ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 19 Απρίλη 2024
Σελ. /28
ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
«Μνημεία και Μουσεία Αγώνων του Λαού»

Πραγματοποιήθηκε χτες, με παρουσία πλήθους κόσμου | Παρουσιάστηκε ο ιστότοπος mnimia.kke.gr με εικονικές περιηγήσεις από ιστορικούς τόπους, μνημεία και μουσεία του Κόμματος σε όλη τη χώρα

Πραγματοποιήθηκε, χτες, στην Αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, στον Περισσό, η Ημερίδα της ΚΕ του ΚΚΕ με θέμα «Μνημεία και Μουσεία Αγώνων του Λαού» και παρουσιάστηκε ο νέος ιστότοπος mnimia.kke.gr, ο οποίος από χτες βρίσκεται «στον αέρα», με εικονικές περιηγήσεις από ιστορικούς τόπους, μνημεία και μουσεία του Κόμματος από όλη την Ελλάδα.

Παρευρέθηκαν πλήθος κόσμου, καθώς και πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Δημήτρη Κουτσούμπα.

Στην Ημερίδα μίλησαν οι Τάσος Αντωνίου, Κέλλυ Παπαϊωάννου, Δέσποινα Τσιρώνη, Αρης Σαραφιανός, Εύα Μελά, Αντώνης Μυρωδιάς και Φάνης Παρρής. Από τις ομιλίες αναδείχθηκε μια ιδιαίτερη πλευρά της δράσης του ΚΚΕ, αυτής των Μνημείων και Μουσείων που δημιουργήθηκαν από το Κόμμα σε όλη την Ελλάδα για να τιμηθεί η Ιστορία των ταξικών αγώνων του ΚΚΕ, για να κρατήσουν τη μνήμη άσβεστη σε μια περίοδο όπου επιχειρείται ξεδιάντροπα το ξαναγράψιμο της Ιστορίας, για να συνδεθεί ακόμα πιο στέρεα το χτες με το σήμερα και το αύριο.

Ξεχωριστή στιγμή στην εκδήλωση ήταν η παρουσίαση του ιστότοπου, που καταγράφει, συγκεντρώνει και παρουσιάζει Μουσεία και Μνημεία που έχει στήσει το ΚΚΕ απ' άκρη σ' άκρη της Ελλάδας τιμώντας μεγάλες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας. Μέσα από τον ιστότοπο mnimia.kke.gr, την ψηφιακή αποτύπωση, τις εικονικές τρισδιάστατες περιηγήσεις δίνονται νέα χαρακτηριστικά και δυνατότητες, καθώς ο καθένας που θα επισκεφθεί αυτήν τη νέα σελίδα, βλέπει όσα έγιναν, εκεί που έγιναν...

Φυσικά η δημιουργία και λειτουργία του ιστότοπου είναι μια συλλογική δουλειά. Οπως ανέφερε ο Τ. Αντωνίου στην ομιλία του, «έγινε από μια σειρά Επιτροπές και Τμήματα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ: Την Επιτροπή Μουσείων και Μνημείων, τα Τμήματα Ιστορίας και Προπαγάνδας, το Ιστορικό Αρχείο, την Υπηρεσία Στήριξης Πληροφοριακών Συστημάτων. Ειδική συνεισφορά είχε ο σύντροφος Ηλίας Διαμαντάκος, φωτογράφος, που ανέλαβε το σύνολο των εικονικών περιηγήσεων. Ολοι εμείς που ασχοληθήκαμε με την ιστοσελίδα, πήραμε τη σκυτάλη από τους εκατοντάδες εργατοτεχνίτες κι επιστήμονες, τους εικαστικούς που όλα τα προηγούμενα χρόνια δούλεψαν για να έχουμε τα Μνημεία και τα Μουσεία μας. Πολλοί είναι και σήμερα μαζί μας. Τους ευχαριστούμε.

Ακόμα, με αφορμή τη σημερινή μας Ημερίδα, θέλουμε να ευχαριστήσουμε ξεχωριστά τους φίλους του ΚΚΕ που έχουν συνεισφέρει υλικά και οικονομικά για να φτιαχτούν σε όλη την Ελλάδα Μνημεία των αγώνων του λαού. Χωρίς αυτήν τη σημαντική συμβολή, πολλά από αυτά που θα παρουσιάσουμε σήμερα θα ήταν αδύνατο να ανεγερθούν».

