Η μεγάλη έρευνα για την ανεργία των γυναικών στις πόλεις της Θεσσαλίας

"Το άλλο μισό του ουρανού" δε βολεύεται δίχως ήλιο

Η Θεσσαλία κατακλύζεται όλο το περισσότερο από την ανεργία και πρώτα θύματά της είναι οι γυναίκες που σπρώχνονται στην εξαθλίωση και τη φτώχεια, θεατές μιας ζωής που προβάλλεται μέσα από την τηλεόραση με όλα τα αναχρονιστικά πρότυπα.

Αυτό προκύπτει από τη μεγάλη πανθεσσαλική έρευνα που πραγματοποίησαν οι σύλλογοι της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας στη Θεσσαλία και δημοσιοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα, Ημέρα της Γυναίκας, στη Λάρισα. Η έρευνα άρχισε το χειμώνα του 1997 ύστερα από τη μεγάλη επιτυχία που είχε η έρευνα για την αγρότισσα. Τα μέλη της ΟΓΕ βγήκαν ξανά στους δρόμους με ερωτηματολόγια που απευθύνονταν σε γυναίκες, κατοίκους της Λάρισας, του Βόλου, της Καρδίτσας, των Τρικάλων και του Λιτόχωρου. Κατέγραψαν και έφεραν στο φως τις απόψεις και τα προβλήματα άνεργων γυναικών από όλες τις ηλικίες. Απάντησαν 671 γυναίκες και τα στοιχεία επεξεργάστηκε η ΔΗΜΕΛ. Στόχος, η διερεύνηση της οικονομικής, κοινωνικής και ψυχολογικής κατάστασης των ανέργων.

Μιλώντας για την εικόνα της άνεργης γυναίκας στα μεγάλα αστικά κέντρα της Θεσσαλίας, η Δήμητρα Παπαστεργίου, πρόεδρος της Ενωσης Γυναικών Λάρισας και κεντρική εισηγήτρια, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα κοινωνικοπολιτισμικά χαρακτηριστικά αυτής της εικόνας:

"Οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε - λέει - ήταν τεράστιες, ιδίως στις μεγάλες πόλεις - Λάρισα, Βόλο. Καχυποψία, δυσπιστία, φόβος, άρνηση. Πολλή προσπάθεια ώσπου να λιώσει ο πάγος. Από κει και πέρα, όλα έρχονται αβίαστα. Θλιβερή η εικόνα της μόρφωσης και επιμόρφωσης των γυναικών.

Οι περισσότερες γυναίκες εγκατέλειψαν την εκπαίδευσή τους λόγω οικονομικών δυσχερειών, οι οποίες τις οδήγησαν να μπουν νωρίς στην αγορά εργασίας, έχοντας ωστόσο μειωμένες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης.

Ως προς το θέμα της επιμόρφωσης όλοι ξέρουμε ότι στα διάφορα επιμορφωτικά προγράμματα καταφεύγουν γυναίκες που έτυχε να τις ενημερώσει "ο ημέτερος". Παρακολουθούν το πρόγραμμα με μόνο σκοπό το "χαρτζιλίκι". Η πλειοψηφία των γυναικών δεν παίρνει είδηση για τα προγράμματα. Για όλη αυτή την κατάσταση κυκλοφορεί ο "εκσυγχρονιστικός" όρος "διά βίου κατάρτιση". Δεν είναι τίποτε άλλο από μια ατέλειωτη περιπλάνηση από την κατάρτιση στη μερική εργασία και από εκεί στην ανεργία και από εκεί στην επανακατάρτιση και πάει λέγοντας. Η διατυμπανιζόμενη λοιπόν επιμόρφωση δε φαίνεται να βοηθά τις ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα από τα μέσα που διαθέτει η ΕΕ για να απορροφήσει την ογκούμενη δυσαρέσκεια και να δημιουργήσει την εντύπωση πως αγωνίζεται για ίσες ευκαιρίες.

