Η γιγάντωση των μεγάλων τουριστικών μονάδων και ομίλων, σε συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, οδηγεί τους μικρομαγαζάτορες, τους ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων και τους μικρέμπορους της Κέρκυρας σε αδιέξοδο. Επιταχύνοντας, έτσι, το ξεκλήρισμα και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων τους, με παράπλευρες συνέπειες και σε άλλους τομείς.

Η Αχαράβη είναι μια περιοχή του Δήμου Φιναλείων στην Κέρκυρα που άλλοτε έσφυζε από τουριστική κίνηση. Η εικόνα που αντικρίσαμε και η οποία επιβεβαιώθηκε από τους ιδιοκτήτες εστιατορίων, εμπορικών και τουριστικών μαγαζιών, δε θύμιζε σε τίποτα ότι είμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού. «Η κάμψη ερχόταν εδώ και δυο χρόνια. Η νομισματική ενοποίηση επιδείνωσε την κατάσταση. Και με το "all inclusive" γίνεται το παιχνίδι τουριστικών ομίλων, πρακτορείων και μεγάλων ατζέντηδων. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία και, παράλληλα, σοβαρό πρόβλημα στην ύπαρξη των μικρομάγαζων», λέει ο Δημήτρης Παπακυριάκης, μικρέμπορας της περιοχής.

Ο Ντίνος Πουλιάσης συμπληρώνει: «Η κατάσταση είναι αφόρητη. Κυριαρχεί η ακρίβεια. Προπαγανδίζουν τον αναπτυξιακό νόμο, ενώ ξέρουν ότι ακόμα κι αν τα καταφέρουμε να ενταχθούμε στα πρόγραμμα που προβλέπει, δεν είναι σίγουρο ότι θα πάρουμε πίσω τα χρήματά μας. Επί χρόνια μας λένε ότι είμαστε η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και μας έμεινε ο ...σκελετός», λέει στο «Ρ» και προσθέτει: «Εγκαταλείψαμε το λάδι, πουλήσαμε τα χωράφια μας για τον τουρισμό και τώρα μας αφήνει και αυτός. Στα υπάρχοντα πλαίσια της οικονομίας δεν έχουμε καμία τύχη. Για ποια οικονομία μιλάμε, ποια είναι η ενίσχυση του μικρομεσαίου; Να σταματήσουν την καραμέλα αυτή, παίζουν με τον πόνο μας», καταλήγει και προειδοποιεί για κινητοποιήσεις.

Ο Γιώργος Στραβοράβδης, οδηγός ταξί, δίνει τη δική του εξήγηση για την άσχημη κατάσταση: «Τα εστιατόρια και τα μαγαζιά στην Αχαράβη έχουν πεθάνει. Εχουν κλείσει τον κόσμο στο GELINA, ALMIROS, BLUE ΒΕΙ, όπου τους προσφέρουν... καραόκε, ανιματέρ, κουίζ, συγκεντρώνοντας ακόμη περισσότερο ό,τι χρήματα έχουν απομείνει από τους τουρίστες. Αν τα μικρά διαμερίσματα είχαν κόσμο θα δουλεύαμε και εμείς καλύτερα, κι ας μην έχουν αρκετά χρήματα πολλοί τουρίστες που έχουν τα ίδια προβλήματα με μας».

«Κάθε χρονιά η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο και μια από τις αιτίες είναι το "all inclusive" που εφαρμόζεται από τα μεγάλα ξενοδοχεία, καθώς και στο ότι οι εργαζόμενοι σίγουρα δεν έχουν τόσα χρήματα. Αλλη οικονομική άνεση υπήρχε πριν τρία χρόνια, μας είπε ο Θεοφάνης Παπουτσής εστιάτορας, ενώ αναφερόμενος στην πολιτική, που έχουν ακολουθήσει ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, θα σημειώσει: «Να ρίξουμε τις τιμές, λένε. Αλλά όλα είναι εις βάρος μας. Περαίωση, δημοτικά τέλη, ΦΠΑ και εμείς να συμπιέζουμε συνέχεια τις τιμές, ενώ παράλληλα η τουριστική σεζόν έχει περιοριστεί αισθητά. Για να είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις μου χρειάζεται να κάνω την ημέρα 700 ευρώ τζίρο, που σημαίνει 60 άτομα την ημέρα στο εστιατόριο. Αλλά, έως τώρα, έχουν έρθει μόνο 9...».

