Τζον Χοκς και Μιράντα Τζουλάι

Η εισαγωγή μου έχει στόχο να βοηθήσει το θεατή να ξέρει με «ποιαν» έχει να κάνει. Η ταινία της έχει μεγάλα αφηγηματικά κενά και χάσματα. Κενά και χάσματα που δεν έχουν να κάνουν τόσο με την έλλειψη κινηματογραφικής γνώσης (που είναι και αυτό), όσο με τον τρόπο που η σκηνοθέτιδα ανταμώνει με την πραγματικότητα. Ενας τρόπος σπασμωδικός, αποσπασματικός. Η πραγματικότητα για την Μιράντα Τζουλάι, δεν είναι μια συνέχεια, μια αλληλοεπίδραση προσώπων και πραγμάτων, αλλά μικρά - μικρά κομμάτια ζωής. Κομμάτια, μάλιστα, άσχετα μεταξύ τους!

Αυτά τα μικρά άσχετα μεταξύ τους κομμάτια ζωής προσπάθησε να τα κάνει ταινία. Ετσι ασύνδετα και χωρίς σκελετό. Οπως, ακριβώς, έφταναν στο μυαλό της. Ο στόχος της, με την κλασική άποψη του κινηματογράφου για «αρχή, μέση, τέλος», όπως ήταν επόμενο, δεν επιτεύχτηκε! Δεν είδαμε μια ιστορία γραμμική, που να μας παρασύρει μαζί της από την αρχή μέχρι το τέλος. Και μαζί της να γνωρίσουμε τους ήρωες και τους προβληματισμούς τους. Είδαμε διάφορα, άλλα ενδιαφέροντα και άλλα λιγότερο ενδιαφέροντα, ενσταντανέ. Διάφορα κομμάτια ζωής. Κάποιες στιγμές ζωής. Σαν κάποιος να τράβαγε φωτογραφίες ό,τι του αποσπούσε την προσοχή. Χωρίς, όμως, να έχει αποφασίσει για τη χρήση αυτών των φωτογραφιών!

Αυτές οι φωτογραφίες, αυτές οι «στιγμές», έχουν, οπωσδήποτε, πράγματα να μας πουν. Αφού η σκηνοθέτιδα έκανε αξιόλογες ανθρώπινες παρατηρήσεις. Τα πρόσωπα που κινηματογραφεί, μεγάλοι και μικρά παιδιά, είναι όλα «εκφραστικά». Και όλα αυτά τα πρόσωπα δείχνουν να γεύονται αυτό που κάνουν. Να γεύονται τη ζωή. Χωρίς μεγάλες χαρές και χωρίς μεγάλα δράματα. Αποστασιοποιημένα πράγματα. Αλλά είναι παρόντα, βρίσκονται εκεί.

Ο μικρόκοσμος: ένας χωρισμένος πατέρας, τα δυο παιδιά του, 14 και 7 ετών. Η μητέρα των παιδιών, που ζει με το φίλο της. Μια 10χρονη ερωτευμένη γειτονοπούλα και η ανέραστη μητέρα της. Ενας έφηβος, που το μυαλό του είναι συνέχεια στο σεξ. Δυο γειτονοπούλες έφηβες, που έφτασε η ερωτική τους στιγμή! Και, τέλος, μια καλλιτέχνιδα, που μέχρι να την αναγνωρίσουν οι «ειδικοί», εργάζεται σαν οδηγός ταξί για πρόσωπα που χρήζουν βοηθείας. (Το ρόλο τον παίζει η ίδια η σκηνοθέτιδα).

Η ιστορία: τα παιδιά είναι όλα ερωτικά αναστατωμένα και ανταμώνουν με την ερωτική πράξη, είτε σε άμεση σαρκική επαφή, είτε με τη φαντασία τους και τον αυνανισμό, είτε μέσα από το διαδίκτυο, όπως ο 7χρονος μικρός! (Μέσα από το διαδίκτυο αναζητά ερωτικό σύντροφο και η μητέρα της δεκάχρονης γειτονοπούλας).

