ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Επιστροφές και ανταλλάγματα

Ενδειξη νέας τακτικής των μεγάλων μουσείων διεθνώς, για να διασφαλίσουν την πληρότητα και ποιότητα των συλλογών τους, αλλά και να «διασκεδάσουν» το εντεινόμενο «κύμα» απαιτήσεων για επιστροφή κλεμμένων έργων τέχνης στις χώρες καταγωγής τους ή στις χώρες από όπου κλάπηκαν, αποτελεί η αναμενόμενη επιστροφή του κρατήρα του Ευφρόνιου, από το Μητροπολιτικό Μουσείο Ν. Υόρκης, στην Ιταλία.

Το Μητροπολιτικό θα επιστρέψει στην Ιταλία ένα από τα ωραιότερα αρχαιοελληνικά αγγεία, έργο του Ελληνα αγγειογράφου Ευφρόνιου, ηλικίας 2.500 ετών. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Μουσείου, Φίλιπ ντε Μοντεμπέλο, στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», αυτήν τη βδομάδα, ύστερα από δεκαετίες, ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις του μουσείου με Ιταλούς αρμόδιους, για να επιστρέψει στην Ιταλία ορισμένα αρχαία έργα, που απέκτησε με αδιαφανείς τρόπους.

Ο κρατήρας του Ευφρόνιου, εκπροσώπου του πρόωρου ερυθρόμορφου ρυθμού, που εργάστηκε στην Αττική μεταξύ 510 - 470 π.Χ., αγοράστηκε το 1972 από τον Αμερικανό έμπορο έργων τέχνης Ρόμπερτ Χεκτ, ο οποίος διώχτηκε ποινικά στην Ιταλία, με την κατηγορία ότι μεσολάβησε σε παράνομες συναλλαγές και βοήθησε να μεταφερθούν στις ΗΠΑ κλεμμένα έργα τέχνης. Σημειώνουμε ότι ο κρατήρας πωλήθηκε από τον λαθρανασκαφέα για 8.800 δολάρια και το Μητροπολιτικό Μουσείο πλήρωσε στον «ενδιάμεσο» 1 εκατ. δολάρια...

Κατά τον διευθυντή, «ο κόσμος αλλάζει και πρέπει να σεβόμαστε τους κανόνες». «Τώρα φαίνεται ότι αυτά τα κομμάτια έφτασαν σε εμάς ύστερα από δολοπλοκίες, ψέματα και παράνομες νυχτερινές εφόδους. Και ως εκπρόσωπος ενός ευυπόληπτου θεσμού, είμαι υποχρεωμένος να πω: όχι, αυτό δεν είναι σωστό».

Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται ακριβώς για επιστροφή, αλλά για ανταλλαγή. Δηλαδή, το Μουσείο επιστρέφει τα αρχαία έργα στους αιτούντες και οι τελευταίοι το «τροφοδοτούν» με άλλα, υποτίθεται ισάξια, με τη μορφή περιοδικών εκθέσεων. Η Ιταλία, πάντως, διεκδικεί νομικά και άλλες αρχαιότητές της.

Αυτός ο «συμβιβασμός» κάθε άλλο παρά ενισχύει αυτές τις διεκδικήσεις. Ανάλογη πρόταση έκανε και ο πρώην υπουργός Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλος, στο Βρετανικό Μουσείο, για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Γιατί, όμως, να «βολεύονται» τα ξένα μουσεία ακόμη και σε «καραμπινάτες» περιπτώσεις αρχαιοκαπηλίας; Ποιος εγγυάται την πλήρη ασφάλεια των δανειζομένων, επίσης σημαντικών αρχαιοτήτων, που θα ταξιδεύουν ως ανταλλάγματα; Και ποιος εγγυάται ότι αυτό δε θα αποτελέσει νέα «φάμπρικα» των μεγάλων μουσείων, που έτσι θα διαφημίζουν και το «κοινωνικό» προφίλ τους;

Περιπλανήσεις ζωγραφικής

Εργο της Ειρ. Μπαδόλα

Μια καινούρια ενότητα παρουσιάζει ο Παναγιώτης Τούντας στην γκαλερί «Σκουφά» (Σκουφά 4). Μέσα σε μπλε νυχτερινά φόντα εκτίθενται παραθαλάσσια τοπία, λιμάνια και θαλασσινές εικόνες. «Το εξασκημένο βλέμμα», σημειώνει η Ιρις Κρητικού, «εγκαταλείπει το γνώριμο τοπίο, κι ανακαλύπτει τις πολλαπλές αντανακλάσεις του φωτός, τη μετατροπή μικρών φωτεινών κύκλων σε πυρκαγιά, τις κυκλικές ασπράδες που γίνονται λωρίδες από ρόδινο, πορτοκαλί και γκρι. Το χρώμα χτίζεται σε όγκους, ζώνες, γραμμές, κηλίδες. Στην άκρη της μνήμης εμφανίζονται ο Νεραίν ή ο Ντιφί. Στα τελευταία έργα, μοιάζει να ενδιαφέρει τον Τούντα λιγότερο από ό,τι στο παρελθόν η διάκριση της μέρας από τη νύχτα. Τώρα έρχονται τα σύννεφα, γραμμικά περιγράμματα στα κτίρια ή τις βάρκες, μια νύξη μοντερνισμού που προτείνει νέες αναγνώσεις των έργων».

