Παραπαίοντες "γίγαντες", φοβισμένες τίγρεις, πολιτικά χαρακίρια, κουρελιασμένα Ιδρύματα, "συναδελφικά μαχαιρώματα"... όχι, δεν πρόκειται για κάποια καινούρια νοσηρή χολιγουντιανή υπερπαραγωγή, αλλά είναι η συμπτωματολογία και τα χαρακτηριστικά που εμφάνισε η παγκόσμια οικονομία τη χρονιά που πέρασε, που ήδη χαρακτηρίστηκε μαύρη... ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που μίλησαν και για παρόμοια κρίση, μ' αυτήν που οδήγησε στο παγκόσμιο κραχ του 1929 - '33.

Είμαστε στο κατώφλι μιας παγκόσμιας ύφεσης, όπως οι "ειδικοί" εκφράζουν φόβους ότι μπορεί να εξελιχθεί μέσα στο έτος που ήδη διανύουμε; Η, άραγε, η κρίση έχει ήδη εξελιχθεί τόσο, που είναι αργά για οποιαδήποτε προσπάθεια ανασύνταξης και ανόρθωσης της παγκόσμιας οικονομίας; Μπορεί οι κεϋνσιανού τύπου εφαρμογές να λύσουν το πρόβλημα; Κανείς, πάντως, από αυτούς που αποτελούν την καθεστηκυία τάξη δεν είναι σε θέση να απαντήσει πειστικά σε κανένα ερώτημα, αφήνοντας τα ερωτηματικά και κυρίως τους φόβους να αιωρούνται. Παρά τις προσπάθειες της συσσώρευσης δύναμης κάποιων ολιγοπωλίων με το πρόσφατο κύμα των συγχωνεύσεων, τα παρόν σύστημα, που ναι μεν δεν αντιμετωπίζει πλέον εμπόδια στην κυριαρχία του, φαίνεται ότι αδυνατεί να δώσει λύσεις στις συνέπειες αυτής της τρελής ανακύκλωσής του, που δεν είναι τίποτα άλλο από τη σύγχρονη και πιο σύνθετη εκδοχή του αρχαίου νόμου του κέρδους. Δεν πρόκειται για μία απλή κυκλική κρίση του συστήματος και αυτό φαίνεται απ' το ότι μία ασήμαντη...

...κρίση που φάνηκε να εκρήγνυται το τελευταίο τέταρτο του 1997 αποτέλεσε την αρχή ενός δυνατού στροβίλου που συνεπήρε τα χρηματιστήρια, και που αποτέλεσε την ασθένεια, όπως χαριτολογώντας την ονομάζουν, "ασιατική γρίπη", και έκανε όλη την υφήλιο να παραμιλά με βάση τους δείκτες των χρηματιστηρίων και την πορεία των Hedge funds.

Ο κύκλος ασθένειας ξεκίνησε από την Ταϊλάνδη και πολύ γρήγορα μεταδόθηκε και στις υπόλοιπες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, με πρώτες την Ινδονησία που βρέθηκε στα πρόθυρα της ολοσχερούς κατάρρευσης, τη Νότιο Κορέα, τις Φιλιππίνες, αλλά και τη δεύτερη οικονομία του πλανήτη, την Ιαπωνία. Σύμφωνα με την πορεία, τις συναλλαγματικές ισοτιμίες των νομισμάτων τους στα Χρηματιστήρια και τα καθημερινά κλεισίματα των μετοχών, υπήρχαν οι ανάλογες διακυμάνσεις και στις πολιτικές κυβερνήσεις των χωρών αυτών. Τον περασμένο Μάιο οι δρόμοι της Ινδονησίας κυριολεκτικά πυρπολήθηκαν, ενώ η εξεγερσιακή κατάσταση, εξαιτίας των ανυπέρβλητων οικονομικών δυσχερειών των φτωχών κατοίκων της απέραντης νησιωτικής χώρας και της παράλληλης, κάκιστης, αν όχι της αυτοκτονικής, πορείας της οικονομίας της χώρας, οδήγησαν στην αποπομπή του Προέδρου Σουχάρτο, μετά από 33 συναπτά έτη στυγερής διακυβέρνησης. Στη Νότιο Κορέα, η κρίση προκάλεσε την πτώχευση μία σειράς σημαντικών και βασικών για την οικονομία επιχειρήσεων, αλλά και τραπεζών, ενώ το πακέτο οικονομικών μέτρων - βλέπε περικοπών - που λήφθηκε είναι πολύ πικρό για τους εργαζόμενους της χώρας που καλούνται και πάλι να πληρώσουν τα σπασμένα. Στις Φιλιππίνες, η οποία ακόμα μετρά τις πληγές της που είναι ολάνοιχτες, οδήγησε στο κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων και βιομηχανιών ακόμα και του εθνικού αερομεταφορέα...

Οσο για την Ιαπωνία, όπου τα όλο προσμονή βλέμματα ήταν στραμμένα, στις 12 Ιουλίου ήταν η σειρά του Ιάπωνα πρωθυπουργού Ριουτάρο Χασιμότο να πληρώσει το τίμημα, αφού παραιτήθηκε μετά το βάρος της ήττας από τις ενδιάμεσες εκλογές. "Χαρακίρι Χασιμότο" είχαν αναγγείλει οι χαιρέκακοι και βαρύγδουποι τίτλοι που συνόδευαν την είδηση της παραίτησης, ενώ ο βρετανικός "Economist" είχε παρατηρήσει φλεγματικά ότι η Ιαπωνία "εξακολουθεί να διατηρεί την απαράμιλλη ικανότητα να απογοητεύει", για να τονίσει ότι η χώρα, δηλαδή ο Χασιμότο, αλλά και οι προκάτοχοί του, είχαν αναβάλει όλες τις ουσιώδεις οικονομικές μεταρρυθμίσεις σχεδόν μία δεκαετία και παρά τη δεδομένη και κατανοητή σύγχυση που υπάρχει για την υιοθέτηση των αναγκαίων μέτρων για τη διάσωση του τραπεζιτικού συστήματος, τα κυβερνητικά επιτελεία φαίνονταν ανήμπορα να κάνουν οτιδήποτε και εμφανίζονται να καθοδηγούνται μόνο από τη συνεχώς συρρικνούμενη οικονομία. Το "οικονομικό θαύμα" της Ιαπωνίας - η οικονομίας της "φούσκας" - το βιομηχανικό μεγαθήριο με το "φθηνό κεφάλαιο" είχε αρχίσει προ πολλού να τρώει τα σπλάχνα του και κανείς δεν έκανε τίποτα, ενώ την ίδια στιγμή το τραπεζιτικό σύστημα κατέρρεε. Η χειρότερη, όμως, των περιπτώσεων είναι η συνεχώς συρρικνούμενη εγχώρια ζήτηση, παρά την υπερπαραγωγή...

Δεν ήταν απλά οι οικονομίες της Ασίας, που πυρπολήθηκαν για τα καλά αυτή τη χρονιά. Λίγο πριν τον επιθανάτιο ρόγχο του καλοκαιριού και όταν το ημερολόγιο περίμενε να δείξει επισήμως την έναρξη του φθινοπώρου, η ρωσική οικονομία πήρε ξαφνικά (;) μία επικίνδυνη καθοδική πορεία με το ρούβλι να υποτιμάται πολύ σημαντικά έναντι των υπολοίπων ξένων νομισμάτων και κυρίως έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Σύμφωνα με πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές, αυτό που έφταιγε (!) στην περίπτωση της Ρωσίας είναι ότι η οικονομική κρίση που μάστιζε τις χώρες της Ασίας έβαλε σε σκληρή δοκιμασία τη ρωσική οικονομία, παρά τα έκτακτα βοηθήματα που έλαβε από το ΔΝΤ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, όπως υποστηρίζουν, την εξασθένηση των εξαγωγών της και την ταυτόχρονη μείωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Η σημαντική πτώση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου απλώς έκαναν τα πράγματα χειρότερα, καθώς στη Ρωσία αναλογεί το ένα τρίτο των φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη του φυσικού αερίου, και περίπου το 5% των παγκόσμιων πετρελαϊκών αποθεμάτων. Επομένως, διαπιστώνουν, αν οι τιμές φυσικού αερίου και πετρελαίου πέφτουν, οι βασικές πηγές ανεύρεσης σκληρού νομίσματος μειώνονται δραματικά.

Μετά την εκδήλωση της ασθένειας στη Ρωσία και με τη συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια σε αυτή τη χώρα, ήταν πλέον και η σειρά των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων και κυρίως της Γουόλ Στριτ να υποστούν καθίζηση. Η δημοσιοποίηση των απαισιόδοξων προβλέψεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου(1/10) για τις διεθνείς εξελίξεις προκάλεσαν νέο "υπαρξιακό" πανικό στα χρηματιστήρια του κόσμου, ενώ την ίδια στιγμή η οικονομία της Βραζιλίας αρχίζει να εμφανίζει τα συμπτώματα της νόσου. Ο κίνδυνος πλέον για μία επικείμενη οικονομική βαθιά ύφεση είναι πολύ κοντινός για να τον αγνοούν ακόμα και οι "ιθύνοντες". Ξαφνικά, όλο αυτό το διάστημα οι φωνές που αμφισβητούν τα παρόντα χρηματο-οικονομικά ιδρύματα (εξέχων όλων, ο Μ. Φρίντμαν, αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός, που θα ζητήσει ακόμα και νέο Μπρέντον Γουντς), το ρόλο τους και την πολιτική τους δυναμώνουν και μέσα σε αυτό το κλίμα θα διεξαχθεί η ετήσια Σύνοδος (6/10) των διοικητών της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον...

...όπου, υπό το πρίσμα των επικίνδυνων τάσεων της οικονομίας, θα διεξαχθεί σχεδόν παράλληλα με τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών των Επτά Ισχυροτέρων Κρατών (G7). Τελικά οι δεκαπέντε χιλιάδες υπουργοί, τραπεζίτες και τεχνοκράτες που συγκεντρώθηκαν στην Ουάσιγκτον για να συμφωνήσουν και να αποφασίσουν ποιος είναι ο ορθότερος τρόπος για να μπορέσει να τερματιστεί έστω προσωρινά η παρούσα κρίση, έμειναν άπρακτοι, αφού δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε τίποτα, ενώ την ίδια στιγμή ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤΜισέλ Καμντεσί προειδοποιούσε ότι η υφήλιος βρίσκεται στα πρόθυρα μίας παγκόσμιας ύφεσης. Αυτός είναι ο "εφιάλτης" που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν.

Πάντως, η αμφισβήτηση του ρόλου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας ήταν πολύ έντονη και ίσως γι' αυτό το λόγο, ο Καμντεσί προκατέλαβε τις διαθέσεις, όταν στην εναρκτήρια ομιλία του αναφέρθηκε θετικά στη γαλλική πρόταση για τη μετατροπή της Επιτροπής του Οργανισμού σε πολιτικό όργανο με αποφασιστικές αρμοδιότητες. Εξάλλου, όπως τονίζουν οι "επικριτές του", ευθύνη του ΔΝΤ ήταν "να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά", μια και ήταν υπερβολικά πολλές οι φωνές - ανάμεσα σε αυτές και των ισχυροτέρων - που το κατηγορούσαν ότι δεν μπόρεσε να προβλέψει, αλλά και να αξιολογήσει την έκταση της κρίσης που ξεκίνησε το 1997 στην Ταϊλάνδη, αλλά και ότι οι παρεμβάσεις του μετά το ξέσπασμα ήταν λανθασμένες - κυρίως σε ό,τι αφορά την περίπτωση της Ινδονησίας, που η χώρα οδηγήθηκε σε κατάρρευση. Η συζήτηση για το ρόλο του ΔΝΤ και της ΠΤ αναβλήθηκε επ' αόριστον, η Σύνοδος δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, ενώ οι παρεμβάσεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, που προχώρησε σε αποφασιστική κίνηση με το να μειώσει τα επιτόκιά της, προκάλεσαν μία σχετική άνοδο και μία, θα μπορούσε να πει κανείς, "εικονική ανακούφιση". Τώρα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο ΕΥΡΩ, αφού μάλλον είναι - όπως την έχουν χαρακτηρίσει - η "σανίδα σωτηρίας" για μία σταθερότητα, ιδιαίτερα αυτούς τους δύο πρώτους μήνες του 1999, που πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι θα υπάρξει και νέα κρίση.

Οι ανησυχίες και οι φόβοι ελλοχεύουν πάντα, θα μπορούσαμε να πούμε, αφού η σημερινή κρίση και βαθιά οικονομική ύφεση οδηγεί νομοτελειακά σε έναν οικονομικό αλληλοσπαραγμό επιβίωσης, καταδεικνύοντας την ανικανότητα και το αδιέξοδο της οικονομικής διαχείρισης αυτής της περιόδου και αποσαφηνίζει με τραγικό τρόπο ότι δεν είναι απλώς μια ακόμα κρίση στον περιοδικό κύκλο κρίσεων του καπιταλισμού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ήταν και είναι ανάγκη να αναδομηθούν τα όργανα διαχείρισης του συστήματος εκ βάθρων... ακόμα και μέσα από μία πολύ βίαιη "λύση".

Χ. Μ.

Ηταν Οκτώβρης όταν άρχισε ο "βαρύς χειμώνας" του Αουγκούστο Πινοτσέτ, ένας χειμώνας που ενδεχομένως μπορεί να είναι και πολύ μακρύς. Στη δύση της ζωής του, ο συνταγματάρχης ο οποίος ηγήθηκε του αιματηρού πραξικοπήματος της 11ης Σεπτέμβρη του 1973 που ανέτρεψε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλιέντε και βύθισε τη Χιλή στο σκοτάδι για 17 χρόνια, μοιάζει τώρα με γέρικο και τρομαγμένο πουλί. Ωστόσο τα τωρινά άνευρα και συριστικά κοάσματά του φέρνουν στο νου το φονικό αρπακτικό που υπήρξε κάποτε.

Η σύλληψη του Πινοτσέτ, μετά το ένταλμα του Ισπανού δικαστή Μπαλτάθαρ Γκαρθόν μέσω Ιντερπόλ, στο Λονδίνο στις 16 Οκτώβρη κατέπληξε εξαπίνης την οικουμένη, βγάζοντας από το νοσηρό λήθαργο τις μνήμες, ξυπνώντας τις ελπίδες όλων των θυμάτων που ζητούν έστω και λίγο πριν τη λήθη, δικαίωση. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της σύλληψης οι αντιδράσεις από τους νοσταλγούς του μακάβριου παρελθόντος αλλά και της "κεντροαριστερής" κυβέρνησης της Χιλής ήταν έντονες, ενώ το αίτημα της απελευθέρωσης έγινε σύνθημα. Στο πλευρό τους και η "σιδηρά κυρία" της βρετανικής πολιτικής Μάργκαρετ Θάτσερ,ένθερμη οπαδός και υποστηρίκτρια του "χιλιανού οικονομικού θαύματος", που "γεννήτοράς" του ήταν ο Πινοτσέτ.

Ομως παρά τις διαμαρτυρίες, τις διπλωματικές πιέσεις και την ανάκληση του Χιλιανού πρεσβευτή από την Ισπανία "για διαβουλεύσεις", ο δικαστής Γκαρθόν θα διευρύνει το ένταλμα σύλληψης (19/10) με τις κατηγορίες για γενοκτονία, τρομοκρατία και βασανιστήρια σε βάρος 94 ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων, και όχι μόνο για την αρχική κατηγορία του βασανισμού και της δολοφονίας 79 Ισπανών πολιτών. Η βρετανική κυβέρνηση, διά τουπρωθυπουργού Τόνι Μπλερ αλλά και του υπουργού Εσωτερικών Τζακ Στρο,θα νίψει τας χείρας της, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία καθαρά νομική υπόθεση και όχι πολιτική.

Αυτό σημαίνει απλά ότι δίνεται το "πράσινο φως" για να ξεκινήσει μία χρονοβόρα νομική διαδικασία με την γκάμα των συναισθημάτων να ποικίλλει αναλόγως τη στιγμιαία έκβαση της νομικής μάχης. Την ίδια στιγμή δεκάδες Χιλιανοί πολιτικοί εξόριστοι που διαμένουν σε χώρες της Ευρώπης θα καταθέτουν μηνύσεις εναντίον του Πινοτσέτ, ενώ μετά την Ισπανία, η Γαλλία, η Ελβετία και η Σουηδία εκδίδουν εντάλματα σύλληψης. Σαν κεραυνός εν αιθρία η απόφαση του δικαστηρίου του Λονδίνου (28/10) ακύρωνε τη σύλληψη κάνοντας δεκτή την προσφυγή (22/10) των δικηγόρων του Πινοτσέτ, που αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της σύλληψης και της κράτησής του, με το σκεπτικό ότι ο Πινοτσέτ ως πρώην αρχηγός κράτους χαίρει διπλωματικής ασυλίας.

Παρ' όλα αυτά ο πρώην Χιλιανός δικτάτορας θα εξακολουθήσει να τελεί υπό συνεχή αστυνομική παρακολούθηση σε ψυχιατρική κλινική του Λονδίνου εξαιτίας της έφεσης στην πρωτόδικη αυτή απόφαση. Αρμόδιο όργανο που θα κρίνει πλέον τη νομιμότητα ή μη της σύλληψης η ανώτατη δικαστική βρετανική αρχή, η πενταμελής Δικαστική Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων, η οποία θα αποφασίσει (25/11) ότι ο Πινοτσέτ δε χαίρει ασυλίας, επομένως μπορεί να γίνει δεκτό το αίτημα του Γκαρθόν και να εκδοθεί στην Ισπανία ώστε να δικαστεί για τα εγκλήματα με τα οποία κατηγορείται. Η υπόθεση πια στα χέρια του Βρετανού υπουργού Εσωτερικών, που θα κρίνει (9/12) ότι μπορεί να αρχίσει η διαδικασία της έκδοσης. Ακόμα μία ανατροπή της υπόθεσης όμως θα λάβει χώρα όταν μετά την προσφυγή των δικηγόρων του Πινοτσέτ κατά της απόφασης της Βουλής των Λόρδων, η ίδια δικαστική επιτροπή θα αναιρέσει τον "εαυτό της" (17/12) και θα επιτρέψει την επανάληψη της ακροαματικής διαδικασίας (στις 18/1/99), που θα κρίνει εκ νέου τη νομιμότητα της σύλληψης και της κράτησης...

Ολα είναι πιθανά για την έκβαση αυτής της υπόθεσης που έχει δημιουργήσει εύλογα ερωτηματικά σε σχέση με τους κρυφούς πόθους που καλύπτονται πίσω από αυτή την προσπάθεια "εκκαθάρισης" από τα απομεινάρια του παρελθόντος. Οποιοσδήποτε όμως σκοπός ή στόχος δεν αναιρεί το γεγονός ότι μία προσπάθεια πολλών ετών μπορεί να δώσει την αφορμή να φωτιστούν οι πραγματικοί υπεύθυνοι, που εντέχνως καλύπτονταν πίσω από το στυγερό προσωπείο του Πινοτσέτ. Ολοι τους γνώριζαν... Και όλοι τους ονομάτιζαν αλλά ήρθε η ώρα να αποκαλυφθούν και τα στοιχεία. Οι επικείμενες αποκαλύψεις, αλλά και αυτές πρώην στελεχών της CΙΑ για την εντολή πραξικοπήματος από τον ίδιο τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον,εξανάγκασαν στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ να παραδεχτεί "τα λάθη" της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και να τη στιγματίσει σε ορισμένες περιπτώσεις όσον αφορά τη Λατινική Αμερική...

Ωστόσο, η υπόθεση που μπορεί να ξάφνιασε την παγκόσμια κοινή γνώμη είναι μία πολυετής προσπάθεια συλλογής όλων των απαραίτητων ντοκουμέντων που στοιχειοθετούν ένα ισχυρό κατηγορητήριο, αναφέρει στην ανακοίνωση που εξέδωσε στη Μαδρίτη στις 11/12 η "Ενωμένη Αριστερά" (ΕΑ). Σύμφωνα με αυτή την ανακοίνωση οι κατηγορίες για τα εγκλήματα που διαπράχτηκαν στη Χιλή και την Αργεντινή και βαραίνουν τον πρώην δικτάτορα παρουσιάστηκαν από την ΕΑ, το "Ιδρυμα Σαλβαδόρ Αλιέντε", τη Διεθνή Αμνηστία και την "Ενωση για την Υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων", μετάτην πολύχρονη έρευνα και την εργασία των νομικών Ενρίκε δε Σαντιάγκο και της Βιρχίνα Δίαθ της γραμματείας της ΕΑ, αλλά και τη συνεργασία και τις επαφές των τμημάτων Διεθνών Σχέσεων της ΕΑ με τα αντίστοιχα του ΚΚ Χιλής και Αργεντινής, όπως με τις αντίστοιχες οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε αυτές τις δύο χώρες αλλά και της Ουρουγουάης και της Παραγουάης.

Πράγματι αν δει κανείς προσεκτικά τις κινήσεις που έγιναν όλη τη χρονιά που πέρασε η είδηση της σύλληψης δε θα πρέπει να ήταν απρόσμενη. Το ΚΚ Χιλής κατέθεσε μήνυση (21/1/98) στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά του πρώην δικτάτορα, ζητώντας τη δίκη του για τα εγκλήματα που διέπραξε τα 17 χρόνια που ήταν στην εξουσία. Μερικές μέρες αργότερα (9/2) το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα προτείνει τη διεξαγωγή πολιτικής δίκης στη Βουλή. Ομως παρά τις εσωτερικές προσπάθειες ο Πινοτσέτ θα αποχωρήσει "ειρηνικά" (10/3) από αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων μόνο και μόνο για να ορκιστεί από την Εθνοσυνέλευση (11/3) - που αγνόησε τη λαϊκή κατακραυγή και τις προσπάθειες αρκετών κομμάτων για να αποφευχθεί το γεγονός - ισόβιος γερουσιαστής, θέση που του παρέχει το προνόμιο της διά βίου ασυλίας.