Οι άνεργες γυναίκες που πήραν μέρος στην έρευνα περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους παρακολουθώντας τηλεόραση ή ακούγοντας ραδιόφωνο 70,1% (πρώτη επιλογή ψυχαγωγίας για όλες ανεξαιρέτως τις ηλικιακές ομάδες). Τι σύμπτωση! Ανατρέχοντας στην έρευνα που έκανε η ΟΓΕ για την αγρότισσα διαπιστώνουμε τα ίδια ποσοστά.

Γυναίκες λοιπόν οι καταναλώτριες των υποπροϊόντων των τηλεοπτικών μέσων - με επισκέψεις σε φίλους 48,7% ή διαβάζοντας βιβλία 36,6%. Οσο πιο μικρές είναι στην ηλικία οι άνεργες γυναίκες έχουν σαν δεύτερη προτίμησή τους το διάβασμα βιβλίων, που υποκαθίσταται στις μεγαλύτερες ηλικίες από επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς.

Οι γυναίκες με ανώτερη ή ανώτατη μόρφωση αναφέρουν σε χαμηλότερο ποσοστό την παρακολούθηση τηλεοπτικών - ραδιοφωνικών εκπομπών σε σχέση με τις γυναίκες αποφοίτους άλλων εκπαιδευτικών βαθμίδων.

Οταν οι γυναίκες ρωτήθηκαν τι θα επιθυμούσαν να κάνουν κατά τον ελεύθερο χρόνο τους, αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα, απάντησαν ότι θα ήθελαν κυρίως να κάνουν ταξίδια (88,3%) και να πηγαίνουν στον κινηματογράφο και στο θέατρο (60,1%). (Ισως είναι η ενδόμυχη επιθυμία τους να δραπετεύσουν απ' όλη αυτή τη μιζέρια και την αλλοτρίωση).

Οι περισσότερες γυναίκες του δείγματος με στοιχειώδη εκπαίδευση στοχεύουν στην εξεύρεση θέσης ειδικευμένης εργάτριας (68,8%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών που έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αναζητούν εργασία ως δημόσιοι υπάλληλοι (30%) ή ως υπάλληλοι γραφείου σε ιδιωτική επιχείρηση (28,9%), ενώ οι γυναίκες πτυχιούχοι ανώτερης ή ανώτατης σχολής ευελπιστούν σε μια θέση στο δημόσιο τομέα είτε ως στελέχη (41,7%) είτε ως υπάλληλοι (25%). Παρατηρούμε ότι προτιμούν τα παραδοσιακά επαγγέλματα και δε θέλουν να γίνουν επιχειρηματίες, όπως θέλουν να τις προσανατολίσουν τα διάφορα προγράμματα. Στην ερώτηση, "πού εναποθέτουν τις ελπίδες τους για ανεύρεση εργασίας", οι ερωτώμενες ανέφεραν κατά κύριο λόγο την τύχη (66,8%) και τις γνωριμίες (59,7%), είτε η γνωριμία είναι ο βουλευτής μας (και το ρουσφέτι καλά κρατεί) είτε διάφοροι γνωστοί και φίλοι, οι οποίοι θα προσφερθούν να βοηθήσουν, ιδιαίτερα αν η ενδιαφερόμενη έχει και τα ανάλογα σωματικά προσόντα.

Ετσι περνάει η αντίληψη για την ατομική λύση στο πρόβλημα, για την ατομική ευθύνη, για την παραπέρα εξάρτηση του κάθε πολίτη από την εξουσία και τους εξουσιαστές...