Ο νέος ιστότοπος βγαίνει στον ...αέρα και περιμένει να τον ανακαλύψουμε... Οπως σημείωσε ο Φ. Παρρής, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ «τα Μνημεία και Μουσεία αναδεικνύουν τους ισχυρούς δεσμούς και τις βαθιές ρίζες του ΚΚΕ στον ελληνικό λαό. Καλούμε τις χιλιάδες νέες και νέους να γνωρίσουν τα Μνημεία, τα Μουσεία, τους τόπους αγώνων του λαού. Να εμπνευστούν από αυτά. Καλούμε τους νέους ιστορικούς να γνωρίσουν την πάλη του λαού - την κινητήρια δύναμη της Ιστορίας προς τα εμπρός. Γιατί είναι η μεγάλη Ιστορία με δημιουργό τον λαό, "που γονατίζει μόνο μπροστά στους νεκρούς του"».

ΕΥΑ ΜΕΛΑ
Η συμβολή των εικαστικών στην καταγραφή της ιστορικής μνήμης στην Ελλάδα

Στην παρέμβασή της σχετικά με τη «συμβολή των εικαστικών στην καταγραφή της ιστορικής μνήμης στην Ελλάδα» η ζωγράφος - χαράκτρια και μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, Εύα Μελά, σημείωσε μεταξύ άλλων:

«Οι Ελληνες εικαστικοί - γλύπτες κύρια - συνέβαλαν με το έργο τους στη δημιουργία σημαντικών μνημείων. Βέβαια η εποχή από την Κατοχή ως τη μεταπολίτευση δεν επέτρεπε τη δημιουργία μνημείων που να σχετίζονται με τους αγώνες του λαού... Αλλωστε, πολλοί και σημαντικοί κομμουνιστές αλλά και γενικότερα προοδευτικοί εικαστικοί καλλιτέχνες την περίοδο αυτή ήταν σε φυλακές, εξορίες ή στην αναγκαστική σιωπή. Παραγκωνισμένοι.

Πολλά μνημεία με θέμα τους αγώνες του λαού κύρια των χρόνων της Κατοχής και της Αντίστασης 1941 - 1944, δημιουργήθηκαν μετά το 1980, όπου σε αυτό συνέβαλε και η σημαντική δύναμη του Κόμματός μας στις τότε αυτοδιοικητικές εκλογές. Ετσι έγινε ένας μεγάλος αριθμός πανελλήνιων καλλιτεχνικών διαγωνισμών την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, με θέμα κύρια την Εθνική Αντίσταση 1941 - '44, κύρια με οικονομικές προσφορές της ΠΕΑΕΑ και συλλόγων αντιστασιακών, οι οποίοι έκαναν δωρεές για να υμνήσουν τη λαϊκή Αντίσταση (...)

Συνήθως, στα μνημεία που έχουν τοποθετήσει ως σήμερα οι δήμοι δεν υπάρχει συν-διαμόρφωση του δημόσιου χώρου, με αποτέλεσμα - με την επέλαση του ιδιωτικού κεφαλαίου στην καταλήστευση των δημόσιων χώρων - να βλέπουμε πολλά και σημαντικά καλλιτεχνικά μνημεία να μην έχουν τον αναγκαίο ζωτικό χώρο γύρω τους: Βλέπουμε να τοποθετούνται δίπλα τους και να παρεμβαίνουν οπτικά σε αυτά πλήθος στοιχείων που υποβιβάζουν τα περισσότερα μνημεία (...)

Το Κόμμα μας διεκδικεί και μπαίνει μπροστά στους αγώνες των καλλιτεχνών σήμερα για να γίνονται καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί (...) Είναι η καλύτερη διαδικασία γιατί δίνει τη δυνατότητα να μπαίνουν τα καταλληλότερα έργα στον δημόσιο χώρο. Δίνει τη δυνατότητα ο καλλιτεχνικός διαγωνισμός στους μεν καλλιτέχνες να δημιουργούν με ίσους όρους και να συναγωνίζονται για έναν κοινό σκοπό, σε κάθε φορέα δε, ενδιαφερόμενο να τοποθετήσει ένα μνημείο, δίνει τη δυνατότητα να μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε πολλές προτάσεις την καταλληλότερη.

Και βέβαια είναι επιθυμητή η συνεργασία εικαστικών καλλιτεχνών με αρχιτέκτονες, σε μεικτούς διαγωνισμούς, ως ομάδα, για τη διαμόρφωση συνολικά ενός ιστορικού μνημείου, με τη μελέτη ταυτόχρονα και του περιβάλλοντος χώρου που θα το αναδείξει.

