ΒΕΡΟΛΙΝΟ.-

Αρχισε τη Δευτέρα στο Βερολίνο η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ όπου μεταξύ άλλων συζήτησαν αλλαγές του ρόλου της Ευρώπης μέσα στην Ατλαντική Συμμαχία, τη διεύρυνσή της με νέα μέλη από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καθώς επίσης και τη στάση της Ρωσίας σχετικά με τη διεύρυνση.

Στο σχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος των 16 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ αναφέρεται ότι θα επιτρέπεται η διεξαγωγή επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ, υπό τον πολιτικό έλεγχο και τη στρατηγική διοίκηση της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ).

Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό, οι 10 χώρες της ΔΕΕ θα μπορούν να διεξαγάγουν"ειρηνευτικές" αποστολές με τη χρήση εξοπλισμού του ΝΑΤΟ, με την πολιτική της Συντονισμένης Ενιαίας Δύναμης Κρούσης που ενέκριναν οι υπουργοί Εξωτερικών στο Βερολίνο.

"Η σημερινή συμφωνία δίνει στο ΝΑΤΟ τα μέσα να παράσχει σταθερότητα σ' όλη την Ευρώπη, να ανταποκριθεί γρήγορα σε κρίσεις που μπορούν να συμβούν, αλλά δεν μπορούν να προβλεφτούν τώρα", δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κατά τη συνάντηση των δεκάξι.

Η Γαλλία χαιρέτισε την αλλαγή αυτή ως "μεγάλη επιτυχία της Ευρώπης" και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ερβέ ντε Σαρέτ είπε στους δημοσιογράφους ότι η χώρα του είναι έτοιμη να επανενταχθεί στη στρατιωτική δομή της Συμμαχίας, για πρώτη φορά μετά το 1966 που την εγκατέλειψε.

Οι ΗΠΑ συμφώνησαν να καταγράψουν τον εξοπλισμό του ΝΑΤΟ, το προσωπικό και τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης που θα διατίθενται στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υπό τη ΔΕΕ. Μένουν ωστόσο, να διευθετηθούν ορισμένες λεπτομέρειες και κυρίως το εύρος της ελευθερίας δράσης που θα δώσει η Ουάσιγκτον στους συμμάχους της για τη χρήση του εξοπλισμού.

Ωστόσο, σημαντική είναι η πληροφορία που διέρρευσε από πηγή του ΝΑΤΟ ότι οι επιχειρήσεις της ΔΕΕ θα πρέπει πρώτα να εγκρίνονται από το ΝΑΤΟ και στη συνέχεια θα υπάρχει μηχανισμός με τον οποίο οι ΗΠΑ θα διατηρούν κάποιον έλεγχο.

"Η Ουάσιγκτον δεν μπορεί απλά να πετάξει - στους Ευρωπαίους - τα κλειδιά του αυτοκινήτου και να το παραχωρήσει πλήρως, το Κογκρέσο δε θα συμφωνούσε με κάτι τέτοιο", δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο μεταξύ, οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την ένταξη νέων μελών στη συμμαχία από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ωστόσο υπήρξαν επιφυλακτικοί να καθορίσουν συγκεκριμένη ημερομηνία για την έναρξη των σχετικών διαπραγματεύσεων ή να κατονομάσουν τους κορυφαίους υποψηφίους.

Χτες, οι υπουργοί Εξωτερικών της Συμμαχίας συναντήθηκαν με το Ρώσο ομόλογό τους Γεβγκένι Πριμακόφ στα πλαίσια των συζητήσεων "16+1", όπως αποκαλούνται χαρακτηριστικά. Εκεί, ο Πριμακόφ μίλησε εμμέσως για χαλάρωση της στάσης της Ρωσίας σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση της Συμμαχίας, δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ. Ομως προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να ερμηνευτούν τα λόγια του Πριμακόφ ως πρόοδος που ανοίγει το δρόμο για την ένταξη σύντομα στη Συμμαχία χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον Κ. Κίνκελ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είπε στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ ότι η Ρωσία κατά βάση δεν αντιτίθεται στην ένταξη στη Συμμαχία πρώην χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αλλά ότι αντιτίθεται σε οποιαδήποτε απόπειρα του ΝΑΤΟ να μεταφέρει όπλα και στρατεύματα πέραν των συνόρων του. Οι υπουργοί των χωρών - μελών της Συμμαχίας ενημέρωσαν τον Πριμακόφ ότι η Ρωσία δε θα έχει το δικαίωμα του βέτο στη διεύρυνση, αλλά τον διαβεβαίωσαν ότι δεν υπάρχουν σχέδια για την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων ή τη διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στο έδαφος των υποψηφίων νέων χωρών - μελών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πνεύμα συνεργασίας του Γ. Πριμακόφ δείχνει ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν, δε θέλει να συγκρουστεί δημόσια με το ΝΑΤΟ δύο εβδομάδες πριν από τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών στη Ρωσία.

Πάντως, από τη συνάντησή τους δεν υπήρξε συγκεκριμένη δέσμευση για την έναρξη διαπραγματεύσεων με στόχο την οικοδόμηση μιας ειδικής σχέσης, η οποία να εκφράζει την ιδιότητα της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης. Ούτε ο Γ. Πριμακόφ, ούτε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Χαβιέρ Σολάνα, ανέφεραν το παραμικρό για την έναρξη διαπραγματεύσεων μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης.