Τις κυρίαρχες απόψεις στα παρασκήνια και στις διαβουλεύσεις με τους Αμερικανούς, εξέφρασε ο Κ. Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην ομογενειακή εφημερίδα "Εθνικός Κήρυκας", προκαλώντας "περήφανες" αντιδράσεις από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος αλλά και βουλευτές της ΝΔ. Στην πραγματικότητα ο πρώην πρωθυπουργός λειτούργησε άλλη μια φορά ως προάγγελος των κυβερνητικών θέσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έσπευσε να χαρακτηρίσει ενδιαφέρουσες τις απόψεις του Κ. Μητσοτάκη, ενώ η Ρηγίλλης θεωρεί ότι δεν είπε τίποτα διαφορετικό από την πολιτική της ΝΔ.

Η βασική γραμμή πλεύσης που, κατά τον Κ. Μητσοτάκη, πρέπει να ακολουθήσει η χώρα στα ελληνοτουρκικά, είναι πως πρέπει να εξασφαλίσουμε κάποια ανταλλάγματα από τις διαπραγματεύσεις, τις οποίες θεωρεί "φυσιολογικές". Ταυτόχρονα ενθαρρύνει την ανάμειξη του αμερικανικού παράγοντα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Στο πλαίσιο αυτό ο Κ. Μητσοτάκης, απαντώντας στην ερώτηση ποια θα ήταν η αντίδρασή του στην πρόσφατη απαράδεκτη δήλωση του αμερικανού πρεσβευτή Ν. Μπερνς, είπε ότι αν ήταν στη θέση του Κ. Σημίτη θα απαντούσε ως εξής: "Αυτό που είπε ο κ. Μπερνς το ξέραμε, όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν τη δική μας θέση, την οποία είμαι βέβαιος ότι σέβονται (! ). Ασφαλώς ο κόλουρος κώνος - η διαφορά μεταξύ των 6 μιλίων των χωρικών υδάτων και των 10 μιλίων του εναερίου χώρου - νομικά δεν είναι η ισχυρότερη δυνατή θέση. Η Ελλάς όμως μπορεί να λύσει αυτό το πρόβλημα είτε μειώνοντας τον εναέριο χώρο είτε αυξάνοντας τα χωρικά της ύδατα μέσα στο όριο των 12 μιλίων. Απόφαση που αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά της από το διεθνές δίκαιο".

Απαντώντας σε ερώτηση για την αμερικανική πολιτική ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι προτιμάει να παίρνουν θέση οι ΗΠΑ επί της ουσίας των ελληνοτουρκικών διαφορών παρά να τηρούν στάση "Πόντιου Πιλάτου". Δεν παρέλειψε μάλιστα να εκθειάσει την "επιρροή" των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των πρόσφατων τουρκικών ασκήσεων στο Αιγαίο, ενώ ισχυρίστηκε ότι "είναι αδύνατο σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ να μας αδικήσουν"! Σχολιάζοντας την κυβερνητική πολιτική για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, υποστήριξε ότι "κινδυνεύει να δώσει μια εικόνα εγκατάλειψης θέσεων, σε μια φάση κατά την οποία η Ελλάς δεν πρέπει να υποχωρήσει από τις θέσεις της ούτε κατά ένα χιλιοστό". Συμπλήρωσε ωστόσο, ότι "τυχόν υποχώρηση στην εξωτερική πολιτική δε νοείται χωρίς διαπραγμάτευση και χωρίς ανταλλάγματα"! Εξέφρασε όμως την εκτίμηση ότι στις σημερινές συνθήκες η Τουρκία δεν είναι σε θέση να κάνει διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, αλλά, συμπλήρωσε, ότι θα ήταν εποικοδομητικό αν προχωρούσαμε στη συζήτηση μέτρων αποκατάστασης της εμπιστοσύνης που θα περιόριζαν τον κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι "οι απόψεις του κ. Μητσοτάκη έχουν ενδιαφέρον, επειδή έχει χειριστεί τα θέματα αυτά", ενισχύοντας έτσι την εντύπωση ότι μάλλον άδραξε την ευκαιρία για να ισχυροποιήσει αυτές τις απόψεις στην "κοινή γνώμη". Νωρίτερα όμως ορισμένοι υπουργοί είχαν επιλέξει την "αγέρωχη στάση". Ο Γ. Κρανιδιώτης δήλωσε ότι δεν υπάρχει θέμα διαπραγμάτευσης και οι θέσεις της κυβέρνησης για τα 6 και 10 μίλια είναι σταθερές, ενώ ο Ε. Γιαννόπουλος "θύμισε" ότι κάποτε ο Κ. Μητσοτάκης είπε να μοιράσουμε το Αιγαίο. Επικριτικός ήταν και ο βουλευτής Λ. Βερυβάκης.

Εντονες ήταν οι αντιδράσεις από τους "υπερπατριώτες" της ΝΔ. Ο Μ. Εβερτ δήλωσε ότι δεν είναι δυνατόν Ελληνες πολιτικοί να δέχονται ότι η θέση της χώρας μας δεν είναι ισχυρή, ενώ ο Γ. Γιακουμάτος έφτασε να μιλήσει για "εθνικούς προδότες" και "εφιάλτες"!

Ανταπαντώντας ο Κ. Μητσοτάκης σχολίασε ότι "κανείς δε διάβασε τι είπα" και επανέλαβε ότι "φυσικά εφόσον δεν κάνουμε διαπραγμάτευση είναιαδιανόητο να υποχωρήσουμε ή έστω και να ολισθήσουμε κατά χιλιοστό από τις ελληνικές θέσεις".

• Συνάντηση εφ' όλης της ύλης είχε χτες ο Κ. Καραμανλής με τον Κ. Μητσοτάκη στην οικία του τελευταίου. Εγινε προσπάθεια η συνάντηση να κρατηθεί "μυστική".

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Ισμαϊλ Τζεμ,σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στο χτεσινό φύλλο της αγγλόφωνης τουρκικής εφημερίδας "Tourkish Daily News", αναφέρει ότι "δεν τίθεται θέμα ενσωμάτωσης της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) στην Τουρκία", αλλά, παράλληλα, υπογραμμίζει ότι έχει σημασία "η συνέχεια του τουρκοκυπριακού κράτους ως κυρίαρχης οντότητας".

Ο Τζεμ, στην εφ' όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα, αναφέρεται μεταξύ άλλων και σε θέματα ελληνοτουρκικού και κυπριακού ενδιαφέροντος. Ως προς τα Ελληνοτουρκικά, ο Τούρκος υπουργός αναφέρει ότι "ιδιαίτερα αυτή την περίοδο θα πρέπει και οι δύο να αποφύγουμε τις προκλήσεις. Οποιοδήποτε εσφαλμένο βήμα αυτήν την περίοδο θα μπορούσε να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις". Ο Τζεμ ομολογεί ότι υπάρχει κλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας και υποστηρίζει ότι η Ελλάδα αξιολογεί την κατάσταση, αφού "δεν περίμενε τόσο δυναμική αντίδραση εκ μέρους της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στο Λουξεμβούργο". Σύμφωνα με τον Τζεμ, το σχέδιο της Αθήνας ήταν "να στριμωχτεί η Τουρκία, ώστε να αναγκαστεί να δεχτεί τα ελληνικά σχέδια στο Αιγαίο και την Κύπρο".

Ο Τούρκος υπουργός υποστηρίζει ότι η Αθήνα έχασε την ευκαιρία να συγκεντρώσει την υποστήριξη των "15" για μια ενιαία αντιτουρκική πολιτική και γι' αυτό το λόγο "θα προσπαθήσει να ακολουθήσει πιο ορθολογική στάση".Ο Τζεμ, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, λέει πως δεν ανησυχεί για το ενδεχόμενο σύγκρουσης, αλλά εκφράζει το φόβο για "θερμό επεισόδιο κατά λάθος", που θα μπορούσε να γίνει "κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών ασκήσεων στο Αιγαίο".

