«Ζούμε σε μια εποχή καθημερινής βαρβαρότητας, όπου τα ΜΜΕ και ειδικά ο ηλεκτρονικός Τύπος - με ελάχιστες εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα - προβάλλουν υποπροϊόντα με στόχο την εμπέδωση του ευτελούς, του εμπορευματοποιημένου και τον αποκλεισμό των λαϊκών μαζών από τα σημαντικά καλλιτεχνικά έργα.

Αυτό δε συμβαίνει τυχαία. Η κοινωνία προωθεί σήμερα ένα μοντέλο με υπέρτατο αγαθό το Χρήμα για να αντικαταστήσει τα οράματα παλαιότερων δεκαετιών.

Αυτό το μοντέλο για να εμπεδωθεί στις συνειδήσεις, κυρίως, των νέων, πρέπει να βρει το αντίστοιχό του στην "Τέχνη". Και έτσι υπάρχει η ανάγκη, το σύστημα να παράγει και να προβάλλει όλα αυτά τα υποπροϊόντα που βοηθούν την κυριαρχία αυτής της ιδεολογίας.

Η αληθινή Τέχνη δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτές τις χυδαιότητες. Και κανείς δεν πρέπει να ανέχεται την προσπάθεια διασύνδεσης υποπροϊόντων και μεγάλων καλλιτεχνών όπως ο αγαπημένος μου Γιάννης Ρίτσος, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πρόκειται για μια αθλιότητα που πρέπει να καταδικαστεί από όλους».

«Το τηλεοπτικό κανάλι "Αντέννα" είναι ένα από τα μεγάλα κανάλια: γι' αυτό, θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί οι συνεργάτες του με την πνευματική και πολιτιστική μας κληρονομιά. Για το θέμα που προέκυψε σχετικά με το στίχο του Γιάννη Ρίτσου, προσωπικά δε θα είχα να πω τίποτα αν μπορούσε να μιλήσει ίδιος ο ποιητής... Αφού αυτό δεν είναι δυνατό, εκείνο που θέλω να πω είναι ότι ο στίχος του Ρίτσου λέει: "Εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδερφέ μου, από τον κόσμο...". Τα παιδιά πάνε στην εν λόγω εκπομπή ακριβώς για να ξεχωρίσουν. Κι αυτό, είναι μια αντίφαση. Μια αντίφαση που δεν κολακεύει ιδιαίτερα τον εμπνευστή της».

Από τον συνθέτη που μελοποίησε τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου και η συνεργασία τους απέδωσε το ομώνυμο μουσικό έργο «Καπνισμένο Τσουκάλι», πήραμε την παρακάτω δήλωση:

«Στο ανεξίτηλον της αθλιότητας δεν υπάρχει άλλοθι. Οι Ερινύες τιμωρούν, δε συγχωρούν».

«Είναι βέβαια συγκινητικό να χρησιμοποιούνται στίχοι ποιητών, είτε ως μότο είτε σε αφίσες, αρκεί αυτός που τους χρησιμοποιεί αφενός να τους γράφει σωστά και αφετέρου το αντικείμενο της δουλιάς του να έχει κάποια, μακρινή έστω, συγγένεια. Τα ριάλιτι αυτά δεν έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία. Κι αυτό γιατί οι "ήρωες" ταπεινώνονται δημόσια προκειμένου να κερδίσουν μιαν ολιγόμηνη δόξα. Οι αγωνίες και τα όνειρα των νέων παιδιών οδηγούνται σε μια τελετή ανθρωποφαγίας, που δεν ταιριάζει στην ιστορία μας».

«Ο Ρίτσος όπως όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί είναι δημόσια περιουσία. Και η δημόσια περιουσία στον τόπο μας κακοποιείται συστηματικά. Οι υπεύθυνοι του συγκεκριμένου τηλεοπτικού θεάματος απλώς αυτοϋπονομεύονται. Από άγνοια. Η παρουσία του μεγάλου μας ποιητή αποκαλύπτει τη φτώχεια και τη γύμνια των όσων συμβαίνουν μπροστά στους στίχους του. Ο Ρίτσος παραμένει μακάριος και αλώβητος. Και περιμένει αυτούς που θα τον κατανοήσουν, θα συγκινηθούν και θα εξαρθούν στο ύψος του».

