Τελικά τα από μέρες πολυδιαφημιζόμενα μέτρα για τα ναρκωτικά, που θα ανακοίνωνε χτες η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, αποδείχτηκαν όχι απλώς ένα πυροτέχνημα αλλά και μια δυσβάσταχτη επιχείρηση σε βάρος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς στις "πλάτες" της μετατίθεται η πρόληψη, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αντιμετώπισης των ναρκωτικών.

Αλλά και αυτή η πρόληψη - η μετατεθειμένη στις "πλάτες" της Τοπικής Αυτοδιοίκησης διά της μεθόδου της συγχρηματοδότησης - στερείται στρατηγικής. Ο κεντρικός οργανισμός της πολιτείας (ΟΚΑΝΑ) παρουσιάζεται ανήμπορος να παρουσιάσει ένα επιτελικό σχέδιο πρόληψης και περιορίζεται στην - μερική - υποστήριξη κάποιων πρωτοβουλιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Επειτα και αυτή η - περιορισμένη και φορτωμένη σε ξένες "πλάτες" επιχείρηση - δεν αξιοποιεί την εμπειρία των θεραπευτικών κοινοτήτων, αλλά φαίνεται να επιχειρεί την εισαγωγή των ευρω-προτύπων της υποκατάστασης. Βέβαια τα προγράμματα της επέκτασης των υποκαταστάτων παρουσιάστηκαν ως στόχοι της τελικής απεξάρτησης.

Αλλά τόσο απ' τις δηλώσεις του πρωθυπουργού στη Βουλή όσο και απ' τη χτεσινή συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Υγείας φάνηκε καθαρά ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει ευρω-βήματα και στον τομέα των ναρκωτικών.

Ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης είπε στη Βουλή ότι ναι μεν δεν αλλάζει η νομοθεσία της Ελλάδας στα ναρκωτικά, αλλά και ότι η σχετική νομοθεσία πρέπει να είναι κοινή στις ευρωπαϊκές χώρες. Η εθνική συντονίστρια Μ. Γιαννάκου - Κουτσίκου - που δε συνηθίζει να μασάει τα λόγια της - στη διάρκεια της χτεσινής συνέντευξης Τύπου της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας ήταν καθαρή: Ενόψει της Διακυβερνητικής θα κοινοτικοποιηθούν όλες οι δράσεις κατά της εγκληματικότητας, μεταξύ των οποίων είναι και τα ναρκωτικά. Και για να μην κρυβόμαστε: Σε αυτά τα πλαίσια κινούνται οι περικοπές στα θεραπευτικά προγράμματα και η ενίσχυση των προγραμμάτων υποκατάστασης.

Στη χτεσινή παρουσίαση των μέτρων - την οποία έκαναν ο υπουργός Κ. Γείτονας, οι υφυπουργοί Μ. Σκουλάκης και Θ. Κοτσώνης, η Μ. Γιαννάκου - Κουτσίκου - έγιναν πολλοί φραστικοί έπαινοι προς τις θεραπευτικές κοινότητες και δόθηκαν διαβεβαιώσεις για πλήρη οικονομική υποστήριξη. Πλην όμως στην πράξη οι κοινότητες μετρούν νούμερα περικοπών ή αυξήσεις σε προϋπολογιστικά στοιχεία...

Αποκαλυπτικά για τις προθέσεις απεξάρτησης όσων έχουν μπει στο "λούκι" των ναρκωτικών είναι τα στοιχεία του ΚΕΘΕΑ και των μονάδων στα ψυχιατρικά νοσοκομεία Αττικής και Θεσσαλονίκης.

