Οι "εταίροι", αυτοί που μαζί με την κυβέρνηση Σημίτη αποφάσισαν την υποτίμηση της δραχμής, αυτοί θα αναλάβουν τώρα την... προστασία του εθνικού νομίσματος. Μια "προστασία", που θα κινείται αυστηρά στα πλαίσια των επιλογών της ΕΕ για την ανασυγκρότηση του καπιταλιστικού συστήματος, εξυπηρετώντας στο έπακρο τις αξιώσεις, που προβάλλουν οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες και το κεφάλαιο, είτε εμφανίζονται ως πολυεθνικές, είτε ως τρομοκράτες των χρηματαγορών. Μετά από ένα "εκσυγχρονιστικό" όργιο συναλλαγής και συμφωνιών με άγνωστες προεκτάσεις, η κυβέρνηση τους ανέθεσε την εποπτεία της δραχμής έναντι "ωφελημάτων", που ελάχιστα αφορούν τον ελληνικό λαό, ο οποίος θα υποχρεωθεί και πάλι να πληρώσει το "μάρμαρο".

Οι αποφάσεις των "14" για τη "διόρθωση της ισοτιμίας του ελληνικού νομίσματος, έναντι των ξένων νομισμάτων" - όπως ευγενικά ονοματίζουν την υποτίμηση - ακόμα κι αν δεν έχουν προσδιοριστεί μέχρι αυτή τη στιγμή, θα δημοσιοποιηθούν από λεπτό σε λεπτό. Η ένταξη της δραχμής στον Μηχανισμό, σημαίνει υποτίμηση! Ομως τι σημαίνει υποτίμηση; Ποιοι θίγονται και ποιοι ευνοούνται από μια τέτοια επιλογή;

Οταν το νόμισμα μιας χώρας, που έχει συναλλαγές με το εξωτερικό, χάνει το όποιο μέρος της αξίας του, χάνουν όλοι όσοι συναλλάσσονται με το νόμισμα αυτό. Αν μάλιστα έχει ακολουθηθεί μια πολιτική στα πλαίσια της οποίας αυξάνονται όλο και περισσότερο οι εισαγωγές, τότε τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Η υποτίμηση ενεργοποιεί αυτόματα έναν φαύλο κύκλο συνεχών ανατιμήσεων - πρώτα στα εισαγόμενα και μετά στα εγχωρίως παραγόμενα είδη - τις οποίες πληρώνει ο τελικός καταναλωτής. Δηλαδή το σύνολο των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των αγροτών, των άλλων λαϊκών στρωμάτων που ξοδεύουν όλο τους το εισόδημα στην αγορά αναγκαίων ειδών κατανάλωσης και υπηρεσιών.

Ο μηχανισμός είναι απλός: Αν το νόμισμα υποτιμηθεί για παράδειγμα 10%, αυτόματα απαιτούνται 10% περισσότερες δραχμές για να εισαχθούν καύσιμα, πρώτες ύλες, εμπορεύματα. Αν, για παράδειγμα, πάρουμε υπόψη μας ότι στο εντεκάμηνο Γενάρη - Νοέμβρη πέρσι, οι εισαγωγές μας είχαν φτάσει τα 21,4 δισ. δολάρια, το ενδεχόμενο υποτίμησης της δραχμής κατά 10% σημαίνει ότι για τις ίδιες εισαγωγές θα πληρώναμε περισσότερα 2,14 δισ. δολάρια ή περίπου 460 δισεκατομμύρια δραχμές! Οταν λόγος γίνεται για εισαγόμενα εμπορεύματα (τρόφιμα, είδη νοικοκυριού, αυτοκίνητα, ρούχα κλπ.) τότε η μεταφορά του κόστους της υποτίμησης του νομίσματος γίνεται αυτόματα. Ακριβαίνουν πάραυτα οι τιμές!

