Ο 4ος μ.Χ. αιώνας είναι σημαντικό ορόσημο για τα Ελληνικά Γράμματα και γενικότερα για το ελληνικό πνεύμα. Εύλογα έχει ονομαστεί "Χρυσός Αιώνας των Ελληνικών Γραμμάτων",αφού τον αιώνα αυτόν κρίθηκε οριστικά η τύχη και η σωτηρία των έργων των Ελλήνων σοφών.

Είχαν προηγηθεί οι σκοτεινοί αιώνες των διωγμών, τα αίτια των οποίων δεν είχαν καμιά σχέση με καμιά πίστη. Η νέα θρησκεία είχε δώσει αφορμή και ευκαιρία στους Ρωμαίους αυτοκράτορες της παρακμής να στρέψουν αλλού την προσοχή του χειμαζόμενου από ένα σωρό προβλήματα λαού και να τον αποπροσανατολίσουν από τα πραγματικά προβλήματα: οικονομικά, οικιστικά κ.ά

Είχαν, λοιπόν, προηγηθεί αιώνες διωγμών κατά των Χριστιανών από τους Εθνικούς που είχαν δημιουργήσει αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στους οπαδούς της χριστιανικής θρησκείας και τους λάτρεις της αρχαίας. Και είχαν σπείρει φοβερό μίσος στις καρδιές των Χριστιανών, όχι μόνο εναντίον των ειδωλολατρών, αλλά και των έργων Τέχνης, του πολιτισμού τους. Θύματα υπήρξαν ναοί των ειδωλολατρικών θεών, αγάλματα, παραστάσεις, θέατρα, γραπτά μνημεία. Κάθε τι που είχε θεωρηθεί αντίθετο προς το χριστιανικό δόγμα.

***

Με πρωτοφανή αγριότητα, οι φανατισμένοι από την πίστη οπαδοί της νέας θρησκείας επιδόθηκαν έκτοτε σε κάθε είδους βανδαλισμούς, ναούς ειδωλολατρών ξεθεμέλιωναν, αγάλματα αρχαίων θεών γκρέμιζαν, θρυμμάτιζαν, με πρωτοφανή σκληρότητα. Απόδειξη τα συντριμμένα μάρμαρα που βλέπουμε σε αρχαιολογικούς χώρους. Χτυπούσαν με σφυριά και τσάκιζαν με μανία τα μαρμάρινα σώματα και μέλη των ανίδεων και ανεύθυνων θεών των ειδωλολατρών, παθιασμένοι από το μίσος και την πίστη στο δόγμα: "Ο θεός πνεύμα εστί και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν".

Η λαίλαπα της καταστροφικής μανίας δεν έμελλε να σταματήσει εκεί. Το καταστροφικό έργο προχώρησε και στα γραπτά μνημεία. Την ίδια και χειρότερη τύχη είχαν τα κείμενα των τραγικών και σοφών της αρχαιότητας. Τόμοι ολάκεροι, μόχθου και σοφίας, ρίχτηκαν στην πυρά. Και ίσως δε θα είχε απομείνει τίποτε για μας τους επίγονους, αν δεν έθεταν φραγμό στο καταστροφικό έργο των οπαδών της χριστιανικής θρησκείας οι τρεις Ιεράρχες: Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος και, κυρίως, ο Μέγας Βασίλειος.Ο Ιουλιανός,που ετόλμησε ν' αντιταχθεί σ' αυτό το καταστροφικό ρεύμα και όχι μόνο, αλλά νοστάλγησε και την αναβίωση της αρχαίας θρησκείας, γοητευμένος από το αρχαίο κάλλος, θεωρήθηκε "αποστάτης" και εχθρός της νέας θρησκείας και η Ιστορία τον αποκαλεί "αποστάτη" και "παραβάτη". Αλλοι σοφοί μέσ' από τους κόλπους της θρησκείας του Ναζωραίου, που τόλμησαν να δουν πιο πέρα από το τυφλό δόγμα, εξοστρακίστηκαν, εκδιώχθηκαν, αφορίστηκαν ως αιρετικοί. Παράδειγμα, ο Ωριγένης.

***

Ο Πλάτωνας, για το λόγο ότι υπήρξε, σύμφωνα πάντα με την αντίληψη εκείνων (του Βασιλείου), πρόδρομος του Χριστού με το "σπερματικό λόγο", ήταν πιο τυχερός. Σώθηκαν από την πυρά, όχι μόνο τα αυθεντικά του, αλλά και τ' αποδιδόμενα σ' αυτόν έργα. Ακόμα σώθηκαν όσα δεν είχαν πέσει προηγουμένως στα χέρια των καταστροφέων. Ο,τι, δηλαδή, απέμεινε ως πνευματική κληρονομιά στο ταλαίπωρο γένος των επιγενομένων Ελλήνων, ικανό, να φωτίζει δρόμους προς αναζήτηση του λόγου σχέσης του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και τα πράγματα.

