ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Φουντώνει ο «εμπορικός πόλεμος» ΗΠΑ - Ευρωπαϊκής Ενωσης

Παπαγεωργίου Βασίλης

Σε νέα φάση, ίσως οξύτερη, εισέρχεται ο «εμπορικός πόλεμος» μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά την απόφαση της Κομισιόν για την επιβολή κυρώσεων σε μεγάλο αριθμό αμερικανικών προϊόντων. Το συνολικό ύψος των κυρώσεων εκτιμάται ότι θα φθάσει το 2004 στα 315 εκατομμύρια δολάρια και το 2005 στα 666 εκατομμύρια δολάρια.

Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις παρουσιάστηκαν ως απάντηση στο νόμο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, επί Κλίντον, με τον οποίο δίνονται φοροαπαλλαγές στις μεγάλες αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων ο κολοσσός της αεροναυπηγικής «Boeing» και η «Microsoft». Οι φοροαπαλλαγές έδωσαν τη δυνατότητα σ' αυτές τις επιχειρήσεις να πωλούν στις διεθνείς αγορές φθηνότερα τα προϊόντα τους και να εκτοπίζουν απ' αυτές τα ομοειδή ευρωπαϊκά προϊόντα.

Με τις φοροαπαλλαγές η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκανε «δώρο» στις αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις πάνω από 5 δισ. δολάρια.

Σημειωτέον ότι το επίμαχο νομοσχέδιο κρίθηκε προ διετίας παράνομο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠOE). Μάλιστα, στη σχετική απόφαση του ΠOE αναφέρεται ότι η EE μπορεί να προχωρήσει στην επιβολή αντιποίνων, αξίας μέχρι και 4 δισ. δολαρίων, ετησίως, σε αμερικανικά προϊόντα.

Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις, δηλαδή η επιβολή δασμών στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, αφορά σ' αυτή τη φάση στα κοσμήματα, στο χάλυβα, στα αγροτικά αγαθά και στα υφάσματα.

Η είδηση για την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ προκάλεσε ανησυχία στην Ουάσιγκτον. Την επόμενη βδομάδα θα συζητηθούν οι προτάσεις μεταρρύθμισης της νομοθεσίας ενώπιον του Κογκρέσου, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζορτζ Μπους, έχει ήδη κάνει έκκληση για επιτάχυνση των εργασιών.

Ο «εμπορικός πόλεμος» μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ δεν είναι κάτι νέο. Μετά τον «πόλεμο της μπανάνας», πριν από τέσσερα χρόνια, περάσαμε στον «πόλεμο του χάλυβα», πριν από δύο χρόνια, ενώ την περασμένη βδομάδα άρχισε ο «πόλεμος των πουλερικών».

Είναι φανερό ότι οι επιμέρους εμπορικές διενέξεις αποτελούν εκφράσεις ενός έντονου ανταγωνισμού, ο οποίος αγκαλιάζει όλο και περισσότερους κλάδους, απειλώντας να περικλείσει ολόκληρη την οικονομική σφαίρα. Ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός παρά τις προβλέψεις των αναλυτών όχι μόνο δε χαλάρωσε μετά την αμερικανοβρετανική επιδρομή στο Ιράκ, αλλά, όπως όλα δείχνουν, εντείνεται. Αποδεικνύεται έτσι ότι οι ανταγωνισμοί και οι αντιθέσεις είναι το μόνιμο παρακολούθημα του ιμπεριαλισμού, συστατικό του στοιχείο.

Είναι χαρακτηριστικό, από αυτή την άποψη, ότι η προσπάθεια των ΗΠΑ, αλλά και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ιαπωνίας, να στεγάσουν κάτω από μια συμφωνία το παγκόσμιο εμπόριο γνωρίζει τη μια αποτυχία μετά την άλλη. Η πιο πρόσφατη σημειώθηκε στη σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) στο Κανκούν του Μεξικού.

Οι αντιθέσεις αυτές πρέπει να αξιολογηθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις και να αξιοποιηθούν από το εργατικό κίνημα σε όφελός του.