Σχεδόν αυτόματα γίνεται και όταν οι εισαγωγές αφορούν πρώτες ύλες ή καύσιμα. Το επιπλέον κόστος που θα έχει ο κάθε επιχειρηματίας που χρησιμοποιεί πρώτες ύλες από το εξωτερικό, θα μετακυλιστεί στην τιμή του εμπορεύματος που παράγει. Επιβάρυνση του κόστους θα υπάρξει επίσης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας - με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ΔΕΗ - στις συγκοινωνίες, στις επικοινωνίες. Στην πραγματικότητα η υποτίμηση συνοδεύεται πάντα με ένα κύμα ανατιμήσεων. Ενα κύμα που προσλαμβάνει τεράστιες διαστάσεις, όταν απουσιάζουν πλήρως μηχανισμοί ελέγχου των τιμών στην αγορά και έχει επιβληθεί το καθεστώς της "απελευθέρωσης" των τιμών.

Ολα αυτά προδικάζουν την παραπέρα μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων. Το τριχίλιαρο της αύξησης, για παράδειγμα, που πήραν οι δημόσιοι υπάλληλοι, ή το 2,5% αύξηση στις συντάξεις, είναι ποσά που μέσα σε δυο τρεις βδομάδες μετά την υποτίμηση θα εξαντληθούν πλήρως, με αποτέλεσμα οι απώλειες των εισοδημάτων να είναι ακόμα μεγαλύτερες από εκείνες που εκτιμώνται ότι θα υπάρχουν. "Χαμένοι" είναι και όσοι κλάδοι έχουν συνάψει διετείς συμβάσεις, αφού τα δεδομένα ήδη έχουν αλλάξει άρδην, ενώ νέα κατάσταση διαμορφώνεται ήδη μπροστά στην υπογραφή της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.

Εφάπαξ απώλειες θα έχουν ουσιαστικά και όσοι διατηρούν αποταμιεύσεις σε δραχμές, ενώ δύσκολο είναι να υπολογιστεί ακόμα το κόστος για όσους έχουν τοποθετήσει κάποιες αποταμιεύσεις τους σε τίτλους του δημοσίου.

Για τους αγρότες η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, αφού θα κληθούν να υποστούν ένα μέρος της ζημιάς ως χρήστες εισαγόμενων πρώτων υλών, καυσίμων, τρακτέρ κλπ.. και το μέρος που τους αναλογεί ως καταναλωτές στην αγορά.

Κι όμως! Παρά το γεγονός ότι το σύνολο του λαού πληρώνει την απόφαση της υποτίμησης, κάποιοι ήδη τρίβουν τα χέρια τους. Κερδισμένες φαίνεται να είναι οι περισσότερες ομάδες του μεγάλου κεφαλαίου, αφού η κυβέρνηση τους εξασφαλίζει ακόμα φτηνότερη εργατική δύναμη, ενώ σε ιδιαίτερα προνομιακή θέση βρίσκονται οι θυγατρικές ξένων επιχειρήσεων που μέσα σε μια νύχτα θα μειώσουν τα αναγκαία, σε συνάλλαγμα, κονδύλια για την πληρωμή των εργαζομένων τους. Μεγάλα κέρδη θα αποσπάσουν και οι μεγαλοεξαγωγείς, που εδώ και καιρό με το πρόσχημα της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους απαιτούσαν διολίσθηση και υποτίμηση της δραχμής. Κέρδη θα έχουν επίσης όσες ξένες επιχειρήσεις αγοράζουν από την Ελλάδα πρώτες ύλες, οι τιμές των οποίων σε συνάλλαγμα αυτόματα θα μειωθούν.

Ξεχωριστή πλευρά της υποτίμησης είναι εκείνη που η κυβέρνηση θα συνδέσει με τις λεγόμενες "διαρθρωτικές αλλαγές" και δεν είναι τίποτα άλλο από την προσπάθεια για ξεπούλημα του δημόσιου τομέα και των ΔΕΚΟ ειδικότερα. Η υποτίμηση της δραχμής αυτόματα συνεπάγεται ότι η κάθε επιχείρηση που είναι προς πώληση γίνεται για το ξένο κεφάλαιο φτηνότερη κατά το ποσοστό της υποτίμησης! Δηλαδή, ο υποψήφιος αγοραστής μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων μέσα σε μία νύχτα εξασφάλισε "έκπτωση", το μέγεθος της οποίας είναι ισοδύναμο με την υποτίμηση...

Κ.

Πολλά ερωτήματα δημιουργούνται στον καθένα μας μετά την απόφαση της κυβέρνησης για την ένταξη της δραχμής στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σε ορισμένα από τα ερωτήματα αυτά θα επιχειρήσουμε να δώσουμε απαντήσεις.

- Τι είναι ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών;

Ο Μηχανισμός αυτός δημιουργήθηκε στον ΕΟΚ με σκοπό να ελεγχθεί η διακύμανση της τιμής των νομισμάτων των χωρών - μελών, ώστε κάποια στιγμή να συγκλίνουν σε κάποια ενιαία τιμή, ενόψει της δημιουργίας ενός κοινού νομίσματος.

- Πώς λειτουργεί ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών;

Από τη στιγμή που ένα νόμισμα εισέλθει στο ΜΣΙ, καθορίζεται από τη Νομισματική Επιτροπή της Κοινότητας μια ισοτιμία σε σχέση με το ECU. To ECU θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο μέσος όρος όλων των νομισμάτων που συμμετέχουν στο ΜΣΙ. Μετά απ' αυτό, το συγκεκριμένο νόμισμα θα πρέπει να διατηρεί την ισοτιμία με μια απόκλιση. Αυτή τη στιγμή επιτρέπεται απόκλιση μέχρι 15% σε σχέση με την ισοτιμία.

- Τι επιπτώσεις θα έχει για τη δραχμή η ένταξή της στο ΜΣΙ;

Οπως είπαμε, η Νομισματική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ενωσης όταν ανακοινώσει την ένταξη της δραχμής θα προσδιορίσει ταυτόχρονα και την ισοτιμία της σε σχέση με το ECU. Επειδή η δραχμή είναι υπερτιμημένη σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας (αυτό το έχουν εκτιμήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, το δέχεται και η ίδια η κυβέρνηση) για την ένταξή της στο ΜΣΙ θα χρειαστεί να υποτιμηθεί. Το ποσοστό της υποτίμησης θα αποφασιστεί από τη Νομισματική Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των 15 χωρών - μελών.

- Θα προστατευτεί η δραχμή από τη συμμετοχή της στο ΜΣΙ;

Δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός, ούτε κάποια απόφαση, που να προστατεύει τη δραχμή, όπως και οποιοδήποτε άλλο νόμισμα επειδή συμμετέχουν στο ΜΣΙ. Εχουμε παραδείγματα όπου κάποια νομίσματα όπως η ισπανική πεσέτα, το πορτογαλικό εσκούδο, η ιταλική λιρέτα, που συμμετείχαν στο ΜΣΙ, δεν προστατεύτηκαν όταν δέχτηκαν πιέσεις. Υποχρεώθηκαν έτσι να βγουν από το ΜΣΙ, αφού δεν μπορούσαν να διατηρήσουν την ισοτιμία με το ECU. Βεβαίως, υπάρχει και το παράδειγμα του γαλλικού φράγκου, που όταν το 1993 βρέθηκε σε δύσκολη θέση δέχτηκε τη βοήθεια της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας και έτσι παρέμεινε στο ΜΣΙ. Ομως αυτό είναι θέμα πολιτικής απόφασης.

