Σε νέα φάση, ίσως οξύτερη, εισέρχεται ο «εμπορικός πόλεμος» μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά την απόφαση της Κομισιόν για την επιβολή κυρώσεων σε μεγάλο αριθμό αμερικανικών προϊόντων. Το συνολικό ύψος των κυρώσεων εκτιμάται ότι θα φθάσει το 2004 στα 315 εκατομμύρια δολάρια και το 2005 στα 666 εκατομμύρια δολάρια.

Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις παρουσιάστηκαν ως απάντηση στο νόμο της κυβέρνησης των ΗΠΑ, επί Κλίντον, με τον οποίο δίνονται φοροαπαλλαγές στις μεγάλες αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων ο κολοσσός της αεροναυπηγικής «Boeing» και η «Microsoft». Οι φοροαπαλλαγές έδωσαν τη δυνατότητα σ' αυτές τις επιχειρήσεις να πωλούν στις διεθνείς αγορές φθηνότερα τα προϊόντα τους και να εκτοπίζουν απ' αυτές τα ομοειδή ευρωπαϊκά προϊόντα.

Με τις φοροαπαλλαγές η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκανε «δώρο» στις αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις πάνω από 5 δισ. δολάρια.

Σημειωτέον ότι το επίμαχο νομοσχέδιο κρίθηκε προ διετίας παράνομο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠOE). Μάλιστα, στη σχετική απόφαση του ΠOE αναφέρεται ότι η EE μπορεί να προχωρήσει στην επιβολή αντιποίνων, αξίας μέχρι και 4 δισ. δολαρίων, ετησίως, σε αμερικανικά προϊόντα.

Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις, δηλαδή η επιβολή δασμών στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, αφορά σ' αυτή τη φάση στα κοσμήματα, στο χάλυβα, στα αγροτικά αγαθά και στα υφάσματα.

Η είδηση για την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ προκάλεσε ανησυχία στην Ουάσιγκτον. Την επόμενη βδομάδα θα συζητηθούν οι προτάσεις μεταρρύθμισης της νομοθεσίας ενώπιον του Κογκρέσου, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζορτζ Μπους, έχει ήδη κάνει έκκληση για επιτάχυνση των εργασιών.

Ο «εμπορικός πόλεμος» μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ δεν είναι κάτι νέο. Μετά τον «πόλεμο της μπανάνας», πριν από τέσσερα χρόνια, περάσαμε στον «πόλεμο του χάλυβα», πριν από δύο χρόνια, ενώ την περασμένη βδομάδα άρχισε ο «πόλεμος των πουλερικών».

Είναι φανερό ότι οι επιμέρους εμπορικές διενέξεις αποτελούν εκφράσεις ενός έντονου ανταγωνισμού, ο οποίος αγκαλιάζει όλο και περισσότερους κλάδους, απειλώντας να περικλείσει ολόκληρη την οικονομική σφαίρα. Ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός παρά τις προβλέψεις των αναλυτών όχι μόνο δε χαλάρωσε μετά την αμερικανοβρετανική επιδρομή στο Ιράκ, αλλά, όπως όλα δείχνουν, εντείνεται. Αποδεικνύεται έτσι ότι οι ανταγωνισμοί και οι αντιθέσεις είναι το μόνιμο παρακολούθημα του ιμπεριαλισμού, συστατικό του στοιχείο.

Είναι χαρακτηριστικό, από αυτή την άποψη, ότι η προσπάθεια των ΗΠΑ, αλλά και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ιαπωνίας, να στεγάσουν κάτω από μια συμφωνία το παγκόσμιο εμπόριο γνωρίζει τη μια αποτυχία μετά την άλλη. Η πιο πρόσφατη σημειώθηκε στη σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) στο Κανκούν του Μεξικού.

Οι αντιθέσεις αυτές πρέπει να αξιολογηθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις και να αξιοποιηθούν από το εργατικό κίνημα σε όφελός του.