Αναφερόμενη στο ταξίδι του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, στις ΗΠΑ, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, έκανε την παρακάτω δήλωση:

«Ο Κ. Σημίτης αρνήθηκε ότι δέχτηκε πιέσεις και ότι είναι ευάλωτος στις πιέσεις και αποκάλυψε κάτι που το ΚΚΕ είχε πει πολλές φορές. Οτι είναι πρόθυμος εθελοντής όχι μόνο ως πρωθυπουργός, αλλά ως κυβέρνηση και ως κόμμα, στη συστράτευση με τις ΗΠΑ και τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της νέας τάξης πραγμάτων, δηλαδή στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στις επεμβάσεις. Επομένως, η κριτική μας θα γίνει ακόμη οξύτερη, διότι είναι πολύ πρόθυμος σε αυτή την πολιτική, χωρίς να του το ζητούν και χωρίς να τον πιέζουν. Αποδεικνύεται, λοιπόν, ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας είναι εξωτερική και εθνική για τους λίγους.

Είναι προκλητικό αυτό που δήλωσε ο πρωθυπουργός, ότι δεν τέθηκε θέμα συζήτησης για τους χάρτες και για τα σύνορα στο Αιγαίο, για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Το θέμα είναι το εξής: Το ζήτημα υπάρχει ή δεν υπάρχει; Υπάρχει, γιατί και οι δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, που οπωσδήποτε έγιναν με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, δείχνουν ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, όχι από μια ιδιωτική υπηρεσία ή ιδιωτική εφημερίδα, αλλά από κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που οπωσδήποτε διαμόρφωσαν με εντολή και την τεχνική πλευρά των χαρτών. Και εμείς ρωτάμε: Καλά, τι συζήτησαν, για το Ευρώ; Πήγε ο πρωθυπουργός να δείξει στις ΗΠΑ τα νομίσματα και την ελληνική πλευρά των νομισμάτων; Το πρώτο ζήτημα που έπρεπε να θέσει είναι τα σύνορα στο Αιγαίο. Δεν το έθεσε, γιατί η κυβέρνηση έχει δεχτεί την κατάργηση των συνόρων στο Αιγαίο, την παράδοσή του στις ΗΠΑ, δίνοντας δυνατότητες στην Τουρκία να αμφισβητεί. Πήρε συγχαρητήρια ο πρωθυπουργός για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και από ό,τι φαίνεται, μάλλον θα πάρει συγχαρητήρια και ο κύριος Ετσεβίτ. Τι συμπέρασμα βγαίνει λοιπόν; Οτι οι ΗΠΑ - και όχι μόνο- ευνοούν το κουκούλωμα των προβλημάτων που υπάρχουν στα συγκεκριμένα ζητήματα, ανάμεσα σε Ελλάδα - Τουρκία, χάριν της κοινής τους δράσης στα Βαλκάνια, στο Αφγανιστάν και αλλού.

Τέλος, είναι προκλητικό να λέει ο πρωθυπουργός, ότι πρέπει να μείνουν τα αμερικανικά στρατεύματα στα Βαλκάνια, μέχρι να μάθουν οι λαοί των Βαλκανίων να αυτοκυβερνηθούν! Οι λαοί των Βαλκανίων έχουν αυτοκυβερνηθεί στο πρόσφατο παρελθόν και ακριβώς, επειδή είχαν κατακτήσει την αυτοκυβέρνηση, γι' αυτό δέχτηκαν αυτή τη σφοδρή επίθεση, την οποία δυστυχώς δεν άντεξαν. Εχασαν τη μάχη προσωρινά και άνοιξε ο κύκλος του πολέμου στα Βαλκάνια. Είναι πρόκληση το 2002 να ζητούν από τα αμερικανικά στρατεύματα, να μάθουν τους λαούς να αυτοκυβερνώνται. Οταν θα διώξουμε τα αμερικανικά στρατεύματα θα έχουμε κάνει ένα βήμα ως λαοί να διεκδικήσουμε λαϊκή διακυβέρνηση και αυτοκυβέρνηση».

