Δεν πρέπει να περιμένουμε την κυβέρνηση, πρέπει από τώρα να οργανώσουμε την αντεπίθεση, τονίζει ο καθηγητής Δημήτρης Σταματελάτος στη συνέντευξη που παραχώρησε στο "Ρ". Ακολουθεί η συζήτησή μας μαζί του:

- Ποια είναι η θέση του εκπαιδευτικού απέναντι σε αυτό το νέου τύπου λύκειο που εξήγγειλε η κυβέρνηση;

- Εμείς αναμένουμε ότι στο λύκειο θα περάσει μια λογική τεστ, που ο μαθητής θα προσανατολίζεται σε επιφανειακού τύπου απαντήσεις, το σχολείο θα είναι ένας χώρος διεκπεραίωσης όσων θα έρχονται από κέντρα που θα αποστέλλουν το περιεχόμενο των εξετάσεων. Ο εκπαιδευτικός λοιπόν θα είναι ένας υποβαθμισμένος υπάλληλος, ένας διεκπεραιωτής που θα παραδίδει τα φυλλάδια που άλλοι θα παράγουν. Και πάντα εκείνος που βρίσκεται πίσω από αυτά είναι ο "ισχυρός". Υποβάθμιση σημαίνει όλη αυτή η υπόθεση, αποθάρρυνση για το μαθητή.

- Γιατί επιλέχτηκε αυτό το μοντέλο μεταρρύθμισης;

- Προφανώς έχουν ξεκαθαρίσει ότι για να προωθήσουν τη γενικότερη πολιτική τους ένας κυρίαρχος παράγοντας είναι ο χώρος της εκπαίδευσης. Οποιαδήποτε "νέα τάξη" στην πολιτική, σημαίνει "νέα τάξη στην παιδεία". Ενα Μάαστριχτ στην πολιτική, τις εργασιακές σχέσεις σημαίνει και ένα "εκπαιδευτικό Μάαστριχτ". Είναι φανερό λοιπόν ότι θα προσπαθήσουν να προσαρμόσουν την παιδεία στο στόχο των πολυεθνικών για "μερική απασχόληση", να έχουν δηλαδή στη διάθεσή τους την εργατική δύναμη, όποτε και όπως το θέλουν. Η "μερική κατάρτιση" είναι ο στόχος αντίστοιχα στην παιδεία και προσδιορίζει την ουσία της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

- Πώς θα εκφραστεί αυτό;

- Ο νέος, καθώς θα περνά τις βαθμίδες, θα έχει μια ελάχιστη βάση που θα του επιτρέπει να προετοιμαστεί σε μια φτηνή και σύντομη κατάρτιση, ώστε να μπορεί να κάνει αυτό που ζητούν, να μην καταλαβαίνει όμως πώς λειτουργεί η συνολική παραγωγή. Με την αποθέωση πια του ατομισμού, που και το ίδιο σχολείο προβάλλει. Για παράδειγμα, στους ΕΛΚΥΣ το πτυχίο θα είναι σε ατομική βάση, καθώς θα επιλέγει ο κάθε φοιτητής ένα μείγμα κατάρτισης και θα φτιάχνει το δικό του πτυχίο και το οποίο κανείς δε θα αναγνωρίζει στο πλαίσιο της κατεύθυνσης για αποσύνδεση του πτυχίου από τα επαγγελματικά δικαιώματα.

- Τι κλίμα υπάρχει ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς;

- Εστω και από ένστικτο και εμπειρία που επιτρέπει στον καθηγητή να καταλαβαίνει κάποια πράγματα, έχουν αντιδράσει μαζικά με διάφορες αφορμές, παρά τις προσπάθειες να μην ενημερώνονται. Είναι γεγονός ότι οι κυβερνήσεις έχουν βγάλει εδώ και καιρό το συμπέρασμα ότι την ανοχή των εκπαιδευτικών δε θα την έχουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι για ένα ολόκληρο χρόνο δεν έχουν βγάλει στην επιφάνεια όλα αυτά τα σχέδια και αυτό αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα μεθόδευση. Δεν είναι π. χ. τυχαίο ότι την τελευταία μέρα των μαθημάτων κάλεσαν τους συλλόγους των καθηγητών να συνεδριάσουν και να δηλώσουν ποιοι θα πάρουν μέρος στα μαθήματα της Α Λυκείου για να συμμετάσχουν σε ένα σεμινάριο που θα γίνει άρον άρον στις αρχές του Σεπτέμβρη με ένα περιεχόμενο που κανείς δεν το ξέρει.

- Και ο υποτιθέμενος "διάλογος";

- Εδώ υποτίθεται ότι σε μερικές μέρες θα περάσει ένα νομοσχέδιο, το οποίο δεν το ξέρει κανένας. Πρόκειται για καρικατούρα, προσβολή στη νοημοσύνη του λαού, όταν αυτή η "εκπαιδευτική μεταρρύθμιση" αυτή τη στιγμή ως "φάντασμα" μόνο είναι γνωστή. Ακόμα διαβάζουμε διαρροές στον Τύπο.