Στην ερώτηση "πόσο πιστεύετε ότι επηρεάζουν τις γυναίκες τα πρότυπα της σύγχρονης γυναίκας όπως προβάλλονται από την τηλεόραση", οι μισές περίπου ερωτώμενες απάντησαν "πολύ" (47%). Αν στις θετικές απαντήσεις ("πολύ") προστεθούν και οι σχεδόν θετικές ("αρκετά"), τότε η πεποίθηση αυτή γίνεται αντιπροσωπευτική για περισσότερο από 4/5 του δείγματος. Τα γυναικεία πρότυπα που προβάλλουν, διευκολύνουν την επιστροφή της γυναίκας στον παραδοσιακό της ρόλο - σπίτι, οικογένεια, θηλυκότητα, κατανάλωση, για να δώσουν λύση στην οικονομική κρίση, την ύφεση, την ανεργία, την περικοπή κοινωνικών παροχών του κράτους πρόνοιας. Το γυναικείο σώμα - στο επίκεντρο της διαφήμισης και της εικόνας - πουλιέται έμμεσα μαζί με όλα τα καταναλωτικά είδη από τα απορρυπαντικά μέχρι τα ελαστικά. Ο σεξισμός στο αποκορύφωμά του...

Από τις απαντήσεις διαπιστώνεται ότι οι άνεργες γυναίκες διαφωνούν περισσότερο έντονα με την άποψη ότι η γυναίκα πρέπει ν' ασχολείται κυρίως με την οικογένεια και αν της μένει χρόνος να εργαστεί. Επίσης θεωρούν σε μεγαλύτερο βαθμό από τις νοικοκυρές και τις εργαζόμενες ότι με τη δουλιά η γυναίκα περνάει πιο ευχάριστα το χρόνο της, ότι η εργασία ολοκληρώνει την προσωπικότητα μιας γυναίκας, καθώς και ότι η γυναίκα δεν πρέπει να εργάζεται μόνο για να καλύπτει τις προσωπικές της ανάγκες. Επίσης θεωρούν σε μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό (5/6) ότι ο πρώτος στόχος της γυναίκας πρέπει να είναι η επαγγελματική της αποκατάσταση και ότι η καριέρα δεν πρέπει να θυσιάζεται χάριν του γάμου. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες εμμένουν στην παραδοσιακή αντίληψη της διάκρισης σε ανδρικές και γυναικείες δουλιές. Τέλος, ως προς το γάμο, η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών δε συμφωνεί καθόλου με την άποψη ότι ένας κακός γάμος είναι καλύτερος από ένα διαζύγιο. Συμπερασματικά λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η γυναίκα έχει αρκετά χειραφετηθεί κοινωνικά και απορρίπτει το παραδοσιακό πρότυπο του γυναικείου ρόλου (μητέρα - σύζυγος). Εδώ έχει παίξει σημαντικό ρόλο το γυναικείο κίνημα, που με τους αγώνες του έχει καταδείξει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη γυναικεία χειραφέτηση είναι η εργασία και η οικονομική ανεξαρτησία.

Για τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, στο σύνολό τους σχεδόν θεωρούν ότι η οικογένεια έδινε στο παρελθόν μεγαλύτερη ώθηση στα αγόρια για επαγγελματική αποκατάσταση και λίγο πιο κάτω από τις μισές εκτιμούν ότι αυτή η τάση εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Δυο λόγοι αλλοιώνουν αυτή την τάση: 1) Η ολοένα αυξανόμενη οικονομική κρίση που αναγκάζει την οικογένεια να φροντίσει για εφόδια και στο κορίτσι. 2) Η πολύχρονη σπορά του γυναικείου κινήματος για την αξία της γυναικείας εργασίας που αρχίζει να καρπίζει. Το πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο της εργασίας αποτελεί μορφή διάκρισης που βασίζεται στο φύλο. Γίνεται μεγαλύτερο εξαιτίας της υψηλής γυναικείας ανεργίας και ιδιαίτερα σε μια περίοδο έντονων εργασιακών και κοινωνικών αλλαγών. "Νομίζουμε ότι εδώ είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος που πρέπει να παίξουν τα συνδικάτα και οι γυναικείες επιτροπές τους, αλλά και οι ίδιες οι εργαζόμενες μέσα από τα σωματεία τους", τονίζει η Δήμητρα Παπαστεργίου.