Η ΕΕ σήμερα έχει σχεδόν στην πράξη καταργήσει τους καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς με τον νόμο 4412/16 του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ, όπου τα καλλιτεχνικά έργα κατατάσσονται πλέον στις "εμπορικές προμήθειες". Εχει ανοίξει ο δρόμος "με τον νόμο" στην αυθαιρεσία για την αισθητική διαμόρφωση των δημόσιων χώρων, μέσω κυκλωμάτων, πελατειακών σχέσεων και επιχειρηματιών, με τη διείσδυση του μεγάλου κεφαλαίου πλέον να καθορίζει και τη μορφή και το περιεχόμενο των δημόσιων καλλιτεχνικών έργων.

Μεγάλο μέρος των εικαστικών είναι πρόθυμοι να συμβάλουν στον σχεδιασμό νέων μνημείων του ΚΚΕ, με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης του λαού μας. Είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η συστράτευση, η αντεπίθεση και η δημιουργία μνημειακών έργων που όχι μόνο ενημερώνουν πλατιά για την αληθινή Ιστορία του λαού μας, για τους μεγαλειώδεις αγώνες που έχει δώσει η εργατική τάξη στη χώρα μας, αλλά διαπαιδαγωγούν και εμψυχώνουν, κρατώντας άσβεστη τη φλόγα της αντίστασης και αντεπίθεσης...».

ΑΡΗΣ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΣ
Τεράστιο μνημονικό τοπίο, ενάντια στη λυσσαλέα πολιτισμική επίθεση μαζικής μνημοκτονίας

Στην ομιλία του με θέμα «Ιμπεριαλιστική μνημοκτονία και η υλική ανάκτηση της Ιστορίας από το ΚΚΕ - Τοπόσημα, γλυπτά, ανασκαφές των αγώνων και η σημασία τους σήμερα», ο Αρης Σαραφιανός, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σημείωσε ανάμεσα σε άλλα:

«Η πλατφόρμα ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΓΩΝΩΝ ΤΟΥ ΛΑΟΥ εκπληρώνει παραδόξως με άυλα ψηφιακά μέσα μία κρίσιμη υλική αποστολή. Επιτρέπει σε αυτήν τη μακροχρόνια και γιγαντιαία επέμβαση του ΚΚΕ που υπόσχεται να γεμίσει τη χώρα με σημαντικές κατασκευές, τιμητικές πλάκες, ανασκαφές, γλυπτά και άλλες καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, να πάρει την πραγματική του διάσταση ως μία ολότητα και ένα πλέγμα από παρεμβάσεις που ξεπερνά πια τη μερική μνημόνευση αποσπασματικών γεγονότων. Δημιουργεί ένα τεράστιο μνημονικό τοπίο του μαχητικού και πάντοτε μάχιμου κομμουνισμού στη χώρα μας. `Η καλύτερα, τώρα και με τη συμβολή αυτής της πλατφόρμας, αναδύεται και αποκτά υπόσταση μία βίαια παραμερισμένη ιστορία της Ελλάδας, που πηγαίνει ενάντια στην κυρίαρχη αστική ιστορία. Δημιουργείται έτσι η εναλλακτική ιστορική γεωγραφία του κομμουνισμού και των αγώνων του στη χώρα μας γραμμένη με πραγματικά αντικείμενα και κατασκευές στον φυσικό χώρο. Τώρα το εγχείρημα αποκτά και τους ψηφιακούς του χάρτες (...)

Τι είδους θεατή περιμένουν αυτά τα ξαφνικά μνημεία στις σημερινές τους ερημιές; (...) Οργανωμένες επισκέψεις βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής οικονομίας της μνήμης του ΚΚΕ και η σημασία τους στην παραγωγή και αναπαραγωγή δεσμών συγκίνησης και αλήθειας, πολιτικής και βιωματικής αλήθειας, μεταξύ των μελών, δεν μπορεί να υποτιμηθεί (...) Τα μνημεία αυτά της Ιστορίας κάνουν την εμπειρία του φυσικού χώρου πυκνότερη, προσθέτουν σε αυτήν στην προκειμένη περίπτωση, προσθέτουν στον κοιμισμένο και αναίσθητο φυσικό χρόνο που βλέπει ο τουρίστας, κάτι από τον επαναστατημένο και επαναστατικό χρόνο, που μόνο του πια το ΚΚΕ εκπροσωπεί στην Ελλάδα (...)

