Τα επίπεδα της υγειονομικής περίθαλψης στην προεπαναστατική Ρωσία ήταν αξιοθρήνητα (μόνο σε 23 μεγάλες πόλεις υπήρχε αποχετευτικό σύστημα). Αυτή την άθλια κατάσταση χειροτέρευσε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος και η ξένη επέμβαση στην επαναστατημένη Ρωσία.

Εκτός όμως από αυτές - τις ασύλληπτες για το σήμερα συνθήκες - υπήρχαν και οι φοβερές προλήψεις του πληθυσμού, που "κυνηγούσαν" τους θεμελιωτές του υγειονομικού συστήματος.

Στις 12 Σεπτέμβρη 1920 δημοσιεύτηκε στην "Πράβδα" η παρακάτω είδηση για την περιοχή του Ταγκανρόγκ: "Για τις αγρότισσες στα νοσοκομεία δημιουργήθηκαν ειδικά μαιευτικά τμήματα. Στην αρχή οι γυναίκες δίσταζαν να πάνε σε αυτά. Πολλές μάλιστα έλεγαν: "Ξέρουμε ότι αυτά γίνονται για να πάρουν τα παιδιά μας στην κομμούνα". Παρ' όλα αυτά, όταν τους εξηγήθηκε ο προορισμός των τμημάτων αυτών, οι αγρότισσες χάρηκαν πάρα πολύ... Εγκαινιάστηκαν επίσης και αναγνωστήρια. Ιδρύθηκε σχολείο για ηλικιωμένους. Σε κάθε επαρχία υπάρχει θέατρο".

Αυτή όμως η "εξήγηση του προορισμού" - ας την πούμε αγωγή υγείας με τα σημερινά δεδομένα - δεν ήταν και τόσο εύκολη υπόθεση. Την πλευρά αντιλήφθηκε ο Ν. Καζαντζάκης και την περιέγραψε, με τη μοναδικότητα που τον διέκρινε, μετά από ταξίδι του στη Σοβιετική Ενωση στο "Ριζοσπάστη" της 13.4.1927.

Εγραψε λοιπόν ο Ν. Καζαντζάκης: "Ενας φίλος μου, ανώτερος υπάλληλος του Κομισαριάτου Υγιεινής με πήγε απόψε να παρακολουθήσω μια εντελώς πρωτότυπη διαφωτιστική προπαγάνδα. Μια μεγάλη αίθουσα κοντά σ' ένα εργοστάσιο, γιομάτη εργάτες κι εργάτριες... Αξαφνα πέρα η αυλαία άνοιξε: Αίθουσα δικαστηρίου: Ενα μακρύ τραπέζι σκεπασμένο με κόκκινο πανί, καθίσματα υψηλά κόκκινα, και στους τοίχους οι εικόνες του Λένιν, του Μαρξ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ.

Ο φίλος μου μου εξηγούσε: "Είναι τα δικαστήρια της υγιεινής. Θα δείτε ένα ολάκερο δράμα να παίζεται. Τώρα θάρθουν οι τρεις δικαστές, ο εισαγγελέας κ' οι συνήγοροι - όλοι γιατροί και γιάτρισσες που, άμα τελειώσει η δουλιά τους το βράδυ, αναλαβαίνουν να παριστάνουν μπροστά στους εργάτες και τους χωρικούς ορισμένα κατάλληλα έργα για να διαφωτίσουν το λαό και να τον κάμουν να προφυλάγεται από διάφορες αρρώστιες. Ολοι τούτοι οι εργάτες κι οι εργάτριες ήρθαν εδώ, όχι για να δουν απλώς και να περάσει η ώρα τους, μα για να κρίνουν, να επέμβουν στο δράμα, να βγάλουν απόφαση. Είναι οι ένορκοι".

Τη στιγμή εκείνη μπήκαν οι τρεις δικαστές - γιατροί, ο εισαγγελέας κ' οι δικηγόροι. Ο πρόεδρος χτύπησε το κουδούνι, η δίκη άρχιζε.

Ηρθε ο κατηγορούμενος - ένας εργάτης που παντρεύτηκε, μετέδωσε αρρώστια στη γυναίκα του κ' η γυναίκα του πέθανε στη γέννα της. Χλωμός, ντροπιασμένος, ομολόγησε το σφάλμα του, ζητούσε επιείκεια. Ηρθε η πεθερά του, μια υψηλή εργάτρια αντρογυναίκα, απάγγειλε δριμύ κατηγορητήριο και ζήτησε να καταδικαστεί ο φονιάς της θυγατέρας της. Ηρθαν οι μάρτυρες, μίλησε ο εισαγγελεύς, εδημηγόρησαν οι δικηγόροι.

Το ακροατήριο παρακολουθούσε με αγωνία. Συμφωνούσαν, διαφωνούσαν, μοιράζονταν οι γνώμες. Το δράμα τούτο δεν ήταν ψεύτικο παιχνίδι φαντασίας, μα ζωντανό, φοβερό, παρμένο από τη βασανισμένη ζωή τους.

Η διαδικασία τελείωσε, ο πρόεδρος υπόβαλε τα ρωτήματα στους ενόρκους, σε όλο το ακροατήριο:

α) "Είναι ένοχος ο κατηγορούμενος γιατί πριχού να παντρευτεί πήρε αρρώστια;" Οι άντρες φώναζαν: "Οχι". Οι γυναίκες αποφασιστικά, με πείσμα κραύγαζαν: "Ναι".

β) Είναι ένοχος ο κατηγορούμενος γιατί πριχού γιατρευτεί παντρεύτηκε και μετέδωσε την αρρώστια; Ολοι, άντρες και γυναίκες αποκρίθηκαν αδίσταχτα: "Ναι".

γ) Υπάρχουν ελαφρυντικά;

Δέκα λεφτά βάσταζε, όλο πυρετό και πάθος, η σύσκεψη για να δοθεί απάντηση στο τρίτο τούτο ρώτημα.

Οι γυναίκες ανήλεες, κάθε μια ίσως συλλογούμενη ατομικές της δυστυχίες, δε δέχονταν κανένα ελαφρυντικό. Οι άντρες πάλι, ήταν επιεικείς κ' έλεγαν πως αφού μετάνιωσε ο ένοχος πρέπει να συχωρεθεί - "Θα τον συχωρούσα", φώναξε μια γριά εργάτισσα, σηκώνοντας το χέρι, αν η μετάνοιά του ανάσταινε την πεθαμένη γυναίκα. Η κραυγή τούτη της γριάς νίκησε. Οταν πια εξεδόθηκε η καταδικαστική απόφαση και διαλύθηκε η συνεδρία, όλα τα πρόσωπα ήσαν ξαναμμένα, όλες οι ψυχές είχαν ζήσει απόψε φρίσσοντας, το τρομερό καθημερινό τούτο δράμα. Ο γιατρός που παρίστανε τον πρόεδρο του δικαστηρίου μού έλεγε: Μεγάλη είναι η επιτυχία της προπαγάνδας τούτης. Περισσότερο από τη διάλεξη, από τον κινηματογράφο, από το βιβλίο, επιδρά και φωτίζει το λαό. Εχουμε απαρτίσει ειδικό ρεπερτόριο από γνωστά έργα που διασκευάσαμε κι απλοποιήσαμε: την "Πόρνη" του Μαργκερίτ, τους "Συφιλιδικούς" του Μοπασάν, τους "Βρικόλακες" του Ιψεν κλπ. Αλλα πάλι είναι απλοϊκά πρωτότυπα έργα που σκοπό έχουν να διαφωτίσουν τους εργάτες και τους χωρικούς για τα ολέθρια αποτελέσματα της φθίσης, του αλκοολισμού, της μαλάριας και της ακαθαρσίας...