Στην γκαλερί «Αδάμ» (Νεοφ. Βάμβα 5), φιλοξενείται έκθεση ζωγραφικής της Ειρήνης Μπαδόλα, με τίτλο «Τα κτερίσματα της εικόνας», που παρουσιάζει αποσπάσματα κάποιας άγνωστης τοιχογραφίας. Οι μορφές εμφανίζονται σταχυολογημένες από την προϊστορία και την αχαλίνωτη παιδική φαντασία. Οπως σημειώνει η Αθηνά Σχινά «Ρυθμοί και εντάσεις, χειρονομίες και ενδογενείς αλληλουχίες, γραφές και σχήματα, χρώματα και υφολογικές ιδιαιτερότητες, διαμορφώνουν ένα είδος χαλιού, όπου το βλέμμα του θεατή ανιχνεύει σημασίες που χάθηκαν και αισθήσεις που αναβλύζουν, μεταφέροντας μια ζωντάνια ακατάβλητη».

«Αναπνοές» τιτλοφορείται η έκθεση της Ντόρας Ρίζου, που εγκαινιάζεται σήμερα στην γκαλερί «Ατριον» (Θεσσαλονίκη). Πρόκειται για πρόσφατη εικαστική δημιουργία, στην οποία «η ζωγράφος», όπως σημειώνει η Κ. Στεφανάκη, «εικονοποιεί μνήμες και συναισθήματα με μια ικανότητα που αντέχει στο χρόνο και στον εσωτερικό πόνο».

Τίμησαν τον Τ. Βανδή

Στην παράσταση «Κλάρενς Ντάροου», στην αίθουσα συνεδρίων του ΚΚΕ

Με μια σεμνή τελετή, η σύντροφός του Μπέτυ Βαλάση, συγγενείς και φίλοι, τίμησαν την Κυριακή στο ναό Αναλήψεως στα Βριλήσια, τον αξέχαστο σύντροφό μας και δημοφιλή ηθοποιό, Τίτο Βανδή, με αφορμή τα τρία χρόνια από το θάνατό του, στις 23/2.

Συνεπής κομμουνιστής, ο Τίτος Βανδής πέρασε στην ιστορία των αγώνων του λαού μας και του σύγχρονου πολιτισμού μας. Από το Εθνικό Θέατρο (1934) στις αυτοσχέδιες θεατρικές σκηνές του ΕΑΜ, από το κλασικό ρεπερτόριο στο «Ποτέ την Κυριακή» του Ντασσέν και από τις Κάννες - στο Φεστιβάλ Καννών συμμετείχε η ταινία - μέχρι τη διεθνή καριέρα στο Μπροντγουέι και στο Χόλιγουντ, ο Τίτος Βανδής έλαμψε σαν ηθοποιός και προσωπικότητα.

Παρότι βαριά άρρωστος, συνέχιζε να αρθρογραφεί στον «Ριζοσπάστη» μέχρι τέλους. Αφησε παρακαταθήκη και ένα βιβλίο, το «Κουβέντα με τους φίλους μου» (εκδόσεις «Προσκήνιο»), όπου αυτοβιογραφείται με μοναδικό τρόπο, «ακροβατώντας» μεταξύ δραματικού και κωμικού. «Αν ο καθένας έκανε από λίγο, θα γινόταν πολύ», έλεγε. Και εκείνος έκανε πολλά...

Ιπτάμενο θέαμα

Ενα τολμηρό, ιπτάμενο θέαμα, το αργεντίνικο σόου «De La Guarda», θ' αρχίσει να ξετυλίγεται από σήμερα σε χώρο του πρώην Δυτικού Αεροδρομίου, που στους Ολυμπιακούς λειτούργησε ως Στάδιο Ξιφασκίας. Ενας κόσμος με σκιές, φώτα και σχήματα που κυριαρχούν σε έναν τεράστιο σκοτεινό άδειο χώρο, όπου οι θεατές όρθιοι, κοιτώντας ψηλά, αναμένουν το αναπάντεχο. Χορευτές πετούνε στον αέρα, αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια των θεατών, μιλούν άγνωστες γλώσσες, στροβιλίζονται, έρπονται, επιτίθενται αιφνιδιαστικά, ακροβατούν στο κενό, σκαρφαλώνουν στους τοίχους και τριγυρίζουν ανάμεσα στους θεατές.