- Πώς πρέπει να οργανωθεί η αντίσταση του εκπαιδευτικού κινήματος;

- Η τακτική που ακολουθεί η κυβέρνηση συνίσταται στο να μην περιγράφει με λεπτομέρεια τα σχέδιά της και να τα περνά με πλάγιους τρόπους. Για παράδειγμα, οι κινήσεις που έκαναν για τα σχολεία των Ελληνοπαίδων του εξωτερικού, που άγγιξαν τις "παρυφές" της εκπαίδευσης. Από την άλλη βέβαια σκέφτονται ότι οι δύο μήνες απεργίας κούρασαν τον κόσμο.

Πρέπει, λοιπόν, απέναντι σε όλα αυτά, το κίνημα να οργανώσει τη δική του τακτική. Δεν πρέπει να περιμένει πότε θα συμβεί το κακό, αλλά πώς θα διαμορφώσει εκείνο το κλίμα, ώστε να αποθαρρυνθεί η κυβέρνηση να εφαρμόσει αντιεκπαιδευτικά σχέδια. Θα πρέπει από την πρώτη μέρα που θα ανοίξουν τα σχολεία να ενημερώσουμε άμεσα όλο το χώρο της εκπαίδευσης και όχι μόνο. Θα το επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις.

Δεν πρέπει να μας πιάσουν στον ύπνο, σημειώνει στη συνέντευξή του προς το"Ρ" ο φοιτητής Χημικού Κύριλλος Παπασταύρου, αναφερόμενος στη στάση που πρέπει να κρατήσει το φοιτητικό κίνημα μπροστά στην κλιμακούμενη εκπαιδευτική αντιμεταρρύθμιση.

- Οι αλλαγές που προωθούνται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι σίγουρα αυτό που ζητά το φοιτητικό κίνημα. Ποιον εξυπηρετούν τελικά;

- Αυτό που θέλουν να φτιάξουν είναι μια πολλών ταχυτήτων εκπαίδευση, που θα δίνει πιστοποιητικά γνώσεων από πολλούς και το μεγάλο κεφάλαιο θα αποφασίζει κατά πόσο αυτές οι γνώσεις θα είναι αξιοποιήσιμες γι' αυτό και σε καμία περίπτωση δε θέλει την πλειοψηφία να είναι επιστήμονες. Υπάρχει και μια μειοψηφία που θα βγαίνει με υψηλού επιπέδου επιστημονική γνώση και αυτό θα γίνεται μέσω των μεταπτυχιακών και γενικά τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση, που ενισχύεται σε σχέση με την προπτυχιακή. Και εδώ έρχεται το πάγιο αίτημα των φοιτητών για προπτυχιακή ειδίκευση.

- Αυτό το συνονθύλευμα σπουδών και πτυχίων τι αποτέλεσμα θα έχει;

- Πρώτα από όλα εντείνουν το πρόβλημα που ως τώρα υπάρχει "χτυπώντας" επί της ουσίας τα πτυχία, την επαγγελματική προοπτική με δικαιώματα και κινείται στη γενικότερη λογική της ΕΕ για αφαίρεση κάθε εργασιακού δικαιώματος, χτύπημα κάθε κατάκτησης. Στο πλαίσιο της μεθόδευσης για αποσύνδεση του πτυχίου από τα επαγγελματικά δικαιώματα το πτυχίο μετατρέπεται σε πιστοποιητικό γνώσεων που θα έχει να συναγωνιστεί τα "πτυχία" των ΙΕΚ, των ΕΛΚΥΣ, του Ανοιχτού Πανεπιστημίου, των ιδιωτικών πια πανεπιστημίων κλπ.

- Πώς αντιδρούν σε όλα αυτά οι φοιτητές;

- Οι φοιτητές σε ζητήματα που έχουν να κάνουν τόσο με την υποβάθμιση των σπουδών τους και την εμπορευματοποίηση της παιδείας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι. Με τον τρόπο που περνούν τα μέτρα αυτά, αποσπασματικά, οι φοιτητές είναι δύσκολο να καταλάβουν τι επιδιώκεται. Παρ' όλα αυτά δεν είναι δύσκολο να καταλάβουν ότι αυτή η πολιτική που πάει να εφαρμοστεί αποτελεί τη συνέχεια της πολιτικής που ήδη εφαρμόζεται.

- Πώς εκφράζεται αυτή η συνέχεια;

- Πρώτα απ' όλα στις βασικές επιδιώξεις. Από τη μια υποβάθμιση, μια συντριπτική πλειοψηφία φοιτητών χωρίς ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση, ανειδίκευτοι, έρμαιο στα χέρια των εργοδοτών, από την άλλη ο άξονας της ιδιωτικοποίησης. Είτε αυτό λεγόταν παλιά νόμος Σουφλιά, είτε ΕΟΚικές ντιρεκτίβες της δεκαετίας του '80, είτε σήμερα λέγεται "μέτρα Αρσένη". Σήμερα, η πολιτική είναι πιο επιθετική.