Το εν λόγω εγχείρημα είναι, με εθνικές ακόμη και με διεθνείς προδιαγραφές, μία ιστορική εξαίρεση και πηγαίνει κόντρα τόσο στην εξαναγκαστική σιωπή και λήθη της επίσημης Ελλάδας για το θέμα όσο και ενάντια στη λυσσαλέα πολιτισμική επίθεση μαζικής μνημοκτονίας που δέχεται η κομμουνιστική ιστορία του 20ού αιώνα και σε όλη την Ευρώπη (...) Ενώ οι άλλοι επιδίδονται σε βίαια και αρνητικά εγχειρήματα, κατεδαφίζουν και αφανίζουν (σοβιετικές και αντιφασιστικές) μνήμες και μνημεία (Ουκρανία και Βαλτική) ή μεταφέρουν, αντικαθιστούν και παλινορθώνουν κτίρια και μνημεία (ειδικά στη Γερμανία και τις ΗΠΑ) ή πάλι, αναπλαισιώνουν και μετονομάζουν, φτιασιδώνοντας ντροπιαστικές στιγμές της ιστορίας τους (Βρετανία και ΗΠΑ), το ΚΚΕ δεν δουλεύει με την άρνηση ή την καταστροφή μνήμης αλλά με ανακτήσεις και προσθήκες Ιστορίας (...) Ο πολιτισμικός πόλεμος σήμερα μαίνεται. Αυτό είναι που συνειδητοποιεί το Κόμμα και η απάντηση που δίνεται σήμερα είναι καίρια και δυναμική. Η απάντηση του εγχειρήματος ΤΟΠΟΙ ΑΓΩΝΑ είναι ακόμη παραπάνω καίρια γιατί φανερώνει θαρραλέα κάτι ακόμη πιο τραγικό: Οτι αυτή η συστηματική μνημοκτονία που διεξάγεται σήμερα από την ιμπεριαλιστική βιομηχανία του πολιτισμού στην Ουκρανία και τη Βαλτική, στη Γερμανία και αλλού, είχε ήδη συντελεστεί στην Ελλάδα από την αρχή ακόμη του ψυχρού πολέμου. Αναδεικνύει δηλαδή με θεαματική συνέπεια την ντροπή και την ένοχη σιωπή και παραμέληση οποιασδήποτε μνήμης του Εμφυλίου από τις γνωστές αστικές κυβερνήσεις μεταπολεμικά».

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΡΩΔΙΑΣ
Τα χαρακτηριστικά που διέπουν τα Μνημεία και τα Μουσεία του ΚΚΕ

Από τη μεριά του, ο Αντώνης Μυρωδιάς, γλύπτης, μέλος του ΔΣ του Eπιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, στην παρέμβασή του με θέμα «Η συμβολή των εικαστικών στην ανάδειξη και προβολή της ιστορικής μνήμης», αναφέρθηκε και στα χαρακτηριστικά που διέπουν τα Μνημεία και τα Μουσεία του ΚΚΕ. Πιο συγκεκριμένα:

«Μνημειακότητα και μοναδικότητα

Σε όλες τις περιπτώσεις και ανεξάρτητα από το μέγεθος είναι εμφανής η μνημειακή απόδοση, που πηγάζει όχι ως σχεδιαστική απλά επιλογή αλλά αφενός από τα ιστορικά γεγονότα και τους ήρωες που τιμώνται και αφετέρου εξ αφορμής των επικών χαρακτηριστικών του κομμουνιστικού οράματος, στην προάσπιση του οποίου αυτοί παρέμειναν αλύγιστοι, πολέμησαν, ή χάθηκαν.

Σε συνδυασμό με τη χρήση των υλικών, τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, την εικαστική μορφοποίηση και το εικονοπλαστικό πρόγραμμα, τη σχέση με τον ευρύτερο και συγκεκριμένο χώρο στον οποίο αναπτύσσονται, τη σχεδιαστική επιμέλεια κάθε λεπτομέρειας, διαμορφώνουν χαρακτηριστικά ιδιαίτερα που τα καθιστούν μοναδικά, διακριτά σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια μνημονικής αποτύπωσης.