Οι άνεργες παραπαίουν ανάμεσα στην επιθυμία τους για καριέρα και το κλασικό πρότυπο του γάμου, φορτωμένες τελικά με τριπλούς και τετραπλούς ρόλους και ενοχές, καταλήγοντας ότι η εργασία τους είναι συμπληρωματική και όχι κύρια για τη ζωή τους ή για την εξέλιξή τους. Θύματα των γυναικείων προτύπων που προβάλλει η τηλεόραση, έχουν πειστεί ότι η εξωτερική τους εμφάνιση παίζει σημαντικό ρόλο για να βρουν δουλιά. Στη δουλιά τους παρενοχλούνται σεξουαλικά, αλλά δε μιλάνε για να μην απολυθούν, θύματα μιας παράδοσης και νοοτροπίας που τις σπρώχνει στο κοινωνικό περιθώριο, ολοένα και περισσότερο, θύματα ενός πολιτικού και οικονομικού συστήματος που θέλει "το μισό του ουρανού" για εφεδρεία.

"Πώς θα καταφέρει να ανατρέψει η άνεργη αυτή την κατάσταση; Εμείς οι γυναίκες της ΟΓΕ λέμε: Μόνο με τον αγώνα, μόνο με τη συσπείρωση, μόνο με την ενότητα, μόνο με την αντίσταση. Αλλιώς θα εξακολουθήσει να σπρώχνεται, ώστε να επιστρέψει στο σπίτι, στη φύλαξη των παιδιών, των γερόντων, των ασθενών - να αντικαταστήσει την κοινωνική πολιτική που είναι υποχρέωση του κράτους να καταβάλει από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή χρήματα του φορολογούμενου ελληνικού λαού. Εμείς αναμένουμε και άλλο κύμα ανέργων γυναικών από τη συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής και το ξεκλήρισμα της αγροτιάς, το οποίο θα καταλήξει στις πόλεις".

Κατάμεστη η αίθουσα του Χατζηγιάννειου Πολιτιστικού Κέντρου της Λάρισας, όπου έγινε η ημερίδα της ΟΓΕ, με τις γυναίκες να συνωστίζονται όρθιες για να ακούσουν. Μια διαφορετική νότα, η μουσική του Γιούρι Στούπελ, που έπαιξε στο πιάνο και η απαγγελία της Αθηνάς Ηλία, ποιημάτων αφιερωμένων στη γυναίκα. Ομως, εκτός από τα πορίσματα και την ανάλυση της έρευνας για την άνεργη γυναίκα, πολύ ενδιαφέρον είχαν και οι παρεμβάσεις που έγιναν για την τρομοκρατία και την εργοδοτική αυθαιρεσία, το χτύπημα του πολιτισμού, την ανεργία "που γίνεται όχημα για να αμφισβητηθεί η σταθερή απασχόληση", τα προβλήματα, όπως τα βιώνουν οι ίδιες οι γυναίκες. Η ανεργία τριπλασιάστηκε στις γυναίκες τα τελευταία χρόνια...

"Με τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης που επιβάλλονται, οι εργαζόμενες στερούνται ελεύθερο χρόνο, κοινωνικές δραστηριότητες, ανάπαυση, διακοπές. Βρίσκονται διαρκώς στην αναμονή, πότε θα τις καλέσει ο εργοδότης", τόνισε η Αγόρη Ρούση από το Σύλλογο Γυναικών Βόλου, μιλώντας για τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης. "Η ανεργία σ' εμάς, είπε, είναι αποτέλεσμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης, π.χ., εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας μεταφέρθηκαν σε άλλες χώρες με φθηνότερα εργατικά. Οι γυναίκες δεν απολύθηκαν γιατί ήταν ανειδίκευτες. Και η επιλογή των γυναικών που δουλεύουν με ελαστικές μορφές απασχόλησης δεν είναι τυχαία. Αρκετές νέες 20 - 25 χρόνων με οικογένεια και παιδιά καταφεύγουν στη μερική απασχόληση, ενώ πολλές γυναίκες 40 - 45 χρόνων απολύθηκαν και προσλήφθηκαν νέες. Σ' αυτήν την ηλικία επίσης, οι γυναίκες καταφεύγουν στη μερική απασχόληση, γιατί έχουν να βοηθήσουν στα φροντιστήρια των παιδιών και να ψευτοβολέψουν τις ατομικές τους ανάγκες".

Συγκριτικά στοιχεία ανάμεσα στα συμπεράσματα της έρευνας για την αγρότισσα και της έρευνας για την άνεργη γυναίκα στις πόλεις, έδωσε η Ρούλα Χαλάτση, από το Σύλλογο Γυναικών Τρικάλων. "Η πόλη, είπε, φαντάζει σωτήρια για τη γυναίκα του χωριού, αλλά δεν της δίνει τη ζωή που ονειρεύτηκε. Το εισόδημά της παραμένει χαμηλό και το σύνθημα "Αγροτιά χωρίς λεφτά, μαγαζιά χωρίς δουλιά" είναι πάντα και διαρκώς περισσότερο επίκαιρο. Οι γυναίκες δε μετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες, παραμένουν αμέτοχες, αποκλεισμένες και οι αποφάσεις που τις αφορούν παίρνονται γι' αυτές χωρίς αυτές...".

"Ενώ παλιά οι γυναίκες από τις γύρω περιοχές ονειρεύονταν να παντρευτούν στο Λιτόχωρο να λυτρωθούν από τη σκληρή ζωή, τώρα διαπιστώνουν ότι το σπίτι και το χωράφι που νοίκιαζαν δεν αρκεί και ένα εισόδημα δε φτάνει. Δε "βγαίνουν" οικονομικά, εργάζονται εποχιακά σε ξενοδοχεία και με φασόν", είπε η Νίκη Τσιμούρα από το Λιτόχωρο. "Παρ' όλα αυτά, παραμένουν πιο συντηρητικές. Πιστεύουν κατά 44% ότι η γυναίκα πρέπει να ασχολείται με το σπίτι της και μόνο αν της μένει καιρός με επαγγελματική δουλιά. Στις άλλες πόλεις το ποσοστό γυναικών που έχει αυτή τη θέση είναι μόνο 14%".

"Το 1990 ήμασταν στον ιματισμό 4.800 γυναίκες, τώρα έχουν απομείνει 1.500", ανέφερε η Τούλα Κυριώτου, μέλος του Εργατικού Κέντρου Λάρισας.

Από το Σύλλογο Αδιόριστων Καθηγητών, η Θεώνη Φιλιππίδη επισήμανε πως ενώ στην Ελλάδα οι γυναίκες πτυχιούχοι πανεπιστημίου είναι κατά 30% περισσότερες από τους άντρες, όταν πάνε να εργαστούν σε φροντιστήριο, διαπιστώνουν ότι προτιμάνε τους άντρες. Οι εργοδότες απαιτούν εξαντλητικό ωράριο και εργαζόμενους απερίσπαστους από οικογενειακές υποχρεώσεις. Οι γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες για εξέλιξη και η υποτίμηση του πτυχίου τους είναι πιο έντονη. Πάνε σ' όποια δουλιά βρουν και κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα με πολύ χαμηλές αμοιβές. Στο μέλλον, η κατάργηση της επετηρίδας θα δημιουργήσει νοικοκυρές με πανεπιστημιακή μόρφωση!", κατέληξε.

"Εχω ξοδέψει τα καλύτερά μου χρόνια με τεράστιο κόστος της οικογένειάς μου για να σπουδάσω, και πάλι με την οικογένειά μου ζω, γιατί δε βρίσκω δουλιά", είπε η Ευγενία Καραγιάννη από την Καρδίτσα, πτυχιούχος της Παντείου και άνεργη.

"Μόνο τα ποντίκια ενδιαφέρονται για την παραγωγή μας, του αμυγδάλου, που σαπίζει στις αποθήκες", τόνισε η Σούλα Αγιώτου από τις Γλαφυρές Βόλου. Μας σπρώχνουν να εγκαταλείψουμε τη γη μας. Η παραγωγή παραμένει αδιάθετη, δεν έχουμε πάρει αποζημίωση για τον παγετό του 1997 και τα αμύγδαλα διατίθενται στην κατανάλωση προς 2.000 δραχμές, ενώ από μας τα παίρνουν 700 - 1.000 δραχμές το κιλό. Η αγρότισσα δουλεύει όπως ο άντρας και γυρίζοντας ξεθεωμένη σπίτι πρέπει να φροντίσει για όλους και για όλα. Η θέση μας θα 'πρεπε να είναι σήμερα στα μπλόκα. Χρειάζεται αναζωογόνηση των γυναικείων και πολιτιστικών συλλόγων...".