Ο Γαρδέλης Δαμιανός, ενοικιαστής μοτοποδηλάτων, διαπιστώνει πως «όλα αυξάνουν κι εμείς εδώ σαν επαγγελματίες έχουμε δεινοπαθήσει και κάθε μέρα χειροτερεύει η κατάσταση. Αλλά πρέπει να προσέχουμε ποιους βάζουμε πάνω από τα κεφάλια μας. Πολύς κόσμος έχει αγανακτήσει από το ΠΑΣΟΚ και έχει απογοητευτεί από τη ΝΔ» επισημαίνει με νόημα.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουριστικών Καταλυμάτων Κέρκυρας Κώστας Μπρετάνος υπολογίζει ότι φέτος η τουριστική κίνηση είναι μειωμένη κατά 2,5%. Συνυπολογίζοντας τα 3 τελευταία χρόνια, η μείωση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Υπάρχει σοβαρότατη απώλεια στις κρατήσεις των ενοικιαζόμενων δωματίων λόγω του ότι έχει μετατοπιστεί ο τουρισμός στα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα με τα «all inclusive». Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης διαλύει στην κυριολεξία τη δομή και τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, διαπιστώνει.

Από την άλλη, σημειώνει, ο αναπτυξιακός νόμος στοχεύει στο να γίνουν μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. «Μεγάλες έχουμε και είδαμε τα αποτελέσματά τους, έχουν στραγγαλίσει τις μικρές. Από τα 4.500 καταλύματα και οικογενειακά ξενοδοχεία μόνο τα 2.300 έχουν ανοίξει μέχρι τώρα τιμοκαταλόγους, δηλαδή το 50%, απ' τα οποία πολύ μεγάλος αριθμός δεν έχει πληρότητα».

Σε καθεστώς εργασιακού μεσαίωνα δουλεύουν οι ξενοδοχοϋπάλληλοι σε Κεφαλονιά και Ζάκυνθο και ιδιαίτερα οι αλλοδαποί, αφού ακόμα και αυτές οι άθλιες και ανεπαρκείς Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, έχουν αντικατασταθεί σχεδόν στο σύνολό τους από ατομικές συμφωνίες του εργαζόμενου με τον εργοδότη.

Εφτά μέρες τη βδομάδα με 20-25 ευρώ τη μέρα, χωρίς σταθερό ωράριο και πληρωμή των υπερωριών, καταβολή ελάχιστων ενσήμων, όπου βασιλεύει η εργοδοτική τρομοκρατία και η παρεμπόδιση της συνδικαλιστικής δράσης είναι η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία.

Μια καμαριέρα, πριν από εφτά χρόνια, ετοίμαζε 14-16 δωμάτια με μισθό περίπου 250.000 δραχμές (750 ευρώ) για πέντε μέρες την εβδομάδα, ενώ σήμερα τα δωμάτια που ετοιμάζει έχουν φτάσει τα 20-22 ακόμα και 24 και ο μισθός δεν ξεπερνά τα 650 ευρώ, για όλες τις μέρες της εβδομάδας!!!

Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας στην Κεφαλονιά, οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης των ξενοδοχοϋπαλλήλων που έχουν επιβάλει για φέτος οι ξενοδόχοι έχουν φτάσει τις 450(!!!) όταν πέρσι ήταν μόλις 150. Δηλαδή, μέσα σε ένα χρόνο, υπήρξε ραγδαία και συγκεκριμένα τριπλάσια αύξηση της χρήσης αυτών των συμβάσεων. Επιπρόσθετα, η ίδια αυτή σύμβαση καταστρατηγείται από τους ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων, που αναγκάζουν τους εργαζόμενους να δουλεύουν περισσότερες ώρες, χωρίς να καταβάλλουν ούτε υπερωρίες ούτε την ανάλογη ασφαλιστική κάλυψη.

Το κλίμα τρομοκρατίας που έχουν επιβάλει οι ξενοδόχοι και μέσα στη γενικευμένη ασυδοσία στην οποία λειτουργούν, τους έχει αποθρασύνει τόσο, ώστε στη συντριπτική τους πλειοψηφία να μην καταβάλλουν όλα τα ένσημα στο ΙΚΑ, τα οποία πρέπει να είναι 170-180 στη σεζόν. Αντί γι' αυτά πληρώνουν μόλις 101 ένσημα, ώστε να καλύπτεται ακριβώς το όριο που ζητείται για να είναι οι εργαζόμενοι στο Ταμείο Ανεργίας το υπόλοιπο εξάμηνο.

«Οι πιο πολλοί συνάδελφοι - μας εξηγεί ο Μάκης Σπυράτος, γραμματέας του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Κεφαλονιάς - ενώ πιάνουν δουλιά από τα μέσα Μάρτη, η επίσημη πρόσληψη γίνεται από το Μάη και ύστερα. Οι ξενοδόχοι, στην προσπάθειά τους να μην καταβάλουν την ασφαλιστική κάλυψη στους εργαζόμενους, με αλχημείες, καταλήγουν στο τέλος της περιόδου όλοι να έχουν από 101 - 105 ένσημα, τόσα ώστε να μπορούν να μπουν στο Ταμείο Ανεργίας. Οπως πάμε, κανείς από εμάς δε θα καταφέρει να βγει στη σύνταξη, καθώς με τον τρόπο αυτό απαιτούνται τουλάχιστον 45 χρόνια(!). Και αυτά μόνο για τα κατώτερα όρια της σύνταξης».

