ΣΕΡΑΓΕΒΟ.-

Οι ανθρωπιστικές πτήσεις του ΟΗΕ προς το Σεράγεβο φαίνεται ότι θα επαναληφθούν σύντομα, μετά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της διοίκησης του Οργανισμού και των Σέρβων. Η ατμόσφαιρα βαραίνει, όμως, ιδιαίτερα για τους αμάχους της Βοσνίας, μετά τις απειλές της Γαλλίας ότι θα απομακρύνει τις χιλιάδες των κυανοκράνων της, εξαιτίας του θανάτου δύο ανδρών της μέσα στο τελευταίο τριήμερο.

Τα αεροπλάνα του ΟΗΕ επανέλαβαν χτες εν μέρει τις πτήσεις τους προς το αεροδρόμιο του Σεράγεβο, οι οποίες είχαν διακοπεί στις 8 του Απρίλη. Για την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας του αεροδρομίου, η διοίκηση του ΟΗΕ στη βοσνιακή πρωτεύουσα άρχισε το πρωί διαπραγματεύσεις με αξιωματούχους της σερβικής πλευράς. Οπως έγινε γνωστό, οι Σέρβοι ζήτησαν από τον ΟΗΕ να μην επιβιβάζουν τα αεροπλάνα αξιωματούχους της βοσνιακής κυβέρνησης και να τους μεταφέρουν στο εξωτερικό. Το σερβικό αίτημα προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση της βοσνιακής κυβέρνησης, αλλά οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ φαίνονται διατεθειμένοι να το συζητήσουν και να επιδιώξουν κάποιο συμβιβασμό, προκειμένου να πετύχουν τις σερβικές εγγυήσεις για την ασφάλεια των πτήσεων.

Η τύχη της δύναμης του ΟΗΕ στη Βοσνία αναμένεται να κριθεί στο κοντινό μέλλον, αφού οι απειλές της Γαλλίας για αποχώρηση των δικών της κυανοκράνων από τη Βοσνία θα δημιουργήσουν, αν υλοποιηθούν, σημαντικά προβλήματα. Δύο Γάλλοι κυανόκρανοι σκοτώθηκαν την Παρασκευή και το Σάββατο στο Σεράγεβο από τις σφαίρες ελεύθερων σκοπευτών. Ο Γάλλος υπουργός Αμυνας Φρανσουά Λεοτάρ, που επισκέφτηκε την Κυριακή το Σεράγεβο για να παραστεί στην κηδεία των δύο κυανοκράνων, απείλησε ότι η χώρα του θα αποσύρει τους 4.200 άντρες της που μετέχουν στη δύναμη του ΟΗΕ, μόλις ολοκληρωθούν τα σχέδια της αποχώρησης των δυνάμεων του ΟΗΕ από τη χώρα.

Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντουάρ Μπαλαντίρ, από την πλευρά του, έθεσε τρεις όρους για τη διατήρηση της παραμονής των Γάλλων κυανοκράνων στη Βοσνία: Το σεβασμό και την παράταση της τυπικά ακόμη σε ισχύ, αλλά, ουσιαστικά, ανύπαρκτης εκεχειρίας στη Βοσνία, τη διακοπή κάθε παρενόχλησης προς τις δυνάμεις του ΟΗΕ και την πραγματοποίηση κάποιας διπλωματικής προόδου προς την κατεύθυνση μιας ειρηνικής διευθέτησης. Η ικανοποίηση των όρων του Μπαλαντίρ θεωρείται σχεδόν αδύνατη.

Η διοίκηση του ΟΗΕ απηύθυνε, πάντως, έκκληση προς τη Γαλλία να μην αποσύρει τους κυανοκράνους της από την περιοχή και, κατόπιν αιτήματος του Παρισιού, έκανε έρευνα για την αναζήτηση των υπαιτίων για το θάνατο των κυανοκράνων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις της έρευνας, που συνεχίζεται, η ευθύνη για τις δολοφονίες των κυανοκράνων επιρρίπτεται στη σερβική πλευρά, η οποία, όμως, κατηγορηματικά το διαψεύδει.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Τα τουρκικά στρατεύματα κλιμακώνουν την επίθεσή τους ενάντια στους Κούρδους αντάρτες στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενώ ορισμένες μονάδες τους αποχωρούν από το βόρειο Ιράκ. Η πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ, που βρίσκεται από το Σάββατο στις ΗΠΑ, προετοιμάζεται για την αυριανή της συνάντηση με τον Πρόεδρο Κλίντον και οι επιθέσεις εναντίον τουρκικών τζαμιών, αθλητικών κέντρων, καταστημάτων και ταξιδιωτικών πρακτορείων στην Ευρώπη πληθαίνουν.Κουρδικές πηγές του βορείου Ιράκ ανακοίνωσαν χτες ότι 10.000 περίπου Τούρκοι στρατιώτες αποχώρησαν το Σαββατοκύριακο, μαζί με το βαρύ οπλισμό τους, από το τρίγωνο του Σουαρκούκ που είχαν καταλάβει. Το Σουαρκούκ βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της ζώνης που είχαν καταλάβει οι στρατιωτικές δυνάμεις της Τουρκίας από τις 20 του Μάρτη, όταν εισέβαλαν στο βόρειο Ιράκ. Εντύπωση πάντως, προκάλεσε, το ότι δεν υπήρξε ανακοινωθέν του τουρκικού Γενικού Επιτελείου που να αναγγέλλει τη συγκεκριμένη αποχώρηση.