Αποφασισμένος να τα δώσει όλα στους Αμερικανούς πριν καν πατήσει το πόδι του στην Ουάσιγκτον ήταν ο Κ. Σημίτης. Κερδίζοντας με το σπαθί του τον τίτλο του «φίλου των ΗΠΑ», όπως τον προσφώνησε ο Τζ. Μπους, ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε προετοιμαστεί κατάλληλα, για να εναποθέσει στα πόδια του «πλανητάρχη» ως δώρα αφοσίωσης την άνευ όρων συμμόρφωση με τις αμερικανικές επιθυμίες και την παράδοση της χώρας.

Η «γραμμή» με την οποία ο Κ. Σημίτης έφτασε στην Ουάσιγκτον περιγράφεται στην «επίσημη εισήγηση» που κουβαλούσε στις αποσκευές του, αποσπάσματα της οποίας παρουσίασε χτες στην «Ελευθεροτυπία» η συνάδελφος Κύρα Αδάμ. Ο κεντρικός άξονας περιγράφεται ως εξής: «... Κρίνεται σκόπιμο, όπως διατυπώνεται προς τους Αμερικανούς συνομιλητές μας, ότι λόγω ακριβώς κοινών στρατηγικών συμφερόντων των δύο χωρών στην ευρύτερη περιοχή (Βαλκάνια - Καύκασος - Μεσόγειος ) η χώρα μας παραμένει "ανοιχτή" σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, με μόνο κατ' ουσίαν αίτημα, ως αντάλλαγμα, την εγγύηση της εθνικής μας ασφάλειας από την αμερικανική πλευρά(!). Το αίτημα αυτό υπερβαίνει τις εγγυήσεις ασφαλείας που μας παρέχει η ιδιότητα του μέλους του ΝΑΤΟ, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας των συνθηκών στην περιοχή, που έχουν ως κύρια πηγή την κοινωνική αστάθεια, τη δημοκρατική ανωριμότητα και την οικονομική αδυναμία των γειτόνων μας, είτε ανήκουν στη Συμμαχία (βλέπε Τουρκία) είτε όχι (π.χ. Αλβανία )...» (!).

Αυτό το πνεύμα της πλήρους εξάρτησης της χώρας από τα αμερικανικά σχέδια, σχολιάζει η συνάδελφος, διαπερνά και στηρίζει όλα τα επιμέρους εθνικά θέματα, ενώ γίνεται ιδιαίτερα εμφανής η προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να κατανοήσουν οι ΗΠΑ ότι η Αθήνα είναι πρόθυμη για επιπλέον παραχωρήσεις. Π.χ., «.... παρατηρείται τελευταία, τάση διεύρυνσης των δυνατοτήτων της αμερικανικής ευκολίας στη Σούδα. Αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σπουδαιότητα της ευκολίας στις ΗΠΑ, από πλευράς μας διατυπώνουμε τη διαθεσιμότητα συνεργασίας προς την κατεύθυνση αυτή, με την υποσημείωση ότι η Ελλάδα το 2000 ήταν η πρώτη χώρα στο διεθνή κατάλογο αγοράς αμερικανικού στρατιωτικού υλικού».

Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στα σημεία παρέμβασης του Ελληνα πρωθυπουργού προς την αμερικανική ηγεσία -πάντα υπό το πρίσμα της ανωτέρω γενικής θεώρησης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων- επαναβεβαιώνεται και ανανεώνεται η πλήρης δέσμευση της ελληνικής πλευράς να εξακολουθήσει την πολιτική ύφεσης με την Τουρκία, παρά τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί. Αιγαίο - παραβιάσεις «... Η βελτίωση του πολιτικού κλίματος μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας είχε μια θετική επίπτωση στο Αιγαίο», αναφέρουν τα σημεία παρέμβασης του πρωθυπουργού. «Με αυτό εννοώ, λιγότερη ένταση. Παρά ταύτα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών έχει αυξηθεί ο αριθμός των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου από τα τουρκικά μαχητικά. Φαίνεται ότι πλησιάζουμε τους αριθμούς της περιόδου πριν από την προσέγγιση». Στο αναλυτικό όμως σημείωμα, που συνοδεύει τα στοιχεία του πρωθυπουργού, τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά: «... Σημειώνεται η κατακόρυφη αύξηση των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου και των παραβάσεων κανόνων εναέριας κυκλοφορίας κατά τους πρώτους 11 μήνες του 2001».

