«Μνημειακότητα και μοναδικότητα

Σε όλες τις περιπτώσεις και ανεξάρτητα από το μέγεθος είναι εμφανής η μνημειακή απόδοση, που πηγάζει όχι ως σχεδιαστική απλά επιλογή αλλά αφενός από τα ιστορικά γεγονότα και τους ήρωες που τιμώνται και αφετέρου εξ αφορμής των επικών χαρακτηριστικών του κομμουνιστικού οράματος, στην προάσπιση του οποίου αυτοί παρέμειναν αλύγιστοι, πολέμησαν, ή χάθηκαν.

Σε συνδυασμό με τη χρήση των υλικών, τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, την εικαστική μορφοποίηση και το εικονοπλαστικό πρόγραμμα, τη σχέση με τον ευρύτερο και συγκεκριμένο χώρο στον οποίο αναπτύσσονται, τη σχεδιαστική επιμέλεια κάθε λεπτομέρειας, διαμορφώνουν χαρακτηριστικά ιδιαίτερα που τα καθιστούν μοναδικά, διακριτά σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια μνημονικής αποτύπωσης.

Ο συμβολικός χαρακτήρας

Το εικαστικό μέρος αντλεί τη θεματική και εμπνέεται από την κομμουνιστική ιδεολογία. Αποτυπώνει την αέναη διαπάλη, την ταξική πάλη, τη σύγκρουση. Είναι η εικονοποιημένη αναφορά μιας διαλεκτικής σχέσης, ενός κεντρικού συνθήματος/ιδέας, μιας βιωμένης εμπειρίας: (η ρωγμή, η σφήνα, η αιχμή, η αντίσταση στο σύστημα, οι σπασμένες αλυσίδες, η ενότητα, η συντροφικότητα), ώστε το μνημείο να ταυτοποιείται άμεσα, να έχει - παρά τον αφαιρετικό κατά περίπτωση χαρακτήρα - καθολική πρόσληψη, να είναι εύληπτο μαζικά (...)

Το μήνυμα

Σε όλες τις περιπτώσεις η μνημόνευση και ο αφηρωισμός συντελείται όχι μέσα από τη θυσία και την απώλεια, αλλά μέσα από τη δράση, τη δυναμική παρουσία των μορφών, τον συνεχή αγώνα, στοιχεία που μπορούν να εμπνεύσουν τις επόμενες γενιές. Να υποδειγματίσουν όχι μέσα από τον θάνατο αλλά τη δράση.

Ετσι τα Μνημεία αποδίδουν τιμή και δεν αποτελούν επιτάφια σύνολα, ή τόπους πένθους. Αντίθετα, ευαγγελίζονται το φωτεινό μέλλον, λαμπερό, στην αντίθεσή του με το ζοφερό, διαβρωμένο παρελθόν (...)

Διαδραστικότητα και συμμετοχή του θεατή

Ο σχεδιασμός στην πλειονότητα απομακρύνεται από τη δισδιάστατη, στατική και μετωπική παρουσία του Μνημείου, που συνηθίζεται στην αστική απόδοση μνημείων και ηρώων: Αντίθετα επιδιώκεται η δημιουργία "βάθους" και η δυνατότητα στον θεατή να "περάσει" μέσα, να "μετέχει" διαδραστικά σ' αυτό (...)

Ατομική και (ταυτόχρονα) καθολική μνημόνευση

Η συμπερίληψη των ονομάτων των ηρώων και αγωνιστών που έπεσαν στη μάχη είναι εξαιρετική συγκυρία. Ετσι:

-- Το Μνημείο παύει να έχει αφαιρετικό (λειτουργικά) χαρακτήρα και προσωποποιείται, δημιουργώντας συναισθηματικούς δεσμούς με τον θεατή. Σε όλες τις περιπτώσεις επιβεβαιώνεται η ανάγκη των απογόνων, δεύτερη πια γενιά, για τη μνημόνευση, και την απότιση τιμής στους νεκρούς τους.

-- Αποδίδει τιμή τόσο στο ολικό (ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, ΔΣΕ) όσο και ατομικά, σε συγκεκριμένους ηρωικούς πεσόντες.

-- Διευρύνει τα σημεία ενδιαφέροντος στον χώρο και μεγαλώνει τον χρόνο παραμονής του επισκέπτη στο Μνημείο (...)

Ο πολυπαραγοντικός σχεδιασμός και η συμμετοχική υλοποίηση

Η ολοκλήρωση κάθε Μνημείου είναι αποτέλεσμα αφενός της διεπιστημονικής συνεργασίας διαφορετικών ειδικοτήτων, κυρίως όμως της θέλησης, του ενθουσιασμού, του κόπου και της αυτοθυσίας δεκάδων ανθρώπων, που ξεπερνούν κάθε τεχνική δυσκολία και συμβάλλουν στην ανέγερση ενός μνημειακού έργου (...)».