Ο συμβολικός χαρακτήρας

Το εικαστικό μέρος αντλεί τη θεματική και εμπνέεται από την κομμουνιστική ιδεολογία. Αποτυπώνει την αέναη διαπάλη, την ταξική πάλη, τη σύγκρουση. Είναι η εικονοποιημένη αναφορά μιας διαλεκτικής σχέσης, ενός κεντρικού συνθήματος/ιδέας, μιας βιωμένης εμπειρίας: (η ρωγμή, η σφήνα, η αιχμή, η αντίσταση στο σύστημα, οι σπασμένες αλυσίδες, η ενότητα, η συντροφικότητα), ώστε το μνημείο να ταυτοποιείται άμεσα, να έχει - παρά τον αφαιρετικό κατά περίπτωση χαρακτήρα - καθολική πρόσληψη, να είναι εύληπτο μαζικά (...)

Το μήνυμα

Σε όλες τις περιπτώσεις η μνημόνευση και ο αφηρωισμός συντελείται όχι μέσα από τη θυσία και την απώλεια, αλλά μέσα από τη δράση, τη δυναμική παρουσία των μορφών, τον συνεχή αγώνα, στοιχεία που μπορούν να εμπνεύσουν τις επόμενες γενιές. Να υποδειγματίσουν όχι μέσα από τον θάνατο αλλά τη δράση.

Ετσι τα Μνημεία αποδίδουν τιμή και δεν αποτελούν επιτάφια σύνολα, ή τόπους πένθους. Αντίθετα, ευαγγελίζονται το φωτεινό μέλλον, λαμπερό, στην αντίθεσή του με το ζοφερό, διαβρωμένο παρελθόν (...)

Διαδραστικότητα και συμμετοχή του θεατή

Ο σχεδιασμός στην πλειονότητα απομακρύνεται από τη δισδιάστατη, στατική και μετωπική παρουσία του Μνημείου, που συνηθίζεται στην αστική απόδοση μνημείων και ηρώων: Αντίθετα επιδιώκεται η δημιουργία "βάθους" και η δυνατότητα στον θεατή να "περάσει" μέσα, να "μετέχει" διαδραστικά σ' αυτό (...)

Ατομική και (ταυτόχρονα) καθολική μνημόνευση

Η συμπερίληψη των ονομάτων των ηρώων και αγωνιστών που έπεσαν στη μάχη είναι εξαιρετική συγκυρία. Ετσι:

-- Το Μνημείο παύει να έχει αφαιρετικό (λειτουργικά) χαρακτήρα και προσωποποιείται, δημιουργώντας συναισθηματικούς δεσμούς με τον θεατή. Σε όλες τις περιπτώσεις επιβεβαιώνεται η ανάγκη των απογόνων, δεύτερη πια γενιά, για τη μνημόνευση, και την απότιση τιμής στους νεκρούς τους.

-- Αποδίδει τιμή τόσο στο ολικό (ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, ΔΣΕ) όσο και ατομικά, σε συγκεκριμένους ηρωικούς πεσόντες.

-- Διευρύνει τα σημεία ενδιαφέροντος στον χώρο και μεγαλώνει τον χρόνο παραμονής του επισκέπτη στο Μνημείο (...)

Ο πολυπαραγοντικός σχεδιασμός και η συμμετοχική υλοποίηση

Η ολοκλήρωση κάθε Μνημείου είναι αποτέλεσμα αφενός της διεπιστημονικής συνεργασίας διαφορετικών ειδικοτήτων, κυρίως όμως της θέλησης, του ενθουσιασμού, του κόπου και της αυτοθυσίας δεκάδων ανθρώπων, που ξεπερνούν κάθε τεχνική δυσκολία και συμβάλλουν στην ανέγερση ενός μνημειακού έργου (...)».

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΣΙΡΩΝΗ
Είναι η πίστη ότι κάθε τέτοιο έργο είναι ανάγκη και χρέος μας να γίνει

«Η διαδικασία παραγωγής μνημείων και μουσείων» ήταν το θέμα της εισήγησης της Δέσποινας Τσιρώνη, αρχιτέκτονα και μέλους της Επιτροπής Μνημείων και Μουσείων της ΚΕ του ΚΚΕ. Στην παρέμβασή της μετέφερε μια πλούσια πείρα για το πώς πραγματοποιείται η δημιουργία ενός μουσείου ή ενός μνημείου.

«Μία από τις πρώτες δουλειές μας είναι η αναζήτηση στο Ιστορικό Αρχείο του Κόμματος (...) Μεγάλης σημασίας είναι η διαδικασία εύρεσης και επικαιροποίησης των ονομάτων ανθρώπων, οι οποίοι έπαιξαν ρόλο στην τοπική - και όχι μόνο - ιστορία με την πρωτοπόρα δράση τους (...)

