Τα πουλιά αυτά πριν 32 χρόνια πέταξαν στην Ευρώπη, δοξάζοντας το ελληνικό θέατρο διεθνώς. Φέτος ξαναπετάνε, ίσως για τελευταία φορά. Ο λόγος για τους "Ορνιθες" του Αριστοφάνη, την πρώτη και από πολιτικοπολιτιστική άποψη ιστορική παράσταση του "Θεάτρου Τέχνης",που σκηνοθέτησε πριν 35 χρόνια ο Κάρολος Κουν,καθώς συνέβη μία ευλογημένη συνάντηση με τον Βασίλη Ρώτα (μετάφραση), τον Γιάννη Τσαρούχη (σκηνικά - κοστούμια), τον Μάνο Χατζιδάκι (μουσική) και την Ζουζού Νικολούδη (χορογραφίες).

Το "Θέατρο Τέχνης",χωρίς το δάσκαλό του, ξανανεβάζει αυτή την παράσταση - σταθμό στο παγκόσμιο θέατρο ως προς την αναβίωση του αρχαίου δράματος, μνημονεύοντας όχι μόνο τα 10 χρόνια από την τελευταία φορά που ανέβηκε από τον Κάρολο Κουν (άλλωστε "εκείνος λείπει μόνο βιολογικά"), όπως είπε ο Θύμιος Καρακατσάνης,αλλά και όποιους από τους άλλους συντελεστές εκείνου του ανεβάσματος δε ζουν πια (Ρώτας, Τσαρούχης, Χατζιδάκις). Η Ζουζού Νικολούδη,που ήταν παρούσα στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, είπε: "Αυτή η παράσταση σφράγισε τη ζωή μου".Οπως και τη ζωή των υπόλοιπων... Του Γιώργου Λαζάνη,που τότε έκανε απλώς ένα πουλί, αλλά αυτή τη φορά ανέλαβε, μαζί με τον Μίμη Κουγιουμτζή,τη σκηνοθετική επιμέλεια. Για τους σημερινούς συντελεστές της παράστασης είναι φανερή η αγωνία για την Επίδαυρο,όπου θα παρουσιαστεί στις 25 και 26/7.

Ο Θύμιος Καρακατσάνης,τότε είχε ένα μικρό ρόλο, σήμερα υποδύεται τον Πεισθέτερο και αφιερώνει την ερμηνεία του σ' αυτό το ρόλο, στη μνήμη του Δημήτρη Χατζημάρκου.Ο Θύμιος Καρακατσάνης χτες θυμήθηκε το '59, τότε που "η παράσταση απαγορεύτηκε, επειδή στηλίτευε τους λειτουργούς του κράτους και της Εκκλησίας",αλλά στη συνέχεια "η ίδια παράσταση έγινε πρέσβειρα της χώρας".Και συνέχισε "σ' αυτές, τις φετινές πρόβες ξανάγινα μαθητής. Νιώθω σαν να ξαναγύρισα στο πατρικό μου. Εδώ δεν πατάω,... πετάω!".

Σε αυτή την επανάληψη των "Ορνίθων", την επιμέλεια του σκηνικού και των κοστουμιών ανέλαβε ο Διονύσης Φωτόπουλος,την επιμέλεια της μουσικής ο Νίκος Κυπουργός και τη μουσική διδασκαλία ο Φίλιππος Τσαλαχούρης.

Παίζουν: Θύμιος Καρακατσάνης,Παντελής Παπαδόπουλος (Ευελπίδης), Θανάσης Φωκάς (Τροχίλος), Αλέξανδρος Μυλωνάς (Εποπας), Γιάννης Δεγαίτης (Ιερέας), Ευριπίδης Λασκαρίδης (Ποιητής), Περικλής Καρακωνσταντόγλου (Χρησμολόγος) κ. ά.

Την αντιπολεμική ("ουτοπική" κατά τον σκηνοθέτη) κωμωδία του Αριστοφάνη "Λυσιστράτη",παρουσιάζει το Εθνικό Θέατρο μετά από 17 ολόκληρα χρόνια. "Το πάντρεμα των συντελεστών του έργου πέτυχε", όπως οι ίδιοι δηλώνουν. Μήνες σκληρής δουλιάς "απέδωσαν" και "εγγυώνται ένα άριστο αποτέλεσμα". Με "τρομακτικό δέος και ευθύνη" αντιμετωπίζει την Επίδαυρο η Κάτια Δανδουλάκη,αλλά, όπως χαρακτηριστικά είπε, "κατάφερα το άγχος που αρχικά είχα να μη με συνοδεύσει ούτε λεπτό στην παράσταση". Η πρεμιέρα θα δοθεί στις 26/7, στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων,στην Καβάλα, ενώ στην Επίδαυρο θα παρουσιαστεί στις 8 και 9/8.Το έργο ανεβαίνει σε μετάφραση Γιάννη Βαρβέρη,σκηνοθεσία Διαγόρα Χρονόπουλου,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Ζιάκα,μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου και χορογραφία Ισίδωρου Σιδέρη.

