Με μπούσουλα το γαλλο-γερμανικό σχέδιο που αξιοποιούν οι Βρυξέλλες για να επιταχυνθεί η επέκταση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια φουντώνουν τα παζάρια για τις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου, με φόντο και τις διαρκείς πιέσεις των ΗΠΑ για να προχωρήσει η ευρωατλαντική ολοκλήρωση όλης της περιοχής.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, ανακοίνωσε μετά από συνάντηση που είχε το Σαββατοκύριακο στην έδρα της ΕΕ με τον Σέρβο Πρόεδρο, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, και τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό, Αλμπιν Κούρτι, ότι «οι δύο πλευρές συμφώνησαν να προχωρήσουν στην υλοποίηση» του σχεδίου και ότι «το επόμενο διάστημα θα καθοριστούν λεπτομερώς, με την αποκαλούμενη "διαμεσολαβητική διπλωματία", τα επόμενα βήματα».

Η συνάντηση επιβεβαίωσε ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για τους όρους της διμερούς συνεργασίας, με μια δέσμη προτάσεων που επισημοποιούν την ανακήρυξη του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου σε ανεξάρτητο κράτος και θέτουν με ευρωατλαντική σφραγίδα άξονες για την επιτάχυνση μιας σειράς ενεργειακών και γεωπολιτικών σχεδιασμών που δυτικά ιμπεριαλιστικά επιτελεία «τρέχουν», με φόντο την όξυνση της αναμέτρησης με τη Ρωσία, αλλά και την Κίνα.

Με βάση το γαλλο-γερμανικό σχέδιο τα «συμβαλλόμενα μέρη» θεωρούν «βασικές προϋποθέσεις για την ειρήνη» το «απαραβίαστο των συνόρων», τον «σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας», την «προστασία των εθνικών μειονοτήτων», ξεκαθαρίζοντας ότι τα «μέρη» είναι «καθοδηγούμενα από την ιστορική πραγματικότητα», χωρίς να αμφισβητούν τις «διαφορετικές απόψεις» για «θεμελιώδη ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των ζητημάτων καθεστώτος».

Σε αυτήν τη βάση, διαμηνύονται διαθέσεις για ανάπτυξη «αμοιβαία κανονικών σχέσεων καλής γειτονίας στη βάση ίσων δικαιωμάτων», τονίζεται ότι κανένα από τα δύο μέρη «δεν μπορεί να εκπροσωπήσει το άλλο μέρος στη διεθνή σφαίρα ή να ενεργήσει για λογαριασμό του» κ.τ.λ.

Πάντως, η ίδια η συμφωνία αναφέρει ότι θα συνεχιστούν οι συνομιλίες προκειμένου να οδηγηθούν οι εμπλεκόμενοι «σε μια νομικά δεσμευτική συμφωνία για τη συνολική ομαλοποίηση των σχέσεών τους».

Ο Βούτσιτς ανέφερε πως νέα τριμερής συνάντηση (ΕΕ - Σερβίας - Κοσόβου) θα πραγματοποιηθεί στις 18 Μάρτη στη Βόρεια Μακεδονία και ζήτησε να τηρηθούν συμφωνίες για τη σύσταση της Ενωσης Σερβικών Δήμων στο Κόσοβο (σ.σ. στην οποία το γαλλο-γερμανικό σχέδιο δεν αναφέρεται καθόλου), εκτιμώντας ότι «μπορεί να "κολλήσουμε" σε κάτι που θα έπρεπε να είχε εκπληρωθεί εδώ και πολύ καιρό» και ότι «θα πάρει πολύ χρόνο ακόμη» για να επιτευχθεί κάποια οριστική συμφωνία.

Από τη μεριά του, ο Κούρτι μίλησε για «μια θετική και εποικοδομητική συνάντηση», μια «επιβεβαίωση ότι η ευρωπαϊκή πρόταση είναι αποδεκτή και αμετάβλητη».

Σε παράγοντα - κλειδί για την επιτυχία της συμφωνίας του «Πλαισίου του Ουίνδσορ», στην οποία κατέληξαν τη Δευτέρα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, αναδεικνύεται η στάση που θα τηρήσει το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας.

Η στάση του βασικότερου κόμματος των Βορειοϊρλανδών προτεσταντών - που υποστηρίζουν σθεναρά τη βρετανική κυριαρχία στη Βόρεια Ιρλανδία - αναμένεται να κρίνει αν η συμφωνία θα αντικαταστήσει το προβληματικό «Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας», που είχαν αποφασίσει το 2019 οι δύο πλευρές. Αν τα ηγετικά στελέχη του DUP αποδεχτούν τη συμφωνία της 27ης Φλεβάρη, τότε αναμένεται να σταματήσουν αφενός το μποϊκοτάζ της εφαρμογής της «ειρηνευτικής συμφωνίας» του 1998 για τη Βόρεια Ιρλανδία και αφετέρου το μπλοκάρισμα της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου του 2019, που είχε δημιουργήσει πολιτικό αδιέξοδο, εμποδίζοντας τη λειτουργία του καταμερισμού της εξουσίας μεταξύ των κοινοτήτων των Ενωτικών και των Ρεπουμπλικάνων της Βόρειας Ιρλανδίας.

Για τον λόγο αυτό, ο Σούνακ μετέβη χτες στο Μπέλφαστ, προωθώντας τη Συμφωνία του Ουίνδσορ σαν τέτοια που διασφαλίζει τη «μοναδική προνομιακή θέση» της περιοχής τόσο εντός του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και στις αγορές της ΕΕ.