Βλέπετε, κάνουμε ό,τι κι όπως μπορούμε για να χύσωμε λίγο φως και να δώσουμε λίγη ευτυχία στο λαό. Θα θέλαμε το φως τούτο νάταν αφθονότερο, η εξέλιξη γοργότερη, η σωτηρία πιο κοντά μας. Μα έτσι πάντα με αγώνα, πολύ σιγά, προχωράει το φως...

Μεσάνυχτα ακόμα, προχωρούσα με το φίλο μου στους χιονισμένους δρόμους και τον άκουγα ήσυχα, σοβαρά, σα ν' απολογιόταν, να μου εξιστοράει την οργάνωση και τη δράση του Κομισαριάτου της Υγιεινής.

Απέραντη είναι η Ρουσία κι ο λαός μας βυθισμένος στην αμάθεια και στην πρόληψη. Σας αναφέρω δυο γεγονότα για να δείτε: Στο 1923 ανακαλύψαμε για πρώτη φορά, σε μια γωνιά της Σιβηρίας, μια άγνωστη ράτσα, τέλεια απομονωμένη από τον κόσμο. Το νερό το χρησιμοποιούσαν μονάχα για να πίνουν. Ποτέ για να πλένουν το πρόσωπο και το σώμα, μήτε για να ξεπλένουν τα ρούχα τους. Η υγειονομική αποστολή που τους ανακάλυψε άρχισε να προπαγανδίζει να πλένωνται και να λούζωνται με το νερό. Μα ο πρώτος που λούστηκε, είτε από φόβο, είτε από αυθυποβολή, πέθανε. Ολη τότε η φυλή αλάλαξε κι αναθεμάτισε τα κακά δαιμόνια που τους φέρναμε.

Ενα άλλο γεγονός: Σε πολλά χωριά οι μουζίκοι, όταν πρόκειται να μετοικήσουν ή να κάνουν ταξίδι, παίρνουν μαζί τους ένα ορισμένο ποσό ψείρες, για φυλακτό. Ετσι πιστεύουν, δε θα τους τύχει κανένα κακό. Γιατί τα φρικτά αυτά παράσιτα τα θεωρούν πως ενσαρκώνουν τα πνέματα των προγόνων".

Η προεπαναστατική Ρωσία κατείχε την 1η θέση στην Ευρώπη στην εξάπλωση των μεταδοτικών ασθενειών. Ο πληθυσμός μαστιζόταν συνεχώς από επιδημίες ευλογιάς, χολέρας, πανούκλας, εντερικών μολύνσεων, εξανθηματικού τύφου, ελονοσίας κλπ.

Το 1912, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, περίπου 13 εκατ. άτομα είχαν προσβληθεί από επιδημικές ασθένειες. Προεπαναστατικά η παιδική θνησιμότητα ήταν 268,6 τοις χιλίοις, που έπεσε στα 27,9 τοις χιλίοις το 1974. Η γενική θνησιμότητα στην ΕΣΣΔ μειώθηκε σε 9,3 τοις χιλίοις από 29,1 τοις χιλίοις που ήταν το 1913.

Στις 10.4.1919 ο Β. Λένιν υπέγραψε Διάταγμα για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κατά της ευλογιάς. Με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό η ευλογιά εξαλείφτηκε τελείως το 1936 - 1937.

Στην εβδομηκοστή επέτειο της επανάστασης υπήρχε η εξής διαπίστωση: "Στην ΕΣΣΔ έχουν εξαλειφθεί ασθένειες όπως η πανώλη, η ευλογιά, οι παρασιτικοί τύφοι και άλλες επικίνδυνες μεταδοτικές αρρώστιες. Απαντώνται μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις ελονοσίας, πολυομελίτιδας και διφθερίτιδας, ενώ μειώνεται συνέχεια η νοσηρότητα από άλλες μεταδοτικές ασθένειες".