Ως προς το Κυπριακό, ο Τζεμ απορρίπτει την άποψη ότι η Τουρκία έχει εγκαταλείψει τη λύση της ομοσπονδίας και υπογραμμίζει ότι η Τουρκία δε δέχεται πως μπορεί να υπάρξει ομοσπονδία με ένα κράτος από τη μία και μία κοινότητα από την άλλη. Ο Τούρκος υπουργός τονίζει ότι "η ομοσπονδία είναι μια οντότητα που συγκροτείται με δύο ή περισσότερα κράτη" και υποστηρίζει ότι το ζητούμενο είναι η "αναγνώριση της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου".

Ως προς το θέμα της προσάρτησης της αυτοαποκαλούμενης "ΤΔΒΚ", ο Τζεμ λέει ότι "δεν υπάρχει περίπτωση ενσωμάτωσης, αλλά αποφασιστικότητα για ανάπτυξη των σχέσεων της Τουρκίας με την ΤΔΒΚ" και επικαλείται το πρωτόκολλο που είχαν υπογράψει στις 20 Ιουλίου 1997 ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Ετσεβίτ και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ραούφ Ντενκτάς.

Ο Τούρκος υπουργός, απαντώντας σε άλλη ερώτηση, αναφέρει ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να πάρει μέρος στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη, επειδή αυτό θα "σήμαινε ότι αποδεχόμαστε την υποψηφιότητα και την ένταξη των Ελληνοκυπρίων ως μοναδικών εκπροσώπων ολόκληρης της Κύπρου". Ο Τζεμ επαναλαμβάνει ότι η Τουρκία "αρνείται τον πολιτικό διάλογο με την ΕΕ σε θέματα, όπως το Αιγαίο, το Κυπριακό και οι εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας".

Η συνάντηση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Κλάους Κίνκελ με τον Τούρκο ομόλογό του Ισμαϊλ Τζεμ θα πραγματοποιηθεί τελικά - σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες διπλωματικών πηγών - στη Βόννη, την Τρίτη (27/1) το απόγευμα.

Ο Τούρκος υπουργός φτάνει στη Βόννη το βράδυ της Κυριακής (25/1), προκειμένου να συμμετάσχει σε υπηρεσιακή σύσκεψη των δεκατεσσάρων Τούρκων προξένων στη Γερμανία τη Δευτέρα και να συναντηθεί με εκπροσώπους τουρκικών μεταναστευτικών οργανώσεων την Τρίτη στην Κολωνία.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η συνάντηση Κίνκελ - Τζεμ πραγματοποιείται "σύμφωνα με επιθυμία και των δύο πλευρών". Κίνκελ και Τζεμ προτίθενται να καλέσουν σε κοινή συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Τρίτης, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι και οι δύο πλευρές επιθυμούν να καταδείξουν ότι επιδιώκουν μία αποκλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών - μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Λουξεμβούργου και τις κατηγορίες που διατύπωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός Μεσούτ Γιλμάζ εναντίον του Γερμανού καγκελάριου Χέλμουτ Κολ - αλλά και στην εκτίμηση ότι ενδεχομένως να υπάρξει κάτι "ανακοινώσιμο", αναφορικά με την προοπτική συμμετοχής της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη, που έχει συγκληθεί στις 12 Μάρτη στο Λονδίνο.

Το θέμα αυτό θα απασχολήσει τη Δευτέρα (26/1) το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, στις Βρυξέλλες και θεωρείται βέβαιο ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών θα ενημερωθεί "από πρώτο χέρι" από τον Γερμανό ομόλογό του.