Εύρημα της παράστασης αποτελεί η προσπάθεια να δεθεί η αριστοφάνεια κωμωδία με την εποχή της δεκαετίας του '50. Ετσι ο θίασος εμφανίζεται σαν θεατρικό μπουλούκι αυτής της δεκαετίας, συνδυάζοντας τη γενναιότητα της τότε περιπλάνησης των ηθοποιών με την ανά τα Βαλκάνια επίκαιρη διακήρυξη του αντιπολεμικού μηνύματος. Στο ρόλο της Λυσιστράτης η Κάτια Δανδουλάκη,Καλονίκη η Ελένη Γερασιμίδου,Μυρρίνη η Χρύσα Ρώπα,Πρόβουλος ο Γιάννης Μόρτζος κ. α. Η μουσική της παράστασης είναι ζωντανή και ερμηνεύεται από οχταμελή ορχήστρα.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

"Λυσιστράτη" από το "Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου"

Ο "Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου" (ΘΟΚ) δικαίως από χρόνια αποτελεί "συστατικό στοιχείο" των Επιδαυρίων, καθώς με το ήθος και τον καλλιτεχνικό μόχθο που καταθέτουν πάντα οι παραστάσεις του, τιμά την ιστορία, τη σημασία και τον προορισμό του θεσμού για υψηλής ποιότητας προσπάθεια αναβίωσης του αρχαίου δράματος. Προορισμός, ο οποίος έχει βληθεί όχι λίγες φορές με παραστάσεις επιδειξιμανούς "καινοτομίας" και αχαλίνωτου ψευτονεοτερισμού, απειρίας και άγνοιας των τεράστιων ερμηνευτικών προβλημάτων του είδους, κάποτε και αταλαντοσύνης, που αχρηστεύουν ακόμα και έμπειρους και άξιους στο είδος ηθοποιούς. (Σχετικό παράδειγμα η εναρκτήρια παράσταση των φετινών Επιδαυρίων).

Η "Λυσιστράτη" του ΘΟΚ ήταν μια εύφορη σκηνική ερμηνεία, με πολλές αρετές και βασισμένη στους εξής παράγοντες: Πρώτος και βασικός, το "παιχνίδι" των φύλων, αφού η Λυσιστράτη και το γυναικείο αντιπολεμικό "επιτελείο" της ερμηνεύτηκαν απολαυστικά από άνδρες. "Παιχνίδι", που όμως δεν ήταν πλήρες, καθώς - λόγω της σύνθεσης και του αριθμού των ανδρών και γυναικών ηθοποιών που διαθέτει ο ΘΟΚ - οι Χοροί των Γυναικών και Γερόντων, όπως και οι Τοξότες ήταν "μείγμα" ανδρών και γυναικών ηθοποιών. Ετσι το τέχνασμα της αλλαγής του φύλου των ρόλων, τελικά, έμεινε λειψό, παρότι υπηρετήθηκε όσο ήταν δυνατόν από τους και τις ηθοποιούς που συμμετείχαν σ' αυτά τα σύνολα. Δεύτερος και βασικότατος η μετάφραση του Κώστα Γεωργουσόπουλου,που δεν παρέστησε τη σεμνότυφη. Δεν ψεύτισε με κόλπα, "εκμοντερνιστικά", "νεολογικά" σόκιν υπονοούμενα, που συνήθως είναι απείρως πιο αθυρόστομα από τη γλώσσα του Αριστοφάνη. Μετάφραση που είπε τα πράγματα με το όνομά τους. Μετάφραση που"μίλησε" και πιστά και κυριολεκτικά τη γλώσσα του Αριστοφάνη και πρώτη αυτή γεύτηκε τα λογοπαίγνιά της, το σπιρτόζο πνεύμα της. Γλώσσα που αθυροστομεί, δε χυδαιολογεί. Τρίτος καθοριστικός παράγοντας οι συντελεστές της παράστασης: Η "νευρώδης", ευρηματική (κάπως βαρυφορτωμένη είναι αλήθεια), με αίσθηση του χιούμορ σκηνοθεσία του Χρίστου Σιοπαχά,που κράτησε στο σωστό μέτρο το παιχνίδι των φύλων, σαν παιχνίδι καθαρά θεατρικό κι όχι σαν αφορμή για απελευθέρωση... απωθημένων (το 'χουμε δει κι αυτό στο παρελθόν). Η χυμώδης, ζωντανά εκτελεσμένη, μουσική (πλεονάζον σκηνοθετικό εύρημα ήταν η αποκάλυψη της ορχήστρας σ' ένα πάλκο σύγχρονου ξενυχτάδικου) του Σάββα Σάββα,που καλοτραγουδισμένη από το Χορό "τροφοδότησε" με κέφι την εκφραστικότατη χορογραφία της Αντιγόνης Γύρα.Η πρώτη, αρνητική εντύπωσή μας από την αντιαισθητική "κατάληψη" ολόκληρης της ορχήστρας του θεάτρου με διάσπαρτους σπονδύλους "αρχαίων" κιόνων, με τους οποίους το σκηνικό τουΓιάννη Τουμαζή θέλησε να θυμίσει τη σύγχρονη εικόνα των διαλυμένων - και από πολεμικές επιθέσεις - μνημείων της Ακρόπολης, "διορθώθηκε" όταν με την έναρξη της παράστασης οι ηθοποιοί ελευθέρωσαν την ορχήστρα. Πληθωριστικά, αλλά παιγνιώδη και καλαίσθητα ήταν τα κοστούμια του.

