ΒΕΡΟΛΙΝΟ.-

Αρχισε τη Δευτέρα στο Βερολίνο η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ όπου μεταξύ άλλων συζήτησαν αλλαγές του ρόλου της Ευρώπης μέσα στην Ατλαντική Συμμαχία, τη διεύρυνσή της με νέα μέλη από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καθώς επίσης και τη στάση της Ρωσίας σχετικά με τη διεύρυνση.

Στο σχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος των 16 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ αναφέρεται ότι θα επιτρέπεται η διεξαγωγή επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ, υπό τον πολιτικό έλεγχο και τη στρατηγική διοίκηση της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ).

Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, οι 10 χώρες της ΔΕΕ θα μπορούν να διεξαγάγουν"ειρηνευτικές" αποστολές με τη χρήση εξοπλισμού του ΝΑΤΟ, με την πολιτική της Συντονισμένης Ενιαίας Δύναμης Κρούσης που ενέκριναν οι υπουργοί Εξωτερικών στο Βερολίνο.

"Η σημερινή συμφωνία δίνει στο ΝΑΤΟ τα μέσα να παράσχει σταθερότητα σ' όλη την Ευρώπη, να ανταποκριθεί γρήγορα σε κρίσεις που μπορούν να συμβούν, αλλά δεν μπορούν να προβλεφτούν τώρα", δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κατά τη συνάντηση των δεκάξι.

Η Γαλλία χαιρέτισε την αλλαγή αυτή ως "μεγάλη επιτυχία της Ευρώπης" και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ερβέ ντε Σαρέτ είπε στους δημοσιογράφους ότι η χώρα του είναι έτοιμη να επανενταχθεί στη στρατιωτική δομή της Συμμαχίας, για πρώτη φορά μετά το 1966 που την εγκατέλειψε.

Οι ΗΠΑ συμφώνησαν να καταγράψουν τον εξοπλισμό του ΝΑΤΟ, το προσωπικό και τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης που θα διατίθενται στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υπό τη ΔΕΕ. Μένουν ωστόσο, να διευθετηθούν ορισμένες λεπτομέρειες και κυρίως το εύρος της ελευθερίας δράσης που θα δώσει η Ουάσιγκτον στους συμμάχους της για τη χρήση του εξοπλισμού.

Ωστόσο, σημαντική είναι η πληροφορία που διέρρευσε από πηγή του ΝΑΤΟ ότι οι επιχειρήσεις της ΔΕΕ θα πρέπει πρώτα να εγκρίνονται από το ΝΑΤΟ και στη συνέχεια θα υπάρχει μηχανισμός με τον οποίο οι ΗΠΑ θα διατηρούν κάποιον έλεγχο.

"Η Ουάσιγκτον δεν μπορεί απλά να πετάξει - στους Ευρωπαίους - τα κλειδιά του αυτοκινήτου και να το παραχωρήσει πλήρως, το Κογκρέσο δε θα συμφωνούσε με κάτι τέτοιο", δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο μεταξύ, οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την ένταξη νέων μελών στη συμμαχία από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ωστόσο υπήρξαν επιφυλακτικοί να καθορίσουν συγκεκριμένη ημερομηνία για την έναρξη των σχετικών διαπραγματεύσεων ή να κατονομάσουν τους κορυφαίους υποψηφίους.

Χτες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Συμμαχίας συναντήθηκαν με το Ρώσο ομόλογό τους Γεβγκένι Πριμακόφ στα πλαίσια των συζητήσεων "16+1", όπως αποκαλούνται χαρακτηριστικά. Εκεί, ο Πριμακόφ μίλησε εμμέσως για χαλάρωση της στάσης της Ρωσίας σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση της Συμμαχίας, δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ. Ομως προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να ερμηνευτούν τα λόγια του Πριμακόφ ως πρόοδος που ανοίγει το δρόμο για την ένταξη σύντομα στη Συμμαχία χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον Κ. Κίνκελ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είπε στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ ότι η Ρωσία κατά βάση δεν αντιτίθεται στην ένταξη στη Συμμαχία πρώην χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αλλά ότι αντιτίθεται σε οποιαδήποτε απόπειρα του ΝΑΤΟ να μεταφέρει όπλα και στρατεύματα πέραν των συνόρων του. Οι υπουργοί των χωρών - μελών της Συμμαχίας ενημέρωσαν τον Πριμακόφ ότι η Ρωσία δε θα έχει το δικαίωμα του βέτο στη διεύρυνση, αλλά τον διαβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχουν σχέδια για την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων ή τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στο έδαφος των υποψηφίων νέων χωρών - μελών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πνεύμα συνεργασίας του Γ. Πριμακόφ δείχνει ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν, δε θέλει να συγκρουστεί δημόσια με το ΝΑΤΟ δύο εβδομάδες πριν από τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στη Ρωσία.

