Μια γροθιά στο στομάχι των σχεδιαστών του εκσυγχρονισμού στην υγεία αποτελεί η παραίτηση από το ΕΣΥ του γιατρού Ζαχαρία Ουρανού. Ενός γιατρού, που, κατά γενική ομολογία, χαίρει εκτιμήσεως μεταξύ των συναδέλφων του και του κόσμου, αγωνίστηκε για το ΕΣΥ, υπήρξε πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ.

Μετά από 21 χρόνια υπηρεσιών στον ασθενή, ο γιατρός Ζ. Ουρανόςκαταθέτει τη συμπυκνωμένη πίκρα της "προδομένης επανάστασης", όπως είπε στο "Ρ", και επιλέγει το δρόμο της "αξιοπρέπειας και της ειλικρίνειας" εκτός δημόσιου τομέα, όπως αναφέρει στην επιστολή παραίτησης προς τον υπουργό.

Είναι μια επιστολή με πολλούς αποδέκτες. Κύριοι αποδέκτες είναι εκείνοι που ενδιαφέρονται ακόμα και θεωρούν την υγεία ως φυσικό δικαίωμα του πολίτη, που προστατεύεται απ' το Σύνταγμα και την αποκλειστική ευθύνη την έχει η πολιτεία.

Η επιστολή του Ζ. Ουρανού αποκτά ευρύτερη πολιτική σημασία. Οποιες αντιρρήσεις κι αν έχει κανείς, δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει το δραματικό χαρακτήρα αυτής της απόφασης.

Γι' αυτό και ο "Ρ" θα δημοσιεύσει ολόκληρη την επιστολή, η οποία έχει ως εξής:

"Κύριε υπουργέ Υγείας,

Με πολλή περίσκεψη και υπό συνθήκες ολοσχερούς διάψευσης των προσδοκιών μου για ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας στην υπηρεσία των λειτουργών του και του λαού, αποφάσισα να υποβάλω την παραίτησή μου από τον κλάδο των γιατρών του ΕΣΥ. Η βίαιη αποχώρησή μου από αυτό που σήμερα αποκαλείται "Εθνικό Σύστημα Υγείας" είναι μια συμβολική πράξη αντίστασης, μια πράξη στοιχειώδους αυτοπροστασίας από:

• Ενα σύστημα κατεδάφισης αρχών και αξιών.
• Ενα σύστημα, που ασελγεί βάναυσα σε βάρος κάθε συνειδητού λειτουργού της Υγείας.
• Ενα σύστημα, που συντηρεί και αναπαράγει την αθλιότητα της δημόσιας περίθαλψης.

Η απροσχημάτιστη συμβολή του επίσημου κράτους στην ανεξέλεγκτη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα της περίθαλψης έχει ακυρώσει οριστικά κάθε προοπτική ανάπτυξης του Δημοσίου Τομέα της Υγείας.

Το σημερινό ΕΣΥ είναι τελείως διαφορετικό εκείνου που πίστεψε μια ολόκληρη γενιά γιατρών, που αγωνίστηκε για την υλοποίησή του, που υπηρέτησε με πάθος, με συνέπεια και ανιδιοτέλεια. Αποτολμώ μια επισφαλή και αβέβαιη απόδραση από ένα σύστημα Υγείας, που έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη του, ένα σύστημα κοινωνικής και ηθικής απαξίωσης των γιατρών, ένα σύστημα στρεβλό και παραμορφωμένο από αλόγιστες πολιτικές παρεμβάσεις των τελευταίων χρόνων. Το άλλοτε "Εθνικό Σύστημα Υγείας" έχει μετασχηματιστεί σταδιακά σε μηχανισμό εξαπάτησης των πολιτών, σε πεδίο αλλοτρίωσης των γιατρών και των άλλων λειτουργών της Υγείας. Παραιτούμαι από το ΕΣΥ, σαν εξέγερση στην πολιτική εκείνη, που υποτιμά συστηματικά τις προσφερόμενες υπηρεσίες κάθε συνειδητού και υπεύθυνου γιατρού στο σύστημα, που πριμοδοτεί και καταξιώνει την εκμετάλλευση της υγείας του λαού, που εξωθεί τους γιατρούς στην αλλοτρίωση. Η κρίση που διέρχεται σήμερα το υγειονομικό μας σύστημα είναι βαθύτερη της προ ΕΣΥ περιόδου".