- Θα σταματήσουν οι κερδοσκοπικές πιέσεις στη δραχμή επειδή μπήκε στο ΜΣΙ;

Κάθε άλλο. Μετά την ένταξη της δραχμής στο ΜΣΙ, η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος θα χάσουν από τα χέρια τους ένα όπλο για την αντιμετώπιση αυτών των πιέσεων. Μέχρι σήμερα είχαν τη δυνατότητα να αυξομειώνουν τα επιτόκια σε όποιο ύψος πίστευαν ότι ήταν αρκετό για να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις. Από δω και στο εξής δε θα έχουν αυτή τη δυνατότητα. Τα επιτόκια, δηλαδή η τιμή της δραχμής, θα πρέπει να υπακούουν πριν απ' όλα στην ισοτιμία με το ECU.

- Είναι απαραίτητο να ενταχθεί η δραχμή στο ΜΣΙ;

Οπως ορίζει η Συνθήκη του Μάαστριχτ, μια χώρα - μέλος για να έχει δικαίωμα συμμετοχής στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ πρέπει για δύο χρόνια να συμμετέχει στο ΜΣΙ. Ομως η Ελλάδα δεν εκπληρώνει τα κριτήρια της Συνθήκης (πληθωρισμός, έλλειμμα, επιτόκια) για συμμετοχή στη "ζώνη του ΕΥΡΩ" στα επόμενα δύο χρόνια. Αρα δεν υπάρχει λόγος για την άμεση ένταξη της δραχμής. Δ. Π.

Θα πιστεύατε, αν σας έλεγαν ότι στην περίοδο των 20 τελευταίων ετών, η δραχμή - το εθνικό μας νόμισμα - έχασε περίπου το 90% της αξίας της απέναντι στα κυριότερα ξένα νομίσματα με τα οποία συναλλάσσεται η Ελλάδα. Θα πιστεύατε, μήπως, ότι σ' αυτά τα 20 τελευταία χρόνια οι Ελληνες αγοράζουν το δολάριο και τα ξένα εμπορεύματα που οι συναλλαγές γίνονται σε δολάρια (πετρέλαιο κλπ.), περίπου 690% και περίπου κατά 777% ακριβότερα το μάρκο και τα εμπορεύματα που αγοράζουμε με μάρκα; Μη βιαστείτε να πείτε, όχι. Θα σας διαψεύσουν τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Με βάση τα στοιχεία αυτά, προκύπτει ότι η τιμή πώλησης του δολαρίου ΗΠΑ, από 37,10 δραχμές που ήταν το Μάρτη του 1978 η ισοτιμία δραχμής - δολαρίου ΗΠΑ, είχε διαμορφωθεί προχτές το βράδυ (12 Μάρτη 1998) στις 293,10 δραχμές για κάθε δολάριο ΗΠΑ. Επίσης, η δραχμή, απέναντι στο μάρκο Γερμανίας, αυξήθηκε από 18,30 δραχμές που ήταν το Μάρτη του 1978 στις 160,40 δραχμές προχτές το βράδυ, 13 Μάρτη 1998.

Απλές μαθηματικές πράξεις, μας δείχνουν ότι στην περίοδο των τελευταίων 20 ετών, το δολάριο και τα προϊόντα που αγόραζαν οι Ελληνες σε δολάρια, ακρίβυναν κατά 690% σε σύγκριση με το Μάρτη του 1978 και το μάρκο Γερμανίας ή τα προϊόντα που αγοράζονταν με μάρκα ακρίβυναν κατά 776,5%. Το μεγαλύτερο μέρος των ευθυνών, για την τόσο μεγάλη απώλεια που είχε η αξία της δραχμής, απέναντι στο σύνολο σχεδόν των ξένων νομισμάτων - και κυρίως των βασικών νομισμάτων με τα οποία συναλλάσσεται η Ελλάδα - το έχουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, επί των ημερών των οποίων έχουν ήδη γίνει δύο εφάπαξ υποτιμήσεις της δραχμής.

Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνώντες, εφαρμόζουν πολιτική "σκληρής δραχμής", με τη στήριξη και την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βιομηχάνων και άλλων μεγαλοεπιχειρηματιών. Το κύριο βάρος και της πολιτικής "σκληρής δραχμής" - όπως και της πολιτικής των εφάπαξ υποτιμήσεων ή της διολίσθησης - που έχει και τη στήριξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το σήκωσαν και συνεχίζουν να το σηκώνουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι (με την εφαρμογή εισοδηματικών πολιτικών λιτότητας και άλλων μέτρων) καθώς και τα πλατιά λαϊκά στρώματα.

Σήμερα, κρίνεται για μια ακόμη φορά η τύχη της δραχμής. Αν θα συνεχίσει δηλαδή, να παραμένει "σκληρή" απέναντι στα κυριότερα ξένα νομίσματα με τα οποία συναλλάσσεται η Ελλάδα, ή αν θα υποτιμηθεί - για να ενταχθεί στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ) - και σε ποιο ποσοστό. Αν τελικά αποφασιστεί εφάπαξ υποτίμηση της δραχμής στο Α' ή το Β' ποσοστό, ο Κώστας Σημίτης, θα είναι ο άνθρωπος που θα χρεωθεί στο ενεργητικό του δύο εφάπαξ υποτιμήσεις και το ΠΑΣΟΚ (το παλιό και νέο) τρεις εφάπαξ υποτιμήσεις.

Για την ιστορία να θυμίσουμε, ότι η πρώτη εφάπαξ υποτίμηση, μετά από εκείνη που έκανε το 1953 ο Μαρκεζίνης, έγινε το Γενάρη του 1983 από τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ Γεράσιμο Αρσένη και το ποσοστό υποτίμησης ήταν 15,5%, απέναντι σε όλα τα ξένα νομίσματα, ευρωπαϊκά και μη ευρωπαϊκά.

Η δεύτερη υποτίμηση 15%, έγινε στις 11 Οκτώβρη 1985, με εισήγηση του τότε υπουργού Εθνικής Οικονομίας Κώστα Σημίτη και συνοδεύτηκε με σκληρά μέτρα λιτότητας για τους εργαζόμενους, όπως Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που απαγόρευαν τις μισθολογικές αυξήσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα κλπ.

Αυτές τις ώρες κρίνεται αν ο Κώστας Σημίτης χρεωθεί - αυτή τη φορά από τη θέση του πρωθυπουργού - μία δεύτερη εφάπαξ υποτίμηση της δραχμής. Αν και σε τι ποσοστό θα υποτιμηθεί η δραχμή, με αντάλλαγμα την ένταξή της στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών, αυτό είναι κάτι που θα το πληροφορηθούμε σήμερα ή το αργότερο αύριο.

Εμείς απλώς να θυμίσουμε ότι ανεξάρτητα αν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ εφάρμοσαν πολιτική σκληρής ή μαλακής δραχμής, τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας (ελλείμματα ισοζυγίου, παραγωγή κλπ.) όχι μόνο δε λύθηκαν, αλλά ούτε και πρόκειται να λυθούν, καθώς επιδιώκουν "λύσεις" με μέτρα και πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων και των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Αδιάψευστος μάρτυρας, τα ελλείμματα του ισοζυγίου, που καλπάζουν στα ύψη και - σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία - στο 11μηνο Γενάρης - Νοέμβρης 1997, το μεν εμπορικό έλλειμμα άγγιξε τα 19 δισ. δολάρια, το δε έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών "φίλησε" τα 5 δισ. δολάρια.

Λ. Τ.