Αντίθετα, στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο τουρκικός στρατός κλιμάκωσε την επίθεσή του ενάντια στους αντάρτες, Κούρδους και αριστερούς που βρίσκονται στην περιοχή του Τούντζελι. Περί τις 25.000 στρατιώτες με την υποστήριξη ελικοπτέρων πλησίασαν και κύκλωσαν την ορεινή περιοχή Αλιμπογκαζί. ΟΙ εκρήξεις από τους τουρκικούς βομβαρδισμούς ακούγονταν σε απόσταση 10 χιλιομέτρων.

Στο Ντιγιαρμπακίρ, το Δικαστήριο Κρατικής Ασφάλειας διέταξε την απελευθέρωση τεσσάρων μελών του τοπικού παραρτήματος της Οργάνωσης για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που κρατούνταν εδώ και τρεις μήνες, δίχως δίκη, με την κατηγορία της αυτονομιστικής προπαγάνδας. Ταυτόχρονα, όμως, το ίδιο διέταξε τη σύλληψη και, τελικά, την απέλαση έντεκα Γερμανών, δημοσιογράφων και μελών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι επισκέφτηκαν κουρδικό χωριό και συμμετείχαν σε εκδήλωση διαμαρτυρίας των κατοίκων του για τις συλλήψεις συγγενών τους.

Στην Ευρώπη, οι επιθέσεις εναντίον τουρκικών ιδρυμάτων και συμφερόντων συνεχίζονται. Μόνο μέσα στο τελευταίο 48ωρο, ένα τζαμί στην ολλανδική πόλη Ουτρέχτη και το τουρκικό προξενείο της σουηδικής πόλης Μάλμο υπέστησαν ζημιές από επίθεση αγνώστων με μολότοφ, ενώ στη Γερμανία μια τουρκική επιχείρηση έπαθε σοβαρές ζημιές και τα κτίρια ενός αθλητικού ομίλου καταστράφηκαν ολοσχερώς, μετά από ανάλογες επιθέσεις.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.-

Η Ευρωπαϊκή Ενωση και ο Καναδάς πέτυχαν, τελικά, συμφωνία για να τερματιστεί η διένεξη για τα αλιευτικά δικαιώματα στη θαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Νέας Γης, ενώ οι Ισπανοί ψαράδες φαίνονται δυσαρεστημένοι και δηλώνουν πως θα την αγνοήσουν.

Λύση στην πρόσφατη διένεξη μεταξύ του Καναδά με την ΕΕ δόθηκε τις πρωινές ώρες της Κυριακής, με την υπογραφή του τελικού κειμένου της συμφωνίας από τους 15 πρεσβευτές των χωρών - μελών της ΕΕ για τα δικαιώματα της αλιείας στα ανοιχτά της Νέας Γης.

Η διπλωματική νίκη ανήκει στην καναδική πλευρά, που κατόρθωσε να επιβάλει στους Ισπανούς και τους Πορτογάλους μια συμφωνία, όπου τα συνολικά αλιεύματα των 27.000 τόνων που έχει προσδιορίσει ο Οργανισμός Αλιείας του Βορειοδυτικού Ατλαντικού (NAFO) για το 1995 θα μοιραστούν έτσι: 10.000 στον Καναδά και άλλα τόσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ό,τι μένει στις άλλες χώρες. Σχετικά με αυτό, η Ισπανία έφερνε μεγάλη αντίδραση, γιατί έτσι μειώνονταν τα μέχρι τώρα ποσοστά της στην κατανομή.

Επίσης, από τη συμφωνία προκύπτει πως ο Καναδάς πρέπει να ανακαλέσει το νόμο που του επιτρέπει να συλλαμβάνει ξένα σκάφη στα διεθνή ύδατα.

Σαν αντάλλαγμα, η ΕΕ δέχεται την παρουσία διεθνών ελεγκτών που θα επιβαίνουν των ευρωπαϊκών αλιευτικών έξω από τα παράλια του Καναδά, προκειμένου να διαπιστώνουν ότι τηρείται η συμφωνία αλιείας συγκεκριμένης ποσότητας γόνου στην περιοχή.

Στον Καναδά, τόσο ο πρωθυπουργός Ζαν Κρετιέν, όσο και ο υπουργός Αλιείας Μπράιαν Τόμπιν εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επίτευξη της συμφωνίας, επισημαίνοντας ότι αυτή θα σημάνει το τέλος του "πολέμου των ψαριών" μεταξύ του Καναδά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Την ίδια στιγμή, Ισπανοί ψαράδες κατηγόρησαν την κυβέρνησή τους ότι "πουλήθηκε" και υποσχέθηκαν ότι θα αγνοήσουν τη συμφωνία για τα αλιευτικά δικαιώματα μέχρι τη στιγμή που θα χρησιμοποιηθεί η βία.

