ΙΓΚΝΤΙΡ.-

Το Κουρδικό έρχεται και πάλι στο επίκεντρο της τουρκικής πολιτικής σκηνής, αυτή τη φορά όμως λόγω των δηλώσεων του πρωθυπουργού, Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος τάχθηκε χτες υπέρ μιας "νέας προσέγγισης, πιο ανθρώπινης, πιο ρεαλιστικής και περισσότερο θαρραλέας" στο ζήτημα. Αυτή θα περιλάβει, μεταξύ άλλων, άρση της απαγόρευσης διδασκαλίας της κουρδικής γλώσσας. Μιλώντας χτες στο Ιγκντίρ της Ανατολικής Τουρκίας, ο Τούρκος πρωθυπουργός έδωσε νέα δείγματα γραφής: "Μετά τα τρομακτικά συμβάντα του παρελθόντος, και τις απώλειες 15.000 ανθρώπων, θεωρώ πως όλοι συμφωνούμε ότι το πρόβλημα δεν μπορεί παρά να λυθεί διά της ειρηνικής οδού και όχι με στρατιωτικά μέσα".

Τι επιδιώκει ο Γιλμάζ με αυτή του την - ξαφνική - επίδειξη διαλλακτικότητας; Μάλλον υπακούει, θα μπορούσε κανείς να πει, στη... βασική αρχή του ηγεμόνα: "διαίρει και βασίλευε". Είναι γνωστό ότι οι μετριοπαθείς Κούρδοι ηγέτες επιδιώκουν την εκπαίδευση των κουρδογενών στη μητρική τους γλώσσα - ως σήμερα, τους απαγορεύεται ακόμη και να τη μιλούν... - και να επιτραπούν εκπομπές κουρδικών τηλεοπτικών δικτύων. Ικανοποιώντας αυτά τα μίνιμουμ αιτήματα, ο Γιλμάζ γνωρίζει ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να τεθούν οι πιο ριζοσπαστικοί εκ των Κούρδων, κυρίως αυτοί του ΡΚΚ, στο περιθώριο. Για να ενδυναμώσει την προσπάθειά του, ο πρωθυπουργός της "γείτονος" υποσχέθηκε ακόμη λήψη μέτρων για ενθάρρυνση της οικονομικής προόδου στη Νοτιοανατολική Τουρκία.

Γιατί τώρα, όμως; Την απάντηση έδωσε ο ίδιος: "θεωρούμε ότι η δραστηριότητα των τρομοκρατών βρίσκεται υπό έλεγχον", είπε χτες. Αλλά παραμένει άγνωστο αν ακόμη και αυτή η κίνηση, της ικανοποίησης ορισμένων "ανώδυνων" αιτημάτων, θα προκριθεί από το στρατιωτικό πλέγμα...

Με επιθέσεις αυτοκτονίας προειδοποίησε, χτες, ότι θα συνεχίσει τον αγώνα του το ΡΚΚ, ο ηγέτης του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ενώ τόνισε ότι η Γερμανία και οι ΗΠΑ θα υποστούν "μεγάλες απώλειες", αν αντιμετωπίσουν το ΡΚΚ ως εχθρό.

"Οι αντάρτες ως τώρα πολεμούσαν στα βουνά, ως στρατιώτες. Από τώρα και στο εξής, θα προσθέσουμε και κομάντος αυτοκτονίας στον πόλεμο (...) ακόμη και στις πόλεις του εχθρού, θα αντιμετωπίσουμε το θάνατο με ηρωισμό".

Ο Οτσαλάν τόνισε ότι η πλευρά του ΡΚΚ επιθυμεί διάλογο, αλλά η κυβέρνηση δε δείχνει διατεθειμένη να μετάσχει σε αυτόν - πράγμα το οποίο οδηγεί στην άρση της μονομερούς εκεχειρίας από το αντάρτικο κουρδικό κίνημα.

