ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΓΑΖΑ.-

Τορπιλίστηκε πριν καν εφαρμοστεί η ισραηλινο-παλαιστινιακή "ενδιάμεση" συμφωνία, που επιτεύχθηκε μετά από πολυήμερες συνομιλίες στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, πριν από λίγες μέρες. Μετά τις αλλεπάλληλες χρονοτριβές της ισραηλινής κυβέρνησης, η βομβιστική επίθεση που σημειώθηκε, χτες το πρωί, στην υπαίθρια αγορά Μαχάνε Γιεχούντα της Ιερουσαλήμ όξυνε ακόμη περισσότερα τα πνεύματα. Το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ανέστειλε επ' αόριστον τη συζήτηση έγκρισης της συμφωνίας, ενώ Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αντιπαρατίθενται και πάλι σχετικά με τους όρους που καλείται να ικανοποιήσει η κάθε πλευρά, όρους οι οποίοι αποδεικνύονται, πλέον, τραγικά ασαφείς και θολοί.

Τον τρόμο έσπειρε στην αγορά Μαχάνε Γιεχούντα του δυτικού εβραϊκού τομέα της Ιερουσαλήμ, χτες το πρωί, ένα παγιδευμένο κόκκινο Φίατ. Η σφοδρή έκρηξη προκάλεσε το θάνατο των δύο επιβαινόντων κομάντος και τον ελαφρύ τραυματισμό 21 Ισραηλινών. Ισραηλινοί αστυνομικοί και στρατιώτες απέκλεισαν αμέσως την περιοχή και απομάκρυναν το πλήθος που συγκεντρώθηκε. Αξιωματούχοι της Αστυνομίας εκτιμούσαν ότι το γεγονός ότι υπήρξαν μόνο ελαφρείς τραυματισμοί οφείλεται, μάλλον, στο ότι η βόμβα εξερράγη πρόωρα.

Οπως δήλωσε ο αστυνομικός διευθυντής της πόλης Γιαϊρ Γιτζάκι, την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε, λίγο μετά την έκρηξη, με τηλεφώνημα η εξτρεμιστική ισλαμιστική οργάνωση "Χαμάς". Μέχρι αργά χτες το απόγευμα, Ισραηλινοί εξτρεμιστές ήταν συγκεντρωμένοι έξω από τα κεντρικά γραφεία της Αστυνομίας, φωνάζοντας συνθήματα κατά του Γιάσερ Αραφάτ και του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αγορά Μαχάνε Γιεχούντα είχε πραγματοποιηθεί βομβιστική επίθεση, τον Ιούλη του 1997, κατά την οποία είχαν χάσει τη ζωή τους 18 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των δύο κομάντος.

Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του συμβάντος, το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο διέκοψε τη συνεδρίασή του με θέμα την έγκριση της συμφωνίας του Μέριλαντ, η οποία είχε αρχίσει, μόλις λίγες ώρες νωρίτερα. Οπως δήλωσε ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου Ντάνι Ναβέχ, η συνεδρίαση "διεκόπη επ' αόριστον" και υπογράμμισε ότι θα επαναληφθεί, μόνο όταν "η παλαιστινιακή αρχή παράσχει επαρκείς εγγυήσεις και στοιχεία ότι κατέστειλε ριζικά τη δράση των εξτρεμιστών και ότι διέγραψε μετά από συνεδρίαση του Εθνικού Παλαιστινιακού Συμβουλίου το άρθρο της Χάρτας της ΟΑΠ που αναφέρεται σε καταστροφή του κράτους του Ισραήλ". Ιδιαίτερα οργισμένες ήταν και οι δηλώσεις του Ισραηλινού υπουργού Αμυνας Γιτζάκ Μορντεχάι, ο οποίος έσπευσε στο σημείο της επίθεσης και τόνισε ότι "οι Ισραηλινοί δεν μπορούν να επαφίονται σε θαύματα, αλλά υπάρχει ανάγκη να παταχθεί η τρομοκρατία". Πιο συγκρατημένος εμφανίστηκε ο Νταβίντ Μπαρ Ιλάν, στενός συνεργάτης του Ισραηλινού πρωθυπουργού, που εξέφρασε την πεποίθηση ότι "τελικά το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο θα εγκρίνει τη συμφωνία".

Στο μεταξύ, έντονες ήταν οι φήμες, μέχρι αργά χτες βράδυ, ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός διέταξε, αμέσως μετά την έκρηξη, την έναρξη των εργασιών οικοδόμησης στον εβραϊκό οικισμό Χαρ Χόμα, στην ανατολική αραβική πλευρά της Ιερουσαλήμ. Ισραηλινοί αξιωματούχοι, που τήρησαν την ανωνυμία τους, υποστήριζαν ότι δόθηκε εντολή για έναρξη των εργασιών την Κυριακή, κάτι που διέψευσε, αργότερα, ο εκπρόσωπος του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, Αβίβ Μπουσίνσκι. Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός Πρόεδρος Εζέρ Βάιζμαν τάχθηκε υπέρ της άμεσης εφαρμογής της συμφωνίας.

Αμεση υπήρξε η αντίδραση της παλαιστινιακής αρχής, που καταδίκασε τη βομβιστική επίθεση ως "χτύπημα στην ειρηνευτική διαδικασία" και κάλεσε τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου να μην υποχωρήσει απέναντι στους εξτρεμιστές και να επιμείνει στην έγκριση της συμφωνίας. Παράλληλα, συγκλήθηκε έκτακτη σύσκεψη των αρχών ασφαλείας και του παλαιστινιακού υπουργικού συμβουλίου, ενώ τονίστηκε ότι η παλαιστινιακή αρχή έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

"Πλήγμα στην ειρηνευτική διαδικασία", χαρακτήρισαν τη βομβιστική επίθεση ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν, ο Βρετανός υφυπουργός Ντέρεκ Φάτσετ και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Ολοι ανεξαιρέτως υπέδειξαν στις δύο πλευρές να επιδείξουν επιμονή και πίστη στην "ειρηνευτική διαδικασία", ενώ ο Ρούμπιν έσπευσε να τονίσει ότι "είναι κατανοητή η προσωρινή παύση της συζήτησης στο υπουργικό συμβούλιο". Από την πλευρά του, ο Βεντρίν υπογράμμισε ότι οι εξελίξεις εξαρτώνται από τη θέληση που θα επιδείξει η ισραηλινή ηγεσία να εφαρμόσει τη συμφωνία.

ΑΓΚΥΡΑ - ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.-

Με μια τελευταία "προειδοποίηση" προς τη Βαγδάτη να συμμορφωθεί άμεσα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας ολοκλήρωσε την περιοδεία του στις χώρες του Περσικού Κόλπου και της ευρύτερης περιοχής ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Κοέν. Παρά τις περί του αντιθέτου πληροφορίες, ο Κοέν επέμεινε ότι όλοι οι Αραβες σύμμαχοι τάσσονται στο πλευρό της Ουάσιγκτον και επανέλαβε ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, τη στιγμή που το Συμβούλιο Ασφαλείας εξέδιδε απόφαση καλώντας το Ιράκ να συμμορφωθεί άμεσα.

Την άμεση ανάκληση της απόφασης της ιρακινής κυβέρνησης για τερματισμό της συνεργασίας της με τους εμπειρογνώμονες της ειδικής επιτροπής του ΟΗΕ για τον αφοπλισμό - UNSCOM ζητά το Συμβούλιο Ασφαλείας με την απόφαση που έλαβε, ομόφωνα, τις πρώτες πρωινές ώρες χτες. Εντούτοις, οι διαφωνίες στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας δε γεφυρώθηκαν, καθώς η Ρωσία, η Γαλλία και η Κίνα επιμένουν στη θέση τους ότι η λύση στην κρίση με το Ιράκ δεν μπορεί να είναι η ανάληψη στρατιωτικής δράσης, ενδεχόμενο στο οποίο επιμένουν η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Μάλιστα, το Λονδίνο επανέλαβε, χτες, ότι υπάρχει, ήδη, το αρμόζον νομικό πλαίσιο που επιτρέπει την ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε βάρος του Ιράκ χωρίς να είναι απαραίτητη η ομόφωνη συγκατάθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στη βρετανική επιμονή απάντησε με ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο τόνισε ότι η "χρήση στρατιωτικής βίας μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για όλη την περιοχή".

Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό από πηγές των Ηνωμένων Εθνών έχουν, ήδη, αρχίσει προετοιμασίες αποχώρησης 26 τακτικών μελών της UNSCOM από τη Βαγδάτη. Σύμφωνα, πάντα, με τις ίδιες πηγές, η απόφαση λήφθηκε για λόγους οικονομίας δυνάμεων, καθώς θεωρήθηκε αναγκαία η μείωση του σταθερού προσωπικού της UNSCOM στη Βαγδάτη κατά 20%, εξαιτίας της διακοπής της συνεργασίας τους με την ιρακινή ηγεσία. Οι 26 εμπειρογνώμονες αναμένεται να εγκαταλείψουν την ιρακινή πρωτεύουσα σήμερα το μεσημέρι. Την εξέλιξη αυτή αρνήθηκε να σχολιάσει ο επικεφαλής της UNSCOM Ρίτσαρντ Μπάτλερ, ο οποίος επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία, όπως εκτίμησε, "περιέχει σαφώς το ενδεχόμενο ανάληψης στρατιωτικής δράσης".

Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της νέας απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας ολοκλήρωνε την περιοδεία στις χώρες του Κόλπου ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ουίλιαμ Κοέν, ο οποίος κατά τη διάρκεια της εβδομάδας επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία, το Ομάν, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, το Κουβέιτ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και την Τουρκία. Κλείνοντας τον κύκλο των επαφών που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, τον Τούρκο υπουργό Αμυνας Ισμέτ Σεζγκίν και τον αρχηγό του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατού Χουσεϊν Κιβρίκογλου, ο Ουίλιαμ Κοέν εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος και υπογράμμισε ότι η Ουάσιγκτον έχει την υποστήριξη όλων των Αράβων συμμάχων της, οι οποίοι αντιλαμβάνονται τη σημασία που έχει η συμμόρφωση του Ιράκ με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Ο Κοέν επανέλαβε ότι όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά και κάλεσε τον Σαντάμ Χουσεϊν να αλλάξει άμεσα στάση, αλλιώς "θα υποστεί σοβαρότατες συνέπειες".

Από την πλευρά τους, οι Τούρκοι αξιωματούχοι, όπως συνηθίζουν, απέφυγαν να ταχθούν ανοιχτά στο πλευρό των ΗΠΑ και αρκέστηκαν να δηλώσουν ότι "το Ιράκ πρέπει να συμμορφωθεί". Αν και σε ανάλογες περιπτώσεις η Αγκυρα έχει επιτρέψει στα αμερικανικά αεροσκάφη να χρησιμοποιήσουν τη στρατιωτική βάση του Ιντσιρλίκ, Τούρκοι αξιωματούχοι, που κράτησαν την ανωνυμία τους, υποστήριζαν ότι δεν τέθηκε καν θέμα χρησιμοποίησης του Ιντσιρλίκ.

ΜΑΔΡΙΤΗ - ΣΑΝΤΙΑΓΚΟ - ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Δύσκολα μπορεί κανείς να προβλέψει τι μέλλει γενέσθαι στην υπόθεση της σύλληψης και παραπομπής σε δίκη του στυγερού δικτάτορα Αουγκούστο Πινοτσέτ, καθώς συνεχίζουν να παίρνονται δικαστικές αποφάσεις με πολιτικές συνέπειες.

Η υπόθεση κινείται σε δύο επίπεδα πλέον: Κατ' αρχάς στη βρετανική πρωτεύουσα, όπου συνεχίζεται η εκδίκαση της έφεσης κατά της άρσης της σύλληψης του Πινοτσέτ, στο βρετανικό Ανώτατο Δικαστήριο, το πενταμελές Σώμα της Βουλής των Λόρδων. Και σε δεύτερο επίπεδο, στη Μαδρίτη, όπου χτες το ισπανικό Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε δικαστικό αίτημα για την έκδοση του Πινοτσέτ από τη Βρετανία για να δικαστεί για γενοκτονία.

Οσον αφορά την εκδίκαση της υπόθεσης, συνέβη κάτι πρωτόγνωρο για τα δικαστικά χρονικά της Βρετανίας. Εκτός από τις αγορεύσεις και τις επιχειρηματολογίες των νομικών και των δύο πλευρών, οι πέντε δικαστές επέτρεψαν την κατάθεση νομικών που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και θυμάτων της 17χρονης δικτατορίας. Η εκδίκαση που έχει αρχίσει από την Τετάρτη θα συνεχιστεί τη Δευτέρα μετά τη διακοπή του Σαββατοκύριακου, ενώ ήδη έχει αποδειχτεί πιο μακρόχρονη από ό,τι αναμενόταν και με αρκετές εκπλήξεις.

Οσον αφορά τα τεκταινόμενα στη Μαδρίτη, χτες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι το επίσημο αίτημα του δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν,ο οποίος έδωσε τον περασμένο μήνα την εντολή για τη σύλληψη του Πινοτσέτ στο Λονδίνο, ήδη διαβιβάστηκε στη βρετανική κυβέρνηση μέσω της ισπανικής πρεσβείας στο Λονδίνο και ζητά "από τις βρετανικές αρχές την έκδοση του Αουγκούστο Πινοτσέτ Ντουάρτε", δήλωσε ο εκπρόσωπος προς τους δημοσιογράφους έπειτα από τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, προσθέτοντας ότι "οι δικαστικές αρχές τον κατηγορούν για γενοκτονία, τρομοκρατία και βασανιστήρια που διαπράχτηκαν από το 1973 έως το 1980". Η απόφαση αυτή ελήφθη με βάση αμιγώς νομικά κριτήρια, τόνισε ο επικεφαλής της ισπανικής διπλωματίας, Αμπελ Ματούτες.

Αμεση πάντως ήταν η αντίδραση της χιλιανής κυβέρνησης, που ανακοίνωσε ότι ο πρεσβευτής της στη Μαδρίτη ανακαλείται για διαβουλεύσεις, στο τέλος μιας χρονικής περιόδου "βαθιάς κρίσης" στις διμερείς σχέσεις, της οποίας έναυσμα υπήρξε η χτεσινή απόφαση. Από το Σαντιάγκο, ο υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μιγκέλ Ινσούλτσα δήλωσε ωστόσο ότι η κυβέρνησή του δεν αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων με την Ισπανία.

Αστυνομικοί απομακρύνουν τον κόσμο από το σημείο της έκρηξης