Το ΚΕΘΕΑ έχει:

• Εννέα (9) Κέντρα Ενημέρωσης και Εισαγωγής χρηστών, τα οποία εξυπηρετούν περισσότερα από 1.500 άτομα το χρόνο. Για το 1997 προβλέπεται να συμμετέχουν περισσότερα από 2.000 άτομα.
• Εξι (6) Θεραπευτικές Κοινότητες (Ιθάκη, Στροφή, Παρέμβαση, Εξοδος, Διάβαση, Νόστος) δυναμικότητας 300 θέσεων ημερησίως. Απ' τα τέλη του 1996 υπάρχει 100% πληρότητα στις θεραπευτικές κοινότητες και το 1997 προβλέπεται η δυναμικότητα να παραμείνει στα ίδια ψηλά επίπεδα.
• Εξι (6) Κέντρα Κοινωνικής Επανένταξης δυναμικότητας 120 θέσεων ημερησίως. Για το 1997 προβλέπεται να αυξηθεί η δυναμικότητα των Κέντρων Επανένταξης κατά πενήντα θέσεις.
• Εξι (6) Προγράμματα Συμβουλευτικής και Οικογενειακής Υποστήριξης,τα οποία εξυπηρετούν περισσότερες από 2.000 οικογένειες ετησίως.
• Εξι (6) Προγράμματα Συμβουλευτικής για φυλακισμένους χρήστες,τα οποία λειτουργούν στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού, στις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού, στο Ψυχιατρικό Κατάστημα Φυλακών Κορυδαλλού, στις Δικαστικές Φυλακές Λάρισας, στις Δικαστικές Φυλακές Βόλου και στις Δικαστικές Φυλακές Διαβατών Θεσσαλονίκης.

Το 1997 υπολογίζεται ότι θα συμμετάσχουν 500 άτομα.

• Ενα Κέντρο Πολλαπλής Παρέμβασης,που προσφέρει προγράμματα μείωσης της βλάβης και οργανωμένες παρεμβάσεις προσέγγισης χρηστών στο δρόμο.
• Το Κέντρο Δευτερογενούς Πρόληψης απευθύνεται σε εργαζόμενους εφήβους και υπολογίζεται ότι θα παρέχει υπηρεσίες προετοιμασίας σε 100 χρήστες, ενώ 40 χρήστες θα ενταχθούν στο ειδικό πρόγραμμα θεραπείας.

Το ΚΕΘΕΑ για το 1997 είχε ζητήσει επιχορήγηση τριών δισ. δραχμών, αλλά η κυβέρνηση ενέκρινε το ποσό των 940 εκατ. δραχμών.

Χτες ο υπουργός Κ. Γείτονας πρόσθεσε άλλα 360 εκατ. Ομως μέχρι τα τρία δισ. λείπουν 2,7 δισ. Με αυτά τα χρήματα το ΚΕΘΕΑ θα λειτουργούσε τις υπάρχουσες δομές του και θα προχωρούσε στην ανάπτυξη νέων προγραμμάτων κυρίως στην επαρχία.

Το περίπτερο "18 Ανω" έχει ενταγμένες 250 οικογένειες σε προγράμματα και παραδίδει "καθαρά" στην κοινωνία εκατό άτομα το χρόνο. Επίσης, κάθε χρόνο καταφεύγουν για βοήθεια 13.000 άτομα - χρήστες και μέλη των οικογενειών τους στα 13 προγράμματα και τα οχτώ τμήματα του "18 Ανω".

Πριν δυο χρόνια, το περίπτερο "18 Ανω" έκανε πρόταση για ένα πρόγραμμα πρόληψης στην Αγία Βαρβάρα. Ακόμα περιμένουν να προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα... Το επίσημο κράτος δε δίνει τα απαραίτητα χρήματα, αλλά προσμένει με τη σειρά του να ενταχτεί το πρόγραμμα στους υπό ίδρυση συμβουλευτικούς σταθμούς του δήμου.

Το "18 Ανω" πήρε 472,2 εκατ. δραχμές για το 1995 και 582,9 εκατ. για το 1996. Προϋπολογιστικά για το 1997 υπάρχουν ένα δισ. δραχμές.