Ακατάλληλο έκρινε χτες ο επικεφαλής της αποστολής του ΟΑΣΕ στη Βοσνία, Ρόμπερτ Φρόουικ, το υπάρχον πολιτικό κλίμα για τη διεξαγωγή των πρώτων μεταπολεμικών γενικών εκλογών στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό διπλωμάτη, που διορίστηκε το Δεκέμβρη επικεφαλής της παραπάνω αποστολής του ΟΑΣΕ, η επεξεργασία της εκλογικής διαδικασίας, η οργάνωση της ψηφοφορίας χιλιάδων προσφύγων και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες πάνω στη διεξαγωγή αυτών των εκλογών, που όπως ορίζει η Συνθήκη του Ντέιτον πρέπει να πραγματοποιηθούν ανάμεσα στις 14 Ιουνίου και τις 14 του Σεπτέμβρη. "Πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη μέχρι να δημιουργηθεί το κατάλληλο πολιτικό κλίμα για να διεξαχθούν οι εκλογές", υποστήριξε ο Φρόουικ, παρουσιάζοντας χτες στην Πράγα την πρώτη του έκθεση στα μέλη της επιτροπής ανώτερων αξιωματούχων του ΟΑΣΕ.

Νωρίς το απόγευμα, ο Ράικο Κάρατζιτς, ένας εκ των ηγετών της Σερβοβοσνιακής Δημοκρατίας, συναντήθηκε στο Πάλε με αντιπροσωπεία Γάλλων αξιωματούχων, συζητώντας ζητήματα σχετικά με την ανοικοδόμηση της χώρας και την έναρξη οικονομικών δεσμών ανάμεσα στο Πάλε και το Σαράγεβο. Σύμφωνα με το σερβοβοσνιακό πρακτορείο ειδήσεων SRNA, μετά το τέλος της συνάντησης ο Κάρατζιτς εξέφρασε την επιθυμία του Πάλε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη και να αποκατασταθεί σταδιακά η συνεργασία με την κροατο-μουσουλμανική ομοσπονδία, σύμφωνα με τα όσα σχετικά προβλέπει η Συνθήκη του Ντέιτον.

Λίγες ώρες μετά το δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας ΛΕ ΚΡΟΥΑ σχετικά με τη σφαγή άνω των 3.000 ατόμων στη Σρεμπένιτσα τον περασμένο Ιούλιο, η απεσταλμένη του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βοσνία και πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη, Μάντλιν Ολμπράιτ, επισκέφτηκε περιοχή της ανατολικής Βοσνίας, όπου φέρεται πως υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ομαδικού τάφου. Η Ολμπράιτ ζήτησε τη συνεργασία του Διεθνούς Δικαστηρίου για τα Εγκλήματα Πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι θα καταβάλει προσπάθειες, ώστε να διασφαλιστεί η απονομή της δικαιοσύνης...

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Συνεχίζονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Τσετσενία στις περιοχές Μπαμούτ, Σαμάσκι και σε άλλες κατοικημένες περιοχές. Σύμφωνα με το Πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ, τουλάχιστον 28 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώθηκαν και 86 τραυματίστηκαν. Ωστόσο, ο διοικητής των ομοσπονδιακών δυνάμεων στην Τσετσενία στρατηγός Βιατσεσλάβ Τιχομίροφ δεν επιβεβαίωσε την πληροφορία για τις απώλειες. Στο χωριό Σαμάσκι γίνεται η "εκκαθάριση" από τους Τσετσένους μαχητές. Αντιπροσωπεία των κατοίκων του χωριού Σαμάσκι, που προσπάθησε στην πρωτεύουσα Γκρόζνι να συνεννοηθεί για να δοθεί η δυνατότητα στον άμαχο πληθυσμό να εγκαταλείψει το χωριό, αναφέρουν ότι το 70% των κατοίκων είναι αναγκασμένο να παραμείνει κάτω από τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς του πυροβολικού. Ο υπουργός Αμυνας Πάβελ Γκρατσόφ απάντησε ως εξής: "Διεξάγονται κοινές επιχειρήσεις υπό τη διοίκηση του υπουργείου Εσωτερικών. Και η ταυτόχρονη υπογραφή ειρηνευτικών συμφωνιών".

