανικά δεν έχουν ανταλλάγματα. Δίνεσαι γι' αυτά και όχι για την αμοιβή. Γι' αυτά θυσιάστηκαν οι μεγάλοι της ανθρωπότητας, ο Σωκράτης, Ο Χριστός - τι κέρδισε; Τον σταυρό!

Αυτές τις ιδέες αγαπούσε και ο Καζαντζάκης κι αυτές τις φιλοσοφίες, τις ολοκληρωτικά δοσμένες. Ο Καζαντζάκης - λένε - δεν ήταν ολοκληρωτικά δοσμένος για μια κοινωνική αλλαγή. Ηταν ολοκληρωτικά δοσμένος στη δημιουργία, εις την άνευ τέλους και άνευ ολοκλήρωσης».


Εύα ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ
Δημοσιογράφος, συγγραφέας, υποψήφια βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης με το ΚΚΕ

Σήμερα η κηδεία της συντρόφισσας Ντενίζ Μπαλτσαβιά

Σήμερα, στις 3 μ.μ., στην αίθουσα πολιτικών κηδειών του Α' Νεκροταφείου θα πραγματοποιηθεί η τελετή αποχαιρετισμού στην ηθοποιό και αγαπημένη μας συντρόφισσα Ντενίζ Μπλατσαβιά. Η σορός της θα μεταφερθεί στο αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας.

Την συντρόφισσα Ντενίζ αποχαιρετά με ανακοίνωσή της και η ΤΟ Καλλιτεχνών της ΚΟ του ΚΚΕ, της οποίας ήταν μέλος στην ΚΟΒ Ηθοποιών.

«Οι σύντροφοί της θα την θυμόμαστε πάντα για τη μαχητικότητα, το πείσμα της και την πίστη της σ' έναν καλύτερο κόσμο: "Πιστεύω, όμως, ότι θα ξαναγεννηθεί ένας καθαρός σοσιαλισμός, για να μη σου πω κομμουνισμός, που θα είναι το τέλειο. Δεν πάει τίποτε χαμένο", έλεγε. "Κι αν χάσαμε κάποια πράγματα, θα τα ξανακερδίσουμε" και σε αυτό της υποσχόμαστε ότι θα αφιερώσουμε όλες μας τις δυνάμεις.

Η Ντενίζ άφησε το αποτύπωμά της παλεύοντας μέσα από τις γραμμές του Κόμματος, μέσα από την Τέχνη της, αλλά και μέσα από τους αγώνες του κλάδου της ως ενεργό μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών», σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση.

Αντί στεφάνων όποιος επιθυμεί μπορεί να ενισχύσει το «Σπίτι του Αγωνιστή», στο οποίο φιλοξενούνταν και η ίδια το τελευταίο διάστημα.

Δύο τελευταίες παραστάσεις για το «Χορεύετε;»

Η παράσταση «Χορεύετε;» του Θίασου «Αντάμα», σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένη, μετά από δύο επιτυχημένες σεζόν ολοκληρώνεται με δύο τελευταίες παραστάσεις, τις Κυριακές 19/2 και 26/2 στις 21.00 στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη».

Ενα νεαρό κορίτσι μπαίνει σε ένα - εδώ και χρόνια - αφημένο σπίτι. Εξερευνώντας το, ανακαλύπτει ένα βιβλίο γεμάτο μαρτυρίες γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Αβέρωφ. Η ιστορία υψώνεται μπροστά της και οι μορφές εκείνων των γυναικών, που «όσο κι αν τις σκότωναν, υπήρχαν ακόμα πιο δυνατά», ζωντανεύουν ξανά, δείχνοντάς της τον δρόμο. Ποια είναι εκείνη η μνήμη που σου μαθαίνει τα βήματα;

Με αφορμή το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα, «Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ», παρουσιάζεται μια θεατρική σύνθεση η οποία πλαισιώνεται από πρωτότυπη μουσική που εκτελείται επί σκηνής.

Ερμηνεύουν: Δανάη Αλυσανδράτου, Κατερίνα Καϊμά, Γεωργία Καούκη, Ειρήνη Λιγάτου, Βιβή Τάγαρη

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση και εκτέλεση / προγραμματισμός synthesizer: Δημήτρης Ανδρονιάδης.

Εισιτήρια: Γενική είσοδος 14 ευρώ, φοιτητικό 12 ευρώ, ανέργων 10 ευρώ.

Ερχεται η «Νύχτα των Δολοφόνων»

Η ομάδα θεάτρου α-silen[θ]io ανεβάζει στο Θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Αθήνα) από τις 22 Φλεβάρη και κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, στις 21.15, το θεατρικό έργο του Χοσέ Τριάνα «Η Νύχτα των Δολοφόνων», σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένη.

Κούβα, δεκαετία του 1950, λίγο πριν ξεσπάσει η Κουβανική Επανάσταση. Μια οικογένεια - μικρογραφία της κοινωνίας η οποία βρίσκεται σε σήψη. Οι τρεις ήρωες του Τριάνα, μέσα από ένα άγριο παιχνίδι εναλλαγής ρόλων, ρισκάρουν, οργανώνουν, δοκιμάζουν τις αντοχές και τα όριά τους με σκοπό τη σύγκρουση και το γκρέμισμα του αναχρονιστικού κατεστημένου. Είναι σωστή η επιλογή τους; Εχουν το δικαίωμα να προβούν σε μια τέτοια πράξη; Τη στιγμή που το «παλιό» μάταια προσπαθεί να επιβάλει με κάθε τρόπο «όλα να παραμείνουν ακίνητα», έχουν ήδη αρχίσει να κυοφορούνται οι νέες ιδέες - οι ιδέες της ανατροπής.

Παίζουν οι ηθοποιοί Γιώργος Δρίβας, Βίκυ Λέκκα, Αριάδνη Μιχαηλάρη.

Μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος. Επιμέλεια κίνησης: Αννα Λιανοπούλου. Μουσική σύνθεση: Δημήτρης Ανδρονιάδης. Σχεδιασμός φωτισμών: Μανώλης Μπράτσης. Φωτογραφίες: Λοΐζος Καμπούρης, Ακης Βαλεργάκης. Video: Ακης Βαλεργάκης.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