Η κατασκευαστική και αισθητική πλευρά είναι ένα ιδιαίτερο ζήτημα που μας απασχολεί. Για το κάθε μνημείο προηγείται συλλογική συζήτηση και συνεργασία με μηχανικούς κάθε ειδικότητας, γλύπτες και άλλους καλλιτέχνες, τεχνίτες, ιστορικούς, με τις τοπικές Οργανώσεις για καθετί που επηρεάζει τη μορφή και τον βαθύτερο συμβολισμό του κάθε έργου, τη λειτουργία του, το αποτύπωμα που θα έχει στον χώρο (...)

Αυτή η συλλογικότητα αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο δρούμε, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που η δουλειά έχει διευρυνθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το μνημείο στη Γυάρο και στη Μακρόνησο έγιναν πανελλήνιοι διαγωνισμοί, οι μακέτες των έργων εκτέθηκαν σε ειδική έκθεση που οργάνωσε η ΚΕ. Για άλλα μνημεία έγινε κλειστός διαγωνισμός, όπως στο Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ). (...)

Η διαμόρφωση των μνημειακών χώρων είναι μία απαιτητική δουλειά και γίνεται ως αποτέλεσμα οργάνωσης της μελέτης και της κατασκευής, του χρόνου, των εργασιών, των εργατικών χεριών και πάνω απ' όλα με τον συντονισμό όλων αυτών. Είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι αυτά δεν γίνονται σε έναν συγκεκριμένο χώρο εργασίας, με ωράριο, μισθό, σταθερούς συνεργάτες, οργάνωση εργοταξίου, όπως συμβαίνει σε κάθε σοβαρό έργο, από το οποίο καθόλου δεν υπολείπεται η δική μας δουλειά (...)

Μετράει λοιπόν αποφασιστικά η εθελοντική δουλειά αλλά ακόμα περισσότερο η προτεραιότητα που δίνεται από τον καθέναν σε αυτήν τη δουλειά, όχι στον ελεύθερο χρόνο που δεν υπάρχει αλλά ως σημαντικό έργο που μπαίνει σε πρώτη διάταξη. Είναι η πίστη ότι κάθε τέτοιο έργο είναι ανάγκη και χρέος μας να γίνει. Δεν ξεκινάμε από τις δυσκολίες που υπάρχουν. Ξεκινάμε από την αναγκαιότητα με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας (...)

Η πείρα έχει δείξει ότι η διαδικασία παραγωγής ενός μνημείου ή η ανάδειξη ενός ιστορικού τόπου συγκινεί, έχει την ικανότητα να βρίσκει και να πάλλει τις ευαίσθητες χορδές των ανθρώπων που είχαν κάποια σχέση με τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκεί, ή που έχουν γερούς δεσμούς με τον τόπο τους, οι οποίοι γίνονται εντονότεροι όταν έχει συμβεί κάτι εκεί (...) Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κόσμος της Ανάφης, για παράδειγμα, λέει με γεμάτο στόμα: "Το μνημείο μας". `Η ότι οι κάτοικοι προφυλάσσουν, φροντίζουν και συντηρούν τα μνημεία, γιατί τα θεωρούν δικά τους. Και αυτό είναι η μεγαλύτερη επιτυχία (...)».

ΤΑΣΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο χρήστης βλέπει όσα έγιναν, εκεί που έγιναν και παράλληλα παίρνει μια σειρά εφόδια για περαιτέρω μελέτη...

Στην ομιλία του ο Τάσος Αντωνίου, μέλος του Τμήματος Προπαγάνδας της ΚΕ του ΚΚΕ, παρουσίασε τον νέο διαδικτυακό τόπο, mnimia.kke.gr, σημειώνοντας ότι πρώτα απ' όλα είναι μια βάση δεδομένων που δεν υπήρχε έως τώρα, με φωτογραφίες και στοιχεία της ταυτότητας του κάθε μνημείου. Πέρα από αυτό, η ιστοσελίδα είναι μια τρισδιάστατη αποτύπωση τόπων μαρτυρίου, φυλακών, χώρων δράσης του ΔΣΕ και τόσων άλλων, ενώ λειτουργεί και ως ένα ψηφιακό ζωντάνεμα της μνήμης, μια νέα αποτύπωση του χώρου, εμπλουτισμένη με διαδραστικά χαρακτηριστικά, που δένει τις ιστορικές πληροφορίες με τον τόπο σε όλες του τις διαστάσεις. Ο χρήστης βλέπει όσα έγιναν, εκεί που έγιναν και παράλληλα παίρνει μια σειρά εφόδια για περαιτέρω μελέτη.