«Αυτό που έχω να παρατηρήσω είναι ότι από κάποιους δε διακρίνονται τα μεγέθη. Λυπάμαι. Με λύπη διαπιστώνω ότι οι διαδρομές των προηγούμενων δεν μπορούν να μεταλαμπαδευτούν με αυτό τον τρόπο, τον εκτός των άλλων και κακαίσθητο. Ενα ποίημα είναι ένα ελεύθερο πνευματικό προϊόν που δε φυλακίζεται για τις ανάγκες ενός τηλεοπτικού στούντιο. Κι αυτοί που θέλησαν να το φυλακίσουν θα 'πρεπε να γνωρίζουν ότι ένα ποίημα δεν είναι άλλοθι για τίποτα, πέρα από την ομορφιά του».

Την περασμένη Κυριακή και για δεύτερη συνεχή εβδομάδα οι παραγωγοί της τηλεοπτικής εκπομπής «Φέιμ Στόρι» του «Αντέννα» ασέλγησαν εις βάρος της ποίησης του Γιάννη Ρίτσου. Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης τηλεοπτικής τους εκπομπής, υπέκλεψαν ένα δίστιχο από το ποίημα του Ρίτσου «Καπνισμένο Τσουκάλι», χωρίς να ζητήσουν καμία άδεια από τους νόμιμους δικαιούχους των πνευματικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το έργο του Γιάννη Ρίτσου. Με το συγκεκριμένο δίστιχο «έντυσαν» το σκηνικό που πλαισιώνει το στούντιο στο οποίο λαμβάνει χώρα το εν λόγω «ριάλιτι σόου».

Το δίστιχο του Ρίτσου («Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδερφέ μου, απ' τον κόσμο, εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο»), εμφανίστηκε για δυο συνεχείς Κυριακές να αποτελεί το «ντεκόρ», που έχει τοποθετηθεί ακριβώς πίσω από τη λεγόμενη «κριτική επιτροπή» που «αξιολογεί» τους «παίκτες» της εκπομπής.

Η ευθεία προσβολή της μνήμης και του έργου του Γιάννη Ρίτσου, αν και προφανής, δεν εμπόδισε τους συντελεστές της εκπομπής να προχωρήσουν στην ύβρη, κατ' εξακολούθηση και με τρόπο επαναλαμβανόμενο. Και τούτο παρά το γεγονός ότι η οικογένεια του Γιάννη Ρίτσου κινήθηκε από την πρώτη στιγμή, με τα νόμιμα μέσα που διαθέτει, ενάντια στη σπίλωση που συνιστά για τις ιδέες, τους αγώνες και τα ιδανικά του Ρίτσου, η καπηλεία των στίχων του από μια τέτοια εκπομπή.

Το εξώδικο της οικογένειας του Γ. Ρίτσου προς τους συντελεστές του «Φέιμ Στόρι» και τον σταθμό «Αντέννα» (με το οποίο έγινε προσπάθεια αποσόβησης της ασέβειας και δηλώνεται εκ μέρους των κατά το νόμο κληρονόμων των πνευματικών δικαιωμάτων του έργου του ποιητή ότι δεν επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση και εκμετάλλευση των στίχων του Ρίτσου από την εν λόγω εκπομπή) παραλήφθηκε από τους υπευθύνους του σταθμού την περασμένη Τετάρτη. Εντούτοις αδιαφόρησαν.

Η αθλιότητα των παραγωγών της εκπομπής «Φέιμ Στόρι» του τηλεοπτικού σταθμού «Αντέννα», ανεξάρτητα από τη νομική και δικαστική εξέλιξη που ενδέχεται να πάρει, συνιστά πελώριο ηθικό και πολιτικό θέμα. Η πρόκληση στον Πολιτισμό και την Ιστορία του τόπου προκαλεί την αντίδραση των ανθρώπων των Γραμμάτων, της Τέχνης και του Πολιτισμού της χώρας μας, δηλώσεις των οποίων ζήτησε και φιλοξενεί σήμερα ο «Ρ».