"Χάθηκαν πάνω από 3.000 θέσεις εργασίας, εργοστάσια μετακόμισαν σε τρίτες χώρες τα τελευταία χρόνια, καμιά γυναίκα που παρακολούθησε επιδοτούμενα σεμινάρια - και έγιναν τέσσερα - δε βρήκε δουλιά! Δεν πήραν ούτε και τα λίγα περιβόητα ψίχουλα που δίνονται", κατήγγειλε η Ευτυχία Λουτριώτη, γραμματέας του Σωματείου Κλωστοϋφαντουργών. "Δούλευα, συνέχισε, σε μια επιχείρηση που το 1983 - '85 ανθούσε, με 800 άτομα και είχε πάρει τρία χρυσά βραβεία. Το 1995 έκλεισε... Ο υπουργός Εργασίας είπε ότι δεν υπάρχουν συνταγές για την ανεργία και πραγματικά έτσι είναι, αλλά υπάρχουν άλλες λύσεις - και η κυβέρνηση ας μην ταυτίζεται με το μεγάλο κεφάλαιο".

Συγκεκριμένα στοιχεία για την ανεργία σε κάθε νομό της Θεσσαλίας, έδωσε η Ειρήνη Σύλλα από την Ενωση Γυναικών Λάρισας, που επισήμανε ανάμεσα σε άλλα ότι ανάμεσα στους άνεργους πτυχιούχους η συντριπτική πλειοψηφία είναι γυναίκες. Μιλώντας για τις δυσκολίες που είχαν τα μέλη της ΟΓΕ να συγκεντρώσουν επίσημα στοιχεία για τη γυναικεία ανεργία, υπογράμμισε ότι εκτός από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία "θα πρέπει να συστηματοποιηθεί η συγκέντρωση στοιχείων από την Επιθεώρηση Εργασίας, σε συνεργασία με τα κατά τόπους Εργατικά Κέντρα και τη ΓΣΕΕ. Θα βοηθούσε, επίσης, τα μέγιστα η συστηματική έρευνα για την άτυπη εργασία των γυναικών στην Ελλάδα".

Η έρευνα για την άνεργη γυναίκα έδειξε ότι πολλές ωθούνται σε μαρασμό, σε ψυχικές διαταραχές και σε ψυχοφάρμακα.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε, λοιπόν, η ομιλία της ψυχολόγου Φανής Χρήστου για τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της ανεργίας, που σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε απόγνωση, αυτοκτονία, ακόμα και σε εγκληματικές πράξεις. Ο άνεργος, είπε, πλήττεται στον πιο ευαίσθητο πυρήνα της ατομικής του υπόστασης, νιώθει ανημποριά και παραίτηση. Συνήθως περνάει από τρία στάδια: Στο πρώτο στάδιο νιώθει ακόμα ενεργητικότητα, ελπίδες, κάνει υπομονή, γίνεται ρεαλιστής. Στο δεύτερο νιώθει κοινωνικό στιγματισμό και απόρριψη, γιατί δεν μπορεί να βρει δουλιά, στο τρίτο φτάνει στην παθητικότητα, στο χάσιμο της αυτοπεποίθησής του, στην προσωπική κατάρρευση, στην αίσθηση ανικανότητας. Νιώθει θυμό, επιτίθεται στον εαυτό του και στους άλλους, γίνεται εσωστρεφής... Οι αρνητικές συνέπειες εκφράζονται σε προσωπικό επίπεδο, σε κοινωνικό και σε κρίση με το οικογενειακό περιβάλλον - ο άνεργος φτάνει από την πλευρά του στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας! Πολλοί άνεργοι -ες είναι εκτεθειμένοι σε αυτοκαταστροφικές τάσεις, παρουσιάζουν πίεση, χοληστερόλη, αναπνευστικά προβλήματα. Τα ψυχολογικά προβλήματα ειδικά στις γυναίκες είναι πιο έντονα στις άγαμες. Και βέβαια, περισσότερες δυσκολίες έχουν οι μακροχρόνια άνεργες. Πλήττονται, επίσης, τα εργατικά κινήματα, γιατί οι άνεργοι -ες βλέπουν περισσότερο ατομικά τα προβλήματά τους παρά συλλογικά", κατέληξε.

"Πολλά κατακτήθηκαν με τους αγώνες του εργατικού και του γυναικείου κινήματος από τον περασμένο αιώνα", είπε στην ομιλία της η πρόεδρος της ΟΓΕ, Καλλιόπη Μπουντούρογλου. Και μοιάζει ειρωνεία σήμερα, μια δρασκελιά από το κατώφλι του επόμενου αιώνα, να μιλάμε για το δικαίωμα στη δουλιά και να ξανάρχεται το 8ωρο στο προσκήνιο...

"Η ποιότητα της έρευνας που έγινε για την άνεργη γυναίκα της Θεσσαλίας είναι μια απάντηση για την αναγκαιότητα ύπαρξης του γυναικείου κινήματος. Ποιου κινήματος; Του κινήματος με τους καθημερινούς αγώνες, με τον πολιτικό λόγο και διαλεκτική που "ακουμπάνε" τα προβλήματα των γυναικών. Το ζήτημα είναι πώς οι αλήθειες αυτές θα φτάσουν στις πολλές γυναίκες. Γι' αυτό πρέπει να στήσουμε τα δικά μας μπλόκα παντού, σ' ένα παλλαϊκό, πατριωτικό μέτωπο. Ιδιαίτερα μπροστά στο έβδομο συνέδριό μας, πρέπει να κάνουμε δουλιά μυρμηγκιού - πόρτα πόρτα - όχι να τα λέμε εμείς κι εμείς...".

Λύσεις ενάντια στην ανεργία προτείνει το ψήφισμα που διαβάστηκε στο τέλος της ημερίδας από την Ντίνα Τσουβά, πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Τρικάλων.

Ανάμεσα σε άλλα προβλέπει:

• Να προστατευτούν και να ενισχυθούν οι κλάδοι της κλωστοϋφαντουργίας και του ιματισμού που απασχολούν κύρια γυναίκες.
• Αύξηση της αγροτικής παραγωγής με μέτρα που θα στηρίζουν τα φτωχά και μεσαία αγροτικά νοικοκυριά και με προϋποθέσεις απορρόφησης και αξιοποίησης της παραγωγής (π.χ. δημιουργία νηματουργείου, ζαχαρουργείου κλπ.).
• Ανάπτυξη της αγροτικής συνεταιριστικής οργάνωσης σ' όλες τις φάσεις της αγροτικής παραγωγής στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, με παράλληλη αξιοποίηση της γυναικείας εργασίας στην ύπαιθρο.
• Ανάπτυξη και επέκταση της τουριστικής υποδομής σ' όλες τις περιοχές της Θεσσαλίας. Να σταματήσει η απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων και να διατηρηθεί η πλήρης απασχόληση. Κατάργηση των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης.
• Να παρέχονται πλήρη εργασιακά, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα για τη γυναίκα που από ανάγκη εργάζεται με μερική απασχόληση.
• Να διατηρηθεί και να αυξηθεί το επίδομα ανεργίας και να χορηγείται στις άνεργες και όχι στους εργοδότες σαν δήθεν επιδότηση για να προσλαμβάνουν νέους.
• Να νομιμοποιηθούν οι ξένες εργάτριες που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες και αποτελούν φθηνό εργατικό δυναμικό σε καθεστώς φόβου και ανασφάλειας.
• Να σταματήσει η κατεδάφιση της κοινωνικής ασφάλισης. Να καταργηθεί ο νόμος 2525/97 για την εκπαίδευση, γιατί ορθώνει νέα εμπόδια στη μόρφωση των παιδιών των εργαζόμενων και ιδιαίτερα στις γυναίκες καταργεί το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης και οδηγεί στην ανεργία πολλές χιλιάδες γυναίκες εκπαιδευτικούς.
• Διεύρυνση και ανάπτυξη των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας.
• Να ενισχυθούν τα κονδύλια για την υγεία και να σταματήσει η εμπορευματοποίησή της.
• Να καταργηθούν οι νόμοι για την ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ και να μην αρθεί η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων.
• Λήψη μέτρων για την πολιτιστική ανάπτυξη που έχουν ιδιαίτερη ανάγκη οι γυναίκες.
• Νομοθετικά μέτρα για την ανατροπή της κατάστασης που επικρατεί στα ΜΜΕ σ' ό,τι αφορά την αποσιώπηση των προβλημάτων, αλλά και την προσβολή της αξιοπρέπειας της προσωπικότητας της γυναίκας.

