Οι λεγόμενες πραγματικότητες στην Κύπρο θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για την επίλυση του Κυπριακού, υποστήριξε στην πρώτη συνάντησή του με τον πρόεδρο Κληρίδη, ο Ραούφ Ντενκτάς, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη σε ειδική διαμορφωμένη αίθουσα του διεθνούς αεροδρομίου Λευκωσίας.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο κατοχικός ηγέτης έδωσε το στίγμα των προθέσεών του, θέτοντας εμμέσως, πλην σαφώς, θέμα αναγνώρισης χωριστών οντοτήτων στο νησί. Με βάση τις σημερινές πραγματικότητες στο νησί, είπε απευθυνόμενος στον πρόεδρο Κληρίδη και τον Αλβαρο ντε Σότο ο Ντενκτάς, «θα πρέπει να προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός νέου συνεταιρισμού στην Κύπρο».

Κατά την πρώτη συνάντηση, με την οποία εγκαινιάστηκαν οι απευθείας συνομιλίες, ο κατοχικός ηγέτης επιχείρησε κατ' επανάληψη να αμφισβητήσει το ρόλο του Αλβαρο ντε Σότο και των Ηνωμένων Εθνών στις συνομιλίες, χαρακτηρίζοντας τον αξιωματούχο του διεθνούς οργανισμού ως απλό παρατηρητή. Αφησε δε να εννοηθεί πως σε κάποιες φάσεις της διαδικασίας ενδεχομένως να ζητήσει οι συζητήσεις να γίνονται χωρίς την παρουσία των συμβούλων. Ο Ντενκτάς δεν απέφυγε τον πειρασμό να παρουσιάσει εκτενώς στους συνομιλητές του τη δική του εκδοχή για την κυπριακή ιστορία από το 1963 και εντεύθεν.

Σε δηλώσεις του, μάλιστα, είπε πως την ερχόμενη Δευτέρα «θα γίνει προσπάθεια να επεξεργαστούν οι προβλεπόμενες λειτουργίες των δυο πολιτικώς ίσων πλευρών σε μια μελλοντική δημοκρατία», επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες ότι οι συζητήσεις θα αρχίσουν από τα θέματα των εξουσιών.

Ανέφερε ακόμη πως τη Δευτέρα οι πλευρές θα προσέλθουν με τους εμπειρογνώμονές τους και θα προσπαθήσουν να δουν πού διαφωνούν. Περαιτέρω αποκάλυψε πως ο κ. ντε Σότο ενδεχομένως να μεταβεί στη Νέα Υόρκη κατά την περίοδο του μπαϊραμιού (Φλεβάρη) και το Πάσχα (Μάη) για να ενημερώσει το ΓΓ για την πορεία των συνομιλιών.

Εξάλλου, ο εκ των συμβούλων του Εργκιούν Ολγκιούν έκανε λόγο για «δυο έθνη» και στη «συνεργασία των δυο κρατών που απαρτίζουν τα δυο αυτά έθνη». Οπως είπε «στόχος των συνομιλιών είναι να ιδρυθεί ένας νέος συνεταιρισμός των δυο κρατών της Κύπρου».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ πάντως στις δηλώσεις του πριν από τη συνάντηση με τον πρόεδρο Μπους στην Ουάσιγκτον, άφησε σαφώς να εννοηθεί πως η διαδικασία θα είναι μακρά και πως δεν τίθεται θέμα αποχώρησης του Ντενκτάς από το τραπέζι του διαλόγου. Ο Ετσεβίτ είπε πως ίσως να υπάρξουν αμέσως αποτελέσματα.

Στο μεταξύ, ο πρόεδρος Κληρίδης και ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης είχαν τηλεφωνική επικοινωνία και αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Οι δυο συμφώνησαν όπως ο πρόεδρος Κληρίδης επισκεφθεί την Αθήνα όταν θα υπάρχει καλύτερη εικόνα της εξέλιξης των διαπραγματεύσεων.

Εξάλλου, ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, δε δηλώσεις του στο BBC επισήμανε πως «το κύριο θέμα είναι να μην υπάρχουν, σε μια διευθέτηση, στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν στη διχοτόμηση της Κύπρου».

Τα Ηνωμένα Εθνη από την πλευρά τους παρουσιάζονται ικανοποιημένα από το γεγονός ότι άρχισε η πρόσωπο με πρόσωπο συζήτηση, ενώ όπως δήλωσε ο κ. ντε Σότο η συμφιλίωση είναι εφικτή.

«Δυστυχώς η απόφαση για την τύχη της Κύπρου δε βρίσκεται στα χέρια των Κυπρίων. Για την τύχη της ορίζουν εκείνοι, που όρισαν και για την τύχη των γονέων τους. Αν αυτές οι εξωτερικές δυνάμεις θέλουν μια λύση, αυτό δε θα 'ναι δύσκολο. Αλλά αυτή (η λύση) δε θα 'ναι πάλι η επιλογή των Κυπρίων».

Αυτή τη δήλωση έκανε ο Τουρκοκύπριος εκδότης Ρεμζί Γεκτάογλου στην εφημερίδα «Νόιες Ντόιτσλαντ» (17 του Γενάρη). Ο Γεκτάογλου κατοικεί στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας και είναι συνεκδότης του περιοδικού «Hade», που εκδίδεται στα ελληνικά, τουρκικά και αγγλικά.

Δήλωσε επίσης ότι η έναρξη των συνομιλιών Κληρίδη - Ντενκτάς βελτίωσε την ατμόσφαιρα, αλλά δεν αναμένει ουσιαστικό αποτέλεσμα απ' αυτές.

Η κακοδαιμονία της Κύπρου, είπε, προήλθε από τις εξωτερικές επεμβάσεις και το «διασπαστικό» Σύνταγμα του 1960, που χώρισε τους κατοίκους του νησιού ανάλογα με τη θρησκεία τους και την εθνική καταγωγή τους. Αρκετοί κάτοικοι της κατεχόμενης Κύπρου εγκαταλείπουν το νησί από έλλειψη οικονομικής σταθερότητας στο βόρειο τμήμα.

Μια πρόσθετη δυσκολία για τη λύση του Κυπριακού έγκειται, κατά τη γνώμη του, και στο εξής γεγονός:

Η παλιά γενιά των Τουρκοκυπρίων, είπε, γνώριζε ακριβώς ότι ζει σε ιδιοκτησίες που ανήκουν στους Ελληνες. Αλλά η νέα γενιά λέει: Είναι ιδιοκτησίες μας που τις κληρονομήσαμε από τους πατέρες μας. Είναι κι αυτό ένας γόρδιος δεσμός που πλέχτηκε σκόπιμα για να δυσκολέψει τη λύση. Ο Γεκτάογλου καταδίκασε επίσης τη σοβινιστική προπαγάνδα στα τουρκοκυπριακά σχολεία: «Στους νέους στα σχολεία μεταδίδονται ανθελληνικές αντιλήψεις. Τα σχολικά βιβλία προάγουν το σοβινισμό».

Να αποφύγουν τη σύγκριση του ταξιδιού του Κ. Σημίτη στην Ουάσιγκτον με αυτήν του Μπ. Ετσεβίτ, επιχειρούν οι κυβερνώντες για ευνόητους λόγους. Στην προσπάθεια αυτή, δεν αποφεύγουν να γίνονται καταγέλαστοι. Επικαλούνται, για παράδειγμα, το επιχείρημα ότι μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας υπάρχει «μια σχέση αλληλεξάρτησης, αλληλοεξυπηρέτησης και συνενοχής», ενώ η σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας είναι «ισότιμη σχέση μεταξύ φίλων»!

Αλήθεια, σε τι διαφέρουν οι σχέσεις που έχουν Αγκυρα και Αθήνα με το «κέντρο» της «νέας τάξης»; Οι άρχουσες τάξεις και των δύο χωρών έχουν φροντίσει να προσδεθούν γερά στο άρμα των Αμερικανών, τους έχουν εκχωρήσει «γην και ύδωρ» και συμμετέχουν το ίδιο ενεργά στην «αντιτρομοκρατική σταυροφορία». Η διαφορά έγκειται στη μεταχείριση από την πλευρά των ΗΠΑ. Υποστηρίζουν και κολακεύουν το καθεστώς της Αγκυρας, γιατί παίζει, προσωρινά έστω, σημαντικότερο ρόλο στην επιβολή της «νέας τάξης» στην Ευρασία. Ο ρόλος της Ελλάδας, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της κυβέρνησης Σημίτη, παραμένει «υποβαθμισμένος» και, μάλιστα, επιχειρείται να λυθούν σε βάρος της χώρας οι υπάρχουσες «διαφορές». Σ' αυτό το πλαίσιο όμως, της πλειοδοσίας υποτέλειας προς τις ΗΠΑ, δεν μπορεί παρά να οικοδομηθούν σχέσεις που στηρίζονται στο δίκαιο της «νέας τάξης», στο δίκαιο, δηλαδή, του μεγάλου αφεντικού. Αυτός μοιράζει τους ρόλους όπως θέλει, προς μεγάλη απογοήτευση της κυβέρνησης Σημίτη. Αλλά κανείς δε φοβάται ένα αγκιστρωμένο ψάρι.

Αναχωρεί την Κυριακή 20 Γενάρη 2002 για το Στρασβούργο 12μελής Κοινοβουλευτική Αντιπροσωπεία προκειμένου να μετάσχει στις εργασίες του Α` Μέρους της Συνόδου του έτους 2002 της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, που θα πραγματοποιηθούν εκεί από 21 έως 25 του Γενάρη. Η Αντιπροσωπεία αποτελείται από τους βουλευτές κ.κ. Θεόδωρο Πάγκαλο (επικεφαλής), Νόρα Κατσέλη, Κίμωνα Κουλούρη, Ιωάννη Σκουλαρίκη, Σταύρο Δήμα, Μιχαήλ Λιάπη, Ντόρα Μπακογιάννη, Βασίλειο Κοντογιαννόπουλο, Νικόλαο Φλώρο, Αριστοτέλη Παυλίδη, Λιάνα Κανέλλη και Μαρία Δαμανάκη.

Στην έναρξη των εργασιών της Ολομέλειας θα γίνει ψηφοφορία για την εκλογή του νέου Προέδρου της Συνέλευσης. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Α` Μέρους της Συνόδου, θα συζητηθούν ζητήματα άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως η Εκθεση του Ούγγρου βουλευτή κ. A. Barsony με θέμα την κατάσταση στην Κύπρο και η Εκθεση του Ολλανδού κ. E. Jurgens για την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τη Συνέλευση επίσης θα απασχολήσει η εκστρατεία για την καταπολέμηση της διακίνησης γυναικών, οι διαδικασίες απέλασης σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα στην οικογένεια των μεταναστών και προσφύγων καθώς και το ζήτημα της Τσετσενίας. Αλλα σημαντικά θέματα είναι η συμβολή του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στην παγκόσμια οικονομία και η ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας των αερομεταφορών. Ακόμη, κατά τη διάρκεια των εργασιών θα γίνει η ένταξη της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Τέλος, θα γίνει επείγουσα συζήτηση για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.