Στο ιστορικό κείμενο της «Λευκής Βίβλου» -που εξέδωσε το ΕΑΜ το 1945 και αφορά τα πρακτικά της πρώτης ημέρας της διάσκεψης που έγινε στην Αθήνα στις 26 και 27 του Δεκέμβρη 1945, με τη συμμετοχή του Ουίνστον Τσόρτσιλ και κάτω από το πανδαιμόνιο των βομβαρδισμών της αγγλικής πολεμικής αεροπορίας, ενάντια στον λαό της αδούλωτης πρωτεύσας - αναφέρεται με επιστολή του στο «Ρ» ο Απόστολος Κοκόλιας, Δικηγόρος από την Αθήνα, σχολιάζοντας γεγονότα και στάσεις διαφόρων παραγόντων.

«Επρόκειτο -γράφει- για μια προσχηματική λεόντεια συνάντηση, όπου ο αδιαφιλονίκητος κυρίαρχος του παιχνιδιού Βρετανός πρωθυπουργός, απλά γνωστοποίησε αυτοπροσώπως τις διαταγές του προς τους εκπροσώπους του ΕΑΜ, που ήταν ταυτόχρονα και διαταγές όλων των συμμάχων.

Στη διάσκεψη, που ο ίδιος ο Τσόρτσιλ όρισε τον πρόεδρό της και ο ίδιος ήταν ο μοναδικός εισηγητής, πήρε μέρος ολόκληρη η ανώτατη βρετανική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία -Τσόρτσιλ, Ιντεν, Μακ Μίλαν, Λίπερ, Αλεξάντερ, Σκόμπι. Από πλευράς συμμάχων ο Αμερικανός πρεσβευτής Μακ Βη και οι επιτετραμμένοι ΕΣΣΔ και Γαλλίας. Μοναδικός ουσιαστικά ακροατής, στον οποίο ο Τσόρτσιλ απευθύνθηκε, ήταν το ΕΑΜ, δηλ. οι Σιάντος Παρτσαλίδης. Ο "πρωθυπουργός" Γ. Παπανδρέου και ιδιαίτερα ο "πρόεδρος" της διάσκεψης Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ήταν εντελώς διακοσμητικοί και είναι χαρακτηριστικό ότι δεν είπαν τίποτε αξιοσημείωτο στα πρακτικά. Μετά δε την εισήγηση-διαταγή ο Τσόρτσιλ αποχώρησε συμπαρασύροντας και όλους τους ξένους. Αυτό, δε, εσήμαινε, ότι οι διαταγές τους δεν επιδέχονταν συζήτηση.

Ο Σιάντος όταν υπέβαλε το σχετικό ερώτημα για το ποιο ήταν το αντικείμενο αυτής της διάσκεψης, πήρε ωμά την απάντηση από τον Δαμασκηνό: "Μα για να παραδώσετε τα όπλα". Εξ άλλου το εδήλωσε απερίφραστα ο ίδιος ο Τσόρτσιλ: "Εζητήσαμε τη σύσκεψη αυτή όχι από αδυναμία. Αλλα εάν αποτύχει, αύριο θα υποταχτούμε εις το τραχύ καθήκον των όπλων". "Αυτό το καθήκον θα το εκπληρώσομεν πιστά μέχρι το τέλος". Και ο Τσόρτσιλ αιματοκύλησε την Αθήνα.

Αμεσος συνεργός στο αιματοκύλισμα των "Δεκεμβριανών", ήταν ο πρωθυπουργός της "Εθνικής Ενότητας"! Γ. Παπανδρέου. Ο Γ. Καφαντάρης τον κατήγγειλε ευθέως: "Αιματοκύλησες τον τόπο", "σκόπευες να φτάσουμε οπωσδήποτε στον εμφύλιο σπαραγμό", "η ευθύνη της αιματοχυσίας βαρύνει εσένα", του πέταξε.

