Η νομισματική και πιστωτική πολιτική του 1996 - δηλαδή οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης τραπεζικών δανείων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα - καθώς επίσης και το θέμα των επιτοκίων σε συνάρτηση με τον πληθωρισμό και την αυξημένη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος (δηλαδή το χρήμα που λιμνάζει), είναι τα ζητήματα που αναμένεται να κυριαρχήσουν στην προγραμματισμένη για σήμερα σύσκεψη του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Γ. Παπαντωνίου,με τους τραπεζίτες. Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι και οι νομισματοπιστωτικοί στόχοι για το 1996 να παραμείνουν "σφιχτοί" όπως και πέρσι. Οι στόχοι αυτοί έχουν να κάνουν με τις πολιτικές επιλογές, σχετικά με το ποιοι θα μπορούν να έχουν φτηνό τραπεζικό χρήμα και ποιοι ακριβό, ποιοι θα μπορούν να παίρνουν με άνεση τραπεζικά δάνεια και ποιοι όχι, πώς θα εξελιχθεί η συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής κλπ.

Η συνέχιση της σφιχτής νομισματοπιστωτικής πολιτικής και το 1996 είναι ένα το κρατούμενο, που επιτάσσει η δέσμευση της κυβέρνησης για ονομαστική σύγκλιση των δεικτών της οικονομίας μας με τις οικονομίες των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Από αυτή την άποψη, η σημερινή συνάντηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία,αφού θα επιδιωχτεί μια κατά το δυνατόν ευρύτερη συναίνεση μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, ώστε να αμβλυνθούν οι συγκρούσεις συμφερόντων εκατέρωθεν, που παρουσιάστηκαν έντονες το 1995.

Πρόσθετος παράγοντας ανησυχίας, που καθιστά σημαντική τη σημερινή σύσκεψη, είναι η αυξητική τάση που παρατηρήθηκε στα επιτόκια των κρατικών τίτλων, τάση που δε φαίνεται να είναι άσχετη με πιέσεις που ασκούνται από τους κύκλους που "παίζουν" με το χρήμα, αξιοποιώντας και την πρωθυπουργική ασθένεια, με όλα όσα αυτή συνεπάγεται στις αγορές χρήματος. Ετσι, παρά τις κατά καιρούς καθησυχαστικές δηλώσεις τραπεζιτών και ανώτερων στελεχών της οικονομίας, αποδείχτηκε τελικά ότι ακόμα και οι οργανωμένες αγορές χρήματος (των τραπεζών) εξωθήθηκαν στη διαμόρφωση υψηλών επιτοκίων, ενώ θα πρέπει να τονιστεί ότι θα ήταν ακόμα ψηλότερα, αν σε κάποιες κρίσιμες στιγμές δεν υπήρχε η ουσιαστική παρέμβαση της Τράπεζας της Ελλάδας, που φυσικά είχε σαν κόστος την απώλεια σημαντικών ποσών από τα ταμεία της.

Συνέπεια της νέας κατάστασης, που διαμορφώθηκε στη διατραπεζική αγορά, ήταν να ανέβουν τα επιτόκια των κρατικών χρεογράφων για πρώτη φορά μετά από πολλούς μήνες και να αντιστρέψουν το θετικό κλίμα πτωτικής τάσης που διαμορφώθηκε με - ουκ ολίγες - θυσίες του ελληνικού λαού. Το λεπτό αυτό σημείο είναι ο "πονοκέφαλος" του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, καθώς θα επιδιωχτεί, αν όχι η πτώση των επιτοκίων (βρίσκονται στο 14,2%), τουλάχιστο η συγκράτησή τους στην επόμενη έκδοση έντοκων γραμματίων σε επίπεδα που δε θα διαταράξουν περαιτέρω το ήδη επιβαρυμένο κλίμα.

Τη θέση αυτή ασπάζονται τραπεζικοί κύκλοι, που επισημαίνουν ότι η τωρινή περίοδος θεωρείται καθοριστική για την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών, αφού ενδεχόμενη αναταραχή στο πολιτικό σκηνικό, και συγκεκριμένα στην ομαλή διευθέτηση του θέματος της διαδοχής του πρωθυπουργού, θα σημάνει ουσιαστικά την έναρξη μιας νέας ανάστροφης και ανοδικής πορείας πληθωρισμού - επιτοκίων.