Στη συνέχεια έκανε μια σύντομη περιήγηση, παρουσιάζοντας και τα περιεχόμενα του ιστότοπου (π.χ. αρχική σελίδα, σελίδα για το κάθε μνημείο που περιέχει την «ταυτότητά» του, την τοποθεσία για να μπορεί εύκολα ο χρήστης να συνδεθεί με το GPS, αλλά και προτάσεις για περαιτέρω ενασχόληση με την ιστορική περίοδο, μελέτη κ.λπ., αλλά και το μενού, όπου πατώντας ο χρήστης την «αναζήτηση μνημείων», μπορεί να βρίσκει το μνημείο που αναζητά).

Στη συνέχεια, μέσα από την εικονική περιήγηση σε πολλά μνημεία και μουσεία ανά την Ελλάδα, «μετέφερε» το κοινό στα μέρη όπου γράφτηκαν σπουδαίες σελίδες της Ιστορίας του κομμουνιστικού και λαϊκού κινήματος. Συγκεκριμένα, έδειξε πώς λειτουργεί η εικονική περιήγηση στο Μνημείο στη Λυκόραχη, στη Φλώρινα, στα Μουσεία Θεοτόκου, Νεστορίου και Καλλιθέας Πρεσπών, στον Πυξό, στην Τρίπολη, στο Νοσοκομείο του ΔΣΕ στον Γράμμο και τη Σπηλιά του Κόκκαλη στο Βροντερό, στη Γυάρο και τη Μακρόνησο.

«Η εικονική περιήγηση της Μακρονήσου είναι από μόνη της ένα πολύ απαιτητικό εγχείρημα», σημείωσε ο Τ. Αντωνίου και πρόσθεσε: «Ο χρήστης μπορεί να περιηγηθεί σε πάνω από 30 σημεία σε όλο το νησί απ' άκρη σ' άκρη. Και σε καθένα από αυτά να δει φωτογραφίες και πληροφορίες για γεγονότα που διαδραματίστηκαν σε κάθε τόπο. Αξίζει να σημειώσουμε το εξής: Είναι η μεγαλύτερη εικονική περιήγηση σε εξωτερικό χώρο στην Ελλάδα. Για να δημιουργηθεί μια τέτοια περιήγηση, με όλο αυτόν τον όγκο υλικού να την εμπλουτίζει, κάποιοι σύντροφοι χρειάστηκε να μάθουν κυριολεκτικά τη Μακρόνησο απέξω. Ανά πάσα στιγμή μπορούν να σου πουν για όλα τα σημεία, για την κάθε γωνιά, για όλα τα γεγονότα που συνέβησαν εδώ...».

ΚΕΛΛΥ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
Μας ενδιαφέρει το ζήτημα της ενεργού μνήμης

Στην παρέμβασή της με θέμα «Η ιστορική μνήμη και ο ρόλος των μνημείων και μουσείων» η Κέλλυ Παπαϊώννου, αρχιτέκτονας μηχανικός, υποψήφια διδάκτορας ΑΠΘ και μέλος του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, σημείωσε μεταξύ άλλων:

«Τελικός σκοπός αυτής της προσπάθειας που αναπτύσσει το Κόμμα μας για την ανάδειξη μνημείων και μουσείων των λαϊκών αγώνων είναι να προκύψει ένα δίκτυο τέτοιων ιστορικών τόπων που θα λειτουργούν παράλληλα και θα αλληλοτροφοδοτούνται, καταδεικνύοντας και τη συνέχεια της Ιστορίας της ταξικής πάλης. Πιστεύουμε ότι το site που εγκαινιάζουμε σήμερα θα συμβάλει κι αυτό στη μεγαλύτερη συνοχή της πρόσληψης αυτής της Ιστορίας, ιδιαίτερα από τη νέα γενιά. Αλλωστε, αντικρίζοντας κανείς τον χάρτη των μνημείων και μουσείων των λαϊκών αγώνων - όπως αποτυπώνεται και στην ιστοσελίδα, που μένει ακόμα πολύ για να συμπληρωθεί - αντιλαμβάνεται δύο βασικά πράγματα: Πρώτον, ότι δεν υπάρχει τόπος χωρίς τη δική του συμβολή, χωρίς τους δικούς του αλύγιστους της ταξικής πάλης. Δεύτερον, ότι είναι κρίσιμο το αίτημα ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΤΟΥΝ. Η εικονική περιήγηση είναι μόνο το έναυσμα, το κίνητρο για να επισκεφτεί κανείς το πραγματικό υλικό αποτύπωμα, να βαδίσει πάνω στους ιστορικούς τόπους των μαρτυρίων και φυλακών, να αναζητήσει τα υλικά ίχνη που αποτελούν αδιαμφισβήτητα στοιχεία της ιδεολογικής, της ταξικής πάλης.