Τον Απρίλη του 1996 - και ενόψει της Παγκόσμιας Μέρας για την Υγεία - η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε ότι η "κατάρρευση του κομμουνισμού το 1990 προκάλεσε επιδημία λοιμωδών νόσων, όπως η χολέρα και η διφθερίτιδα".

"Διαπιστώνουμε σήμερα, μία απίστευτη επανεμφάνιση λοιμωδών νόσων που πιστεύαμε ότι τις είχαμε υπερνικήσει", ανέφερε ο Jo Asvall, διευθυντής της ΠΟΥ στην Ευρώπη. Η χολέρα, η διφθερίτιδα, η φυματίωση και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η σύφιλη, παρουσίασαν αύξηση στην Ανατολική Ευρώπη μετά τις οικονομικές και πολιτικές αναταραχές που προκάλεσε η κατάρρευση του κομμουνισμού, σύμφωνα με δημοσίευση στο "Infectious Disease Weekly". "Τα συστήματα υγείας ήταν κρατικά, με συνέπεια την κατάρρευση και των υπηρεσιών πρόληψης νοσημάτων, που ήταν ικανοποιητικού επιπέδου στην πρώην Σοβιετική Ενωση", έλεγε, τότε, ο Jo Asvall.

Τον Απρίλη του 1997,ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, στο μήνυμά του για την Παγκόσμια Μέρα Υγείας, σημείωνε ότι η ανάπτυξη του εμπορίου σε παγκόσμια κλίμακα - η "παγκοσμιοποίηση της οικονομίας" που λέει και ο Ελληνας πρωθυπουργός Κ. Σημίτης - οι αλλαγές στην οικολογία και οι τεράστιες μετακινήσεις μεταναστών και προσφύγων, είναι οι κύριες αιτίες για την εξάπλωση των μολύνσεων στο σύγχρονο κόσμο. Ο ΓΓ του ΟΗΕ ανέφερε - χωρίς να κατονομάζει - ότι η επανεμφάνιση των λοιμωδών νόσων ήταν σε χώρες όπου καταστράφηκαν, εννοώντας τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Στη συνέχεια παραθέτουμε όσα μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο (ΑΠΕ) για τις λοιμώδεις ασθένειες το τελευταίο δίμηνο.

16.10.1997: Η σύφιλη, μια ασθένεια που είχε εξαφανιστεί από τη Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του '80, κάνει την επανεμφάνισή της στη χώρα αυτή μέσω ατόμων που είχαν σεξουαλικές σχέσεις με Ρώσους ή Ρωσίδες. Η έρευνα που έκαναν δύο Βρετανοί γιατροί έδειξε ότι ένα μέρος των ασθενών προσβλήθηκαν από σύφιλη στη διάρκεια ταξιδιών τους στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Επιπλέον, αύξηση παρουσιάζει και ο αριθμός των εκδιδομένων γυναικών από τη Ρωσία που καταφεύγουν για θεραπεία σε βρετανικά ιατρεία. Από τις αρχές της δεκαετίας του '90, τα κρούσματα σύφιλης στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες έχουν 15πλασιαστεί μεταξύ των ενηλίκων και 20πλασιαστεί μεταξύ των παιδιών. Μεταξύ του 1995 και του 1996, τα κρούσματα σύφιλης αυξήθηκαν κατά 60%.

17.10.1997: Περίπου 2,2 εκατομμύρια Ρώσοι πάσχουν από φυματίωση και ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών, μετέδωσε σήμερα το πρακτορείο ΙΤΑΡ ΤΑΣΣ. Επικαλούμενο αξιωματούχους του υπουργείου Υγείας, το πρακτορείο ανέφερε ότι ο αριθμός των προσβεβλημένων από τη νόσο Ρώσων ήταν κατά τέσσερις φορές υψηλότερος το πρώτο τετράμηνο του 1997 από το αντίστοιχο χρονικό διάστημα το 1996. Το ποσοστό της αύξησης στα παιδιά υπολογίζεται στο 11%.

