Ανοιχτό παραμένει το θέμα του χρόνου προσφυγής στις κάλπες, παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις διαφόρων κυβερνητικών στελεχών. Ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης μελετά όλα τα δεδομένα και αναμένεται να καταλήξει στο επόμενο διάστημα και πάντως μέχρι τα μέσα Αυγούστου σε οριστικές αποφάσεις.

Οι πρόωρες εκλογές, τις οποίες συνιστούν ως την "καλύτερη λύση" για την κυβέρνηση ορισμένοι από τους συνεργάτες και υπουργούς, βρίσκουν εύφορο έδαφος σε κύκλους της οικονομικής ολιγαρχίας, αλλά και των Βρυξελλών, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι "δε συμφέρει μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδος μέχρι τον Οκτώβρη του 1997". Αντίθετα οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι πρέπει να σταματήσει η "διαρκής αναβλητικότητα στις αποφάσεις που έχουν πολιτικό κόστος", η οποία χαρακτηρίζει - όπως υποστηρίζουν - την κυβέρνηση Σημίτη και ζητούν να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατόν τα μέτρα που επιβάλλονται από το πρόγραμμα "σύγκλισης" και τα οποία υπέδειξε και το ΕΚΟΦΙΝ στην τελευταία συνεδρίασή του.

Η κατάρτιση του προϋπολογισμού του 1997 είναι ένα σοβαρό εμπόδιο για την κυβέρνηση, στην περίπτωση που αποφασίσει να πάει για εκλογές στο τέλος της τετραετίας. Η περικοπή δημοσίων δαπανών, οι ιδιωτικοποιήσεις, η επιβολή νέων φόρων, ώστε να εξοικονομηθούν πόροι 900 δισ. δρχ. για τη μείωση του ελλείμματος, η συνέχιση της λιτότητας είναι μέτρα που συνεπάγονται υψηλό πολιτικό κόστος, το οποίο - παρά τα περί αντιθέτου λεγόμενα - υπολογίζει και μάλιστα πολύ η κυβέρνηση Σημίτη. Η "αναμέτρηση με τα μεγάλα προβλήματα του τόπου" τους επόμενους 15 μήνες θεωρείται βέβαιο ότι θα εξαντλήσει την όποια δυναμική έχει καλλιεργηθεί με αφορμή την εκλογή του στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ και θα δώσει την ευκαιρία στους εσωκομματικούς αντιπάλους του, αλλά και στη ΝΔ να "αναδιοργανωθούν".

Την ίδια στιγμή το περιβάλλον του πρωθυπουργού και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχει θέμα πρόωρων εκλογών και πως ο Κ. Σημίτης θα προχωρήσει κανονικά στην εφαρμογή του προγραμματισμού που έχει κάνει για τον επόμενο ενάμιση χρόνο περίπου και θα μιλήσει "τη γλώσσα της αλήθειας στο λαό". Βέβαια είναι ευνόητο ότι η πλευρά Σημίτη κρατάει για τον εαυτό της το "δικαίωμα" του εκλογικού αιφνιδιασμού...

Ομως πληθαίνουν οι ενδείξεις για καλλιεργούμενο προεκλογικό κλίμα. Μετά την αναστολή των αντιλαϊκών αποφάσεων, τουλάχιστον από το οικονομικό επιτελείο, έχουμε την εξαγγελία για εφαρμογή νέου μισθολογίου στις Ενοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας, τις εξαγγελίες για ρουσφετολογικές "εθελοντικές" μετατάξεις στους δημόσιους υπάλληλους, το μοίρασμα δανείων από τον ΟΕΚ, το "διάλογο με την Αριστερά", αλλά και την "προσωπική" άποψη του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου για "πραγματικές αυξήσεις" σε μισθούς και συντάξεις, που θα είναι μεγαλύτερες από τον πληθωρισμό του 1997.

Π. Κ.

Μετά τη διαμόρφωση των "νέων ισορροπιών" από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ η ελληνική κυβέρνηση, προχώρησε στην προδιαγεγραμμένη από καιρό πορεία, η οποία καθόριζε την άρση των επιφυλάξεων για την προώθηση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων προς τις μεσογειακές χώρες, άρα και την Τουρκία.