Στα προγράμματα μεθαδόνης εξυπηρετήθηκαν 365 άτομα στην Αθήνα και 171 στη Θεσσαλονίκη (σύνολο 536). Διέκοψαν ο πρόγραμμα 148 άτομα στην Αθήνα και 59 στη Θεσσαλονίκη (συνολικά 207). Ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα με έκβαση την πλήρη αποτοξίνωση 21 άτομα στην Αθήνα και 12 στη Θεσσαλονίκη (σύνολο 33).

Επιχορήγηση του ΟΚΑΝΑ: 450 εκατ. το 1995 (και 268 εκατ. από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης), ένα δισ. για το 1996 και 1,8 δισ. για το 1997.

Την ανησυχία του για τις χτεσινές εξαγγελίες της κυβέρνησης στο θέμα των ναρκωτικών, εκφράζει με χτεσινή ανακοίνωσή του το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ).

"Η προτεραιότητα δόθηκε στη συντήρηση του φαινομένου και όχι στην πρόληψη", υπογραμμίζει το ΕΣΥΝ και συνεχίζει: "Τούτο μας βάζει σε ανησυχία, διότι διαπιστώνουμε την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση υιοθετεί τη λύση της υποκατάστασης και κατ' επέκταση της συντήρησης του φαινομένου της εξάρτησης, ενώ αντίθετα δυστοκεί στη γενναία δημιουργία θεραπευτικών κοινοτήτων με προγράμματα απεξάρτησης χωρίς τη χορήγηση υποκαταστάτων, καθώς και στην οικονομική ενίσχυση των ήδη υπαρχουσών αντίστοιχων θεραπευτικών κοινοτήτων ΚΕΘΕΑ, 18 ΑΝΩ κτλ.Ο τομέας της πρόληψης, για μια ακόμα φορά, υποβαθμίστηκε και μετατέθηκε στις αδύναμες οικονομικά πλάτες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η μετάθεση της υλοποίησης προγραμμάτων πρόληψης από το κράτος προς την ΤΑ, τουτέστιν η αδύνατη έως ακατόρθωτη υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και η σπουδή με την οποία έσπευσε η κυβέρνηση να υιοθετήσει την ευκολία της επέκτασης της χορήγησης υποκαταστάτων ναρκωτικών ουσιών, σε συνδυασμό με την εκρηκτική αύξηση της χρήσης, την πτώση του ηλικιακού δείκτη και την αύξηση της διακίνησης των ουσιών, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η πολιτεία αντιμετωπίζει πάλι το πρόβλημα των ναρκωτικών, αποσπασματικά, σπασμωδικά, και ευκαιριακά".

Και η ανακοίνωση καταλήγει: "Είμαστε βέβαιοι ότι η πραγματική πρόληψη απαιτεί την αναζήτηση και τον εντοπισμό των γενεσιουργών αιτιών του προβλήματος και εν συνεχεία την αποφασιστική και ριζική αντιμετώπισή τους. Η κυβέρνηση και οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις δεν επέδειξαν τέτοια διάθεση. Η λύση του προβλήματος και η χάραξη προληπτικής πολιτικής αφορά όλους τους πολίτες της χώρας μας, που πρέπει να πάρουν στα χέρια τους τη συγκεκριμένη υπόθεση και συστρατευμένα να αναζητήσουν την πραγματική αντιμετώπιση του προβλήματος".

Η κυβέρνηση - προς το παρόν τουλάχιστον - δεν αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο αλλαγής της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά.

Αυτό είπε χτες στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης,απαντώντας σε Ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ν. Αλευρά για την αποποινικοποίηση της χρήσης του χασίς.

Ο πρωθυπουργός, αφού σημείωσε ότι την ευθύνη της συνολικής αντιμετώπισης του θέματος έχει ο ΟΚΑΝΑ, παραπέμποντας στις χτεσινές ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας, είπε ότι η σχετική νομοθεσία πρέπει να είναι κοινή στις ευρωπαϊκές χώρες, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή με τις κυβερνήσεις των άλλων χωρών και παρακολουθεί τις εξελίξεις.