- Η κατ' αρχήν αντίθεση σε αυτά τα μέτρα θα εκφραστεί με αγώνες;

- Το κλίμα που υπάρχει είναι ότι πρέπει να αντισταθούμε στα μέτρα αυτά αλλά και την κατάσταση που ήδη υπάρχει και να δώσουμε και μια προοπτική για μια άλλη παιδεία. Δεν μπορεί αυτό να το κάνει μόνο του το φοιτητικό κίνημα. Η παιδεία αφορά όλους. Τα παιδιά των εργαζομένων είναι αυτά που θα χρεωθούν αύριο αυτή την κατάσταση και γι' αυτό το λόγο η κατεύθυνση, στην οποία προσανατολιζόμαστε είναι η δημιουργία ενός μετώπου αντίστασης και αντεπίθεσης σε αυτή την πολιτική που θα ενώνει όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία με τους φορείς του μαζικού λαϊκού κινήματος. Η κυβέρνηση και αυτή και η προηγούμενη μας έχει συνηθίσει όταν η νεολαία δε βρίσκεται στους μαζικούς της χώρους να περνά μέτρα. Αυτό δείχνει βέβαια ότι η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της τον παράγοντα μαζικό και νεολαιίστικο κίνημα και προσπαθεί να το πιάσει "στον ύπνο", περνώντας μέσα στο καλοκαίρι αυτά τα μέτρα.

Στα συμφέροντα των πολυεθνικών θυσιάζεται σήμερα η δημόσια δωρεάν παιδεία με το μπαράζ αντιεκπαιδευτικών νομοθετημάτων που επιχειρεί η κυβέρνηση να περάσει μέσα στο καλοκαίρι για την αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος. Ομως η καλοκαιρινή βιασύνη του υπουργείου Παιδείας να κάνει νόμο του κράτους σε ένα μήνα την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που του υπαγόρευσε η Ευρωπαϊκή Ενωση, στέλνει ένα σαφές μήνυμα: Οτι φοβούνται τον παράγοντα εκπαιδευτικό και μαζικό λαϊκό κίνημα το οποίο δεν είναι διατεθειμένο να αφήσει μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του: Τη δημόσια δωρεάν παιδεία.

Πού όμως συνίσταται η "εκπαιδευτική μεταρρύθμιση"; Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί από το υπουργείο Παιδείας, η μεταρρύθμιση στο Λύκειο συνίσταται στην εισαγωγή νέου συστήματος αξιολόγησης των μαθητών που θα οδηγεί στην απόκτηση του Εθνικού Απολυτηρίου. Η αξιολόγηση θα γίνεται με εξετάσεις σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και ΤΕΙ δε θα γίνονται πια γενικές εξετάσεις, αλλά θα λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου. Οι αλλεπάλληλες εξετάσεις προβλέπεται ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση της παραπαιδείας, ενώ θα αποθαρρύνουν τους μαθητές από το να συνεχίσουν τις σπουδές στο Λύκειο.

Με τον όρο τριτοβάθμια εκπαίδευση, το υπουργείο Παιδείας, όταν κάνει λόγο για "ελεύθερη πρόσβαση" σε αυτήν, εννοεί τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, τους Ελεύθερους Κύκλους Σπουδών και το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ θα εισάγονται οι αριστούχοι υποψήφιοι από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εκείνοι δηλαδή που θα έχουν τα χρήματα για να πάνε στο φροντιστήριο. Για τους υπόλοιπους, υπάρχουν οι άλλες μορφές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: Οι ΕΛΚΥΣ αποτελούνται από δέσμες μαθημάτων σε ένα ή και σε περισσότερα συναφή αντικείμενα. Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, ένας ΕΛΚΥΣ μπορεί να είναι τμηματικός, διατμηματικός ή διαπανεπιστημιακός, ενώ ο καθένας θα φτιάχνει το δικό του ατομικό πρόγραμμα σπουδών. Για την παρακολούθηση των ΕΛΚΥΣ προβλέπονται δίδακτρα για όσους είναι πάνω από 25 ετών. Το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, η εκπαίδευση από απόσταση, σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, θα περιλαμβάνει σε πρώτη φάση μεταπτυχιακά προγράμματα και θα μπορούν να το παρακολουθούν με δίδακτρα, πτυχιούχοι άνω των 25 ετών.

Η κυβέρνηση πάντως έπεισε και τους πλέον δύσπιστους ότι ο διάλογος που επικαλείται είναι μια απάτη, καθώς ούτε καν οι φορείς που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι ενημερωμένοι για τα ακριβή σχέδια της κυβέρνησης. Μιλούν σήμερα στο "Ρ" εκείνοι που φοιτούν, διδάσκουν και πληρώνουν τη δημόσια "δωρεάν" παιδεία, για την ανάγκη να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της παιδείας, να είναι σε συνεχή εγρήγορση ενόψει της αντιεκπαιδευτικής επίθεσης και την ανάγκη να οργανώσουν τη δική τους αντεπίθεση μαζί με όλο το λαό για μια παιδεία πραγματικά δημόσια, πραγματικά δωρεάν προς όφελος του λαού.