Αθλια παρουσιάζεται και η προσωπικότητα του Στρ. Ν. Πλαστήρα. Ο "Μαύρος καβαλάρης" καταγγέλθηκε από το ΕΑΜ ότι παραθέριζε στη Νίκαια της Γαλλίας, όταν ο ελληνικός λαός πολεμούσε τους κατακτητές και ουσιαστικά το παραδέχτηκε. Ενώ (πλαστογραφώντας την αλήθεια και για να υποβιβάσει το ρόλο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ) πρόβαλε ότι ο ΕΛΑΣ είχε ασήμαντη δράση στη διάρκεια της Κατοχής και ότι έγινε αιτία καταστροφών στη χώρα! Δήλωσε δε ότι θα ξαναφύγει από την Ελλάδα αν γίνουν δεκτές οι προτάσεις του ΕΑΜ. Υπήρξε τόσο προκλητικός, ώστε ακόμη και ο Π. Κανελλόπουλος τον κατήγγειλε ότι "κάνει εμπαθή επίθεση κατά του ΕΑΜ". Μήπως τελικά το σύνθημα "Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος" δεν ήταν και τόσο αβάσιμο;

Επίσης, ο πρώην πρωθυπουργός Στυλ. Γονατάς καταγγέλθηκε από το ΕΑΜ, χωρίς μάλιστα να αντιδράσει, σαν "γνωστός συνεργάτης των Γερμανών". Δηλώθηκε μάλιστα, ξεκάθαρα, ότι αν εκαλείτο και την επομένη στη διάσκεψη, η Αριστερά δε θα μετείχε. Και όμως στη δεκαετία του '60 ο Γονατάς μετείχε σε όλα τα "Συμβούλια του Στέμματος" χωρίς κανείς να διαμαρτυρηθεί.»

Με αφορμή το δημοσίευμα στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» (2-12-01) «Οι πρώτες ρίζες του νεοελληνικού Θεάτρου Σκιών» του Ε. Μουρατίδη, ο επιστολογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Οι πρωτοπόροι της ελληνικής Παιδικής Λογοτεχνίας - Θέατρο» Χάρης Σακελλαρίου, καταθέτει, γράφοντας στην εφημερίδα μας, τα δικά του συμπεράσματα ύστερα από μελέτη των κειμένων της θεματογραφίας του Καραγκιόζη:

«Κατέληξα στο συμπέρασμα - παρατηρεί - ότι ο Καραγκιόζης συγκινεί, γιατί εκφράζει, με τα χοντροκομμένα κι αδρά γεγονότα, την κοινωνική κατάσταση και τις δομές της κοινωνίας του περασμένου ή προπερασμένου αιώνα, δομές που δεν έχουν αλλάξει σχεδόν καθόλου. Ετσι, ενώ από τη μια προβάλλουν τα κατάλοιπα του φεουδαρχισμού, με τους Ελληνες τσιφλικάδες, που κληρονόμησαν τους αποχωρήσαντες Τούρκους, από την άλλη υπάρχει η τεράστια μάζα των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που πασκίζουν να επιβιώσουν μ' οποιοδήποτε, θεμιτό ή αθέμιτο μέσο.

Η αστική κοινωνία που προέκυψε, δεν ήταν η αστική κοινωνία της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά η κοινωνία του τραπεζικού - τοκογλυφικού κεφαλαίου, από τη μια, και των φτωχών κολίγων και ανέργων, από την άλλη. Η αντίληψη της "υψηλής κοινωνίας", εκφράζεται στον πνευματικό χώρο από τον ψευτοκλασικισμό και φαναριωτισμό, που αναζητά στο πρόσωπό της, τις μακρινές ρίζες του ελληνισμού. Ενώ η αντίληψη των φτωχών λαϊκών στρωμάτων απέναντι στην τραγελαφική νεοελληνική κοινωνία, εκφράζεται με το πικρόχολο χιούμορ, μέσα από τα έργα των Ελλήνων καραγκιοζοπαιχτών, που σατιρίζουν και σαρκάζουν μαζί.

Τα ανατολίτικα στοιχεία που προβάλλουν μέσ' από τον Καραγκιόζη ξενίζουν τους νέους αστούς - καπιταλιστές, που επιζητούν μιαν αυτόχθονη πολιτιστική οντότητα και γι' αυτό τον περιφρονούν. Ο "Καραγκιόζης" σηματοδοτεί και την ύπαρξη περιθωριακών λαϊκών ομάδων, μέσα στη νεοελληνική κοινωνία. Και αν έχει επιβιώσει, είναι γιατί ποτέ ως τώρα δεν έλειψαν από την κοινωνία μας αυτές οι ομάδες. Καμία, έστω υποτυπώδης, κίνηση, προς το σοσιαλισμό, κανένα ενδιαφέρον για όλους, για την εξάλειψη της φτώχειας και της ανεργίας δεν έγινε, παρά μόνο σπασμωδικά και πρόσκαιρα.