Ούτε ένα ευρώ;

Από τα προεκλογικά «μπαλκόνια», το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία υπόσχονται και πάλι στην πολύπαθη ελληνική περιφέρεια νέο πακτωλό κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Στην πραγματικότητα, πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες, η Ελλάδα να μην πάρει, μετά το 2007, ούτε ένα ευρώ..! Αλλά και αν πάρουν θα τα καρπωθούν οι μεγαλοεπιχειρηματίες.

Κατά τη διάρκεια της άτυπης συνεδρίασης του Συμβουλίου υπουργών της ΕΕ, την Παρασκευή 27 Φλεβάρη, στο Δουβλίνο, με αντικείμενο το μέλλον της περιφερειακής πολιτικής της Ενωσης, επανήλθε η παλιά ιδέα για ολοκληρωτική κατάργηση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων των νυν κρατών - μελών της Ενωσης.

Οπως διαβάσαμε στην «Καθημερινή» της 2ας Φλεβάρη, οι εκπρόσωποι της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας επέμειναν, κατ' αρχήν, στη γραπτώς διατυπωμένη θέση τους για «πάγωμα» των δαπανών του κοινοτικού προϋπολογισμού στο 1% του ΑΕΠ της Ενωσης.

Στις αιτιάσεις των «μικρών» χωρών ότι τα κονδύλια θα είναι τελείως ανεπαρκή, η γερμανική κυβέρνηση αντέτεινε ότι τα κονδύλια θα είναι επαρκή, αν μοιραστούν αποκλειστικά στα νέα κράτη - μέλη. Στην τοποθέτηση αυτή η Γερμανία βρήκε σύμμαχο τη Βρετανία, η οποία εξ αρχής δεν ήθελε το Ταμείο Συνοχής.

Η γερμανοβρετανική πρόταση προκάλεσε την παρέμβαση του αρμοδίου για την περιφερειακή πολιτική, Γάλλου επιτρόπου Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος τόνισε την αναγκαιότητα συνέχισης των χρηματοδοτήσεων προς τις περιφέρειες των νυν κρατών - μελών.

Φυσικά, οι εξελίξεις αυτές δεν εμπόδισαν τους δύο συνεταίρους του δικομματισμού να υπόσχονται και να μοιράζουν προεκλογικά τα κονδύλια της ΕΕ, ισχυριζόμενοι ότι η ροή τους είναι εξασφαλισμένη και για τα επόμενα χρόνια...

ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΑ, όπως αναμενόταν, διατήρησε την Πέμπτη τα επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρά τις πιέσεις για μείωσή τους, που δέχτηκε από τις κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Μετά την απόφαση της ΕΚΤ, το ελάχιστο επιτόκιο παραμένει στο 2%.

ΑΝΗΣΥΧΟΙ. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι ότι το ισχυρό ευρώ - ενισχυμένο περίπου 50% από τα χαμηλά του 2000 έναντι του δολαρίου - θα πλήξει την ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με την εταιρία «NTC Research» οι εξελίξεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. «Αυτό που προκύπτει από την έρευνα είναι ότι αν το ευρώ παραμείνει τόσο ισχυρό, θα συνεχίσει να αναστέλλει την ανάπτυξη», τόνισε σχετικά ο Κρις Γουίλιαμσον της NTC.

ΜΕΙΩΣΗ Κατά 2% μειώθηκαν σε μηνιαία βάση το Γενάρη οι βιομηχανικές παραγγελίες στη Γερμανία λόγω της μειωμένης ζήτησης από το εξωτερικό, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη η γερμανική κυβέρνηση. Οι αναλυτές ανέμεναν αύξηση της τάξεως του 0,2%. «Η περιορισμένη ζήτηση από το εξωτερικό μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στη σημαντική άνοδο του ευρώ», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας.

ΑΝΟΔΙΚΑ, για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, κινήθηκε η ανεργία στη Γερμανία το Φλεβάρη, καθώς τα σημάδια οικονομικής ανάκαμψης δεν ώθησαν τις εταιρίες σε νέες προσλήψεις. Ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 26.000 το Φλεβάρη έναντι του Γενάρη, φθάνοντας στα 4,29 εκατ. ανθρώπους, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 10,3% από 10,2%.