Οι έφηβοι, πιο βιαστικοί αυτοί, «χτυπάνε» τις πόρτες, «φωνάζουν», έστω και αν είναι εγκλωβισμένοι μέσα στην ντροπή και στις ενοχές. Παρότι αυτή η ερωτική αναζήτηση και αντάμωση είναι γυμνή από κάθε ρομαντισμό, διαθέτει αρκετή ποίηση! Το ίδιο ισχύει και για τους μεγάλους. Και αυτοί, αντί να ακολουθήσουν το συρμό και να γίνουν απαιτητικοί και βίαιοι, βουτάνε τρυφερά την αδιέξοδη μοναξιά τους μέσα στην αφαίρεση και στους λεπτούς τρόπους, προσδίδοντας έτσι στις πράξεις τους μια ποιητική αγνότητα. Παρότι εξωτερικά δε δείχνουν και δεν είναι «αγαθοί».

Εκεί ακριβώς, βρίσκεται η όποια αξία της ταινίας! Χωρίς να κάνει κάποια βαθιά εμπεριστατωμένη κοινωνική έρευνα, χωρίς να εξηγεί τις αιτίες, για τις ανθρώπινες κινήσεις και πράξεις, ασχολείται τρυφερά με τον άνθρωπο. Με κάποιες στιγμές, έστω, του ανθρώπου. Στο τέλος δεν μπορείς να της ζητήσεις εξηγήσεις. Γιατί δε σε πρόδωσε σε τίποτα. Μας είπε «θέλω να σας πω ένα στίχο, να σας δείξω ένα λουλούδι, αυτό έχω να σας προσφέρω». Και αυτό έκανε.

Το ακόμα πιο τίμιο σε αυτή την προσπάθεια, είναι πως δε στόλισε την προσφορά της με εντυπωσιασμούς και (δήθεν) κινηματογραφικές πρωτοτυπίες. Οσο απλά ήταν αυτά που μας είπε, άλλο τόσο απλός ήταν και ο τρόπος που μας τα είπε!

Παίζουν: Eλεν Γκίερ, Τζον Χοκς, Μπραντ Γουίλιαμ Χένκε, Μιράντα Τζουλάι, Τζόρνταν Πότερ κ.ά.

Πώς, λοιπόν, να πλησιάσεις την αίθουσα, να κόψεις εισιτήριο, να μπεις για να δεις ...πιγκουίνους; Θέλει, βέβαια, τόλμη! Αυτοί, όμως, που θα τολμήσουν, θα ευχαριστηθούν! Γιατί οι πιγκουίνοι δε φοράνε τυχαία «σμόκιν»! Είναι «ζωντανά» με μεγάλες αξίες! Και με μεγάλη διανοητική ικανότητα! (Ελπίζω τα παιδιά σας να σας παρασύρουν στην αίθουσα)!

Κάθε χειμώνα, στην καρδιά της ερήμου του πάγου της Ανταρκτικής, στο πιο αφιλόξενο κομμάτι της Γης (οι θερμοκρασίες φτάνουν μέχρι και 90 βαθμούς κάτω από το μηδέν), συμβαίνει ένα απίστευτο και μοναδικό γεγονός. Ενα καταπληκτικό ταξίδι, που επαναλαμβάνεται για χιλιετίες. Χιλιάδες πιγκουίνοι εγκαταλείπουν την ασφάλεια των βυθών του ωκεανού, βγαίνουν στην ολόλευκη από το χιόνι επιφάνεια και ξεκινούν το υπέροχο ταξίδι τους προς την απομονωμένη ενδοχώρα. Μια περιοχή τόσο ακραία και αποτρεπτική, που δε συντηρεί κανένα άλλο είδος ζωής.