"Η απόφαση της κυβέρνησης να εντάξει τη δραχμή στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, γεγονός που οδηγεί στην υποτίμηση της δραχμής, αποτελεί μια εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη μακράς διάρκειας. Θύματά της θα είναι και πάλι η εργατική τάξη και γενικά τα λαϊκά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου. Από την άλλη, κερδισμένοι θα είναι, και αυτή τη φορά, οι μονίμως κερδισμένοι. Το ξένο και το ντόπιο μεγάλο κεφάλαιο. Ειδικότερα και άμεσα θα επωφεληθούν όσοι μεγαλοκεφαλαιούχοι συμμετέχουν σε διεθνείς οικονομικές δραστηριότητες, οι μεγαλοεξαγωγείς και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα.

Η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει την υποτίμηση ως εργαλείο εφαρμογής των λεγόμενων διαρθρωτικών μέτρων, δηλαδή μια νέα λαίλαπα κατά των εργατικών δικαιωμάτων, του ασφαλιστικού συστήματος και του ξεπουλήματος των υπόλοιπων ΔΕΚΟ.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση φρόντισε να προειδοποιήσει διάφορους "ημετέρους" της κεφαλαιούχους, για την επερχόμενη υποτίμηση, εξασφάλισε σ' αυτούς δισεκατομμύρια κέρδη, σε αντίθεση με τις λαϊκές αποταμιεύσεις που δέχονται και αυτές μεγάλο πλήγμα.

Αποτελεί μέγιστη πρόκληση προς τους εργαζόμενους το επιχείρημα ότι με την ένταξη της δραχμής στο ΕΝΣ το ελληνικό νόμισμα θα μπει κάτω από την προστατευτική ομπρέλα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η είσοδος στο ΕΝΣ δεν πρόκειται να προστατεύσει τη δραχμή, αφού η διακύμανσή της θα κυμαίνεται μέχρι και 15%. Ενώ είναι γνωστό, ότι μετά την ένταξη της δραχμής στο ΕΝΣ, η όποια πολιτική εφαρμοστεί από την ελληνική κυβέρνηση απέναντι στη διακύμανση, θα πρέπει να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα. Εξάλλου το ότι η υποτίμηση υπαγορεύτηκε από την ΕΕ δείχνει από μόνο του το τι προστασία θα έχει το ελληνικό νόμισμα...

Αποτελεί κραυγαλέο ψέμα της κυβέρνησης η προσπάθεια να εμφανιστεί η ελληνική οικονομία ως προοδεύουσα και ως θύμα κάποιων κερδοσκοπικών μηχανισμών του εξωτερικού. Η πραγματικότητα είναι άλλη: Η κυριαρχία του πολυεθνικού κεφαλαίου και η πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεών της γεννούν και θεριεύουν την κερδοσκοπία, δημιουργούν τις συνθήκες, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς δεν υπάρχει ηθική στον ανταγωνισμό ανάμεσα στα οικονομικά μεγαθήρια.

Αυτές οι δραστικές εξελίξεις εκφράζουν τη βαθύτατη κρίση που χαρακτηρίζει την καπιταλιστική οικονομία και την ελληνική στη στενή διαπλοκή της με το διεθνές μονοπωλιακό κεφάλαιο.

Ο μονόδρομος, που έχει εξαγγελθεί με τυμπανοκρουσίες, αποδείχνεται και πάλι μονόδρομος για το μεγάλο κεφάλαιο και ξένος, αντίθετος με τα λαϊκά συμφέροντα. Ο μονόδρομος για το λαό είναι η σύγκρουση με τα μονοπώλια και τις κυβερνήσεις τους".

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει μια υποτίμηση της δραχμής κατά 10% στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος της χώρας; Κρίναμε σκόπιμο, να δώσουμε μια πρώτη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, την Παρασκευή το βράδυ, που όλες οι πληροφορίες θεωρούσαν δεδομένη την απόφαση της κυβέρνησης, να προχωρήσει σε υποτίμηση της δραχμής, με ανοιχτό μόνο το ποσοστό υποτίμησης.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, το εξωτερικό δημόσιο χρέος,της Ελλάδας στο τέλος του 1997 ανέρχονταν σε 7,8 τρισ. δραχμές. Η αποτίμηση γίνεται σε δραχμές για λόγους απλοποίησης, δεδομένου ότι ο εξωτερικός δανεισμός του δημοσίου στο τέλος του 1997 αποτελούνταν κατά:

• 31,1% σε γιεν Ιαπωνίας.
• 29% σε δολάρια ΗΠΑ.
• 20% σε μάρκο Γερμανίας.
• 5,9% σε ECU κλπ.