Στο μεταξύ, οι κομμουνιστές προτείνουν ένα σχέδιο που μπορεί να λύσει το τσετσενικό πρόβλημα: 1. Να συγκροτηθεί μια επιτροπή από εκπροσώπους του Προέδρου, της κυβέρνησης και των νομοθετικών οργάνων, η οποία θα έχει πραγματικές δικαιοδοσίες. 2. Να γίνει προσφυγή στη θέληση των λαών του Καυκάσου. Να συνέλθουν εκπρόσωποι των Δημοκρατιών, οι πρεσβύτεροι, δηλαδή να ληφθούν υπόψη οι παραδόσεις του Καυκάσου, όπου ο λόγος των πρεσβύτερων είναι ανώτερος κάθε νόμου. Οι μαχητές θα έρθουν έτσι σε αντιπαράθεση όχι με τη Μόσχα, αλλά με τους ίδιους τους λαούς τους. 3. Να δοθεί αμνηστία σε όσους θα υπακούσουν στη θέληση των λαών του Καυκάσου και παραδώσουν σε ορισμένο χρονικό διάστημα τα όπλα. Να παρθούν μέτρα ενάντια σε κείνους που δε θα παραδώσουν τα όπλα. Λόγω, όμως, του συνεχιζόμενου πληροφοριακού αποκλεισμού της αντιπολίτευσης, οι πολίτες της χώρας δεν έμαθαν τίποτα, ούτε από τις εφημερίδες, ούτε από τα τηλεοπτικά κανάλια γι' αυτές τις προτάσεις.

ΤΙΡΑΝΑ.-

Βοήθεια ύψους 48 εκατομμυρίων μάρκων, υπό μορφή πιστώσεων με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, χορηγεί η Γερμανία στην Αλβανία, για τον εκσυγχρονισμό του διεθνούς αεροδρομίου Ρινασί. Η γερμανική κυβέρνηση επιχειρεί να εκφράσει την πλήρη υποστήριξή της στην αλβανική κυβέρνηση, λίγους μήνες πριν τις γενικές εκλογές στη χώρα.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικής Συνεργασίας, Καρλ Ντίτερ Σπράνγκερ, δήλωσε ότι το δάνειο θα έχει ετήσιο επιτόκιο 0,75% κι η περίοδος αποπληρωμής του θα είναι 40 χρόνια, με "περίοδο χάριτος" 16 χρόνια. "Οι όροι αυτού του δανείου μοιάζουν με όνειρο", είπε ο Σπράνγκερ, μάλλον... ευλογώντας τα γένια του.

Πέραν αυτού, όμως, ο Σπράνγκερ δεν έκρυψε την πρόθεση της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας να "στείλει μήνυμα υποστήριξης στη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Προέδρου Μπερίσα και του πρωθυπουργού Μέξι, η οποία βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο μεταρρυθμίσεων"...

ΚΑΟΣΙΟΥΝΓΚ.-

Ο Λι Τενγκ - Χούι, απερχόμενος Πρόεδρος της Ταϊβάν κι επικρατέστερος υποψήφιος για την (ανα)κατάληψη της θέσης αυτής στις κρίσιμες σημερινές εκλογές στη νήσο, κατηγόρησε χτες την Κίνα ότι δεν αντιλαμβάνεται την έννοια της ...δημοκρατίας. "Ορισμένοι θεωρούν την προσέγγιση του "Νίμιτς"", είπε, αναφερόμενος στην κατάπλευση του αμερικανικού αεροπλανοφόρου στην περιοχή, "ως ξένη επέμβαση. Τούτο συμβαίνει διότι δεν κατανοούν πως οι δημοκρατικές χώρες οφείλουν να φροντίζουν για άλλες δημοκρατικές χώρες".