Από την αρχή αυτού του ταξιδιού, που γίνεται με μοναδική τάξη και πειθαρχία, αρχίζουν, για τους απληροφόρητους, οι εκπλήξεις! Οι πιγκουίνοι, για να ξεπεράσουν τις μεγάλες καιρικές δυσκολίες, στοιχίζονται σαν ανθρώπινος στρατός, σαν συμπαγής μάζα, και περπατούν κόντρα και μέσα στις χιονοθύελλες. Σκοπός τους είναι η ερωτική συνεύρεση και η αναπαραγωγή! Σε ένα μέρος, όμως, που προσφέρει τις απαραίτητες προϋποθέσεις, για μια τόσο σοβαρή υπόθεση! Να, η αρμονία, η λογική, η πληρότητα της φύσης! Οι πιγκουίνοι πρέπει να πάνε να γεννήσουν, πρέπει να εξασφαλίσουν τη συνέχιση του είδους τους, στο κατάλληλο μέρος! Μακριά από εκεί όπου ζουν τους μήνες της «χαλάρωσης». Το καλοκαίρι!

Οι εκπλήξεις, βέβαια, δε σταματάνε εδώ. Μάλλον από εδώ και πέρα αρχίζουν! Οταν αυτό το ατέλειωτο καραβάνι των πιγκουίνων, μέσα από χιλιάδες δυσκολίες, φτάσει στον προορισμό του, φτάσει στο μέρος που υπάρχουν οι «προϋποθέσεις», αρχίζουν του κόσμου οι τρυφερότητες! Ακουμπίσματα, μυρίσματα, ξυσίματα με το ράμφος, ερωτικές κραυγούλες. Και να, ο μικρός πιγκουίνος! Στην αρχή σαν αυγό, βέβαια! Ενα αυγό, που επωάζεται πότε από τον πατέρα και πότε από τη μάνα! Οι οποίοι, εναλλάξ πάντα, φεύγουν προς τον ωκεανό και έρχονται φορτωμένοι φαγητό για το μωρό τους και για τους ίδιους.

Αυτή η υπόθεση, το ταξίδι, ο έρωτας, η γέννηση και η αυτονομία του νεογέννητου και η επιστροφή διαρκεί περίπου 7 μήνες. Επτά μήνες αγωνίας και αγώνα! Ο θεατής αναγκάζεται, τελικά, να βγάλει με σεβασμό το καπέλο του σε αυτά τα μοναδικά και πολύ όμορφα ζωντανά! Που, όταν τα βλέπεις σε μακρινά πλάνα, έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις ανθρώπους!

Το ντοκιμαντέρ του Λικ Ζακέ είναι πολύ καλά κινηματογραφημένο. Ακόμα και ο κάπως αργός ρυθμός του, τελικά, λειτουργεί θετικά για τον θεατή. Γιατί του δίνει το χρόνο να κάνει τους συνειρμούς του. Να θαυμάσει τα ζώα και τη φύση! Να θαυμάσει, με την έννοια της εκτίμησης. Να δει, τελικά, το «θεό», που κάποιοι τον αναζητάνε στη μεταφυσική, τον φαντάζονται κάπου κρυμμένο πίσω απ' όλα αυτά, μπροστά στα μάτια τους. Στη φύση, στην ύλη. Στην αρμονία της φύσης, στην αρμονία της ύλης!

Δε θέλω να σας κουράσω με στοιχεία, ότι μόνον 74% των νεοσσών επιζεί, ότι μόλις τα μωρά φτάσουν 45-50 ημερών δημιουργούν τις δικές τους ομάδες, ότι πιάνουν τα ψάρια για την τροφή τους με βουτιές 550 μέτρων, ότι τα αποθέματα φαγητού του πιγκουίνου φτάνουν για 115 μέρες, ότι όλοι οι χώροι αναπαραγωγής βρίσκονται στην Ανταρκτική, ότι οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι (με αυτούς ασχολείται το φιλμ) ζουν σε 42 αποικίες και ο πληθυσμός τους φτάνει περίπου τις 400.000!!

Εύρημα του σκηνοθέτη είναι η αφήγηση. Οπου υποτίθεται ότι ένα ζευγάρι πιγκουίνων και μετά και το παιδί τους, μας αφηγούνται όσα βλέπουμε και όσα δε βλέπουμε. Οι διάλογοί τους είναι βαθιά ανθρώπινοι και βαθιά τρυφεροί. Από κοντά έρχεται και η φωτογραφία. Και, τέλος, η θαυμάσια μουσική.