«Ο Γιάννης Ρίτσος είναι ένας μεγάλος ποιητής. Εθνικός. Που έχει τιμηθεί με το βραβείο Λένιν. Τα ποιήματά του είναι γραμμένα με αίμα. Μέσα σε σκοτεινά κελιά φυλακών και ανεμοδαρμένα αντίσκηνα της Μακρονήσου, της Λήμνου, του Αϊ - Στράτη, της Γυάρου, της Σάμου, της Λέρου. Και όλα μιλάνε για τον άνθρωπο. Τον αγωνιστή. Τον κυνηγημένο. Τον ανυπεράσπιστο. Τον διεκδικητή. Που μάχεται συνεχώς, χωρίς ποτέ να καταθέτει τα όπλα. Ε, δεν είναι δυνατόν στίχοι ενός τέτοιου ποιητή, αιώνια λαβωμένου, ενός τέτοιου οικουμενικού πνευματικού ηγέτη, να χρησιμοποιούνται ως ντεκόρ τηλεοπτικού προγράμματος, για την ανάδειξη τραγουδιστών που θα γεμίσουν τις πίστες σκυλάδικων και άλλων νυκτερινών κέντρων! Λίγος σεβασμός, είναι απαραίτητος».

«Δε θα ήθελα να έχω καμιά σχέση με όλους αυτούς που ηθικολογούν υποκριτικά για το επίπεδο της τηλεόρασης, και δη της ιδιωτικής. Η τηλεόραση είναι τέτοια διότι τέτοια είναι η ιδεολογία της, η αισθητική της και τέτοιο το επίπεδο και το γούστο των ανθρώπων που την υπηρετούν και ψωμίζονται από αυτήν. Γι' αυτό και τα αποκαλούμενα στις ημέρες μας "τηλεοπτικά σκουπίδια" αντιπροσωπεύουν πρωτίστως αυτούς που τα χρηματοδοτούν, τα παράγουν και τα αναπαράγουν.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το τηλεοπτικό θέαμα "Φέιμ Στόρι" που δηλώνει και "Μουσική Ακαδημία" "χρέος" έχει, πιστεύω, να υπηρετεί την ευτέλεια που το τροφοδοτεί και να ικανοποιεί τις "καλλιτεχνικές" ανησυχίες και τον "επαγγελματισμό" των παραγόντων του, αναζητώντας το στίγμα του μέσα στη χωματερή των αξιών του.

Και το ερώτημα είναι: Ποια σχέση θα μπορούσε να έχει με τη χωματερή αυτή ένα δίστιχο του Γιάννη Ρίτσου από το "Καπνισμένο Τσουκάλι", γραμμένο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στο Κοντοπούλι της Λήμνου από τον Δεκέμβριο του 1948 ως τον Φεβρουάριο του 1949, και μελοποιημένο στα χρόνια της δικτατορίας από τον Χρήστο Λεοντή; Δίστιχο που παραπέμπει σε ιδέες και σε αγώνες που όχι μόνο δεν έχουν καμιά σχέση με τις γκλαμουροκατινιές του εν λόγω θεάματος, αλλά και που αποτελεί ανορθογραφία, πιστεύω, στο προφίλ της λάιφ στάιλ ατμόσφαιράς του.

Και μ' αυτό θέλω να πω ότι όσο ένα θέαμα μένει πιστό στη φύση του αφορά αποκλειστικά τους κατασκευαστές και τους αποδέκτες του. Επικίνδυνο αρχίζει να γίνεται όταν επιχειρεί να περιβληθεί με το κύρος ενός, ας πούμε, πολιτιστικού θεσμού παραβιάζοντας τα εσκαμμένα. Και δω οφείλουμε να εναντιωθούμε όλοι. Οχι για να υπερασπίσουμε την ποίηση του Ρίτσου, μια ποίηση που δεν έχει να φοβηθεί κανένα εκπεσμό, αλλά για να διαφυλάξουμε, ο καθένας για λογαριασμό του και όλοι μαζί για λογαριασμό της Ιστορίας, αλώβητη την ανάγκη της αντίστασης ενάντια στην ισοπέδωση που αποτελεί τον κοινό παρονομαστή των βασικών συντεταγμένων της σύγχρονης πολιτισμικής βιομηχανίας, πολτοποιώντας και ευτελίζοντας αρχές, ιδέες και αξίες στο όνομα του κέρδους».