Προεκλογικές "κορόνες", λοιπόν, από τον Λι, ο οποίος έλαβε μια σαφή ένδειξη υποστήριξης από τις ΗΠΑ, καθώς:

α) Η αμερικανική Γερουσία ενέκρινε ομόφωνα χτες βράδυ την απόφαση - μη δεσμευτικού χαρακτήρα - για τη διασφάλιση της άμυνας της Ταϊβάν, σε περίπτωση κινεζικής επίθεσης, και

β) η προγραμματισμένη συνάντηση των υπουργών Αμυνας Κίνας και ΗΠΑ αναβάλλεται, μετά από αμερικανική διπλωματική πρωτοβουλία και κινεζική έγκριση, επειδή το "κλίμα προς το παρόν είναι ακατάλληλο", κατά την ανακοίνωση της δεύτερης πλευράς.

Στην Ιερουσαλήμ μεταφέρθηκε το επίκεντρο της ισραηλινο-παλαιστινιακής αντιπαράθεσης, χτες το πρωί. Ο ισραηλινός στρατός επέδραμε και κατέλαβε κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης, στο οποίο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μια σύσκεψη στελεχών της ΟΑΠ με θέμα το μέλλον της Ιερής Πόλης. Η επιδρομή αυτή συνοδεύτηκε από ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού, στην οποία υπογραμμιζόταν ότι το θέμα της παλαιστινιακής συνάντησης παραβίαζε τις ειρηνευτικές συμφωνίες, καθώς η κυριαρχία της Ιερουσαλήμ πρόκειται να συζητηθεί στον τρίτο γύρο των ειρηνευτικών συνομιλιών. Μάλιστα, μέχρι σήμερα, οι δύο πλευρές εμφανίζονται να έχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις. Την ίδια, περίπου, στιγμή ο ισραηλινός στρατός συνέχιζε την επιχείρηση κατεδάφισης των σπιτιών των φανατικών ισλαμιστών.

ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ.-

Αιματοχυσία χτες στο Ντόνιμπρουκ της νοτιοαφρικανικής επαρχίας Νατάλ. Ενδεκα άτομα, μεταξύ των οποίων και ένα βρέφος, έχασαν τη ζωή τους, όταν άγνωστοι ένοπλοι εισέβαλαν στα σπίτια τους, ρίχνοντας εναντίον τους πυρ εν ψυχρώ.

Το αποτρόπαιο περιστατικό βίας εκδηλώθηκε σε περιοχές όπου κατοικούν οπαδοί του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου του Νέλσονα Μαντέλα. Παρόμοιες "εκρήξεις" βίας έχουν εκδηλωθεί στο παρελθόν ανάμεσα σε οπαδούς του ΑΕΚ και του κόμματος των Ζουλού ΙΝΚΑΘΑ. Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, ενδέχεται η επίθεση να εξαπολύθηκε από παραστρατιωτική εξτρεμιστική ομάδα Αφρικάνερς. Η κοινωνική ανθρωπολόγος, Μέρι ντε Χάας, μέλος της Επιτροπής Ελέγχου Περιπτώσεων Πολιτικής και Κοινωνικής Βίας στο Ντόνιμπρουκ, σημείωσε στους δημοσιογράφους πως υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι στην προκειμένη περίπτωση η επίθεση "να ενορχηστρώθηκε, ίσως, από λευκούς εξτρεμιστές που ανήκαν ή ανήκουν στο αστυνομικό σώμα, με σκοπό να καταφέρουν πλήγμα στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Νέλσονα Μαντέλα"...

Η χτεσινή αιματοχυσία στο Ντόνιμπρουκ καταδικάστηκε από σχεδόν όλες τις πολιτικές παρατάξεις στη Νότια Αφρική. Ο Πρόεδρος Μαντέλα ανακοίνωσε πως η κυβέρνησή του εργάζεται πυρετωδώς πάνω στην κατάστρωση στρατηγικής που να αντιμετωπίσει το χρόνιο φαινόμενο της βίας στην επαρχία Νατάλ.