Η σκηνοθεσία αξιοποίησε όλο το δυναμικό του θιάσου (στους ρόλους και στο Χορό), αλλά και στηρίχτηκε σε έμπειρους και ταλαντούχους θεατρίνους. Ο Κώστας Δημητρίου,με τα ικανά εκφραστικά του μέσα, με χιούμορ, αλλά και αυτοέλεγχο και μέτρο ερμήνευσε τη Λυσιστράτη, έχοντας άξιες "συμπαίκτριες" στο φιλειρηνικό της σχέδιο τους Κώστα Βήχα, Αντώνη Λαπηθιώτη, Σταύρο Λούρα.Αντίπαλοί της, το χαριτωμένο "νευρόσπαστο" - Πρόβουλος του Αντώνη Κατσαρή,ο πληθωρικά κωμικός Κινησίας του Σπύρου Σταυρινίδη,αλλά και οιΑνδρέας Τσουρής, Μιχάλης Μουστάκας, Αλκηστη Παυλίδου."Ψυχή" του γυναικείου Χορού, η Αννίτα Σαντοριναίου (κορυφαία), με το "νεύρο", το χιούμορ, τη δυναμική υποκριτική της ανέδειξε σε μέγα ρόλο τον "απρόσωπο" Χορό. Αξιος αντίποδάς της ο Ευτύχιος Πουλλαϊδης (κορυφαίος του ανδρικού Χορού).

ΘΥΜΕΛΗ

Ακρόαση ηθοποιών θα πραγματοποιηθεί στις 23 και 24/7 (11πμ-5μμ), στο θέατρο "Μπροντγουαίη", για τις ανάγκες του μιούζικαλ "Μπλαντ Μπράδερς" του Γουίλυ Ρουσσέλ, που θα ανέβει το χειμώνα στο θέατρο αυτό. Πρόκειται για "υπερπαραγωγή", όπου οι 14 πρωταγωνιστές του έργου χρειάζεται και να χορεύουν και να τραγουδούν τέλεια. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν το βιογραφικό τους σημείωμα και μια φωτογραφία τους. Θα δοκιμαστούν σε ένα θεατρικό και μουσικό κομμάτι της αρεσκείας τους, που θα έχουν ήδη προετοιμάσει και σε ένα κομμάτι που θα τους δοθεί την ώρα της ακρόασης. Τέλος, θα χορέψουν ένα κομμάτι που θα επιλέξει ο χορογράφος της παράστασης. (Πληροφορίες στα τηλέφωνα 8620.231 και 8650.250).

Πρεμιέρα της "Μήδειας" του Ζαν Ανούιγ από το "Θέατρο Πανελλήνιο" της Κατερίνας Βασιλάκου αύριο (9.30μμ) στο "Βεάκειο",στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Δήμου Πειραιά, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη,μετάφραση Φώντα Κονδύλη,σκηνικά - κοστούμια Ελλης Πανούση,μουσική Βαγγέλη Κατσούλη.Παίζουν: Κατερίνα Βασιλάκου, Μπάμπης Χατζιδάκης, Αλέκα Τουμαζάτου, Μανώλης Γιούργος, Δημήτρης Βαρελάς.Η επόμενη παράσταση θα δοθεί στις 26/7, στο θέατρο "Παντελής Ζερβός", στο Λουτράκι, στο πλαίσιο του Γ Φεστιβάλ "Ομηρος",που γίνεται υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη. Ακολουθούν Κομοτηνή (8/8),Αλεξανδρούπολη (9/8),Κηποθέατρο "Πάρκου Εγνατίας",Σαμοθράκη (10/9).