Από τη μια, δεν έχει εκδηλωθεί ούτε καν πρόθεση για ουσιαστικά μέτρα αντισεισμικής θωράκισης, παρότι όλοι γνωρίζουν ότι η περιοχή είναι η πιο σεισμογενής της Ελλάδας. Από την άλλη, έχουν επιβάλει ως αποκλειστικό μοντέλο ανάπτυξης του νησιού τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, ο οποίος, όπως είναι φυσικό, επηρεάζεται από τα φυσικά φαινόμενα, όπως ο σεισμός.

Μέσα σ' αυτό το σκηνικό, ο «Ρ» βρέθηκε στη Ζάκυνθο. Κατέγραψε τις ζημιές και συζήτησε με φορείς και κατοίκους του νησιού, οι οποίοι απαιτούν ουσιαστική αντισεισμική προστασία, ανακούφιση των πληγέντων και μια άλλου τύπου ανάπτυξη.

* * *

Η κίνηση στο νησί ήταν μειωμένη, γεγονός που ανησυχεί έντονα τους κατοίκους, αφού τα εισοδήματά τους στηρίζονται στον τουρισμό του καλοκαιριού. Η κυβέρνηση, όμως, έδειξε το... ενδιαφέρον της: Στην επίσκεψη της υπουργού Τουρισμού, Φάνης Πάλλη - Πετραλιά, δε βρέθηκε χρόνος για να συναντηθεί με τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους. Επέλεξε να συζητήσει μόνο με τους εκπροσώπους της Νομαρχίας και τους ξενοδόχους!

Η οικογένεια του Γ. Βαρδακαστάνη μετά τους σεισμούς ζει σε κοντέινερ, αφού το σπίτι τους χαρακτηρίστηκε «ακατάλληλο»

Στη Ζάκυνθο συζητιέται έντονα το πώς είναι δυνατόν κανένα από τα μεγάλα ξενοδοχεία να μην έχει ζητήσει να γίνει έλεγχος στις εγκαταστάσεις του, ενώ την ίδια στιγμή υπάρχουν καταγγελίες ξενοδοχοϋπαλλήλων για ζημιές. Το συμπέρασμα που προκύπτει, λοιπόν από το παράδειγμα της Ζακύνθου, αλλά και το πρόσφατο της Κεφαλονιάς, είναι πως το σύστημα, ακόμα και στις φυσικές καταστροφές, προστατεύει τους εκπροσώπους του και αφήνει τους εργαζόμενους στη μοίρα τους.

* * *

Το θέμα είναι πως αυτή η μοίρα, την οποία έχει επιλέξει το κεφάλαιο για αυτούς, μπορεί να αλλάξει. Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ζακύνθου κατέθεσε μέτρα αντισεισμικής θωράκισης και ανακούφισης των κατοίκων. Υποστηρίζει πως «υπάρχει και άλλος δρόμος ανάπτυξης, που κινείται στον αντίποδα της κυρίαρχης πολιτικής, με σκοπό όχι το κέρδος της πλουτοκρατίας, αλλά τη συνδυασμένη ικανοποίηση του συνόλου των σύγχρονων αναγκών της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων»...

Το σπίτι του Σπ. Μυλωνά έχει χαρακτηριστεί «κίτρινο»

Ο Κωνσταντίνος Τσιντζιλώνης δείχνει στο «Ρ» τις ζημιές στο 2ο ΤΕΕ Ζακύνθου

Ο σεισμός άφησε πίσω του 34 «κόκκινα» (ακατάλληλα) και 350 «κίτρινα» (προσωρινά ακατάλληλα) σπίτια σε όλο το νησί, ενώ 12 οικογένειες ζουν σε κοντέινερ. «Κίτρινα» χαρακτηρίστηκαν τα εργαστήρια και ένα κτίριο στο 2ο ΤΕΕ της πόλης, όπως και στο 2ο Δημοτικό Σχολείο. Ζημιές υπάρχουν και στο Κάστρο της πόλης, το οποίο χρειάζεται αναστήλωση, ενώ γίνονται εργασίες και στη δημόσια βιβλιοθήκη. Και τα στοιχεία αυτά δεν ήταν οριστικά, αφού μέχρι την επίσκεψή μας στο νησί είχαν ελεγχθεί 1.000 κτίρια, ενώ είχαν κατατεθεί 1.300 αιτήσεις από τους κατοίκους.

«Δεν είχαμε Ανάσταση φέτος, μόνο μεγάλη Παρασκευή», δήλωσε στο «Ρ» ο καταστηματάρχης Γιάννης Βαρδακαστάνης. Τον συναντήσαμε να τρώει με την οικογένειά του μπροστά από το κοντέινερ και ν' ακούει μουσική από το αυτοκίνητο που ήταν παρκαρισμένο λίγο πιο πέρα. Το σπίτι του, στο Βασιλικό, χαρακτηρίστηκε ακατάλληλο. «Το 'χαμε ξεκινήσει από το '74, μεροκάματο το μεροκάματο», ήταν οι πρώτες κουβέντες του, για να προσθέσει με πίκρα: «Ούτε στον ύπνο μας δε θα το ξαναδούμε. Σήμερα δε χτίζεις σπίτι με μεροκάματο. Περιμένουμε τι θα κάνει το κράτος στην πράξη, γιατί από λόγια ακούμε πολλά»...

Ο Σπύρος Μυλωνάς ζει στην πόλη, με μια σύνταξη των 490 ευρώ, και το σπίτι του το «χρωστάει ακόμα στην τράπεζα». Γι' αυτή τη σύνταξη δούλεψε 40 χρόνια ως οδηγός φορτηγού και ταξί. Σήμερα το ισόγειο του σπιτιού έχει χαρακτηριστεί «κίτρινο». Κι αυτός από λόγια έχει ακούσει πολλά και περιμένει βοήθεια από το κράτος...

Τον Γ. Βαρδακαστάνη (απλή συνωνυμία με τον προηγούμενο) τον συναντήσαμε στο καφενείο του Βασιλικού και δε δίστασε να πει τα πράγματα με το όνομά τους: «Δε μιλήσαμε καθόλου και δεν είπαμε τίποτα, γιατί έχουμε τον τουρισμό, γιατί ζούμε μόνο από αυτόν. Το τι περάσαμε μόνο εμείς το ξέρουμε». Και συνέχισε λέγοντας τα πράγματα «έξω από τα δόντια»: «Μας βουλώνουν το στόμα γιατί θέλουμε να βγάλουμε λεφτά το καλοκαίρι, να ξοφλήσουμε τις τράπεζες. Είχαμε δουλιές στη Ζάκυνθο, τώρα μας κάνουν να εξαρτιόμαστε από τον τουρισμό και να αφήνουμε στην άκρη το φόβο για τη ζωή μας. Είμαστε εξαρτημένοι»...Ο Ντίνος Ρώμας, που καθόταν λίγο πιο δίπλα, προσέθεσε: «Μας σπρώξανε στον τουρισμό χωρίς υποδομές και καταλήγουμε να τα αγοράζουν όλα οι επιχειρηματικοί όμιλοι»...

«Ευτυχώς που έγινε τέτοια εποχή ο σεισμός», σημείωσε στο «Ρ» ο διευθυντής του 2ου ΤΕΕ, Κωνσταντίνος Τσιντζιλώνης. Ενα κτίριο και τα εργαστήρια του σχολείου έχουν χαρακτηριστεί «κίτρινα». «Εάν ήταν άλλη περίοδος θα έπρεπε να βρούμε χώρο να μετεγκατασταθούμε»...

Από τα προβλήματα που έφερε ο σεισμός αναδείχτηκε για μια ακόμα φορά πως τα κέρδη του κεφαλαίου είναι νόμος για την κυρίαρχη εξουσία, είτε την κεντρική είτε την αυτοδιοικητική. Το παράδειγμα της Ζακύνθου είναι χαρακτηριστικό.

Σε συνάντηση αντιπροσωπείας του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου με το νομάρχη Ζακύνθου, Διονύση Γάσπαρο, τέθηκε το εξής ερώτημα: Γιατί δε γίνονται έλεγχοι και στα μεγάλα ξενοδοχεία του νησιού; Η απάντηση, όπως μας μεταφέρθηκε από τους εκπροσώπους του Κέντρου, ήταν ...«αφοπλιστική»: «Αφού δεν έχει γίνει καμία αίτηση για ελέγχους, δεν μπορεί η Νομαρχία να πάει να παρέμβει»!

Την ίδια απάντηση έδωσε και σε αντιπροσωπεία του ΚΚΕ λίγες μέρες πριν. Ο Νίκος Μπελούσης, γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής Ζακύνθου του ΚΚΕ, τόνισε στο «Ρ»: «Μας απάντησε πως δεν πρόκειται να πάει Αυτόφωρο για αυτό το λόγο. Μάλιστα, στην ερώτησή μας για το τι προβλέπει το σχέδιο "Ξενοκράτης" για τη Ζάκυνθο, δεν απάντησε. Το... επιχείρημα ήταν πως και μεις αυτά που λέμε στον Περισσό δεν τα δημοσιοποιούμε»...

Στο νησί συζητιέται έντονα το κατά πόσο δεν υπάρχουν, όντως, ζημιές στα ξενοδοχεία. Αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν ούτε ένα από τα τόσα ξενοδοχεία της Ζακύνθου να μην αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα. Προκύπτει και ένα θέμα: Τα ξενοδοχεία είναι μεν ιδιωτικά αλλά δουλεύουν σε αυτά χιλιάδες εργαζόμενοι (στη Ζάκυνθο φτάνουν τους 4.000 επίσημα οι ξενοδοχοϋπάλληλοι) και στεγάζουν δεκάδες χιλιάδες τουρίστες.

Σύμφωνα βέβαια με την αστική νομιμότητα, η Νομαρχία δεν έχει δικαίωμα να κάνει ελέγχους, αφού δεν της έχει ζητηθεί. Υπάρχουν, όμως, ευθύνες και δικές της, αφού δεν έχει ζητήσει από το κράτος να έχει αυτό το δικαίωμα, σε μεγάλες φυσικές καταστροφές και έκτακτες καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων, περισσότερο από τα κέρδη του κάθε ιδιώτη. Μεγάλες ευθύνες έχουν κυρίως οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που δεν έχουν συμπεριλάβει στην πολιτική τους τέτοιες δράσεις. «Από όλα αυτά χρειάζεται οι εργαζόμενοι να βγάλουν τα συμπεράσματά τους και να απεγκλωβιστούν από τα δύο μεγάλα κόμματα και να σκεφτούν να στηρίξουν το ΚΚΕ», σημείωσε ο Νίκος Μπελούσης.

Η στάση της Νομαρχίας δεν ήταν τίποτα άλλο από μια στάση διαχείρισης της κατάστασης. «Η Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία (ΝΑΣ) Ζακύνθου είχε ζητήσει έργα και πράξεις τα τελευταία χρόνια, ενώ είχε κάνει και προτάσεις», δηλώνει στο «Ρ» ο νομαρχιακός σύμβουλος Τάκης Κεφαλληνός. Το ζήτημα της αντισεισμικής θωράκισης του νησιού, τελικά, συζητήθηκε μετά από πολλές προσπάθειες στις 28 Μάρτη του 2006, λίγο πριν τους σεισμούς. «Και τότε οι προτάσεις των παρατάξεων που στηρίζονται από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ήταν ανεπαρκείς».

Ενα άλλο θέμα, συνεχίζει Τ. Κεφαλληνός, είναι πως «κατά τη διάρκεια της σεισμικής δραστηριότητας ζητήσαμε να γίνει έκτακτο Νομαρχιακό Συμβούλιο, αλλά η πλειοψηφία το αρνήθηκε. Προφασίστηκε την... πρόκληση πανικού στον κόσμο! Λίγες μέρες αργότερα ο νομάρχης έστειλε επιστολή προς τον υπουργό Εσωτερικών, με 15 αιτήματα. Η επιστολή έγινε γνωστή στους νομαρχιακούς συμβούλους και στο λαό από τις εφημερίδες. Μια επιστολή χωρίς απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου και χωρίς ένα αίτημα για τους εργαζομένους της Ζακύνθου».

Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ζακύνθου κατέθεσε αμέσως μετά τους σεισμούς συγκεκριμένες προτάσεις με υπόμνημά της, μιλώντας για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης προς όφελος των εργαζομένων.

Αυτός ο δρόμος αντιμετωπίζει και την τουριστική οικονομική δραστηριότητα, όχι σαν μονοκαλλιέργεια, αλλά:

• Σε αναλογία προς τη βιοτεχνική και αγροτική παραγωγή, τις ενεργειακές, υδροδοτικές, αποχετευτικές και μεταφορικές υποδομές στο νησί.
• Σε αναλογία με τις ανάγκες της εκπαίδευσης και ειδίκευσης του εργατικού δυναμικού.
• Σε ισορροπία με τη φύση.

«Είναι ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης αλλά και των προηγουμένων που δεν έχουν δώσει λύσεις σε ένα νησί που κάθε χρόνο γίνεται και ένας ισχυρός σεισμός», τόνισε στο «Ρ» ο Τάκης Στρούζας, πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ζακύνθου. Η κυβέρνηση της ΝΔ απέδειξε το... ενδιαφέρον της για τους εργαζόμενους στη Ζάκυνθο, σημείωσε, «όταν η υπουργός Τουρισμού, Φάνη Πάλη - Πετραλιά, επισκέφθηκε το νησί και επέλεξε να συναντηθεί μόνο με τη Νομαρχία και τους μεγαλοξενοδόχους. Επέλεξε να μην συναντηθεί με τους εργαζόμενους»...

Ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Θεοδωρής Σαρακίνης, διατυπώνει το μεγάλο πρόβλημα που προκύπτει στον κλάδο. Στα ξενοδοχεία της Ζακύνθου δουλεύουν 4.000 εργαζόμενοι και οι επιπτώσεις θα είναι πολύ σημαντικές: «Ηδη σε δύο μεγάλα ξενοδοχεία το Πάσχα έγιναν σημαντικές ακυρώσεις. Στο ένα, αντί 800 ήρθαν 250 και στο άλλο αντί για 450 ήρθαν 120. Τελικά οι εργαζόμενοι θα πληρώσουν το μάρμαρο. Κανείς δε διασφαλίζει πως αν δεν υπάρχει κίνηση θα μείνουμε στις δουλιές μας». Εκτός των άλλων, μας λέει, «υπήρχαν καταγγελίες από εργαζόμενους πως υπήρχαν ζημιές σε ξενοδοχεία και κανένα από αυτά δεν έχει ελεγχθεί».

«Μεγάλη μερίδα των ιδιωτικών υπαλλήλων εργάζονται στον τομέα του τουρισμού», τονίζει ο πρόεδρος του σωματείου τους, Διονύσης Κλάδης. Επίσης, υποστηρίζει, πως «θα υπάρξουν γενικότερες επιπτώσεις στο εισόδημα, αφού οι πλειοψηφία των επιχειρήσεων έχει άμεση σχέση με τον τουρισμό και «αν ο τομέας αυτός πάθει ζημιά, θα την πληρώσουν οι εργαζόμενοι».

Στο υπόμνημα του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ζακύνθου προς το υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, τον ΟΑΕΔ, την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, τα κόμματα και τα ΜΜΕ, προτείνεται δέσμη συγκεκριμένων και ουσιαστικών μέτρων για την αντισεισμική θωράκιση, όπως:

• Αμεσοι αντισεισμικοί έλεγχοι δημόσιων κτιρίων, χώρων συγκέντρωσης του λαού και της νεολαίας, των μεγάλων ξενοδοχείων, των σούπερ μάρκετ, των υποδομών και των μνημείων του νησιού.
• Καταγραφή και έρευνα της σεισμικής επικινδυνότητας στη Ζάκυνθο.
• Αξιοποίηση ειδικών επιστημόνων και γενναία χρηματοδότηση των ερευνών. Διαμόρφωση ειδικών όρων πολεοδομίας και κατασκευής κτιρίων. Ελεγχος από δημόσιο φορέα της εφαρμογής των θεσπισμένων ειδικών όρων, της ποιότητας των υλικών, με αυστηρές ποινές στους παραβάτες. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι έλεγχοι αυτοί επαφίενται στην καλή διάθεση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
• Επαναλειτουργία του ΤΑΣ Ζακύνθου.
• Σχέδιο αντιμετώπισης των συνεπειών ενός σεισμού.
• Συνεχής ενημέρωση των κατοίκων, τόσο ατομικά όσο και σε επίπεδο σχολείου, χώρου δουλιάς, χωριού και δήμου.

Παράλληλα, το υπόμνημα επισημαίνει ότι απαιτούνται μέτρα προστασίας των εργαζομένων και των ανέργων, όπως:

• Εκτακτο επίδομα 2.000 ευρώ στους ξενοδοχοϋπαλλήλους και εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα που έχουν γραφτεί από την περασμένη χρονιά στο Ταμείο Ανεργίας και δεν έχουν βρει ακόμα δουλιά.
• Επιδότηση όλων των ανέργων με μηνιαίο επίδομα στο 80% του κατώτερου μισθού που διεκδικεί το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα (1.040 ευρώ το μήνα).
• Υπολογισμός του χρόνου ανεργίας ως συντάξιμου χρόνου και άμεση αποζημίωση στο σύνολο του κόστους των πληγεισών κατοικιών και της επαγγελματικής εγκατάστασης των αυτοαπασχολουμένων από τυχόν φθορές λόγω των σεισμών.