Πάντως, από τη συνάντησή τους δεν υπήρξε συγκεκριμένη δέσμευση για την έναρξη διαπραγματεύσεων με στόχο την οικοδόμηση μιας ειδικής σχέσης, η οποία να εκφράζει την ιδιότητα της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης. Ούτε ο Γ. Πριμακόφ, ούτε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Χαβιέρ Σολάνα, ανέφεραν το παραμικρό για την έναρξη διαπραγματεύσεων μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Η - εξαρχής αναμενόμενη - νίκη του Κόμματος Ευημερίας (Ρεφάχ) του Νετσμεντίν Ερμπακάν στις δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, η επικείμενη ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας σε βάρος της κυβέρνησης και η συνέχιση της σκανδαλολογίας, αναδεικνύουν τον Ερμπακάν σε ρυθμιστή των ισορροπιών στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό.

Η σοβούσα κρίση παραμένει το πρωταρχικό πρόβλημα του ηγέτη του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας και πρωθυπουργού, Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος αντιμετωπίζει πολύ σοβαρό ενδεχόμενο κατακρήμνισής του στα τέλη της βδομάδας.

Το Ρεφάχ, λοιπόν, υπήρξε το μόνο κόμμα που κατάφερε να "περάσει" αλώβητο από τις δημοτικές εκλογές, αυξάνοντας μάλιστα ελαφρώς τη δύναμή του (κατέλαβε 33,52%, πέτυχε δηλαδή αύξηση κατά 3,7% σε σχέση με τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές). Οσον αφορά τα κυβερνητικά κόμματα, ο μεν Ορθός Δρόμος της Τσιλέρ είδε τα ποσοστά του να κάνουν "βουτιά" στο 11.9%, έναντι του 15,6% που κατέγραψε τον περασμένο Δεκέμβρη, ενώ το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας του Γιλμάζ παρουσίασε μια μικρή συρρίκνωση: κατέγραψε 20,89%.

Τα αποτελέσματα χαρακτηρίστηκαν φυσικά επιτυχία του Ρεφάχ, που κατά τον πρωτοσέλιδο τίτλο μιας τουρκικής εφημερίδας "διαλύει την κεντροδεξιά". Και ακόμη, ήττα της Τσιλέρ, η οποία επικρίθηκε με οξείες δηλώσεις από βουλευτές του ιδίου της του κόμματος.

Το ερχόμενο Σάββατο θα τεθεί τελικά προς ψήφιση στην τουρκική Βουλή η πρόταση μομφής που κατέθεσε το ισλαμιστικό Κόμμα Ευημερίας σε βάρος της κυβέρνησης του Μεσούτ Γιλμάζ. Η πρόταση, η οποία αναμένεται να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για την κυβέρνηση συνασπισμού, πυροδοτεί ήδη εδώ και αρκετές μέρες ένταση στις σχέσεις του πρωθυπουργού, Μεσούτ Γιλμάζ, και της πρωθυπουργού εν αναμονή (θεωρητικά, τουλάχιστον) Τανσού Τσιλέρ.

Ακόμη μια υπόθεση η οποία θεωρείται ότι θα επιταχύνει την πτώση της κυβέρνησης είναι η, αναμενόμενη σήμερα Τετάρτη, σύσταση και νέας Εξεταστικής Επιτροπής από το Κοινοβούλιο για να διερευνηθεί το "πόθεν έσχες" της Τσιλέρ, η προσωπική περιουσία της οποίας ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια.

• Απεργία πείνας, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους φυλακισμένους σε τουρκικά "σωφρονιστικά" ιδρύματα Κούρδους, ξεκίνησαν χτες στην Αθήνα οπαδοί του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Κουρδιστάν (ERNK), σε μια συντονισμένη ενέργεια με άλλες αντιπροσωπείες του ERNK στη Βόννη, στη Βέρνη, στη Στοκχόλμη, στο Λονδίνο, στο Βουκουρέστι και στις Βρυξέλλες.

ΤΙΡΑΝΑ.-

Τεταμένο ήταν το κλίμα χτες στην αλβανική πρωτεύουσα, καθώς η αντιπολίτευση, η οποία σχεδόν στο σύνολό της δεν αναγνωρίζει τα αποτελέσματα των εκλογών, πραγματοποίησε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για να διαδηλώσει την αντίθεσή της όσον αφορά τα τεκταινόμενα στο αλβανικό πολιτικό σκηνικό.

Παρ' ότι το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα ισχυρίζεται ότι ο δεύτερος γύρος των εκλογών, την περασμένη Κυριακή, αποτέλεσε την επιβεβαίωση της νίκης του, οι αμφισβητήσεις από πλευράς κυρίως του Σοσιαλιστικού Κόμματος αλλά και άλλων πολιτικών δυνάμεων, είναι πολύ σοβαρές για να αγνοηθούν.