Ανάλογη, όμως, είναι και η κατάσταση που επικρατεί και στα ξενοδοχεία στη Ζάκυνθο. «Οι χαμηλοί μισθοί, η συνεχής και αδιάλειπτη εργασία χωρίς ρεπό τους μήνες αιχμής, αλλά και η τρομοκρατία, είναι το τρίπτυχο που εφαρμόζουν κατά κόρον οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων», σημειώνει ο Θεόδωρος Σαρακίνης, πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ζακύνθου.

«Απέναντι σε αυτούς - τονίζει ο συνδικαλιστής - εμείς οι εργαζόμενοι πρέπει να αποβάλλουμε το φόβο και τη μοιρολατρία και να συσπειρωθούμε γύρω από το σωματείο και τους αγωνιστές συνδικαλιστές. Η δύναμή μας είναι ο ενωμένος και μαζικός αγώνας. Και αυτό είναι που τρέμουν οι ξενοδόχοι».

Οι ξενοδόχοι τα θέλουν όλα! Και δεν κρύβουν λόγια. Ωμά απαιτούν ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, κατάργηση των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων, στο όνομα του «ανταγωνισμού», δηλαδή στην επιδίωξή τους για ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία.

Σε μελέτη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) του 2003 με τίτλο «Τουρισμός και Απασχόληση», οι ξενοδόχοι είναι ξεκάθαροι ως προς τις επιδιώξεις τους:

«Η πολιτική απασχόλησης για τον Τουρισμό πρέπει να στοχεύει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου: να εισάγει σημαντικό βαθμό ευελιξίας στην αγορά εργασίας με τη θεσμική κατοχύρωση μορφών εργασίας, όπως η μερική και η προσωρινή απασχόληση, να συνδράμει τις προσπάθειες ορθολογικοποίησης του κόστους και βελτίωσης της παραγωγικότητας, μέσω και της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους εργασίας και να εξασφαλίσει τη διαθεσιμότητα ποσοτικά επαρκούς και κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Μάλιστα, παρακάτω εξηγούν πως στο σημερινό σύστημα είναι «επιτακτική η ανάγκη ευελιξίας στην αγορά εργασίας... Από τους συντελεστές παραγωγής και διάθεσης του τουριστικού προϊόντος, ούτε τα αξιοθέατα, ούτε οι πάγιες εγκαταστάσεις μπορούν να αποτελέσουν συνιστώσες της ευελιξίας. Ο μοναδικός συντελεστής παραγωγής που μπορεί να προσαρμοστεί προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι ο συντελεστής "εργασία". Αρα, το ζητούμενο είναι η ευελιξία της αγοράς εργασίας».

Και συνεχίζει: «η ευελιξία στην αγορά εργασίας είναι μονόδρομος. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, αν θέλουμε να παραμείνουμε στη διεκδίκηση σοβαρών μεριδίων της διεθνούς τουριστικής αγοράς»!!

Ομως η διεύρυνση της ευελιξίας - δηλαδή το ακόμα μεγαλύτερο ξεζούμισμα των εργαζομένων - δε φτάνει αν δε συνοδευτεί από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, την κατάργηση των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων που «κοστίζουν ακριβά» στους ξενοδόχους. «Η εξορθολογικοποίηση - σημειώνεται χαρακτηριστικά - του εργατικού κόστους, συνδέεται με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών, οι οποίες είναι δυσανάλογα μεγάλες στο συνολικό κόστος»!

Ακόμα πιο πρόσφατα, μόλις τον περασμένο Ιούνη, ο Γεράσιμος Φωκάς, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος με δηλώσεις του ξεκαθάρισε ότι: «... πρέπει να αναληφθούν σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες, που θα αποσκοπούν στη μείωση του λειτουργικού κόστους των τουριστικών επιχειρήσεων. Μόνο έτσι μπορεί να αποκατασταθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα του κλάδου και ταυτόχρονα να συγκρατηθούν οι τιμές διάθεσης του προϊόντος, χωρίς να καταρρεύσουν οικονομικά οι επιχειρήσεις». Και μια από αυτές τις πρωτοβουλίες που απαιτούν οι ξενοδόχοι, είναι σύμφωνα με τον Γ. Φωκά: «... να αυξηθεί η ελαστικότητα και η παραγωγικότητα της εργασίας για να μειωθεί σημαντικά το έμμεσο κόστος...»!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Σωτήρης ΖΩΤΟΣ, Νίκος ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ, Γιώτα ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΗