Η θωράκιση των μνημείων μέσω νόμου - "εργαλείου" και όχι κειμένου που χρειάζεται περαιτέρω ερμηνεία, αλλά και οι τρόποι διεπιστημονικής συνεργασίας στα έργα, τις ανασκαφές κλπ., ήταν τα θέματα της δεύτερης ημερίδας που έγινε χτες στο ΥΠΠΟ, με θέμα το προσχέδιο του Αρχαιολογικού Νόμου.

Αν και ο υπουργός φάνηκε να επανορθώνει, χαρακτηρίζοντας τεκμηριωμένες τις παρατηρήσεις των αρχαιολόγων, μένουν ανοιχτά ακόμα πολλά θέματα όπως τα χρονολογικά όρια της προστασίας, που αφήνουν ακάλυπτες τις αρχαιότητες από το 1453 και μετά. Αναφέρθηκαν ασάφειες που θέτουν υπό αίρεση τη συνταγματική υποχρέωση, η πολιτιστική κληρονομιά να προστατεύεται μόνο από το κράτος, διατάξεις που αντιφάσκουν κ. ά. Εδώ παρενέβησαν και εκπρόσωποι της Εκκλησίας, προσπαθώντας να διασφαλίσουν "ιδιοκτησιακά" δικαιώματα! Την ημερίδα"μονοπώλησε" το θέμα των έργων στα ακίνητα μνημεία, δηλαδή ο ρόλος των αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, συντηρητών και ποιος έχει τελικά την ευθύνη. Οι μηχανικοί ζητούν, να έχουν τη διοίκηση του έργου και τα έργα σε αρχαία μνημεία να ενταχθούν στο νόμο 716 περί "δημοσίων έργων" (!) Επομένως και για τη συντήρηση θα γίνονται αναθέσεις και θα εκδίδονται τιμολόγια...

Αντί σχολίου, όμως, αξίζει να παραθέσουμετην παρέμβαση του επίτιμου διευθυντή Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων καθηγητή Νίκου Ζία: "Η συντήρηση και κάθε έργο σε μνημείο δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως οιοδήποτε τεχνικό έργο. Είναι επικίνδυνος τρόπος προσέγγισης. Η μορφή και το υλικό των μνημείων δεν είναι μετρήσιμο μέγεθος. Οι επεμβάσεις δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με τεχνική διεύθυνση, αλλά να αποτελούν καρπό γενικότερης διεπιστημονικής προσέγγισης των μνημείων. Το ποιος διευθύνει το έργο της αναστήλωσης δε γράφεται στο νόμο, αλλά η συντήρηση έρχεται για να σώσει και ο κύριος τρόπος είναι η αυτεπιστασία. Ολα τα άλλα υπογραμμίζουν τις αδυναμίες μας". Τοποθέτηση ιδιαίτερα επίκαιρη, όταν αυτές οι αδυναμίες οδηγούν σε πληθώρα ιδιωτικών αναθέσεων, πολύ περισσότερο τώρα που τα έργα στα μνημεία συνδέονται με τη διαχείριση και αξιοποίηση αυτών. Εννοια εξαιρετικά επικίνδυνη, την οποία δε διασαφηνίζει ούτε το νομοσχέδιο. Οι συντηρητές διά της προέδρου του συλλόγου κατέθεσαν δικές τους προτάσεις, τονίζοντας ότι ο συντηρητής θα πρέπει να συμμετέχει ισότιμα στη διαδικασία διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Προτείνουν συμμετοχή των συντηρητών σε μετακινήσεις αρχαίων στο εξωτερικό προς έκθεσή τους. Να συμπεριληφθεί διάταξη που να ορίζει ότι "η ανάμειξη στο εμπόριο έργων τέχνης δεν είναι συμβατή με το επάγγελμα του συντηρητή", να απαλειφθεί η διάταξη που δίνει τη δυνατότητα εξαγωγής αρχαιοτήτων στο εξωτερικό με σκοπό τη συντήρησή τους. Το θέμα εξαγωγής - εισαγωγής αρχαίων επανέφερε η αρχαιολόγος Φανή Δροσογιάννη, επισημαίνονταςτην αδυναμία να ελεγχθεί αυτή η διαδικασία, αφού κατά 95% αφορά προϊόντα λαθρανασκαφών. Αρα απαιτείται αυστηρότερος και ασφυκτικός έλεγχος για ένα θέμα που το προσχέδιο υστερεί δεδομένων και των συλλητών.

Αν και οι δυο ημερίδες ήταν πλήρεις παρατηρήσεων, το τελικό σχέδιο θα επεξεργαστεί η ίδια ομάδα νομικών που συνέταξε το προσχέδιο. Οι άνθρωποι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας δείχνουν ανήσυχοι, καθώς χάνουν σημαντικά "κλειδιά προστασίας" και ελέγχου της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ενδεκα ακίντητα του "Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας" θα βγουν σε πλειστηριασμό (22.7) λόγω χρεών ύψους 202.748.441 δρχ. στη διαφημιστική εταιρία "Olypmic DDB Needham - Διεθνής Οργανισμός Διαφημίσεως".

Η διαφημιστική εταιρία είχε αναλάβει την προβολή στο εσωτερικό και στο εξωτερικό τριών εκδηλώσεων: Εκθέσεις κειμηλίων του Αγίου Ορους, και Μ. Αλεξάνδρου και την τελετή λήξεως των εκδηλώσεων. Η διαταγή πληρωμής που οδηγεί στον πλειστηριασμό, εκδόθηκε στις 5/6 από το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, μετά από αίτηση της εταιρίας (24.3). Αν δεν της αποδοθεί το ποσό που δικαιούται η εταιρία θα προχωρήσει σε νέες κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων της "Π.Π.", πέραν αυτών των έντεκα οικημάτων.

Οι εκπρόσωποι του ΟΠΠΕ επισημαίνουν ότι ήδη έχουν κινήσει νομικές διαδικασίες για την άρση του προβλήματος, και ότι οι απαιτήσεις της εταιρίας περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εκκαθάρισης του Οργανισμού για σταδιακή αποπληρωμή όλων των υποχρεώσεων, η οποία θα ολοκληρωθεί, σύμφωνα με ρητή κυβερνητική δέσμευση, μέχρι το τέλος Αυγούστου.

Για το θέμα δήλωση έκανε χτες και ο υπουργός Πολιτισμού, χαρακτηρίζοντας την πρωτοβουλία της εταιρίας να προβεί σε κατάσχεση των έντεκα νεοκλασικών κτιρίων "απολύτως ατυχή", αφού "τα ακίνητα αυτά έχουν περιέλθει εκ του νόμου στο ελληνικό δημόσιο και δεν ανήκουν στον ΟΠΠΕ, ο οποίος δεν έχει στην κυριότητά του κανένα ακίνητο" και ήδη με το Ν. 2557/1997 τέθηκε σε εκκαθάριση υπό την επίβλεψη συμβούλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ο υπουργός θεωρεί τη διαδικασία εκκαθάρισης "απολύτως ενδεδειγμένη λύση", όπως και τη "μεταφορά της κυριότητας όλων των πολιτιστικών και άλλων κτιρίων στο ελληνικό δημόσιο ή τους πολιτιστικούς οργανισμούς του ΥΠΠΟ, που εδρεύουν στη Θεσσαλονίκη" και ότι "όσοι εμφανίζονται ως πιστωτές θα ικανοποιηθούν στο πλαίσιο και με τα κριτήρια της διαδικασίας αυτής".

Οι αρχαιολογικοί χώροι σε χέρια εργολάβων

Σε συνάντηση γνωριμίας κάλεσε χτες τον Τύπο η Ανώνυμη Εταιρεία για την Ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων. Επρόκειτο για επινόηση... των υπουργείων Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ, προκειμένου να διευκολυνθούν οι αναθέσεις και εργολαβίες για πολλές δεκαετίες...

Θα διαχειριστεί 150 δισ. και από τα χέρια της θα περάσουν εκτός από τις 6, βασικές μελέτες του ΥΠΠΟ και τη μία του ΥΠΕΧΩΔΕ κι άλλες 60 για επιμέρους έργα. Ο πρόεδρος Γιάννης Καλαντίδης, αφιχθείς από το πρωθυπουργικό γραφείο, είπε ότι θα ζητούνται οι απαραίτητες άδειες των αρμόδιων συμβουλίων (ΚΑΣ κ.ά.) αλλά προσπάθησε να προκαταλάβει την απόφαση του υπουργού Πολιτισμού επί της γνωμοδότησης του ΚΑΣ για τις έξι προμελέτες της ενοποίησης, λέγοντας"ο υπουργός ακόμα δεν υπέγραψε", αφού υπενθύμισε ότι το ΚΑΣ είχε σοβαρές αντιρρήσεις για τις προμελέτες.