Κι αν η νέα ημικαπιταλιστική τάξη ανέχεται τον Καραγκιόζη, είναι γιατί τα βέλη της σάτιράς του στρέφονται όχι άμεσα ενάντιά της, έτσι όπως είναι υποκατάστατο και διάδοχος της τουρκικής φεουδαρχίας, αλλά ενάντια σ' εκείνη, που είναι πια μακριά, ενάντια στους αγάδες, τους μπέηδες και τους βεζίρηδες, κι ας επιβιώνουν στους κοτζαμπάσηδες, τους βουλευτές, υπουργούς και μανδαρίνους του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Η καλύβα του Καραγκιόζη και το σεράι του Βεζίρη, εκφράζουν αυτή την αντίθεση που υπάρχει, ακόμα, στην κοινωνική δομή».

Ευχές στο ΚΚΕ

Μ. Μ., αντιστασιακός, Πειραιάς. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, τον ελληνικό λαό κυβέρνησαν, στην πλειονότητά τους, πολιτικοί υποταγμένοι και εξαρτημένοι από τους ξένους, προδίδοντας και ξεπουλώντας τον. Ενα όμως κόμμα ελληνικό, πατριωτικό, που δεν άλλαξε όνομα και ιδανικά, το ηρωικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, στάθηκε και στέκεται δίπλα στο λαό και αγωνίζεται για τα δίκια του. Για το λόγο αυτό φυλάκισαν και εκτέλεσαν τα καλύτερα παλικάρια του, στελέχη και μέλη του, με αντικειμενικό σκοπό να το διαλύσουν. Ομως αυτό άπλωσε ρίζες βαθιές στον ελληνικό λαό και στάθηκε αδύνατο το ξερίζωμά του.

Στο Κόμμα αυτό, το ηρωικό, το πατριωτικό, το λαϊκό, στο ΚΚΕ, εύχομαι Καλή Χρονιά και επιτυχία στους αγώνες, που προμηνύεται να 'ναι σκληροί.

Παπαγρηγοράτος Διονύσης, Πόρος κεφαλλονιάς. Στη ΝΕΤ πριν ένα περίπου μήνα, ο δήμαρχος Αθήνας και αρχηγός του νέου πολιτικού κόμματος των «Ελεύθερων πολιτών» κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, σε ερώτηση δημοσιογράφου ποιοι θα είναι αυτοί οι «ελεύθεροι πολίτες» που θα απαρτίζουν το κόμμα του, έδωσε την εξής απάντηση: «Θα είναι όλοι αυτοί οι πολίτες που δε θα ανήκουν σε παραδοσιακά κόμματα»... Απόρησα πράγματι με την απάντηση αυτή του κ. Αβραμόπουλου, γιατί όσο και αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να βρω συμπολίτες μας που δεν ανήκουν σε κάποιο κόμμα. Εκτος αν εννοεί διάφορους περιθωριακούς και μηδενιστές που βρίσκονται πάντα έξω από τα δρώμενα πολιτικά και άλλα, της χώρας μας. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι αν είναι παραδοσιακά ή νεόκοπα, όπως το κόμμα του κ. Αβραμόπουλου, που εκφράζουν τα ίδια συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, αλλά η επιλογή των ελεύθερων πολιτών πρέπει να είναι με εκείνο το κόμμα, όπως το ΚΚΕ, που εκφράζει τα συμφέροντα του λαού.

Δημήτρη Γελαδόπουλο, Περιστέρι. Πήραμε το γράμμα σου και σ' ευχαριστούμε για όσα μας γράφεις. Επίσης ευχαριστούμε για την πολύ όμορφη και συμβολική κάρτα - ζωγραφιά που μας έστειλες με τις ευχές σου για το 2002.

Αλέξανδρο Χ. Μήτσιου, Θεσσαλονίκη. Λάβαμε την επιστολή σου και σ' ευχαριστούμε.