Η σοβαρότητα των θεμάτων αυτών, πάντως, δεν αφήνει ουσιαστικά περιθώρια διευθέτησής τους σε μια και μόνη συνάντηση. Ετσι, εκτός απροόπτου, τα ζητήματα που θα τεθούν σήμερα, και στο βαθμό που επικρατεί πολιτική ρευστότητα, θα είναι τα δυσεπίλυτα προβλήματα που θα κληθεί συχνά - πυκνά να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση το 1996, με στόχο να διατηρήσει τα προσχήματα της εφαρμογής της λιτότητας.

Την κατηγορηματική τους αντίθεση στο νομοσχέδιο για τη σύσταση Μονάδας Οργάνωσης Διαχείρισης (ΜΟΔ) του πακέτου Ντελόρ 2 και του Ελληνικού Κέντρου Επενδύσεων (ΕΛΚΕ) ως Ανωνύμων Εταιριών, με το οποίο στην ουσία μεθοδεύεται η εκχώρηση αρμοδιοτήτων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας σε ιδιώτες, εξέφρασαν ομόφωνα τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα (ΣΕΑ) των υπαλλήλων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και των προϊσταμένων ή εκπροσώπων των Διευθύνσεων Περιφερειακής Ανάπτυξης όλης της χώρας στη διάρκεια χτεσινής σύσκεψης. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το ίδιο θέμα, οι υπάλληλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας πραγματοποίησαν χτες το πρωί τρίωρη στάση εργασίας. Τη συμπαράστασή της στην παραπάνω κινητοποίηση των εργαζόμενων του υπουργείου εξέφρασε με χτεσινή της ανακοίνωση και η Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ.

Οπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε χτες από τη ΣΕΑ υπαλλήλων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, με τη σύσταση της ΜΟΔ και του ΕΛΚΕ ως Ανωνύμων Εταιριών:

• Μεταφέρονται εκτός δημόσιου ελέγχου (δημόσιο λογιστικό κτλ.) αποφασιστικές για την ανάπτυξη της χώρας επιλογές, ύψους τρισ. δραχμών, όπως η διαχείριση του Β Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και οι μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις, με άμεσο κίνδυνο να προωθηθούν με κρατική επιδότηση διαπλεκόμενα συμφέροντα και σκανδαλώδεις αδιαφανείς διαδικασίες.
• Επιχειρείται η ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση - διάλυση της δημόσιας διοίκησης και του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, με τη μεταφορά των πιο καίριων αρμοδιοτήτων, καθώς και την αποψίλωση των υπηρεσιών από το πιο έμπειρο και ικανό στελεχιακό δυναμικό τους, τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια.
• Δεδομένης της αποτυχίας των συμβούλων διαχείρισης κατά τη χρησιμοποίησή τους στο Α ΚΠΣ, δεν υπάρχει άλλος χρόνος για άλλους πειραματισμούς και χρονικές καθυστερήσεις. Εξάλλου, θεωρείται σίγουρο ότι μέχρι τη σύσταση και τη λειτουργία της ΜΟΔ θα καθυστερήσει πολύ περισσότερο η απορρόφηση των πόρων.

Με τα παραπάνω δεδομένα, η ΣΕΑ υπαλλήλων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, αντί της ΜΟΔ προτείνει:

• Αναβάθμιση του οργανισμού με τη δημιουργία επιτελικής μονάδας στα πλαίσιά του.
• Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Διευθύνσεων Περιφερειακής Ανάπτυξης του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας σαν κομβικών κέντρων της περιφέρειας.
• Αναβάθμιση και αξιοποίηση των Διευθύνσεων Προγραμματισμού σαν κομβικών κέντρων των νομαρχιών.

Επίσης, αντί του ΕΛΚΕ προτείνει:

• Αξιοποίηση και αναβάθμιση των κεντρικών, περιφερειακών υπηρεσιών καθώς και των 56 γραφείων του υπουργείου τα οποία λειτουργούν στο εξωτερικό.

Δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός προκηρύχτηκε το περασμένο Σάββατο για το ξεπούλημα και του δεύτερου μεγάλου ναυπηγείου της χώρας - του Ναυπηγείου Ελευσίνας - ενώ ταυτόχρονα δρομολογούνται ομαδικές απολύσεις.

Παρά την τραγική εμπειρία Περατικού, η κυβέρνηση επιμένει ιδιωτικά. Στον νέο (;) Περατικό προσφέρεται όχι μόνο ένα σύγχρονο ναυπηγείο, αλλά και σαν "προίκα" το πρόγραμμα ναυπήγησης τεσσάρων αρματαγωγών του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και της κατασκευής τροχαίου υλικού για τον ΟΣΕ, ύψους αρκετών δισ. δρχ. Ο μόνος όρος συμμετοχής στο διαγωνισμό είναι μια εγγυητική επιστολή 250 εκατ. δραχμών!

Ενδιαφέρον για το ναυπηγείο φέρεται να έχουν δείξει μέχρι στιγμής δυο πολυεθνικές εταιρίες, η MITSUBISI και η κορεάτικη ΗΑΝWΑ.Σύμφωνα πάντως με κυβερνητικό παράγοντα, ενδιαφέρον έχει δείξει και "παλαιότερος επενδυτής", υπονοώντας έμμεσα, πλην σαφώς, τον Περατικό!

Το χρονικό όριο για την κατάθεση προσφορών από τους ιδιώτες είναι με βάση τη διακήρυξη η Παρασκευή 9 Φλεβάρη.Ταυτόχρονα δεν τίθεται κανένας όρος διασφάλισης των θέσεων εργασίας και των εργατικών κατακτήσεων, παρά μόνο γίνεται απλή επίκληση προς τους ενδιαφερόμενους ιδιώτες για την "εξασφάλιση όσο το δυνατόν περισσότερων εκ του υπάρχοντος προσωπικού θέσεων εργασίας και τις παροχές προς αυτό"!

Την προωθούμενη δραστική μείωση του προσωπικού του Ναυπηγείου Ελευσίνας επιβεβαιώνει άλλωστε και η νομοθετική ρύθμιση - έκτρωμα για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά,με την οποία δρομολογούνται ομαδικές απολύσεις 1.000 εργαζομένων εκεί και στην οποία αναφέρεται ότι ανάλογες ρυθμίσεις θα ισχύσουν και για τους εργαζόμενους της Ελευσίνας.

Την αντίθεσή της στο ξεπούλημα του ναυπηγείου εκφράζει η "Συσπείρωση",η οποία τονίζει ότι η μόνη βιώσιμη λύση για το ναυπηγείο είναι ο ενιαίος δημόσιος φορέας ναυπηγικής βιομηχανίας.Προς αυτή την κατεύθυνση ζητά: Να σταματήσει η διαδικασία ξεπουλήματος. Να διοριστεί διοίκηση της εταιρίας από το δημόσιο. Οι όποιες επενδύσεις, να γίνουν με ευθύνη του δημοσίου. Να παρέμβει το δημόσιο στα μεγάλα έργα και ένα κομμάτι αυτών να πάει στο ναυπηγείο. Τέλος να παγώσει κάθε κίνηση όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Επενδύσεις ύψους 12,5 δισ. δραχμών, μέρος των οποίων θα πληρωθεί από τους εργαζόμενους, προβλέπονται στο επιχειρησιακό σχέδιο για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.Το επιχειρησιακό σχέδιο, που ετοίμασε η ΑΛΦΑ ΦΑΪΝΑΝΣ και η SBI SAMYEL MONTAGUE,έχει ήδη σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναμένεται να εγκριθεί μέχρι τέλος Μάρτη, αρχές Απρίλη. Παράλληλα στο σχέδιο προβλέπεται εφαρμογή της πολυειδικότητας, καθώς και μείωση του κόστους υπερωριών από 50% σε 10% του μισθού, αλλά και μείωση κατά 50% των βιομηχανικών εξόδων. Τις επόμενες μέρες θα διενεργηθεί διαγωνισμός επιλογής μάνατζμεντ του ναυπηγείου.