"Η Υγεία, συνεχίζει ο Ζ. Ουρανός, από πρώτη στην ιεράρχηση των κυβερνητικών προτεραιοτήτων, όπως χαρακτηριστικά έχει εξαγγείλει για πρώτη φορά ο Α. Παπανδρέου, έχει περιέλθει στην έσχατη βαθμίδα αυτών των ιεραρχήσεων.

Ο,τι θετικό είχε το ΕΣΥ, στην έναρξη της εφαρμογής του, έχει ενσωματωθεί και έχει απορροφηθεί στο πλαίσιο του εκμεταλλευτικού μας συστήματος. Η αντίληψη για την Υγεία, ως θεμελιώδους, κοινωνικού δικαιώματος των πολιτών και ως κοινωνικής υποχρέωσης του κράτους, έχει και πάλι αντικατασταθεί, και μάλιστα κατά τρόπο εντονότερο, από την ακραία επαγγελματική αντίληψη της παροχής υπηρεσιών υγείας, από τη νέου τύπου εμπορευματοποίηση της υγείας, από τον εξανδραποδισμό των σχέσεων γιατρών και αρρώστων.

Η ειρηνική επανάσταση που επιχειρήθηκε για μια ισότιμη, υψηλού επιπέδου περίθαλψη στον Ελληνα πολίτη, ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση ή την οικονομική του κατάσταση, είναι σήμερα μια προδομένη επανάσταση. Απαράδεκτες πολιτικές επιλογές των τελευταίων χρόνων έχουν μετατρέψει το ΕΣΥ σε "Εθνικό Σύστημα οικονομικών, πολιτικών και στενά ιατρικά συμφερόντων", ένα σύστημα που εκδιώκει τους άξιους λειτουργούς της Υγείας από τις τελευταίες εστίες υπεράσπισης του Εθνικού Συστήματος Υγείας".

"Σήμερα, αναφέρει ο Ζ. Ουρανός, δεκατρία περίπου χρόνια από την εφαρμογή του ΕΣΥ, αυτό υπάρχει ακόμη μόνο στις καρδιές κάποιων λειτουργών της Υγείας, που νυχθημερόν υπερβάλλουν εαυτούς για να καλύψουν τις τραγικές ελλείψεις του συστήματος. Ο γιατρός του ΕΣΥ που "πολύ αγωνίστηκε, πολύ πικράθηκε, πολύ έλπισε", για να θυμηθούμε τα λόγια του Ν. Καζαντζάκη, ανηφορίζει τον Γολγοθά του, όσο επιμένει να έχει καρφωμένα τα μάτια στο χρέος, μέσα σ' ένα καθεστώς απίστευτης κρατικής ανικανότητας, αδιαφορίας και σήψης.

Παραιτούμαι από ένα σύστημα, όπου η αυστηρή προσήλωση ενός γιατρού σε αξίες και ιδανικά τον καθιστούν γραφικό απολίθωμα ενός ρομαντικού παρελθόντος, ξένο σώμα στους κόλπους του ίδιου του συστήματος. Ουδέποτε άλλοτε στην ιστορία των υγειονομικών μας πραγμάτων δεν υπήρξε τόσο εκτεταμένη εκπόρθηση και άλωση του δημοσίου τομέα της Υγείας από κακώς εννοούμενα ιδιωτικά συμφέροντα, όσο τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα με άδηλες διευκολύνσεις επίσημων κρατικών φορέων. Η παραμονή ενός λειτουργού της Υγείας στο ΕΣΥ είναι σήμερα δυνατή μόνον κάτω από αλλεπάλληλους συμβιβασμούς, που τραυματίζουν το κύρος του, ευτελίζουν την αξιοπρέπειά του, ακρωτηριάζουν το χαρακτήρα του και υποβαθμίζουν την ποιότητα της ίδιας της ζωής του.