Ειδικότερα για την αποποινικοποίηση του χασίς, ο Κ. Σημίτης παρατήρησε ότι νομοθετική ρύθμιση που θα επέτρεπε στον καθένα ελεύθερη πρόσβαση στα ναρκωτικά μπορεί να οδηγήσει σε αλόγιστη επέκταση της χρήσης.

Από την πλευρά του ο ερωτών βουλευτής, προκειμένου να στηρίξει την πρόταση αποποινικοποίησης των λεγόμενων "μαλακών" ναρκωτικών, κατέφυγε στον παραλογισμό ότι "το πρόβλημα είναι η εξάρτηση των χρηστών από τον έμπορο και όχι από τις ναρκωτικές ουσίες", χωρίς όμως να μπορέσει να αιτιολογήσει πώς η "απεξάρτηση από τον έμπορο" θα σημάνει ταυτόχρονα και απεξάρτηση από τις ναρκωτικές ουσίες. Υπενθυμίζουμε ότι στο πρόσφατο παρελθόν ανάλογη πρόταση με τον Ν. Αλευρά έχει κάνει και η βουλευτίνα του ΣΥΝ Μαρία Δαμανάκη.

Δημοσιεύουμε τις ανακοινώσεις του υπουργείου "ως έχουν", για να μπορεί να κρίνει μόνος του ο αναγνώστης.

• Την επόμενη τριετία θα ιδρυθούν Κέντρα Πρόληψης σε κάθε νομό της χώρας και για το 1997 σε 2 νομούς ανά Υγειονομική Περιφέρεια. Για το λεκανοπέδιο Αττικής και το Νομό Θεσσαλονίκης τα Κέντρα Πρόληψης θα λειτουργούν ανά συγκρότημα όμορων δήμων ανάλογα με τους πληθυσμούς. Τα Κέντρα Πρόληψης ιδρύονται με συμβάσεις τριετούς διάρκειας μεταξύ ΟΚΑΝΑ και Νομαρχιακής - Τοπικής Αυτοδιοίκησης - επιστημονικών ή άλλων τοπικών φορέων.
• Ιδρύονται, εντός του 1997, από τον ΟΚΑΝΑ πέντε νέα θεραπευτικά προγράμματα (εκ των οποίων τρία στους Νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης) και δύο προγράμματα άλλης θεραπευτικής προσέγγισης, χωρίς τη χορήγηση υποκαταστάτων, στην Αχαϊα και την Κρήτη.
• Ιδρύεται Κέντρο Αμεσης Βοήθειας με την υποστήριξη του ΕΚΑΒ, για την αντιμετώπιση των επειγόντων περιστατικών και των προβλημάτων υγείας των χρηστών. Οι ανάγκες άμεσης παρέμβασης θα καλύπτονται από Κινητή Μονάδα, η "οποία θα αγοραστεί άμεσα και θα ενταχτεί στο στόλο του ΕΚΑΒ μέσα στο Μάη" είπε ο Μ. Σκουλάκης (σ. σ. Μέχρι τώρα επιλαμβανόταν το ΕΚΑΒ σε περιπτώσεις έκτακτες. Αλλά μια ακόμα εξαγγελία στους ώμους του ΕΚΑΒ δεν έχει κόστος...).
• Τα προβλήματα υγείας των χρηστών θα αντιμετωπίζονται από εξωτερικά παθολογικά ιατρεία και οδοντιατρεία, που θα λειτουργούν σε καθημερινή βάση στο πρώην κτίριο Πρώτων Βοηθειών στη Γ Σεπτεμβρίου.
• Στον τομέα της αποκατάστασης ο υφυπουργός Υγείας Μ. Σκουλάκης απηύθυνε έκκληση στους εργοδότες για την πρόσληψη των απεξαρτημένων, ανακοινώνοντας ότι 110 άτομα βρήκαν δουλιά.