Οι προσπάθειες όμως δε σταμάτησαν εδώ. Η γνωστοποίηση των ντοκουμέντων της επιχείρησης "Κόνδωρ", όπου συγκεκριμενοποιείται η άμεση ευθύνη του Πινοτσέτ σε εγκλήματα που διαπράχτηκαν στις τέσσερις παραπάνω χώρες, δίνει τη δυνατότητα στην ΕΑ να ζητήσει τη σύλληψη του Πινοτσέτ μέσω του ειδικού κατηγορητηρίου Νο 3 (αφορά αποκλειστικά την υπόθεση "Κόνδωρ"), γεγονός που επέτρεψε τελικά τη δρομολόγηση της σύλληψης και της έκδοσης. Αυτό ήταν γνωστό και στον ίδιο τον Πινοτσέτ αφού η Γαλλία απέρριψε το αίτημά του (3/10) για να εισέλθει στη χώρα για ιατρικούς λόγους, ενώ τις ίδιες μέρες ο Χιλιανός πρεσβευτής στο Λονδίνο είχε συμβουλεύσει τον Πινοτσέτ να μην πάει στη Βρετανία μια και εγκυμονούσε ο κίνδυνος της σύλληψής του.

Ο Πινοτσέτ αγνόησε επιδεικτικά τις παραινέσεις και μάλιστα με πλαστό διαβατήριο εισήλθε στη Βρετανία όπου την πρώτη μέρα της παραμονής του στο Λονδίνο και πριν υποβληθεί στην εγχείρηση έδωσε συνέντευξη στο αμερικανικό περιοδικό "Νιου Γιόρκερ",που συνοδεύτηκε και με φωτογραφία του από τη βρετανική πρωτεύουσα. Αυτό το δημοσίευμα θα είναι η αρχή, αφού όπως τονίζει η ΕΑ, ο Φεδερίκο Ανδρέου - συντονιστής της υπόθεσης από τη Διεθνή Αμνηστία - θα διαβάσει τη συνέντευξη και σε επικοινωνία με την ΕΑ στη Μαδρίτη, θα ξεκινήσει η συνεργασία με τον Γκαρθόν, θα παρουσιαστούν τα απολύτως έγκυρα νομικά έγγραφα που αποδείκνυαν το κατηγορητήριο και θα αποσταλεί το ένταλμα σύλληψης μέσω της Ιντερπόλ...

Η ειρωνεία της τύχης για τον Πινοτσέτ είναι ότι πληρώνει, πέρα από την αλαζονεία του, την καταστροφή του καλύτερου υγειονομικού συστήματος σε όλη τη Λατινική Αμερική, προκειμένου να επιτύχει το "οικονομικό θαύμα", γεγονός που τον εξανάγκασε να "μεταναστεύσει", ούτως ώστε να μπορεί να εγχειρηθεί...

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Στα τέλη Σεπτέμβρη, ανέκυψε εκτράχυνση στις σχέσεις Τουρκίας - Συρίας: η Αγκυρα αξίωσε να της παραδοθεί ο Κούρδος ηγέτης, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, και κώφευσε στις εκκλήσεις για διάλογο της άλλης πλευράς, συγκεντρώνοντας χιλιάδες στρατιώτες στη μεθόριο και εξαπολύοντας εκστρατεία παραβιάσεων του συριακού εναέριου χώρου. Η Συρία κατηγόρησε το Ισραήλ ότι υποκινούσε την κρίση, η κυβέρνηση Νετανιάχου αρνήθηκε την ανάμειξη, ενώ στην κρίση αναμείχθηκαν κατά σειρά η Αίγυπτος με διαμεσολαβητική πρωτοβουλία, η Λιβύη με απειλές προς την Τουρκία, και το Ιράν με επικλήσεις "ηρεμίας". Οι ΗΠΑ έμειναν αμέτοχες. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μ. Γιλμάζ κλιμάκωσε τις πιέσεις θέτοντας τελεσίγραφο 45 ημερών για την παράδοση Οτσαλάν, απειλώντας με στρατιωτική αντιπαράθεση. Η Συρία απάντησε, μουδιασμένα, ότι ο Οτσαλάν "δε βρίσκεται στο έδαφός της". Κι ο Μ. Γιλμάζ στράφηκε στη Ρωσία, αξιώνοντας έκδοσή του από εκεί ακόμη και επισήμως (27/10). Η Μόσχα απάντησε πως "δεν είχε πληροφορίες" σχετικά.

