***

***

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Οι εξελίξεις της περασμένης βδομάδας δεν ήταν καταιγιστικές, με εξαίρεση, ίσως, όσα διαδραματίζονται στα πεδία των μαχών στη μεθόριο Κοσσυφοπεδίου - ΠΓΔΜ. Ωστόσο, φαίνεται πως οι κινήσεις στη διπλωματική σκακιέρα θα επηρεάσουν σε σοβαρό βαθμό την προγραμματισμένη για αύριο επανέναρξη των συνομιλιών στη Γαλλία μεταξύ των αντιπροσωπειών Σέρβων και Κοσσοβάρων Αλβανών. Αφ' ενός είχαμε την καταδικασμένη εκ προοιμίου "πρωτοβουλία" συνάντησης του Αμερικανού απεσταλμένου, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Στη συνέχεια, η Μόσχα - διά του υπουργού Εξωτερικών, Ιγκόρ Ιβάνοφ - πήρε τη "σκυτάλη" διπλωματικών πρωτοβουλιών με σκοπό να επιτύχει μία βελτιωμένη προβολή των θέσεων του Βελιγραδίου. Αφ' ετέρου, διαφάνηκε ότι η απήχηση που λεγόταν πως είχε ο πρώην γερουσιαστής των Ρεπουμπλικάνων, Μπομπ Ντόουλ, δεν ήταν διόλου μεγάλη στο μέτωπο των αυτονομιστών ανταρτών, οι οποίοι - παρά τις περί του αντιθέτου ανακοινώσεις - δεν υπέγραψαν προκαταβολικά κανένα ειρηνευτικό σχέδιο. Μετά από όλα αυτά, προβάλλει ίσως δικαιολογημένα το ερώτημα: Τι τελικώς θα γίνει (εάν δεν αναβληθούν...) στις συνομιλίες της Γαλλίας;

"Ο Πρόεδρος Μιλόσεβιτς έμεινε ανυποχώρητος, όπως και εμείς". Μ' αυτή τη φράση ο "έκτακτος" απεσταλμένος της κυβέρνησης Κλίντον για το Κοσσυφοπέδιο, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, περιέγραψε όχι μόνον το αποτέλεσμα αλλά και την ουσία των οκτάωρων συνομιλιών που είχε με τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο. Δηλαδή, "δεν έγινε τίποτε!". Πολύ φυσικό, καθώς ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ έφθασε στο Βελιγράδι μεταφέροντας στη βαλίτσα του μόνο... τα προσωπικά του είδη! Τι σημαίνει αυτό; Οτι απλώς έπαιξε το ρόλο του απειλητικού αγγελιαφόρου των ΗΠΑ, επαναλαμβάνοντας τις γνωστές θέσεις της Ουάσιγκτον περί της αποστολής 28.000 ΝΑΤΟικών στρατιωτών στο Κοσσυφοπέδιο αλλά και ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών, σε περίπτωση που οι Σέρβοι εξακολουθήσουν να αρνούνται την "αμερικανική ειρήνη" στην περιοχή. Κοντολογίς, η πρωτοβουλία του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ μόνον... διπλωματική δεν ήταν!

Ως εκ τούτου, ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος δεν μπόρεσε παρά να ανανεώσει τις έντονες αντιδράσεις του περί του σχεδίου "ειρήνευσης", χαρακτηρίζοντας "εισβολέα" όποιο ξένο στράτευμα σταλεί στο Κοσσυφοπέδιο. Η σχεδόν ανεπίσημη "αντιπρόταση" του Βελιγραδίου περί αντικατάστασης του όρου αποστολής ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στο Κόσσοβο με πολυεθνικές ειρηνευτικές δυνάμεις μηστρατιωτικού χαρακτήρα πέρασε απαρατήρητη. Σ' αυτό ακριβώς το σημείο επενέβη η Μόσχα, η οποία παραμένει ουσιαστικά η μοναχική "σύμμαχος" του Βελιγραδίου.

Από την περασμένη Πέμπτη, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Ιγκόρ Ιβάνοφ, ανέλαβε νέα διπλωματική πρωτοβουλία, με στόχο να ενισχύσει τις ελπίδες για την υπογραφή μίας, τρόπον τινά, τροποποιημένης πολιτικής συμφωνίας στις προγραμματισμένες για αύριο συνομιλίες της Γαλλίας. Ωστόσο, και αυτή η προσπάθεια δεν έχει πολλά περιθώρια επιτυχίας. Αφ' ενός, επειδή η Μόσχα δεν έχει καμία απήχηση στο μέτωπο των αυτονομιστών ανταρτών. Αφ' ετέρου, γιατί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δε φαίνονται διατεθειμένοι προς το παρόν να αλλάξουν τα σχέδιά τους. Ωστόσο, η "συνταγή" που έχουν ετοιμάσει για το Κοσσυφοπέδιο αρχίζει να χαλάει... και με ευθύνη των αυτονομιστών ανταρτών.Η πρότερη αίσθηση των ΗΠΑ ότι με διάφορους "χειρισμούς" τα στελέχη των αυτονομιστών ανταρτών του "KLA" θα μπορούσαν να τεθούν με ευκολία στην υπηρεσία της Ουάσιγκτον δεν είναι και τόσο ρεαλιστική. Τα συσσωρευμένα προβλήματα, με πρώτο το διχασμό απόψεων και στρατηγικής στους κόλπους των ανταρτών, δε "βοηθούν" τα σχέδια της Ουάσιγκτον για τη "βάπτιση" των άμεσων "παιχτών" στο Κοσσυφοπέδιο σε "καλούς Κοσσοβάρους αντάρτες" και σε "κακούς Γιουγκοσλάβους αξιωματούχους". Η πρόσφατη συνάντηση του πρώην γερουσιαστή των Ρεπουμπλικανών Μπομπ Ντόουλ με μερικά στελέχη των ανταρτών στα Σκόπια αποδεικνύει τα παραπάνω, καθιστώντας παράλληλα σαφέστερο το "απρόβλεπτο" των εξελίξεων και των πρωταγωνιστών στην πιο ταραγμένη και επικίνδυνη γειτονιά των Βαλκανίων.

Υπό το βάρος των παραπάνω διπλωματικών εξελίξεων, οι μάχες μεταξύ Σέρβων στρατιωτών και Κοσσοβάρων ανταρτών μαίνονται αμείωτες στο νότιο και βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Μετά απ' όλα αυτά, οι ελπίδες για την εξεύρεση κάποιας πολιτικής λύσης αύριο στη Γαλλία φαίνονται μάλλον αμυδρές...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΝΑΤΟϊκή κατοχή στα Βαλκάνια

Εξασφαλίζουν άλλοθι στο μακελειό

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (ανταπόκριση). -

"JOINT GUARDIAN": κοινός φύλακας άγγελος, κοινός εγγυητής, κοινός θεματοφύλακας. Ανάλογα με ποιον συζητάς, δίνει και μια διαφορετική ερμηνεία στον όρο, όχι απαντώντας στο ετυμολογικό του πράγματος, αλλά στην ουσία αυτής της ΝΑΤΟϊκής επιχείρησης που έχουν χρεωθεί να εκτελέσουν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Για τον Ελληνα ταγματάρχη που έχει αναλάβει τις δημόσιες σχέσεις της επιχείρησης, ισχύει ο όρος "κοινός εγγυητής". Μιλά για την επιχείρηση με περηφάνια: "Ανατέθηκε σε μας"! Μόλις γύρισε μετά από 13 μήνες στη Βοσνία και θεωρεί αυτονόητο να μετέχει ως Ελληνας σε μια ακόμα ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση. Ενα χιλιόμετρο πιο πέρα από την έδρα του Γ Σώματος, στο λιμάνι, ένας άλλος επίσης Ελληνας αξιωματικός, προτιμά το "κοινός φύλακας άγγελος". Κι αυτός έχει άποψη: "Επιβολή της ειρήνης διά του πολέμου". Ακούσαμε και μια ακόμα εκδοχή: Πάμε εκεί (σ. σ. στη Γιουγκοσλαβία) γιατί είμαστε μια χώρα με δημοκρατική παράδοση και έχουν να μάθουν πολλά από εμάς!

Πλήρης παράνοια. Η εισβολή ενός ξένου στρατού σε μία κυρίαρχη - τυπικά ακόμα - χώρα, τη Γιουγκοσλαβία, αποκτά νομιμοποιητικά χαρτιά μέσα από διάφορους δρόμους. Ο πιο επικίνδυνος, ίσως, αυτός της ιδεολογικής ταύτισης του στρατιώτη της κατοχικής ξένης δύναμης με τα οικονομικά αφεντικά του ΝΑΤΟ που διατάσσουν την εισβολή. Κι αυτό είναι που συμβαίνει σήμερα, τουλάχιστον σε επιτελικό επίπεδο στη Βόρεια Ελλάδα.

