ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (της ανταποκρίτριάς μας Αλεξάνδρας ΦΩΤΑΚΗ).-

Με τα βασικά θέματα του Σχεδίου Συμπερασμάτων της Ολλανδικής Προεδρίας, που αφορούν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, τη μορφή τους και την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, να παραμένουν ανοιχτά, μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της 16ης Δεκέμβρη, έληξε η επίσημη διαπραγμάτευσή τους, στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών. Γεγονός που ευνοεί το παρασκήνιο και τις διάφορες συναλλαγές, αφού όπως ελέχθη διά στόματος στελέχους του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών «για την Τουρκία ενδιαφέρονται και εξωκοινοτικοί παίκτες»...

Οι 25 υπουργοί κατέληξαν σε ένα νέο σχέδιο, που ελάχιστα διαφέρει από τα προηγούμενα. Το θέμα της Κύπρου και της επίμαχης παραγράφου 19, που αναφέρεται στην υπογραφή πρωτοκόλλου από την Τουρκία, με το οποίο θα αναγνωρίζει τελωνειακά και τις 10 νέες χώρες της ΕΕ - δηλαδή και την Κύπρο - παραμένει ανοιχτό και παραπέμπεται στους αρχηγούς κρατών, με τη Λευκωσία να ζητά την ενίσχυσή της. Ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Γιώργος Ιακώβου, ζήτησε συγκεκριμένα, να γίνει αναφορά που θα απαιτεί την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών και να οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία υπογραφής του πρωτοκόλλου υιοθέτησης της Συμφωνίας της Αγκυρας, από την Τουρκία. Οπως είπε ο Γ. Ιακώβου, καμία από τις 25 χώρες δεν τοποθετήθηκε αρνητικά στο θέμα της Κύπρου, ενώ ο Τσέχος και ο Γάλλος ομόλογός του εκφράστηκαν υπέρ των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι είναι «παντελώς αδιανόητο να συζητά η Αγκυρα την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, χωρίς να αναγνωρίζει την Κύπρο», ενώ ο Μ. Μπαρνιέ, στα πλαίσια της αντίθεσής του στην τουρκική ένταξη, σημείωσε ότι η αναγνώριση από την Τουρκία δεν αποτελεί νομική προϋπόθεση, αλλά είναι πολιτικά και ηθικά λογικό να απαιτείται η ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο χωρών.

Ο Κύπριος ΥΠΕΞ σε δηλώσεις του επεσήμανε ότι η παράγραφος 19 είναι πολύ σημαντική για την Κύπρο, αλλά στερείται βασικών χαρακτηριστικών. Υπέρ των κυπριακών θέσεων τάχθηκαν ανοιχτά, εκτός από την Ελλάδα, η Γαλλία, η Τσεχία, η Ιρλανδία και η Ισπανία.

Από την πλευρά του ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, Πέτρος Μολυβιάτης, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους υπογράμμισε ότι μένουν ανοιχτά η ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων με την Αγκυρα, η κατάληξή τους - πληροφορίες θέλουν τη διατύπωση που αφήνει ανοιχτό το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων, να γίνεται διφορούμενη και να αναφέρει ότι ξεκινούν με στόχο την πλήρη ένταξη στην ΕΕ, αλλά αν αυτό δεν επιτευχθεί θα βρεθούν άλλοι δρόμοι συνεργασίας, προς ικανοποίηση κάθε πλευράς - και το θέμα της Κύπρου.

Παράλληλα, στα πλαίσια της «διατήρησης των λεπτών ισορροπιών», παρέμεινε η παράγραφος δυνατότητα μόνιμης απόκλισης μετακίνησης εργατικού δυναμικού από μία υπό ένταξη χώρα, προς τις χώρες - μέλη της ΕΕ, όρος που αναφέρεται εμμέσως πλην σαφώς στην Τουρκία, της οποίας το πληθυσμιακό μέγεθος τρομάζει τους Ευρωπαίους...

Οσον αφορά δε την παράγραφο 20, που αναφέρεται σε αναγωγή εκκρεμουσών διαφορών της Τουρκίας με άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ακούστηκε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από την Κύπρο, σε μία προσπάθεια να καλυφθεί η απουσία ξεκάθαρης αναφοράς του Κυπριακού. Η απαίτηση της συμφωνίας του 1/3 των χωρών - μελών, για αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι μία χώρα παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερίες και αρχές της ΕΕ, που είχε απαλειφθεί, επανήλθε, «για να μην υπάρξουν αμφισβητούμενες ερμηνείες».