Να σημειωθεί ότι οι θεατές δεν έχουν συγκεκριμένη θέση, αλλά μετακινούμενοι συνεχώς στο χώρο, θα έχουν διάφορες οπτικές γωνίες. Το «De La Guarda» («φύλακας άγγελος» στα ελληνικά) αποτελείται από μια παρέα ακροβατών και ορειβατών, οι οποίοι με εμπνευστή και πρωτεργάτη τον Pichon Baldinu, άρχισαν να πειραματίζονται το 1995 στο Μπουένος Αϊρες, δημιουργώντας το εκρηκτικό θέαμα, που έχει περιοδεύσει σε περισσότερες από 20 χώρες σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική.

Πολυχώρος Νέου Κόσμου

Σήμερα (7μ.μ.) ανοίγει ο Πολυχώρος Νέου Κόσμου (Τιμοκρέοντος 6Α, Αγ. Σώστης, 210- 9344.131,210- 9344.818), όπου εκτός από εκδηλώσεις θα γίνονται και μαθήματα Λαϊκής Επιμόρφωσης.

Ο πολυχώρος θα λειτουργεί σε τρία επίπεδα. Το φουαγιέ, με την κυρίως σκηνή (παρασκήνια, καμαρίνια, αποθήκες σκηνικών), τον εξώστη και τέσσερις αίθουσες για τα καινούρια τμήματα των μαθημάτων Λαϊκής Επιμόρφωσης, που διδάσκονται δωρεάν στους δημότες. Προγραμματίζονται μαθήματα υποκριτικής, χορού, τεχνικών και εφαρμογών ζωγραφικής πάνω σε ύφασμα, εικαστικών τεχνών (ζωγραφική, αγιογραφία, χαρακτική, κ.ά) και ραπτικής. Η σκηνή μπορεί να καλύψει όλες τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (μουσικές, θεατρικές, χορευτικές), ενώ ο χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν αίθουσα συνεδρίων.

Ο Πολυχώρος ξεκινάει τη λειτουργία του με 15 παραστάσεις μαριονέτας για μαθητές δημοτικού, με το έργο «Καλλιστέφανος Ελιά», από το Σωματείο «Οι φίλοι των ελληνικών μαριονετών».

ΑΤΙΤΛΟ

«Τα μάρμαρα στη νεοελληνική λαϊκή λατρεία» είναι το θέμα της ομιλίας της Αικ. Πολυμέρου - Καμηλάκη, που θα πραγματοποιηθεί αύριο (7.30μ.μ.) στο Βυζαντινό - Χριστιανικό Μουσείο (Βασ. Σοφίας 22).

«Θησείου» αργίες

Οι «Αργίες» συνεχίζονται στο «Θησείον, Ενα Θέατρο Για Τις Τέχνες», σήμερα και αύριο (9μ.μ.). Με την επίβλεψη των σκηνοθετών Μιχαήλ Μαρμαρινού και Θοδωρή Αμπαζή οι δυο βραδιές φέρουν το γενικό τίτλο «Θέατρο και Κινηματογράφος» και περιλαμβάνουν:

Σήμερα: 1) «2004, ένα χρόνο μετά - Η ταινία», προβολή της ταινίας μικρού μήκους, 35mm, του κινηματογραφιστή Στάθη Αθανασίου, βασισμένη στην ομώνυμη θεατρική παράσταση του Μιχαήλ Μαρμαρινού και του «Theseum Ensemble». 2)«Πέρσες», προβολή εκτενών αποσπασμάτων της θεατρικής παράστασης των «Hollandia» που ανέβηκε το 1992. Στην προβολή περιλαμβάνονται σχόλια του σκηνοθέτη των «Hollandia», Γιόχαν Σίμονς.

Αύριο: 1) «Ut Consecutivum-Οι Τρεις Αδερφές - Η ταινία», προβολή της ταινίας μικρού μήκους του κινηματογραφιστή Στάθη Αθανασίου, βασισμένη στην ομώνυμη θεατρική παράσταση του Θοδωρή Αμπαζή και του θιάσου «Οπερα». 2) Ζωντανή ηλεκτρονική μουσική από τον Σταύρο Γασπαράτο, μέλος του συγκροτήματος «Γύρω-Γύρω» και συνεργάτη στην παράσταση «Ut Consecutivum-Οι Τρεις Αδερφές». Είσοδος 5 ευρώ.

Ειδική μνεία απέσπασε στο Φεστιβάλ Βερολίνου η ταινία μικρού μήκους «Ο Κλέφτης» της Ιρίνα Μπόικο, η οποία εκπροσώπησε τη χώρα μας στο τμήμα με θέμα τα παιδιά. Για το εν λόγω τμήμα η διάκριση αυτή ισοδυναμεί με το Β΄ Βραβείο της κατηγορίας. Η ταινία χρηματοδοτήθηκε από την ΕΡΤ (πρόγραμμα «μικροφίλμ») και έχει πάρει και άλλες διακρίσεις εντός Ελλάδας.