Το Δημοκρατικό Κόμμα δεν έχει ανακοινώσει αν και πότε θα διεξαχθεί η επαναληπτική ψηφοφορία στις τέσσερις περιφέρειες όπου το αποτέλεσμα ακυρώθηκε, ούτε αν και πότε θα σχηματιστεί νέα κυβέρνηση...

Οπαδοί της αντιπολίτευσης διαδήλωσαν χτες στα Τίρανα, αλλά όχι σε δημόσιους χώρους, καθώς οι αιματηρές ταραχές της περασμένης βδομάδας είναι ακόμη νωπές. Οι διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους των γραφείων του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα καταγγέλλει ότι η κυβέρνηση και το Δημοκρατικό Κόμμα οργάνωσαν ομάδες με σκοπό να δημιουργήσουν επεισόδια και να "ενοχοποιήσουν" την αντιπολίτευση. Ως ενδεικτικό στοιχείο της προσπάθειας αυτής επισημαίνει μια ανακοίνωση του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, στην οποία αναφέρεται ότι στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος σε συνεργασία με πρώην στελέχη των μυστικών υπηρεσιών οργάνωσαν παράνομες ενέργειες στην αλβανική πρωτεύουσα.

Η ανακοίνωση αυτή κατέληγε με την "προειδοποίηση" ότι "οι δυνάμεις της τάξης δε θα επιτρέψουν σε οποιονδήποτε" να διαταράξει την "κοινωνική ηρεμία".

Η πολιτική αβεβαιότητα φαίνεται να παρατείνεται στη γειτονική χώρα, καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα (δηλ. η "συντριπτική νίκη" του Δημοκρατικού Κόμματος με ποσοστό που ξεπερνά το 60%) δεν αναγνωρίζεται επίσημα ούτε από τον διεθνή παράγοντα, κάτι που ενθαρρύνει την αντιπολίτευση, η οποία ζητά επανάληψη των εκλογών.

Η απεργία πείνας την οποία πραγματοποιούν στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος συνεχίστηκε χτες, για πέμπτη μέρα. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η κατάσταση της υγείας του αντιπροέδρου του κόμματος, Σερβέτ Πελούμπι, είναι "ιδιαίτερα σοβαρή".

Απεργία πείνας άρχισαν χτες και 23 μέλη της τοπικής οργάνωσης Αργυρόκαστρου του Σοσιαλιστικού Κόμματος, μεταξύ των οποίων και τρεις γυναίκες.

Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Χ. Σολάνα, υποδέχεται τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Γ. Πριμακόφ στην Συνδιάσκεψη

ΓΑΛΛΙΚΗ ΓΟΥΙΑΝΑ.-

Μόλις σαράντα πέντε δευτερόλεπτα μετά την απογείωση του ευρωπαϊκού πυραύλου "Αριαν-5" για το παρθενικό του ταξίδι, οι ελεγκτές εδάφους της υπηρεσίας ασφαλείας προκάλεσαν την ανατίναξή του. Σύμφωνα με τον διευθυντή επικοινωνιών του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Μελετών, Λουί Λαϊντέ, η ανατίναξη του "Αριάν" κρίθηκε αναγκαία εξαιτίας της εκτροπής του από την προγραμματισμένη τροχιά.

ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ.-

Στο μάτι του φαύλου κύκλου της πολιτικής βίας βρέθηκαν τα προάστια Εσόουε και Μαντίνι της νοτιοαφρικανικής πόλης Ντέρμπαν. Μέσα στο περασμένο Σαββατοκύριακο, περισσότερα από 60 άτομα έχασαν τη ζωή τους από επιθέσεις αγνώστων με παραστρατιωτικές στολές. Τα θύματα στην πλειοψηφία τους ήταν γνωστοί οπαδοί του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου.

Οσον αφορά τους δράστες των εγκλημάτων, τίποτα δεν έγινε επίσημα γνωστό. Αυτό επανατροφοδότησε τις έντονες φήμες για νέα έξαρση της βίας στην επαρχία Κουαζούλου - Νατάλ ανάμεσα σε οπαδούς του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου του Νοτιοαφρικανού Προέδρου, Νέλσονα Μαντέλα, και τα οργανωμένα μέλη του κόμματος "ΙΝΚΑΘΑ" των Ζουλού. Ολα αυτά... ενώ απομένουν λιγότερο από τρεις βδομάδες μέχρι τη διεξαγωγή των τοπικών εκλογών στην επαρχία Νατάλ για την ανάδειξη των μελών του περιφερειακού Kοινοβουλίου και της περιφερειακής κυβέρνησης.