O προεδρεύων της ΕΕ, Ολλανδός πρωθυπουργός Γ.Π. Μπαλκενέντε, κατά τη διάρκεια συνάντησής του με το Γερμανό ομόλογό του, κάλεσε την Τουρκία να αναγνωρίσει την Κύπρο, υπογράφοντας τη Συμφωνία της Αγκυρας, σημειώνοντας ότι «όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ λένε ότι οι σχέσεις Τουρκίας και Κύπρου, πρέπει να αλλάξουν στο μέλλον».

Το θέμα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, συζητήθηκε χτες και στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, ενώ σήμερα αναμένονται οι ψηφοφορίες.

Το παιχνίδι πλέον μεταφέρεται στα παρασκήνια και όλοι περιμένουν τα λίγο - πολύ αναμενόμενα αποτελέσματα της Συνόδου, που σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να εναντιωθούν στα ευρωπαϊκά οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα...

Η Αγκυρα επιστράτευσε τον «πρωθυπουργό» Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τις πιέσεις για αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οπως γράφει χτες ο «Φιλελεύθερος», σε επιστολή του προς τους 24 υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ, πλην της Κύπρου, ο «πρωθυπουργός» ζητά να μην τεθεί ως προϋπόθεση στην Τουρκία η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας για να εξασφαλίσει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ενωση. Η παρέμβαση αυτή, γράφει η εφημερίδα, εντάσσεται στο πλαίσιο της έντονης διπλωματικής δραστηριότητας της τουρκικής πλευράς και με την επιστράτευση Ταλάτ επιχειρείται εμμέσως πλην σαφώς και η διασύνδεση των όποιων κινήσεων της Αγκυρας με το θέμα του απευθείας εμπορίου αλλά και με το Κυπριακό. Αυτό συνάγεται από το περιεχόμενο της επιστολής, η οποία ουσιαστικά συνιστά ένας συνεχές κατηγορώ για τη Λευκωσία. Διατυπώνεται κατ' επανάληψη ο ισχυρισμός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εκμεταλλεύεται δήθεν τη θέση ως κράτος - μέλος για να παρεμποδίζει την Τουρκία και να τιμωρεί τους Τουρκοκυπρίους.

Ο Ταλάτ στην τρισέλιδη επιστολή του προς τους 24 ΥΠΕΞ:

-- Αναφέρει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά μετά την ένταξη χρησιμοποιεί την ΕΕ ως εργαλείο για το Κυπριακό για να θέσει «μη ρεαλιστικά αιτήματα» στην Τουρκία. Παράλληλα «υιοθετεί τακτική κωλυσιεργίας για να αποκλείσει οποιοδήποτε μέτρο που να αίρει την απομόνωση των Τουρκοκυπρίων.

-- Ισχυρίζεται ότι η ΕΕ έχει πολλά να κάνει για τους Τουρκοκυπρίους πριν να ζητήσει από την Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτό το πεδίο εντάσσει και το θέμα των μέτρων ενίσχυσης των Τουρκοκυπρίων.

-- Υποστηρίζει πως η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος επιβεβαίωσε την ύπαρξη δύο ίσων κοινοτήτων καθώς και τα χωριστά δικαιώματά τους να αποφασίζουν για τη μοίρα τους.

Αποκλείει αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ο Τ. Ερντογάν, ενώ ευχαριστεί τον Κ. Καραμανλή για τη στήριξη που έχει παράσχει στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας του.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός, σε δηλώσεις που μεταδόθηκαν χτες στο κεντρικό δελτίο της ΝΕΤ, αρνήθηκε να προχωρήσει σε μια χειρονομία καλής θέλησης για την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ακόμα και υπογράφοντας την τελωνειακή ένωση. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση περιορίστηκε να αναφέρει ότι έχει δοθεί η έγκριση ώστε η συμφωνία τελωνειακής ένωσης να επεκταθεί και στις 25 χώρες της ΕΕ, προσθέτοντας ότι «εκτός απ' αυτό, συνεχίζονται οι εμπορικές σχέσεις με τη "Νότια Κύπρο"»! Οταν ρωτήθηκε αν έχει κάποιο μήνυμα για τον Ελληνα πρωθυπουργό, είπε ότι θέλει να ευχαριστήσει τον Κ. Καραμανλή «για τη στήριξη που μας παρείχε, από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του», εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι αυτό θα συνεχιστεί και στο εξής. Εξάλλου, πρόσθεσε, με τον κ. Καραμανλή είμαστε οικογενειακοί φίλοι.

Αναφερόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ευχήθηκε να γίνει το βήμα ώστε η ΕΕ «να είναι ο τόπος συνεύρεσης όλων των πολιτισμών», υποστηρίζοντας ότι η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ «θα συνεισφέρει ώστε η ΕΕ να καταστεί μια παγκόσμια δύναμη».