Για την προσφορά τους αυτή, θεωρούνται και τιμώνται ως προστάτες των Ελληνικών Γραμμάτων οι τρεις "φωστήρες της τρισηλίου θεότητας", και όχι τόσο για την αγιοσύνη τους, την ημέρα, την αφιερωμένη στα Γράμματα και τους ίδιους, την 30ή Ιανουαρίου. Και δεν είναι άσκοπο, μήτε οπισθοδρομικό, να ρίχνουμε πότε πότε τη ματιά, πέρα και πίσω από τις συμβάσεις και τους φραγμούς των κάθε λογής σκοπιμοτήτων, αναζητώντας πράγματα, αξίες και γεγονότα, που άνοιξαν δρόμους στην ιστορία του πνεύματος και του πολιτισμού του τόπου αυτού.

Ελένη ΧΩΡΕΑΝΘΗ

Μεγαλύτερη "αφυδάτωση" στα πορτοφόλι των εργαζόμενων καταναλωτών, θα προκαλέσουν οι νέες αυξήσεις στις χονδρικές τιμές των αναψυκτικών, που αποφάσισαν - με γνώμονα την αύξηση των κερδών τους - οι βιομηχανίες ποτών και αναψυκτικών. Οι αυξήσεις αυτές, που έκαναν ήδη την εμφάνισή τους τη βδομάδα που πέρασε, κυμαίνονται από 7,5% μέχρι και 17% και αφορούν τις χονδρικές τιμές των αναψυκτικών, των χυμών, του εμφιαλωμένου νερού και της μπίρας. Ανάλογες ανατιμήσεις αναμένονται γύρω στο Φλεβάρη στα οινοπνευματώδη ποτά και στα κρασιά.

Σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ", οι βιομηχανίες αναψυκτικών και ζύθου προχώρησαν σε ανατιμήσεις, που για τα αναφυκτικά και τις μπίρες κυμαίνονται γύρω στο 7,5%.Στο εμφιαλωμένο νερό οι ανατιμήσεις ξεκινούν από 10% και αγγίζουν το 17%! Οι παραπάνω αυξήσεις στις τιμές χονδρικής θα φτάσουν ακόμη πιο "τσουχτερές" στη λαϊκή κατανάλωση, αγγίζοντας περίπου το 10%, που σημαίνει ότι ο καταναλωτής θα κληθεί για άλλη μια φορά να βάλει πιο βαθιά το χέρι "στην τσέπη του", ελέω απελευθέρωσης που ισχύει στην αγορά και επιτρέπει στις βιομηχανίες να επιβάλλουν όποτε και όσο επιθυμούν αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων τους.

Σ' αυτά τα πλαίσια, από την ερχόμενη βδομάδα, ο καταναλωτής θα πληρώνει το μπουκάλι την κόκα κόλα προς 319 δραχμές από 290 δραχμές που πλήρωνε μέχρι τώρα, ενώ το κουτί θα φθάσει τις 110 δραχμές (από 100). Ο φυσικός χυμός πορτοκάλι θα πωλείται από τα συνοικιακά παντοπωλεία προς 363 δραχμές αντί 330 δραχμών που πωλούνταν πριν. Ανάλογα, η τιμή της μπίρας θα φθάσει τις 165 δραχμές το μπουκάλι και 160 δραχμές το κουτί, από 150 και 145 δραχμές αντίστοιχα που πωλούνταν μέχρι τώρα.

Αξίζει, βέβαια, να σημειωθεί ότι ανάλογες ανατιμήσεις πρέπει να περιμένουμε και σε μία σειρά άλλων ειδών διατροφής και πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, σύμφωνα με τη συνήθη τακτική που ακολουθούν οι βιομηχανίες την περίοδο που διανύουμε, τακτική, βέβαια, που θα έχει και ανάλογες επιπτώσεις στον τιμάριθμο...

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ

Κρίσιμη σύσκεψη για το μέλλον της ΕΤΒΑ θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη βδομάδα στον υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με τη συμμετοχή του διοικητή της τράπεζας Θ. Γκαμαλέτσου.Η ΕΤΒΑ βαρύνεται με τεράστιες ζημιές που οφείλονται στην πελατειακού τύπου χορήγηση θαλασσοδανείων, καθ' υπόδειξη των εκάστοτε κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ τα τελευταία 20 χρόνια. Η συνολική ζημιά χρήσης του 1993 ανέρχεται σε 127,6 δισεκατομμύρια δραχμές έναντι 78,3 δισ. δρχ το 1992. Σύμφωνα με την έκθεση των ορκωτών λογιστών το 65% των δανείων που έχει χορηγήσει η ΕΤΒΑ πιθανότατα δε θα εισπραχθούν ποτέ!