Σε ό,τι αφορά το ειδικότερο θέμα της αποδοχής των όρων συμμετοχής της Τουρκίας στον ευρωστρατό όταν χρησιμοποιούνται μέσα του ΝΑΤΟ, η ελληνική παρέμβαση στην αμερικανική κυβέρνηση, ιδιαιτέρως ήπια, επιμένει μεταξύ άλλων: «... Το γεγονός ότι το "κείμενο της Αγκυρας", που συνδυάζει θέματα ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας με πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, μας παρουσιάστηκε λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο του Λάακεν στη βάση του "δέχεσαι ή το αφήνεις", περιέπλεξε το πρόβλημα. Πολύ απλά, δεν υπήρχε ικανός χρόνος να μελετηθούν όλες οι εφαρμογές του και να εργαστούμε για μια αποδεκτή λύση...». Υπενθυμίζεται ακόμα ότι «η Αθήνα έχει ήδη αναφέρει στην ισπανική προεδρία ότι είναι έτοιμη να εργαστεί με καλή πίστη, ώστε να σπάσει το παρόν αδιέξοδο. Θα ήθελα να σας ζητήσω (σ.σ.: Από τον πρόεδρο Μπους) να χρησιμοποιήσετε την επιρροή σας στην Αγκυρα, έτσι ώστε να υπάρξει ανταπόκριση με καλή πίστη...».

Αποκαλυπτική είναι η εισήγηση για το Κυπριακό. Η ελληνική κυβέρνηση ζητεί από την Ουάσιγκτον τα εξής: «Προσδοκούμε την εξακολούθηση της ενεργού ανάμειξης των ΗΠΑ στην υποστήριξη των προσπαθειών του γ. γραμματέα του ΟΗΕ για την επίτευξη αποδεκτής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος, στη βάση των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Πιστεύουμε ότι μέσα από τις ενέργειες των ΗΠΑ και της Ενωσης, η τουρκική πλευρά και ο κ. Ντενκτάς θα πειστούν να αποδεχτούν μια ηπιότερη προσέγγιση... Γι' αυτό είναι απαραίτητο η διεθνής κοινότητα και ειδικότερα οι ΗΠΑ να παραμείνουν ενεργώς αναμεμειγμένες στο θέμα και να ασκήσουν την επιρροή τους στην τουρκική πλευρά, να επιδείξει την απαραίτητη πολιτική θέληση και να υιοθετήσει εποικοδομητική συμπεριφορά για μια αποδεκτή διευθέτηση, πιθανόν μέσα στο 2002» (σ.σ.: Οταν ολοκληρωθούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις). Γι' αυτό ακριβώς και ο κ. Σημίτης επιχείρησε να πείσει τους Αμερικανούς συνομιλητές του: «... προσβλέπουμε ότι οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να συμμερίζονται την άποψη αυτή (σ.σ.: Της Ε.Ε.) και θα καταστήσουν απολύτως σαφές στην τουρκική πλευρά ότι η διευθέτηση του προβλήματος της Κύπρου και η ένταξη στην ΕΕ δεν μπορεί να συνδέονται...».

Για «θετικό και ουσιαστικό αποτέλεσμα» της επίσκεψης Σημίτη στις ΗΠΑ, για το οποίο «δε θριαμβολογούμε, αλλά ούτε και το υποβαθμίζουμε», μίλησε χτες ο Τ. Χυτήρης, ο οποίος ανέφερε ότι «υπάρχουν θέματα στα οποία υπήρξε πλήρης ταύτιση απόψεων και ξεκαθαρίστηκαν όλα τα άλλα, υπήρχαν και θέματα, ασφαλώς, στα οποία υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις, αλλά - συμπλήρωσε - αντιμετωπίστηκαν και αυτά με θετικό πνεύμα συνεργασίας»... Στα «θετικά» συμπεριέλαβε τα σχόλια Μπους για την Ολυμπιάδα, την «αντιτρομοκρατική» συμφωνία, την ικανοποίηση του Αμερικανού Προέδρου για τα Ελληνοτουρκικά και την «αναγνώριση» από τις ΗΠΑ του «ρόλου» της στα Βαλκάνια. Από εκεί και πέρα ο Τ. Χυτήρης θέλησε να εμφανίσει τη συνάντηση ως προωθητική λύσης στο Κυπριακό, ενώ ακόμα και για την υπόθεση του ευρωστρατού, που όπως παραδέχτηκε «υπήρξε διαφωνία», προσπάθησε να την υποβαθμίσει, λέγοντας ότι «σε αυτό το θέμα έχουμε πει ότι θα υποβάλουμε προτάσεις, προκειμένου να ξεπεραστεί η διαφωνία»...