Το «Πλαίσιο του Ουίνδσορ» ανακοινώθηκε ότι «ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο» στις σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ. Ο Σούνακ έκανε λόγο για «σημείο καμπής», καθώς επιφέρει τις αλλαγές που απαιτούνταν για την ομαλή εφαρμογή του Brexit στη Βόρεια Ιρλανδία και για την προστασία της «ειρηνευτικής» Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής. Μεταξύ άλλων υποστηρίζεται ότι: Διασφαλίζει το ομαλό εμπόριο από τη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία, καθώς καταργούνται ή μειώνονται οι έλεγχοι και η γραφειοκρατία για προϊόντα που διασχίζουν την Ιρλανδική Θάλασσα και προορίζονται για την αγορά της Βόρειας Ιρλανδίας, όχι για εξαγωγή στην Ιρλανδία, που είναι μέλος της ΕΕ (για την πρώτη περίπτωση δημιουργείται η λεγόμενη «πράσινη λωρίδα» για το εμπόριο και για τη δεύτερη η «κόκκινη λωρίδα», με διατήρηση αυξημένης τελωνειακής γραφειοκρατίας). Αλλάζει το νομικό κείμενο του Πρωτοκόλλου, ώστε να υπάγεται ξανά στην αρμοδιότητα του Λονδίνου ο καθορισμός ΦΠΑ, φόρων σε οινοπνευματώδη, κανόνων κρατικής επιχορήγησης κ.ά. που θα ισχύουν στη Βόρεια Ιρλανδία. «Προστατεύεται η κυριαρχία των πολιτών της Βόρειας Ιρλανδίας», καθώς πλέον το αποκεντρωμένο τοπικό κοινοβούλιο του Στόρμοντ θα μπορεί να εφαρμόζει το λεγόμενο «φρένο του Στόρμοντ» και να απορρίπτει μελλοντικά νομοθετήματα της ΕΕ που επηρεάζουν τη Βόρεια Ιρλανδία.

Σύμφωνα με τον Σούνακ, «οι μόνοι νόμοι της ΕΕ που εφαρμόζονται στη Βόρεια Ιρλανδία υπό το Πλαίσιο είναι οι ελάχιστοι αναγκαίοι για να αποφευχθούν σκληρά σύνορα με την Ιρλανδία και που επιτρέπουν στις βορειοϊρλανδικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ». Διευκρίνισε δε ότι το «Πλαίσιο του Ουίνδσορ» θα τεθεί σε ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων εν ευθέτω χρόνω.

Την έντονη αντίδραση της Κίνας προκάλεσε η πτήση ενός αναγνωριστικού αεροσκάφους «P-8A Poseidon», του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, πάνω από το Στενό της Ταϊβάν, την περασμένη Δευτέρα. Ανακοίνωση του 7ου στόλου των ΗΠΑ έκανε λόγο για πτήση που έγινε σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, αποδεικνύοντας «τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για έναν ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό», επαναλαμβάνοντας πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν «να πετούν, να πλέουν και να επιχειρούν οπουδήποτε το επιτρέπει το Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Στενού της Ταϊβάν».

Από την κινεζική πλευρά, ο εκπρόσωπος της Διοίκησης του Ανατολικού Θεάτρου του κινεζικού στρατού (PLA), Σι Γι, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι η πτήση «διατάραξε σκόπιμα την περιφερειακή κατάσταση και έθεσε σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στο Στενό της Ταϊβάν», ενώ κινεζικά ΜΜΕ μετέδιδαν πως η αμερικανική ήταν «απλώς μια ακόμη πρόκληση που στόχευε να προκαλέσει προβλήματα».

Την Παρασκευή, είχε προηγηθεί άλλο «επεισόδιο» μεταξύ αμερικανικού και κινεζικού αεροσκάφους. Συγκεκριμένα, ένα αμερικανικό «Poseidon» αναχαιτίστηκε από κινεζικό μαχητικό αεροσκάφος πάνω από τη θάλασσα της Νότιας Κίνας κοντά στα νησιά Πάρασελ, ένα νησιωτικό σύμπλεγμα για την κυριότητα του οποίου διαφιλονικούν Κίνα και Φιλιππίνες.

Περιορισμούς στη χρήση της κινεζικής εφαρμογής Tik Tok βάζουν ΗΠΑ και ΕΕ επικαλούμενες λόγους «εθνικής ασφάλειας». Στις ΗΠΑ, οι υπάλληλοι και τα στελέχη όλων των ομοσπονδιακών υπηρεσιών καλούνται μέσα στις επόμενες 30 μέρες να αφαιρέσουν από τα κινητά τηλέφωνα και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές την κινεζική εφαρμογή βάσει εγκυκλίου που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα από την υπηρεσία διαχείρισης και προϋπολογισμού (Office of Management and Budget, OMB) του Λευκού Οίκου.

Νωρίτερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της ΕΕ και η διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ απαγόρευσαν στο προσωπικό τους να χρησιμοποιεί το TikTok στα τηλέφωνα εργασίας και στα ιδιωτικά τηλέφωνα. Απαίτησαν έτσι να τη διαγράψουν το αργότερο ως τις 15 Μάρτη, οπότε θα τεθεί η απαγόρευση και επίσημα σε ισχύ.