Στο μεταξύ ο σχεδιασμός της εταιρίας ξεπερνάει το 2004 και εκτείνεται εντός και εκτός Ενοποίησης Αρχαιολογικών χώρων. Αποφάσισε πάντως να μη χάσει καιρό περιμένοντας την οριστική μορφή των 6 μελετών, που θα είναι έτοιμες σε έξι περίπου μήνες και προχώρησε σε πρόγραμμα δράσης: στις 15 Ιουνίου θα προκηρυχτούν τρεις διεθνείς αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί για διαμόρφωση των πλατειών Συντάγματος, Ομόνοιας, Μοναστηρακίου, συμπεριλαμβανομένων και των όψεων των γύρω κτιρίων. Επίσης, στις 15/7 θα προκηρυχτεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την πλατεία Κουμουνδούρου και στις 15/10 διαγωνισμός για διαμόρφωση ανοιχτού χώρου κοντά στον Κεραμεικό. Το ΔΣ συζητάει και παρεμβάσεις στο περιβάλλον του Δημόσιου Σήματος χωρίς να έχει καταλήξει σε αποφάσεις, αλλά θα είναι "ένα πολύ ακριβό πρόγραμμα" για τη διαμόρφωση κεντρικών οδών Αιόλου, Αθηνάς, Σταδίου, Μητροπόλεως και άλλων γύρω από αρχαιολογικούς χώρους). Οι τρεις εκπρόσωποι του ΥΠΠΟ στο ΔΣ (δύο αρχιτέκτονες και ένας αρχαιολόγος), της εταιρίας καλούνται να διασφαλίσουν τις αρμοδιότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, μέσα στη λαίλαπα εργολαβιών που θα ακολουθήσει.

Υπογράφτηκε, χτες, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου και του κυβερνήτη της επαρχίας Σιζουόκα (Shizuoka) της Ιαπωνίας Γιοσινόμπου Ισικάουα πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και του "Σιζουόκα Περφόμινγκ Αρτς Σέντερ", για προώθηση καλλιτεχνικών και πολιτιστικών ανταλλαγών στους τομείς: Θεατρική και γενικότερα καλλιτεχνική παιδεία, με αμοιβαίες ανταλλαγές νέων καλλιτεχνών και σπουδαστών, που θα λάβουν μέρος σε προγράμματα επιμόρφωσης. Συνεργασία στο επίπεδο παραγωγών και συμπαραγωγών θεατρικών παραστάσεων. Διοργάνωση συμποσίων, ανταλλαγών και κοινών εκδόσεων. Για την παρακολούθηση και προώθηση των προγραμμάτων συστήθηκε επιτροπή από τους: Βασίλη Καρασμάνη, Μάρω Νικολοπούλου, Σπύρο Ρέπουλη, Αλκηστη Σουλογιάννη, Θεόδωρο Τερζόπουλο.

Στη ζωή και το έργο του Αρη Αλεξάνδρου,που πέθανε αυτοεξόριστος στα χρόνια της δικτατορίας στο Παρίσι από την επάρατο (2/7/74), αφιερώνεται η σημερινή (8μμ) εκδήλωση του περιοδικού "Μανδραγόρας" και του Συλλόγου Υπαλλήλων Τραπέζης Ελλάδος στην αίθουσά του (Σίνα 16), με την ευκαιρία των 20 χρόνων από το θάνατό του. Ομιλητές ο καθηγητής Αλέξης Ζήρας και οι συγγραφείς Περικλής Κοροβέσης και Δημήτρης Ραυτόπουλος.Κείμενα και ποιήματα του Αλεξάνδρου θα διαβάσει η Χρύσα Κουλουφάκου.Τον κύκλο τραγουδιών "Μεσούρανα του Αυγούστου", σε ποίηση του Α. Αλεξάνδρου θα παρουσιάσουν ο συνθέτης Μιχάλης Γρηγορίου και η Σαββίνα Γιαννάτου.

Λεπτομέρεια της μακέτας για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων στο Ολυμπιείο και στο Παναθηναϊκό Στάδιο