Η ελληνική κυβέρνηση, "πιστή στην παράδοση", έσπευσε να μιλήσει για μια "θετική εξέλιξη" και να εκφράσει, διά του υπουργού Τύπου Δ. Ρέππα, την "πλήρη ικανοποίησή της", γιατί "είναι η πρώτη φορά σ' αυτό το βαθμό και μ' αυτό τον τρόπο που υπάρχει κατανόηση της θέσης που έχει εκφράσει η Ελλάδα στο πλαίσιο της κοινοτικής πολιτικής".

Πέρα, λοιπόν, από τους συνηθισμένους σε αυτές τις περιπτώσεις "πανηγυρισμούς" η χτεσινή απόφαση της Κοινότητας - ως αποτέλεσμα συμβιβασμού - έχει, όπως σημειώνουν κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών, αρνητικές πλευρές, οι οποίες πρέπει να επισημανθούν.

Οπως, υποστηρίζουν Ελληνες διπλωμάτες, η άρση του ελληνικού "βέτο" για την προώθηση του προγράμματος MEDA προς την Τουρκία, έγινε κάτω από το βάρος των ασφυκτικών πιέσεων των εταίρων της ΕΕ και της Ουάσιγκτον. Οπως σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, οι εταίροι, αποδεχόμενοι ανέξοδα τα αυτονόητα, περί σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, προχωρούν στην αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων και προωθούν τις επενδύσεις τους προς την Τουρκία, δίχως, στην ουσία να δεσμεύονται οι ίδιοι και να δεσμεύουν την Τουρκία, για έμπρακτη εφαρμογή των διακηρύξεων.

Το σημαντικότερο ίσως αρνητικό σημείο της χτεσινής απόφασης, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, αποτελεί η δέσμευση που ανέλαβε η Αθήνα και η οποία, εμμέσως πλην σαφώς, παραπέμπει σε ελληνοτουρκικές συνομιλίες για την εγκατάσταση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Είναι φανερό από όλα αυτά, πως μετά το σχηματισμό κυβέρνησης στην Τουρκία, "ξαναζωντανεύει", στο πλαίσιο της Κοινότητας, η ιδέα για την προώθηση των ελληνοτουρκικών συνομιλιών, με στόχο τη συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών "διαφορών".

Ισως, αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Ομέρ Ακμπέλ, δήλωσε πως "θεωρούμε θετικό βήμα την απόφαση της ΕΕ, η οποία αρμόζει με τις υποχρεώσεις της Κοινότητας απέναντι στην Τουρκία". Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, αναφερόμενος στο κείμενο των "15", που αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, είπε πως αυτή "αξιολογείται από την πλευρά της Τουρκίας και θα ανακοινωθούν αργότερα οι απόψεις μας για το θέμα αυτό".

Σχετικά με την άρση του ελληνικού "βέτο" το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με δήλωση του εκπροσώπου του Π. Παυλόπουλου, φαίνεται πως συμφωνεί με τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Ωστόσο, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του κόμματος "η ΝΔ θα παρακολουθήσει, με την προσοχή και την υπευθυνότητα που απαιτείται, την τύχη και την εφαρμογή" της απόφασης του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών.

Αντίθετα η Πολιτική Ανοιξη με δήλωση του προέδρου της Αντ. Σαμαρά, υποστηρίζει ότι"η δήλωση των "15" δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πρόσχημα για την άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης στο θέμα του "βέτο" για τη χρηματοδότηση της Τουρκίας".

Τουλάχιστον, χτες, στη συνάντησή της με τον υπουργό Αμυνας Γερ. Αρσένη, η Μ. Ολμπράιτ - όπως βεβαιώνουν πηγές του υπουργείου Αμυνας - δεν κόμισε καμία νέα πρόταση ή ιδέα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή το Κυπριακό.

Η Μ. Ολμπράιτ, η μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη, μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου της αμερικανικής κυβέρνησης και ο επικρατέστερος, ίσως, μνηστήρας για την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών στην επόμενη κυβέρνηση Κλίντον, έφτασε χτες στην Αθήνα και ξεκίνησε τις επαφές της με τη συνάντησή της με την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και λίγο αργότερα με τον πρόεδρο της ΝΔ, Μ. Εβερτ. Σήμερα η Μ. Ολμπράιτ θα γίνει δεκτή από τον πρωθυπουργό, Κ. Σημίτη, και θα έχει συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών Θ. Πάγκαλο.

Πρέπει να σημειωθεί, πως μετά τις χτεσινές συναντήσεις της Αμερικανίδας αξιωματούχου δεν έγιναν δηλώσεις. Ομως, πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας "βεβαίωναν" πως η συνάντησή της με τον Γερ. Αρσένη πραγματοποιήθηκε σε "πολύ καλό κλίμα", ήταν "ενημερωτική" και άκουσε τις ελληνικές απόψεις για το Βοσνιακό, το Αιγαίο, το Κυπριακό και ενημερώθηκε για την έξαρση της τουρκικής δραστηριότητας στον ελληνικό εναέριο χώρο στο Αιγαίο.

Παρ' όλα αυτά, όπως υποστηρίζουν πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, η Αθήνα γνωρίζει τις πάγιες απόψεις της Ουάσιγκτον για τη διαμόρφωση των σχέσεων στο τρίγωνο Ελλάδας - Τουρκίας - Κύπρου, απόψεις τις οποίες η Μ. Ολμπράιτ προφανώς επαναλαμβάνει. Σύμφωνα μάλιστα με τις ίδιες πηγές, η Αμερικανίδα αξιωματούχος σε αυτό το ταξίδι της στην περιοχή αναμένεται να καλλιεργήσει την ιδέα για την εγκατάσταση στην Κύπρο πολυεθνικής δύναμης, η οποία θα αντικαταστήσει τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής, αλλά και την ελληνική εθνοφυλακή. Πρόκειται ουσιαστικά για βήμα ΝΑΤΟποίησης του κυπριακού προβλήματος.

Πάντως, σύμφωνα με τις επικρατέστερες εκτιμήσεις στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, κύριος στόχος της επίσκεψης Ολμπράιτ στην περιοχή είναι η συντήρηση στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας του αμερικανικού ενδιαφέροντος. Το ενδιαφέρον αυτό, όπως υπογραμμίζουν πηγές της ελληνικής διπλωματίας, έχει τώρα και προεκλογικό χαρακτήρα, καθώς ο Πρόεδρος Κλίντον θέλει να δείξει στο ελληνικό λόμπι την προσωπική του "φροντίδα" για το Κυπριακό.

Μετά την "επιτυχή" επίλυση της φυσιογνωμίας της κυβέρνησής του ως "κυβέρνησης των ελικοπτέρων", ο Μ. Εβερτ ασχολείται τώρα με τις ...προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει ποια τετραετία θα το εφαρμόσει. Πάντως χτες στις συσκέψεις που είχε με στενούς συνεργάτες του δε μίλησε για πρόωρες εκλογές.

Η τακτική την οποία έχει επιλέξει ο Μ. Εβερτ, για να μετριάσει τις επιπτώσεις από τη διαφαινόμενη "λεηλασία" της εκλογικής βάσης του κόμματός του από τον "κεντροαριστερό" και ταυτόχρονα "κεντροδεξιό" Σημίτη, φαίνεται ότι περιορίζεται στις κατά καιρούς ενέσεις αισιοδοξίας για σύντομη άνοδο στην εξουσία, είτε με την καλλιέργεια κλίματος πρόωρων εκλογών είτε με την προβολή του "κυβερνητικού προγράμματος" και το απλόχερο μοίρασμα υποσχέσεων προς κάθε κατεύθυνση.

Στα πλαίσια αυτά στη σύσκεψη που είχε χτες με τα στελέχη των διαφόρων τομέων δράσης του κόμματος συζητήθηκαν και καθορίστηκαν οι προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου στους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης, της Οικονομίας και τα μεγάλα έργα.

Ο Μ. Εβερτ υποσχέθηκε πόρους και μέσα στους ΟΤΑ, χωρίς να διευκρινίσει αν θα τους χρησιμοποιήσει ως φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς, ενώ για την οικονομία περιορίστηκε σε γενικές διακηρύξεις για "σταθερό και ενιαίο" φορολογικό σύστημα και "ανασύνθεση του θεσμικού πλαισίου των κινήτρων", προφανώς στην κατεύθυνση της γενναιόδωρης ενίσχυσης της οικονομικής ολιγαρχίας.

Στη σύσκεψη που είχε με τους βουλευτές του Θερινού Τμήματος παρουσίασε κωδικοποιημένη την επιχειρηματολογία για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία διακρίνεται από την αρχή του "αρραγούς εθνικού μετώπου" και της σύμπλευσης με την κυβέρνηση.