Από τις αρχές του χρόνου υπολογίζεται πως ο αριθμός των Ρώσων που προσβλήθηκαν από τη νόσο, που συνήθως σχετίζεται με τη φτώχεια και μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο, έχει ξεπεράσει τις 19.000, ανέφερε το πρακτορείο. Ο πληθυσμός της Ρωσίας ανέρχεται σε περίπου 150 εκατομμύρια κατοίκους.

19.10.1997: Επιδημία αιμορραγικού πυρετού έχει ξεσπάσει στη Δημοκρατία της Βακχιρίας, στη Ρωσία, προκαλώντας το θάνατο 20 ανθρώπων, όπως μεταδίδει το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ΙΤΑΡ ΤΑΣΣ. Η μετάδοση του ιού έχει στείλει δεκάδες άτομα στο νοσοκομείο, εκ των οποίων τα 18 βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.

Το 1930 ο γιατρός Ιω. Α. Αντωνιάδης,μετά από περιοδεία του στη Σοβιετική Ενωση εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο: "Αι κοινωνικαί ασφαλίσεις στην ΕΣΣΔ".

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε άπταιστη καθαρεύουσα. Ο συγγραφέας βλέπει πέρα απ' τον αιώνα που διανύουμε καθώς απαντά στους σύγχρονους "αναλυτές" - Ελληνες και ξένους - για το πώς η κοινωνική ασφάλιση μπορεί να έχει έσοδα και να ανταποκρίνεται στην αποστολή της.

Ο Ιω. Αντωνιάδης γράφει: "Η αύξησις των εισπράξεων εξηγείται εκ της αυξήσεως των μισθών των εργατών και υπαλλήλων της ΕΣΣΔ και εκ της αυξήσεως της πραγματικής δυνάμεως των ησφαλισμένων. Ταυτοχρόνως με την ανάπτυξιν της εθνικής οικονομίας, πραγματοποιούσης κατ' έτος νέας προόδου, ο προϋπολογισμός των κοιν. ασφαλίσεων εξακολουθεί αυξανόμενος... ".

Η κοινωνική ασφάλιση όπως την περιγράφει αναλυτικά και με στοιχεία ο Ιω. Αντωνιάδης ήταν καθολική. "Συμφώνως, γράφει, προς την ισχύουσαν εν τη Ενώσει των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών νομοθεσίαν, η κοινωνική ασφάλισις επεκτείνεται εφ' όλων των μισθωτών των Κρατικών επιχειρήσεων, των δημοσίων, των συνεταιρισμών, των παραχωρηθεισών προνομιακώς εις ιδιώτας τοιούτων, ή των καθαρώς ιδιωτικών, οιαδήποτε και αν είνε η διάρκεια της εργασίας των και οι τρόποι πληρωμής. Οι κατ' οίκον εργαζόμενοι θεωρούνται εξ ίσου ως μισθωτοί και κατά συνέπειαν επωφελούνται των κοινωνικών ασφαλίσεων. Εξαιρούνται τούτων ελάχισται κατηγορίαι εργατών, ως είνε οι γεωργικοί τοιούτοι... οι μαθητευόμενοι πλησίον των τεχνιτών και οι "Koustari" (χειροτέχναι κατ' οίκον) εις τας γεωργικάς περιφερείας, όπως και οι μαθητευόμενοι των πόλεων, εάν πληρώνονται εις είδος... Εν τούτοις πρέπει να παρατηρήσωμεν ότι επί του παρόντος, διά λόγους καθαρώς τεχνικούς, η κοινωνική ασφάλισις δεν περιλαμβάνει όλα τα πρόσωπα, εφ' ων, κατά την ισχύουσαν νομοθεσίαν έπρεπε να εκτείνηται. Παρουσιάζονται δυσκολίαι όταν πρόκειται να επεκτείνουν την κοινωνικήν ασφάλισιν επί των αγροτικών μισθωτών... Προ της επαναστάσεως του 1917, η κοινωνική ασφάλισις (ασφάλισις νόσου, μητρότητος και ανικανότητος) δεν επεξετείνετο ή επί των εργατών και των υπαλλήλων των επιχειρήσεων, αίτινες εχρησιμοποίουν πλείονας των είκοσι μισθωτών εργατών και είχον μηχανικούς κινητήρας, ή τριάκοντα τουλάχιστον εις τας επιχειρήσεις άνευ μηχανικών κινητήρων. Ο αριθμός των προσώπων άτινα επωφελούντο εκ του τοιούτου καθεστώτος της κοινωνικής ασφαλίσεως ήτο 21% περίπου του ολικού αριθμού των μισθωτών".

"Εν τη Σοβιετική Ενώσει", όπως αναφέρει, "η κοινωνική ασφάλισις σκοπόν έχει να παράσχη υλικήν ενίσχυσιν εις κάθε μισθωτόν και τα μέλη της οικογενείας του, εις όλας τας περιπτώσεις, όπου:

• Ο εργαζόμενος χάνει τον μισθόν του, εν όλω ή εν μέρει, διά λόγους παραδεκτούς (νόσος, ανικανότης, ανεργία) ή όταν η οικογένεια του ησφαλισμένου χάνη το στήριγμά της.
• Ο εργαζόμενος έχει ν' αντιμετωπίσει δαπάνας εκτάκτους, μη δυναμένας να καλυφθούν διά του κανονικού μισθού (ως η γέννησις ενός τέκνου, ο θάνατος, κτλ.).

Επί της ιδέας ταύτης στηριζόμενη η Σοβιετική Κοινωνική Ασφάλισις, περιλαμβάνει τας κάτωθι μορφάς:

1) περίθαλψιν διά προσωρινήν ανικανότητα προς εργασίαν και περίθαλψιν της οικογενείας του μισθωτού,

2) περίθαλψιν διά την μητρότητα,

3) περίθαλψιν εν περιπτώσει μονίμου ανικανότητος.

4) περίθαλψιν εν περιπτώσει ανικανότητος μονίμου, οφειλομένης εις ατύχημα εκ της εργασίας, ή εις νόσον επαγγελματικήν και περίθαλψιν εις την οικογένεια του μισθωτού,

5) περίθαλψιν εν περιπτώσει αεργίας,

6) περίθαλψιν ιατρικήν".

Βλέπομεν λοιπόν ότι κατά γενικόν κανόνα εν τη Σοβιετική Ενώσει, όλαι αι μορφαί των κοινωνικών ασφαλίσεων έχουν πραγματοποιηθεί", υπογραμμίζει σε κάποιο σημείο ο συγγραφέας και σε κάποιο σημείο των συμπερασμάτων του κάνει σύγκριση με την Ελλάδα τονίζοντας: "Οσον αφορά τας κοινωνικάς ασφαλίσεις εν Ελλάδι, αύται ευρίσκονται εισέτι μόνον εις τα υπουργικά ερμάρια, αγνοούμεν δε πότε θα ίδουν το φως της ημέρας και αν και πόρρωθεν θα εξυπηρετούν τας πραγματικάς ανάγκας των εργαζομένων. Διότι ουδείς, ελπίζομεν, υπάρχει όστις να θεωρή ως εξυπηρετικάς τας ασφαλίσεις που προσφέρει το Ταμείον Ασφαλίσεως Καπνεργατών (ΤΑΚ) εις τους ενδιαφερομένους, ή άλλα έτι υποτυπώδη αυτού. Επί των εν τη χώρα μας υποτυπωδών ασφαλίσεων μέλλομεν προσεχώς ν' ασχοληθώμεν ευρύτερον και ως πολίται και ως ιατροί, αμέσως θιγόμενοι εκ του σπουδαιοτάτου τούτου ζητήματος. Σήμερον εξεθέσαμεν εν πλάτει όλον τον μηχανισμόν εκ της Κ. Ασφαλίσεως εις το Κράτος - τύπον Προλεταριακόν, διαθέτον υπέρ των εργαζομένων το μέγιστον της δυνατής προστασίας. Ούτω δε σαφώς φαίνεται ότι οι εργαζόμενοι εις τα άλλα κράτη τύπου αστικού, δε δύνανται να πραγματοποιήσουν τας αυτάς απολαβάς, παρά τη στιγμήν που θα έχουν πραγματοποιήσει το αυτό ως ανωτέρω κράτος. Αλλως πιστεύοντες και δρώντες όσοι υπέρ του ζητήματος ομιλούν νομίζομεν ότι ματαιοπονούν και φιλολογούν" (σ.σ. η υπογράμμιση δική μας).

Η απόφαση του Σοβιέτ των Εργατικών Αντιπροσώπων της Μόσχας για την κατάργηση της είσπραξης αμοιβής απ' τους ασθενείς ήταν ο θεμέλιος λίθος για τη δημιουργία του πρώτου στον κόσμο κρατικού υγειονομικού συστήματος, θεμελιωμένου στις πιο προοδευτικές και ανθρωπιστικές αξίες.

Το υγειονομικό σύστημα της ΕΣΣΔ αποτέλεσε ένα απ' τα πιο λαμπρά επιτεύγματα του σοβιετικού λαού. Πέρα απ' τη σταδιακή βελτίωση της υγείας όλων των στρωμάτων του πληθυσμού της η ανάπτυξη της επιστήμης στον υγειονομικό τομέα της ΕΣΣΔ αποτέλεσε συνεισφορά σε όλη την ανθρωπότητα, καθώς υπήρξαν πρωτοπόρες ανακαλύψεις.

Σε μια ειδική έκδοση (σε 22 γλώσσες) για τα 70χρονα της Οχτωβριανής Επανάστασης υπάρχει η εξής επισήμανση: "Η ΕΣΣΔ κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο όσον αναφορά την υγειονομική περίθαλψη του πληθυσμού, η οποία παρέχεται σ' όλους τους πολίτες δωρεάν. Οι δαπάνες της ιατρικής περίθαλψης αυξάνονται και σε μας λόγω αύξησης του κόστους της περίθαλψης, αλλά στις συνθήκες του Σοσιαλισμού αυτό αποτελεί φροντίδα του κράτους (στις ΗΠΑ κατά τα έτη 1981-1986 το κόστος της ιατρικής περίθαλψης αυξήθηκε κατά 63% και το μεγαλύτερο τμήμα των νέων δαπανών επιβάρυνε τον οικογενειακό προϋπολογισμό των Αμερικανών)".

Στην ίδια έκδοση υπάρχει και η παρακάτω διαπίστωση: "Παρ' όλα αυτά όμως οι ανάγκες του πληθυσμού σε ιατρική περίθαλψη δεν ικανοποιούνται πλήρως και σε επίπεδο, που χαρακτηρίζει σήμερα τη σοβιετική ιατρική".

Να σημειωθεί ότι αυτή η πρώτη θέση στον κόσμο ήρθε μετά την αποκατάσταση των καταστροφών του Β Παγκόσμιου Πολέμου. Ο πόλεμος προκάλεσε στο σοβιετικό υγειονομικό σύστημα τεράστιες ζημιές που έφτασαν στα 6,6 δισ. ρουβλιών. Καταστράφηκαν 40.000 νοσοκομεία, πολυκλινικές και άλλα ιατρικά ιδρύματα.