Υποθέτουμε, επίσης, και πάλι για λόγους απλοποίησης, ότι η υποτίμηση της δραχμής κατά 10% αφορά όλα τα ξένα νομίσματα στα οποία έχει δανειστεί το ελληνικό δημόσιο. Σε αυτή την περίπτωση το δημόσιο χρέος αυξάνει κατά 780 δισ. δραχμές, ενώ θα υπάρξει και μία άμεση επιβάρυνση του Κρατικού Προϋπολογισμού από τα δάνεια σε συνάλλαγμα, τα οποία έχουν προγραμματιστεί να λήξουν μέσα στο 1998. Αντίστοιχα, αν η υποτίμηση είναι 12% τότε η συνολική επιβάρυνση του δημόσιου χρέους θα είναι της τάξης των 940 δισ. δραχμών. Πρόκειται, δηλαδή, για ποσά καθόλου ευκαταφρόνητα τα οποία επιβαρύνουν το ήδη τεράστιο δημόσιο χρέος των 40 τρισ. δραχμών. Τόσο τουλάχιστον το αποτιμούν τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, τα οποία όμως έχουν αμφισβητηθεί αρκετά...

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το υπόλοιπο των δανείων σε συνάλλαγμα που είχε συνάψει ο ιδιωτικός τομέας ανέρχονταν στα 2.560 δισ. δραχμές. Με βάση τα στοιχεία αυτά - και πάντα με την υπόθεση ότι η υποτίμηση θα είναι της τάξης του 10% - προκύπτει μια επιπλέον επιβάρυνση ύψους 256 δισ. δραχμών. Την επιβάρυνση αυτή, θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες που έχουν συνάψει τα δάνεια αυτά, εκτός αν επαναληφθεί το προηγούμενο της υποτίμησης του 1985, που η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ φόρτωσε στο δημόσιο τη διαφορά από την υποτίμηση της δραχμής. Σεκάθε περίπτωση πάντως, όταν γίνεται λόγος για "επιβάρυνση επιχειρήσεων", θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το σχετικό κόστος μεταφέρεται στις τιμές των εμπορευμάτων και άρα το πληρώνει ο τελικός καταναλωτής.

Θ. Κ.

"Ακρογωνιαίος λίθος" της νομισματικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ είναι η πολιτική στήριξης της ισοτιμίας της δραχμής! Το "σκλόγκαν" ήταν τόσο διαδεδομένο και οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης το έλεγαν τόσο πειστικά, που σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες, ακόμα και ανώτατα στελέχη μεγάλων κρατικών τραπεζών, πιάστηκαν στον ύπνο, από την εσπευσμένη αίτηση για ένταξη της δραχμής στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Η επιλογή μάλιστα της στήριξης της δραχμής, υποτίθεται πως ήταν επιλογή τέτοιας στρατηγικής σημασίας που από τον περασμένο Οχτώβρη η Τράπεζα της Ελλάδας ρευστοποίησε αποθέματα δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να κερδηθεί - όπως έλεγαν οι κυβερνώντες - η μάχη με τους κερδοσκόπους! Αυτούς που η κυβέρνηση και ιδιαίτερα το περιβάλλον του υπουργού Εθνικής Οικονομίας διαμήνυε ότι "θα σπάσουν τα μούτρα τους" αν συνεχίσουν να "παίζουν" σε βάρος της δραχμής,

Ο Γ. Παπαντωνίου στις 30 Οκτώβρη 1997, όταν βρίσκονταν σε εξέλιξη η κρίση στις χρηματαγορές, δήλωνε: "Η σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη, όπως και στο παρελθόν να τη στηρίξει με κάθε μέσο".

Την επόμενη μέρα και συγκεκριμένα στις 31 Οκτώβρη 1997 ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Ρέππας υποστήριζε: "Η κυβέρνηση θα υπερασπιστεί την ισοτιμία του εθνικού νομίσματος. Η κυβέρνηση δε θα επιτρέψει στους κερδοσκόπους να επιβάλουν την πολιτική τους".

Εκείνες τις μέρες ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης σε δηλώσεις του μετά από σχετική κυβερνητική σύσκεψη έκανε λόγο για "ανάγκη περαιτέρω θωράκισης της οικονομίας", ενώ εκτιμούσε: "Περάσαμε ένα σεισμό, βρισκόμαστε στην περίοδο των μετασεισμών, αλλά δεν αποκλείω νέο σεισμό".

Στις 7 Νοέμβρη ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Λ. Παπαδήμος, υπογράμμιζε στο πρακτορείο "Ρόιτερ": "Η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αποφασισμένες να συνεχίσουν την πολιτική της σκληρής δραχμής".

Ο Γ. Παπαντωνίου στις 8-1-1998, όταν εκδηλώθηκε για δεύτερη φορά μέσα σε λίγο διάστημα κερδοσκοπική επίθεση εναντίον της δραχμής, επαναλάμβανε την άποψη ότι η σταθερή δραχμή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της οικονομικής πολιτικής. "Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να λαμβάνει και θα συνεχίσει να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα".

Μετά από όλα αυτά, το ερώτημα είναι σαφές και αρμόδιοι ν' απαντήσουν είναι οι κυβερνώντες: Αν η στήριξη της ισοτιμίας της δραχμής αποτελούσε τόσο καιρό "χαστούκι" στις επιδιώξεις των κερδοσκόπων, η υποτίμηση της δραχμής πώς χαρακτηρίζεται;

Β. Μπ.

Οι μεγάλοι ήταν ενήμεροι, για την πρόθεση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη να παζαρέψει με τους "εταίρους" την υποτίμηση της δραχμής. Γι' αυτό, και πολλοί απ' αυτούς, έσπευσαν από νωρίς την Παρασκευή, να ...τακτοποιήσουν τους ανοιχτούς λογαριασμούς, που είχαν σε συνάλλαγμα, το ύψος των οποίων ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Οι πληροφορίες λένε ότι πολλοί μεγαλοεπιχειρηματίες έσπευσαν να κλείσουν υποχρεώσεις που είχαν σε συνάλλαγμα, ώστε να επωφεληθούν από την υποτίμηση της δραχμής και πολλοί "θεσμικοί επενδυτές", που είχαν δραχμές ή "χαρτιά" σε δραχμές (μετοχές, κρατικούς τίτλους κλπ.), έσπευσαν να τις εξαργυρώσουν και να τις μετατρέψουν σε συνάλλαγμα.

Οι "κακές οι γλώσσες", μάλιστα, λένε ότι μεταξύ αυτών, που έσπευσαν να αξιοποιήσουν την "έγκυρη" πληροφορία για τη σχεδιαζόμενη υποτίμηση της δραχμής, ήταν και δύο μεγαλοεπιχειρηματίες, που έχουν σχέση και με εκδοτικές και με τηλεοπτικές επιχειρήσεις και οι οποίοι ζήτησαν τη μετατροπή σε δραχμές, ανοιχτών λογαριασμών σε συνάλλαγμα, ύψους τουλάχιστον 200 εκατ. δολαρίων! Σαν κι αυτούς τους δύο επιχειρηματίες, που, εκτός από τις σχέσεις με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, θεωρούνται και άνθρωποι του εφοπλιστικού κεφαλαίου, είναι πολλοί.

Περισσότερα την Τρίτη.