"Είναι πολύ πιθανό να μας την επιβάλουν (τη συμφωνία) με τη δύναμη των όπλων και τότε θα πρέπει να τη δεχτούμε", τόνισε ο Ρεϊνάλντο Ιγκλέσιας, εκπρόσωπος δύο ισπανικών αλιευτικών συνεταιρισμών.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Νέο αδιέξοδο στις εμπορικές συνομιλίες ΗΠΑ - Ιαπωνίας σημειώθηκε χτες, αφού, κατά τις επαφές των δύο πλευρών, δεν εκδηλώθηκε "καμία πρόοδος", όσον αφορά τουλάχιστον στο ζήτημα του ανοίγματος της ιαπωνικής αγοράς ανταλλακτικών αυτοκινήτων.

Ωστόσο, Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι, που θέλησαν να τηρήσουν την ανωνυμία τους, επαναβεβαίωσαν σε δηλώσεις τους την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Κλίντον να επιτύχει "συγκεκριμένα αποτελέσματα", παρατηρώντας, ωστόσο, ότι το ζήτημα των εμπορικών κυρώσεων κατά της Ιαπωνίας είναι ακόμη "πρόωρο", γιατί σκοπός των συνομιλιών "είναι η επίτευξη συμφωνίας".

Στο μεταξύ, χωρίς σοβαρό αποτέλεσμα φαίνεται ότι είναι οι μέχρι τώρα προσπάθειες που καταβάλλει η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, αναφορικά με τη συγκράτηση της πτωτικής πορείας του δολαρίου. Στο Χρηματιστήριο του Τόκιο, η συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου είχε φτάσει χτες τα 82 γιεν. Η ανησυχητική πορεία απασχόλησε σύσκεψη μεταξύ των υπουργών Οικονομίας των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Στη σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στην Ινδονησία, οι δυο πλευρές αρκέστηκαν στην έκφραση της ανησυχίας τους για την πτώση της τιμής του δολαρίου, που από την αρχή του χρόνου έχει χάσει περίπου το 15% της αξίας του έναντι του γιεν.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.-

Αφορμή έντονης διαφωνίας ανάμεσα στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Ουόρεν Κρίστοφερ και τον Κινέζο ομόλογό του Τσιαν Τσισέν αποτέλεσε χτες η συμφωνία για τα πυρηνικά μεταξύ Κίνας - Ιράν.

Ο Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος, που συναντήθηκε με τον Τσιαν Τσισέν στο περιθώριο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για την παράταση της "Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων", δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η πυρηνική συνεργασία Πεκίνου - Τεχεράνης "είναι πολύ επικίνδυνη για να δικαιολογηθεί". Από την άλλη πλευρά, ο Κινέζος υπουργός υποστήριξε ότι "τίποτε απ' όσα κάνει το Πεκίνο δεν αντιτίθεται στο διεθνές δίκαιο".

Το ίδιο 24ωρο, η εφημερίδα "Ουάσιγκτον Ποστ" υποστήριζε σε σχετικό δημοσίευμά της ότι η Κίνα μελετά την κατασκευή δύο πυρηνικών αντιδραστήρων πεπιεσμένου ύδατος στο Ιράν και την παροχή ανάλογης τεχνογνωσίας στην Τεχεράνη.

ΣΕΝ ΕΛΙΕ.-

Επιτυχώς ολοκληρώθηκε η επιχείρηση διάσωσης από τις γαλλικές σωστικές αρχές των επιβατών του οχηματαγωγού "Σεν Μαλό", το οποίο άρχισε χτες το πρωί να βυθίζεται.

Περισσότεροι από 300 επιβάτες κατάφεραν να εγκαταλείψουν το γαλλικό οχηματαγωγό, ενώ τουλάχιστον 50 επιβάτες τραυματίστηκαν.

Το "Σεν Μαλό" μετέφερε τους επιβάτες από το λιμάνι Σεν Μαλό της Γαλλίας προς τα νησιά της Μάγχης και εξέπεμψε σήμα κινδύνου ανοιχτά του νησιού Τζέρσι στη Μάγχη. Η πλοιοκτήτρια εταιρία "Τσανιλάντ" απέδωσε το ρήγμα που προκλήθηκε στο πλοίο και που είχε ως αποτέλεσμα την εισροή νερού σε πρόσκρουση σε βράχο.

Σύμφωνα με την Αστυνομία, από τους επιβάτες, οι 185 είναι Γερμανοί, οι 40 Γάλλοι και οι υπόλοιποι, το πιθανότερο, Βρετανοί.

Τούρκος στρατιώτης κατοπτεύει την περιοχή της κοιλάδας Χαμάμ στο Β. Ιράκ