Το 56% των γυναικών είναι άνεργες μακράς διάρκειας και συνεπώς δε δικαιούνται επιδόματος. 22,1% των γυναικών μόνο παίρνει επίδομα ανεργίας.

Το 70,5% κατοικεί σε ιδιόκτητο σπίτι, ωστόσο, μόνο το 1/4 του δείγματος ζει σε σχετικά άνετο σπίτι.

Το 38,6% εκτιμούν ότι το εισόδημά τους είναι φτωχό, ενώ 33,6% εκτιμούν ότι το εισόδημά τους είναι χαμηλό.

Το 48,1% των γυναικών που έλαβε μέρος στην έρευνα είναι ηλικίας 36 - 45 χρόνων.

Το 73% είναι έγγαμες και οι περισσότερες από τις μισές είναι μητέρες δυο παιδιών. 37,5% έχουν τετραμελή νοικοκυριά.

Το 43,4% των γυναικών έχουν στοιχειώδη εκπαίδευση. 30,2% των γυναικών είναι απόφοιτες λυκείου. 14,2% απόφοιτοι Γυμνασίου, 12,2% έχει πτυχίο ανώτερης ή ανώτατης σχολής.

Λίγες είναι οι άνεργες που συμμετέχουν περιστασιακά σε δραστηριότητες οργανώσεων και φορέων. Οι περισσότερες κλείνονται στον εαυτό τους και νιώθουν κοινωνική αποξένωση. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους δήλωσαν ότι αισθάνονται χειρότερα τώρα που είναι άνεργες.

Το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών που πήραν μέρος στην έρευνα εργάζονταν στο παρελθόν σαν εργάτριες. 21,7% εργάζονταν με πλήρη απασχόληση σαν ιδιωτικοί υπάλληλοι. 15,4% με μερικοί απασχόληση, 14,1% με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.

Το 65% των γυναικών είναι άνεργες που έχουν απολυθεί από την προηγούμενη δουλιά τους. Το 7% είναι νεοεισερχόμενες στην αγορά εργασίας.

Το 52,3% των ανέργων αναφέρουν ως αιτία της ανεργίας τους το κλείσιμο της επιχείρησης που εργάζονταν. Το 14,1% δηλώνουν τη λήξη προσωρινής σύμβασης εργασίας.

Το 63,1% των γυναικών εκτιμούν ότι το μεγάλο κεφάλαιο ευθύνεται για την ανεργία.

Το 61,1% πιστεύουν ότι και η Ευρωπαϊκή Ενωση ευθύνεται για την ανεργία.Το 54,4% των γυναικών εκτιμούν ότι είναι υπεύθυνη η παρούσα κυβέρνηση, ενώ το 34,9% θεωρούν ότι και η προηγούμενη κυβέρνηση είναι υπεύθυνη.

Το 54,4% συμφωνούν ότι οι γυναίκες παρενοχλούνται σεξουαλικά στη δουλιά τους.