Ερωτηθείς για την άρνηση Μπους να δώσει συνέντευξη με τον πρωθυπουργό, ο Τ.Χυτήρης περιορίστηκε να «διευκρινίσει» ότι «ο κ. Μπους δε συνηθίζει να δίνει συνεντεύξεις με τους φιλοξενούμενους αρχηγούς των άλλων κρατών», ενώ για την ακύρωση της συνάντησης με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, που αποδόθηκε σε λόγους ασφαλείας, είπε ότι κάτι ανάλογο έχει συμβεί με τον πρωθυπουργό της Σουηδίας, της Τσεχίας και το ΓΓ του ΝΑΤΟ.

Σε ό,τι αφορά το πληρωμένο δημοσίευμα της «Ουάσιγκτον Τάιμς» που αποκαλούσε την Ελλάδα χώρα που «σπονσοράρει» την τρομοκρατία, ο Τ.Χυτήρης δήλωσε ότι «δεν πιστεύουμε ότι είναι Ελληνοαμερικανός» ο συντάκτης του και το χαρακτήρισε «ψευδεπίγραφο», «παραπολιτική», «παραδημοσιογραφία» και «προβοκάτσια», που προέρχεται από μια εφημερίδα που «επανειλημμένως γράφει εναντίον της Ελλάδας με ανυπόστατους και συκοφαντικούς ισχυρισμούς».

Ερωτηθείς, τέλος, γιατί δεν υπήρξε καμία δήλωση κάποιου Αμερικανού αξιωματούχου για την επίσκεψη του Κ. Σημίτη στις ΗΠΑ, ο Τ. Χυτήρης περιορίστηκε να πει ότι «δεν μπορώ να απαντήσω εκ μέρους των Αμερικανών»...

Στη γραμμή της «εθνικής ομοψυχίας» η ηγεσία της ΝΔ αποφεύγει να κάνει εκτιμήσεις και κριτική στα αποτελέσματα του πρωθυπουργικού ταξιδιού στην Ουάσιγκτον, στο όνομα ότι «είναι ακόμα νωρίς»! Στην πραγματικότητα, επιβεβαιώνει ότι δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί στην υποτέλεια και αμερικανο-δουλεία. Το στίγμα της στάσης της έδωσε ο εκπρόσωπος Τύπου σε δηλώσεις του μετά τη σύσκεψη, που έγινε χτες στη Ρηγίλλης υπό τον Κ. Καραμανλή. «Είναι νωρίς να προβεί κανείς σε οριστική αποτίμηση των αποτελεσμάτων του ταξιδιού του πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες», αποφάνθηκε ο Θ. Ρουσόπουλος, ο οποίος περιορίστηκε στις εξής διαπιστώσεις: «Σοβαρά, πάντως, ερωτηματικά δημιουργούν όσα έγιναν, αλλά και όσα δεν έγιναν εκεί. Στα δύο μεγάλα θέματα - του Κυπριακού και του ευρωστρατού - δεν υπήρξε η αναμενόμενη πρόοδος». Δεν παρέλειψε βέβαια να θυμίσει τη γραμμή λέγοντας ότι η ΝΔ «θα συνεχίσει να στηρίζει τις θέσεις, τις οποίες διατύπωσε την περασμένη Δευτέρα ο πρόεδρος του κόμματος στη Βουλή». Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της σύσκεψης στη Ρηγίλλης αναφέρθηκε ότι ο Κ. Σημίτης υποχρεώθηκε να δεσμευτεί ακόμα και για συλλήψεις «τρομοκρατών», γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Σημειώθηκε, επίσης, ότι από την αμερικανική πλευρά υπάρχει «εκκωφαντική σιωπή» και αυτό δημιουργεί εύλογα ερωτήματα. Αναφέρθηκε ακόμα ότι ασφαλέστερα συμπεράσματα θα βγουν μετά την επίσκεψη Ετζεβίτ στις ΗΠΑ.