Τα καθήκοντα του κράτους για την προστασία της υγείας προσδιορίστηκαν απ' τον Β. Ι. Λένιν και αναφέρονται στο 1ο πρόγραμμα του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (1903). Στο πρόγραμμα αυτό υπογραμμίστηκε η ανάγκη να καθιερωθεί η 8ωρη εργάσιμη μέρα, να απαγορευτεί η παιδική εργασία, να οργανωθούν οι βρεφικοί σταθμοί, να υπάρχει κρατική ασφάλιση των εργατών και υγειονομική περίθαλψη στις επιχειρήσεις.

Η πολιτική του σοβιετικού κράτους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης διατυπώθηκε στο 2ο Πρόγραμμα του ΡΚΚ(μπ) που ψηφίστηκε στο 8ο συνέδριό του το 1919.

Ο Ιωάννης Αντ. Αντωνιάδης γεννήθηκε το 1889 στην Αθήνα και σπούδασε γιατρός στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, απ' το οποίο αποφοίτησε το 1913. Η ειδικότητά του ήταν παιδίατρος. Επίσης έκανε σπουδές στο Παρίσι και στη Λωζάννη. Μιλούσε Γαλλικά, Ιταλικά και Αγγλικά.

Είχε ιατρείο αρχικά στην οδό Σκουφά 56 και στη συνέχεια στην οδό Ομήρου 54. Οπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου "Αι κοινωνικαί Ασφαλίσεις εις την Σοβιετικήν Ενωσιν" είχε γράψει και άλλα έργα, ενώ εξέδιδε την επιθεώρηση "Ιατρική Κίνησις" και την "Ιατρική Εφημερίδα".

Ο Ι. Αντωνιάδης συνταξιοδοτήθηκε την 1.10.1963. Τα μόνα στοιχεία που υπάρχουν είναι το πτυχίο του και ορισμένα άλλα επαγγελματικά και επιστημονικά έγγραφα που βρίσκονται στο αρχείο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών.

(Στις φωτογραφίες, αριστερά το γενικό μητρώο του Ι. Αντωνιάδη στον ιατρικό σύλλογο και δεξιά ο Ιωάννης Αντωνιάδης).

"Καθοδηγούμενο από την αρχή, ότι η προστασία της υγείας ανεξαίρετα όλων των πολιτών της Σοβιετικής Δημοκρατίας αποτελεί υποχρέωση του κράτους, με τα μέσα του οποίου υλοποιούνται όλα τα υγειονομικά μέτρα και συντηρούνται όλα τα υγειονομικά ιδρύματα, το προεδρείο του Σοβιέτ των Εργατών Αντιπροσώπων της Μόσχας αποφάσισε να καταργήσει την είσπραξη αμοιβής από τους ασθενείς στη Μόσχα... Αυτό αφορά όλους τους πολίτες, χωρίς εξαίρεση".

"Πράβδα" 10 Ιούλη 1919

ΚΕΙΜΕΝΑ:

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ:

Η φροντίδα για τα παιδιά

και τους συνταξιούχους

"Στην Ουκρανία κάθε χρόνο πεθαίνει μια πόλη 300.000 ατόμων".

Το δραματικό τούτο στοιχείο υπήρχε στην εισήγηση της ΚΕ προς το 3ο (31ο) Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας που έγινε στις 11.10.1997.

Στην Ουκρανία 5 εκατομμύρια πολίτες πάσχουν από καρδιακά νοσήματα, ένα εκατομμύριο από ζαχαροδιαβήτη, είναι καταγραμμένοι 1,2 εκατομμύρια ψυχασθενείς, 45.000 ναρκομανείς και 20.000 ασθενείς απ' τον ιό του ΕΪΤΖ. Ανάμεσα στους εφήβους αυξήθηκαν κατά 45 φορές τα αφροδίσια νοσήματα.

Μόνο τον περασμένο χρόνο αυτοκτόνησαν πάνω από 15.000 πολίτες.