Αποποιούμαι της επονείδιστης μισθολογικής και βαθμολογικής μεταχείρισης, που επιφυλάσσει το κράτος στους γιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Αρνούμαι να υποκύψω σε λογικές συμβιβασμών και υποχωρήσεων, σε άνομες και ανομολόγητες "χειραφετήσεις" του κράτους απέναντι στους γιατρούς του ΕΣΥ, μιας ενσυνείδητης πολιτικής στρουθοκαμήλου, που παραχωρεί τη συναλλαγή και την παραοικονομία ως αντιπαροχή στις δίκαιες συνδικαλιστικές διεκδικήσεις. Καταδικάζω δημόσια την πολιτική της καταρράκωσης του κύρους των γιατρών, ως ανεύθυνης πολιτικής από οπουδήποτε και αν προέρχεται και που είναι ευθέως ανάλογη του βαθμού ανικανότητας της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας. Επισημαίνω τη λίαν επικίνδυνη συνδικαλιστική απραξία των τελευταίων χρόνων, που είναι αναντίστοιχη με τα οξυμένα προβλήματα της υγείας και συμβατή με την έξαρση του ατομικισμού και την προϊούσα ενσωμάτωση στο σύστημα της εκμετάλλευσης.

Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, παραιτούμαι από ένα δημόσιο χώρο αναπόφευκτης αλλοτρίωσης προς αναζήτηση στον ιδιωτικό τομέα, εκείνων των ελάχιστων χώρων λιγότερης υποκρισίας και περισσότερης ευπρέπειας, αξιοπρέπειας και ειλικρίνειας. Θεωρώ χρέος μου να ζητήσω δημόσια συγγνώμη από όλους εκείνους τους γιατρούς της γενιάς μου και τους νεότερους, που πρωταγωνιστήσαμε σε μεγάλους και όμορφους αγώνες, με επίκεντρο την Υγεία και με όραμα την αξιοπρέπεια και το κύρος του Ελληνα γιατρού".

Και η επιστολή καταλήγει: "Η παραίτησή μου από το ΕΣΥ, ύστερα από 20 και πλέον χρόνια αμιγούς νοσοκομειακής προσφοράς, αγώνων και θυσίας, είναι η οδυνηρή διαπίστωση και παραδοχή της ολοκληρωτικής αποτυχίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας".

Την ομόθυμη καταδίκη των πρωτοβάθμιων υγειονομικών σωματείων που πήραν μέρος στη χτεσινή παναθηναϊκή σύσκεψη,συνάντησε το σχέδιο του νέου μισθολογίου καθώς και η διαφαινόμενη πρόθεση της κυβέρνησης να μην προχωρήσει σε τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Τη χτεσινή σύσκεψη οργάνωσε η ΠΟΕΔΗΝ και συμμετείχαν 43 σωματεία (ποσοστό 95%).

Με το προτεινόμενο σχέδιο, η πλειοψηφία των υγειονομικών θα πάρουν λιγότερα χρήματα ακόμη και απ' την εισοδηματική πολιτική του 3%+2,5%+2,5% επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η ΠΟΕΔΗΝ. Ουσιαστικά, συνεχίζει η ΠΟΕΔΗΝ, με την καθυστέρηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων παγώνουν οι αποδοχές για το επόμενο διάστημα.

Η ΠΟΕΔΗΝ έχει αποφασίσει Παναθηναϊκή 4ωρη στάση εργασίας (11 π.μ. - 3 μ.μ.) στις 21 Νοέμβρη 1996, συγκέντρωση στο θέατρο "Βρετάνια" και πορεία στο υπουργείο Οικονομικών και πανελλαδική απεργία στις 28 Νοέμβρη 1996 με την ΑΔΕΔΥ.

Τα σωματεία εξουσιοδότησαν την ΠΟΕΔΗΝ για νέες κινητοποιήσεις στην περίπτωση που η κυβέρνηση δεν ικανοποιήσει τα αιτήματά τους.

Στο θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Σκαραμαγκά Παίδων, δεν έχουν καταβληθεί η μισθοδοσία, η δεύτερη δόση του επιδόματος των 18.000 δραχμών και οι οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία.

Η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει ότι τα προνοιακά ιδρύματα βρίσκονται σε δραματική κατάσταση και οφείλεται στην αυθαίρετη περικοπή των προϋπολογισμών τους και καλεί το υπουργείο Υγείας να πάρει άμεσα μέτρα για την επίλυση αυτών των προβλημάτων.

Μια τραπεζοκόμος εξυπηρετεί 60 - 70 ασθενείς ενώ θα έπρεπε να εξυπηρετεί 35 ασθενείς. Για την κάλυψη των άμεσων αναγκών ζητούν την πρόσληψη δέκα τραπεζοκόμων γιατί έχουν πλέον εξαντληθεί.