Παράλληλα, η Τουρκία οργίστηκε από τη φιλοξενία στη Ρώμη της συνεδρίασης του κουρδικού εξόριστου Κοινοβουλίου, κατά την οποία Ιταλοί και Κούρδοι βουλευτές συμφώνησαν σε σχέδιο δράσης που θα περιλαμβάνει την προώθηση του Κουρδικού στον ΟΗΕ, τη σταδιακή αναγνώριση των κουρδικών αρχών από τους διεθνείς οργανισμούς και τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για την προώθηση του διαλόγου. Ανακάλεσε προσωρινά τον πρεσβευτή της, προκαλώντας "τη λύπη" της ιταλικής διπλωματίας.

Τη στιγμή ακριβώς που το "κρυφτούλι" του Κούρδου ηγέτη έδειχνε να ξεχνιέται, προέκυψε η είδηση: ο Απο "συνελήφθη" και "τέθηκε υπό περιορισμό" στην Ιταλία, την Πέμπτη 12 του Νοέμβρη. Ακολούθησε μια μανιασμένη διπλωματική (sic) προσπάθεια της Αγκυρας να εκδοθεί στην Τουρκία, που η Ρώμη αρνήθηκε, αφού βάσει της νομοθεσίας της δεν μπορεί να εκδώσει οποιονδήποτε υπόδικο αντιμετωπίζει θανατική ποινή. Την 16η του Νοέμβρη έγινε γνωστό ότι ο Οτσαλάν μετέβη στην Ιταλία μετά από γραπτή πρόσκληση 50 Ιταλών βουλευτών για να "αρχίσει διάλογος όσον αφορά το Κουρδικό", κάτι που ουδέποτε συνέβη. Η μαζική κινητοποίηση των Κούρδων στην Ευρώπη, βέβαια, απέτρεψε την έκδοσή του στη Γερμανία, που αρνήθηκε να της παραδοθεί για να δικαστεί. Αλλά από την άλλη, ουδείς Ευρωπαίος ηγέτης τόλμησε να πιέσει πραγματικά για "διεθνοποίηση" του Κουρδικού.

Η δήλωση του Ιταλού πρωθυπουργού περί "ευρωπαϊκής διάστασης" του Κουρδικού ανασκευάστηκε ταχύτατα όταν η Αγκυρα επέβαλε ένα άτυπο εμπορικό εμπάργκο που κόστισε μέσα σε ενάμιση μήνα πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια σε ιταλικές επιχειρήσεις, και το ζήτημα έγινε αίφνης "τεχνικό". Συνέτεινε η πίεση των ΗΠΑ λόγω του "τρομοκρατικού παρελθόντος" του Οτσαλάν, μια πρόφαση που λειτουργεί ως προπέτασμα για το γεγονός ότι η "γεωπολιτική σημασία" της Τουρκίας επιβάλλει προς το παρόν να κρατηθεί αρραγής.

Ο Οτσαλάν, που προσέβλεπε σε "πολιτικό διάλογο" με την Αγκυρα, ανακάλυψε, παρά τις δηλώσεις του περί "αποκήρυξης εγκληματικών πράξεων" από συντρόφους του στο ΡΚΚ (!) και την οικειοθελή "αποχώρησή του" από την ηγεσία της οργάνωσης, ότι η άλλη πλευρά δεν ήθελε να ακούσει. Παρέμεινε, ως το τέλος του 1998, στην Ιταλία, περιμένοντας...

Μπ. Γ.

Διαδηλωτές ξέσπασαν σε γιορτασμούς σε ολόκληρο τον κόσμο μετά την ανακοίνωση της Βουλής των Λόρδων για πιθανή έκδοση του Πινοτσέτ

Αγωνία στα μάτια των υπαλλήλων στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης τον περασμένο Οκτώβρη