Το εγχείρημα του Κόμματός μας δεν είναι μια απόπειρα μουσειοποίησης της Ιστορίας των λαϊκών αγώνων. Δεν επιδιώκουμε απλά να αναδείξουμε ιστορικά στιγμιότυπα. Κάθε άλλο. Μας ενδιαφέρει το ζήτημα της ενεργού μνήμης, της μνήμης που αποτελεί πηγή έμπνευσης για νέους αγώνες, που λειτουργεί προσθετικά, πολλαπλασιαστικά, στο ίδιο το μήνυμα των μνημείων, αναδεικνύοντας τη δύναμη του λαού, τη δύναμη των αγώνων, την εμπέδωση του στοιχείου που υπήρξε ο καθοδηγητής διαχρονικά της ταξικής πάλης: Η ηθική και ιδεολογική υπεροχή των μαρτύρων του λαού μας, η ακλόνητη πίστη τους στη δύναμη και στην υπεροχή των ιδεών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Αυτός ήταν ο πυρήνας και το μέτρο της αυτοθυσίας τους.

Κρατώντας ως τεράστια παρακαταθήκη αυτό το συμπέρασμα, συνεχίζουμε σήμερα να αναζητούμε σημάδια της Ιστορίας μας, να τα καταγράφουμε και να τα τιμούμε μέσα από το μνημονικό και καλλιτεχνικό έργο των μνημείων και μουσείων μας. Αυτή η δραστηριότητα έχει μεγάλες και ειδικές απαιτήσεις, όπως αναλύθηκε, και μάλιστα απαιτήσεις που αντικειμενικά συνδυάζονται με όλη την πολιτική δραστηριότητα του Κόμματος, είναι μέρος της, σε μια περίοδο ειδικότερα που η αστική τάξη και οι οργανισμοί της ενορχηστρώνουν μια νέα σκληρή επίθεση σε όλα τα επίπεδα. Η συμβολή όλων σας είναι λοιπόν κρίσιμη, τόσο με τις ιδέες σας, τις ειδικές γνώσεις, τις μαρτυρίες, όσο και με την οικονομική ακόμα συνεισφορά, αφού μόνο ο λαός, οι εργαζόμενοι μπορούν να συμβάλουν από το υστέρημά τους για να μην κυριαρχήσουν η ιστορική διαστρέβλωση των αγώνων τους, η λήθη και η αποσιώπηση της ιστορικής αλήθειας».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ
Η ιστορική μνήμη να μείνει ζωντανή, να μεταδίδεται στις νέες γενιές

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας, έκανε την ακόλουθη δήλωση στην Ημερίδα της ΚΕ:

«Είναι πολύ σημαντική η προσπάθεια που κάνει το ΚΚΕ για τη διατήρηση, την ανάδειξη και τη διάσωση μνημείων, ιστορικών τόπων μέσα από τη δημιουργία μουσείων, άλλων μνημείων σε όλη την Ελλάδα, όπου δείχνει όλη την ιστορική πορεία του εργατικού - λαϊκού κινήματος κυρίως στον 20ό αιώνα. Και η πάλη του ΚΚΕ είναι μέρος της Ιστορίας της Ελλάδας, της Ιστορίας του ελληνικού λαού, όπου σε πέτρινα χρόνια αγωνιστές δοκιμάστηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, εκτελέστηκαν. Και σε αυτούς τους ιστορικούς τόπους δόθηκαν μάχες από χιλιάδες αγωνιστές του ελληνικού λαού.

Αυτή η ιστορική μνήμη πρέπει να μένει ζωντανή, να μεταδίδεται στις νέες γενιές, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το παρόν, να χαράξουμε το μέλλον, να σκεφτούμε, να προβληματιστούμε, να βγάλουμε σωστά συμπεράσματα σαν λαός, σαν κοινωνία».

  • Ολόκληρες οι ομιλίες που έγιναν στην Ημερίδα δημοσιεύονται στο πόρταλ «902.gr».
  • Ο «Ριζοσπάστης» θα επανέλθει στο φύλλο του Σαββατοκύριακου


Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