Διορία μέχρι το τέλος του χρόνου δίνουν οι έμποροι και οι εισαγωγείς φαρμάκων στα νοσοκομεία να εξοφλήσουν τα χρέη τους, που αγγίζουν τα 85 δισ., προς τις φαρμακευτικές εταιρίες. Μέχρι τότε, αποφάσισαν να μη διακόψουν την παροχή φαρμάκων προς τα νοσοκομεία, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξευρεθεί σύντομα λύση για την κάλυψη των ανεξόφλητων υποχρεώσεων των νοσοκομείων.

Η απόφαση αυτή ελήφθη κατά τη χτεσινή συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας με τους εκπροσώπους των συλλόγων φαρμακευτικών επιχειρήσεων και εισαγωγέων. Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο υπουργός Κ. Γείτονας δε θέλησε να αναφερθεί λεπτομερώς στις προτάσεις που έγιναν και από τις δύο πλευρές για την επίλυση του προβλήματος. Είπε μόνο ότι η πρόταση του υπουργείου "έχει το στοιχείο της συνολικής ρύθμισης, ώστε να ξεκινήσουμε από το νέο χρόνο σε μια νέα βάση" και ότι "η κυβέρνηση θα πάρει αποφάσεις με βάση εναλλακτικά σενάρια". Την πρόταση που αφορά τον έλεγχο των εσόδων, των δαπανών και των οφειλών των νοσοκομείων πρόκειται να καταθέσει ο υπουργός σύντομα στην κυβέρνηση.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των εταιριών δε δέχονται επαναδιαπραγμάτευση του χρέους των νοσοκομείων και προτείνουν το συμψηφισμό του με τις εισφορές που καταβάλλουν οι εταιρίες σε ΕΟΦ και ΤΣΑΥ και με το ΦΠΑ.

Ζ. Ουρανός

Κι ενώ η παραίτηση του Ζ. Ουρανού προκάλεσε αίσθηση στο πανελλήνιο, το υπουργείο Υγείας έψαχνε να βρει σε κάποιες γραμματείες αν είχε φτάσει η παραίτησή του και να τοποθετηθεί επί του θέματος.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ζ. Ουρανός υπέβαλε την παραίτησή του στο Νοσοκομείο της Λιβαδειάς, όπου είναι η οργανική του θέση, μετά από δεκαπενταετή θητεία στο Νοσοκομείο "Ελπίς". Φαίνεται ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες μπορεί να μην επέτρεψαν την πρωτοκόλλησή της.

Με τον Ζ. Ουρανό είχαμε χτες μια σύντομη συνομιλία:

- Είναι αμετάκλητη η απόφασή σας;

- Η απόφασή μου είναι αμετάκλητη. Δεν είναι ένα μέσο για να αποσπάσω κάτι άλλο.

- Είναι μη αναστρέψιμη η κατάσταση στο ΕΣΥ;

- Αυτή τη στιγμή έχει χαθεί ολοσχερώς ο έλεγχος. Είναι τα πάντα ανεξέλεγκτα.

- Ούτε και αν οι γιατροί - και γενικότερα οι υγειονομικοί - κινηθούν προς τη λεγόμενη προοδευτική κατεύθυνση;

- Οι γιατροί έχουν μια συντηρητική στροφή και αναδίπλωση. Υπάρχει μια στροφή προς τα ιδιωτικά μας ενδιαφέροντα. Εκδηλώνεται μια παθητικότητα και μια αδιαφορία για τα κοινά. Υπάρχει μια δυσπιστία για τις συλλογικές διεκδικήσεις και κατά συνέπεια δεν υπάρχει συνδικαλισμός αυτή τη στιγμή. Μπορεί κάποιοι να έχουν αυτή την αγωνιστική πρόθεση - και στο χώρο των γιατρών υπάρχουν τέτοιοι συνάδελφοι - εντούτοις όμως υπάρχει μια γενικότερη κατάσταση.

- Σε μια θετική εξέλιξη, εσείς θα είστε παρών;

- Πάντα παρών. Εξάλλου η ιστορία μου αυτό έχει αποδείξει. Εγώ πήγα να υπηρετήσω το ΕΣΥ στην ελληνική επαρχία. Ενώ είχα τις δυνατότητες να παραμείνω στην Αθήνα, πήγα στη Λιβαδειά.