Το "προβληματικό" χαρτοφυλάκιο είναι γύρω στα 450 δισ. δρχ, ενώ τα δάνεια που οφείλουν οι ιδιώτες είναι 360 δισ. δρχ. Η κυβέρνηση της ΝΔ προωθούσε την ιδιωτικοποίηση της ΕΤΒΑ με πρόσχημα την "εξυγίανσή" της. Η διαδικασία που είχε περίπου αποφασιστεί, ήταν να διαχωριστεί το χαρτοφυλάκιο της ΕΤΒΑ σε "υγιές", δηλαδή τις τραπεζικές εργασίες και σε "προβληματικό", δηλαδή τη συμμετοχή της σε βιομηχανικές επιχειρήσεις. Την ίδια τακτική ακολουθεί και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Σε σχετική μελέτη την οποία συνέταξαν τρεις ξένες εταιρίες ("First Consulting", "Kleinwort Benson", "Allied Irish Bank") ούτε λίγο ούτε πολύ επισημαίνεται ότι η συνέχιση της λειτουργίας της ΕΤΒΑ υπό το σημερινό καθεστώς είναι, ουσιαστικά, μια βόμβα στα θεμέλια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, καθώς "η οικονομική κατάσταση της ΕΤΒΑ είναι τόσο άσχημη ώστε κάποιο μη ελεγχόμενο γεγονός μπορεί να την οδηγήσει σε κατάρρευση" και "μια πιθανή κατάρρευση θα έχει αλυσιδωτές επιδράσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, στη δραχμή και το δημόσιο χρέος", αφού αν η ΕΤΒΑ "κατέβαζε τα ρολά" θα έπρεπε να καταβληθεί ποσό πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δραχμές που είναι οι απαιτήσεις των ξένων και των ντόπιων πιστωτών της. Σύμφωνα με τους ξένους "συμβούλους" η εξυγίανση της τράπεζας θα κοστίσει 400 δισεκατομμύρια δραχμές περίπου, ποσό που πρέπει να καταβάλει εφάπαξ το ελληνικό δημόσιο για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΒΑ.

Ωστόσο, στη συνέχεια, οι σύμβουλοι προτείνουν το σπάσιμο της ΕΤΒΑ σε δυο εταιρίες. Στη μια - όπου θα μετατεθεί και η πλειοψηφία του προσωπικού - να δοθεί η "διαχείριση" του προβληματικού χαρτοφυλακίου. Η δεύτερη εταιρία να αποτελείται από τρεις μονάδες, την "επενδυτική", την "αναπτυξιακή" και μια "υποστήριξης".

Αν. Π.|Δ

Κατά 20 δραχμές ακριβότερα άρχισαν ήδη να πωλούνται τα ξένα τσιγάρα στην αγορά. Μετά την αύξηση αυτή η λιανική τιμή των ξένων τσιγάρων διαμορφώνεται στις 500 δρχ. ανά πακέτο. Αδιευκρίνιστη παραμένει μέχρι σήμερα η τιμολογιακή πολιτική, την οποία πρόκειται να ακολουθήσουν οι ελληνικές καπνοβιομηχανίες. Οι τελευταίες προβληματίζονται έντονα καθώς από τη μία πλευρά θέλουν να διατηρήσουν τη διαφορά ασφαλείας που υπάρχει με τις ξένες φίρμες σε ό,τι αφορά τις λιανικές τιμές πώλησης, ενώ από την άλλη πλευρά αυξήσεις της τάξης των 20 δρχ. ανά πακέτο - πολιτική την οποία για δικούς τους λόγους ακολούθησαν οι ξένες φίρμες - δεν τις ικανοποιεί. Οι ελληνικές καπνοβιομηχανίες θα ήθελαν αυξήσεις της τάξης του 15 - 20% ανά πωλούμενο πακέτο, αλλά η μονομερής επιβολή των αυξήσεων αυτών από την πλευρά τους, εγκυμονεί τον κίνδυνο του μεγαλύτερου εκτοπισμού των ελληνικών τσιγάρων από την αγορά, σε όφελος των ξένων, επιδεινώνοντας με τον τρόπο αυτό την ούτως ή άλλως δυσμενή θέση των ελληνικών τσιγάρων, τα οποία χάνουν συνεχώς έδαφος. Αλλωστε η "αντιπληθωριστική" πολιτική των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων στον χώρο του καπνού ("Φίλιπς Μόρρις", "Κάμελ" κλπ.) για το 1995 σε αυτό ακριβώς στοχεύει. Να γονατίσει τις ελληνικές καπνοβιομηχανίες, είτε μέσω του περιορισμού των κερδών των τελευταίων είτε να τις εξαναγκάσει να προβούν σε μεγάλες αυξήσεις - σαφώς μεγαλύτερες από το εικοσάδραχμο που επέβαλαν αυτές - οπότε στη δεύτερη αυτή περίπτωση θα υπάρχει κλείσιμο της ψαλίδας των τιμών των ελληνικών και ξένων τσιγάρων, επ' ωφελεία φυσικά των δεύτερων.

Νέα σειρά Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου με ημερομηνία έκδοσης 31.1.1995 θα διατεθούν την Τρίτη 31 Γενάρη και την Τετάρτη 1 Φλεβάρη 1995, σύμφωνα με χτεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών. Το επιτόκιο των Ομολόγων τρίμηνης διάρκειας είναι 15,75%, εξάμηνης 16,50% και ετήσιας 17,50%. Το επιτόκιο των Ομολόγων είναι ίσο με το επιτόκιο των Εντόκων Γραμματίων ετήσιας διάρκειας με επιπλέον περιθώριο 1% για τα τριετή, 1,5% για τα πενταετή και 2% για τα εφταετή.