Στο χάρτη της περιοχής, στο χώρο του επιτελείου, ξεχωρίζουν μερικά σημάδια: Τρεις μεγάλοι κόκκινοι σταυροί σε Θεσσαλονίκη, Ημαθία και Κιλκίς δηλώνουν τα νοσοκομεία που είναι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν όταν αρχίσει το μακελειό. Ενα μικρότερο σημάδι στα σύνορα των Νομών Θεσσαλονίκης - Ημαθίας, δίνει το στίγμα της βάσης ελικοπτέρων που θα χρησιμοποιηθεί όταν χρειαστεί να παρασχεθεί άμεση από αέρος υποστήριξη. Δύο ακόμα μικρότερα σημάδια δείχνουν το λιμάνι και το αεροδρόμιο όπου φτάνουν καθημερινά όλο και περισσότεροι ξένοι φαντάροι για να προωθηθούν με ελληνική υποστήριξη στο μέτωπο.

Από το χάρτη απουσιάζει κάθε σήμανση στην παραλία του Λιτοχώρου. Κι αυτή η απουσία έχει τη σημασία της. Η παραλία έχει δεσμευτεί για την απόβαση των Αμερικανών. Είναι κοινό μυστικό. Αλλά ουδείς επισήμως στο επιτελείο των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, γνωρίζει το πότε και πώς θα γίνει αυτό. Δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητούμε την αλήθεια των διαβεβαιώσεων που μας δίνουν οι Ελληνες αξιωματικοί. Γίναμε, τουλάχιστον δύο φορές, μάρτυρες του ανεξέλεγκτου της δράσης των Αμερικανών. Οι ρόλοι είναι μοιρασμένοι σε πολύ υψηλό επίπεδο. Δημόσια εμφανίζονται να κάνουν παιχνίδι αυτή την περίοδο ως ΝΑΤΟ μόνο Γάλλοι, Γερμανοί, Αγγλοι, Ιταλοί και Ελληνες. Τα σήματα για τις κινήσεις των Αμερικανών φτάνουν στις ελληνικές υπηρεσίες 12 ώρες πριν από κάθε κίνηση. Τα σήματα δεν αναφέρουν τι ακριβώς πρόκειται να συμβεί. Ζητούν μόνο τον αποκλεισμό της περιοχής σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου και την εξασφάλιση ετοιμότητας αποκλεισμού κατά μήκος του οδικού - σιδηροδρομικού άξονα προς τα σύνορα. Οι Αμερικάνοι κρατούν για τον εαυτό τους το προνόμιο του αιφνιδιασμού. Αλλο κοινό μυστικό: Εμείς προετοιμάζουμε την μπουγάδα, αυτοί θα καθαρίσουν με αεροπορικούς βομβαρδισμούς, εμείς θα μαζέψουμε τα πτώματα κι αυτοί θα έρθουν μετά να εγκατασταθούν! Ο συνομιλητής μας, ένας Ελληνας αξιωματικός, που δε βάζει σε αμφισβήτηση τη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ, νοιάζεται περισσότερο για το γεγονός ότι "η Αγγλίδα απέναντι παίρνει τριπλάσιο μισθό από μένα, αλλά εγώ κάνω διπλοβάρδιες", παρά για το πόσους νεκρούς θα αφήσει πίσω της αυτή η επέμβαση.

Η ιδεολογική ταύτιση αυτών που σχεδιάζουν το σφαγιασμό χιλιάδων ανθρώπων κι αυτών που θα εκτελέσουν την αποστολή, είναι σχεδόν απόλυτη και έχει πίσω της βάθος χρόνου. Οι διαφορές τους, δυστυχώς, είναι μόνο "εργασιακές". Ολο αυτό το καιρό, από τις 24 Φλεβάρη που άρχισε η ελληνική εμπλοκή, συναντήσαμε μόνο πολύ ψηλά στο χώρο της ελληνικής αστυνομίας - κι αυτό για λόγους άνεσης που δίνει η επετηρίδα κοντά στο χρόνο αποστράτευσης - και πολύ χαμηλά - ανάμεσα στους Ελληνες φαντάρους - φωνές που να λένε έστω: "άστα φίλε, μπλέξαμε. Οι Αμερικάνοι κάνουν κουμάντο κι όλοι καθόμαστε σούζα".

Οι δύο κατά βάση εμπλεκόμενες ελληνικές δημόσιες επιχειρήσεις, ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης και ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας, εμφανίζονται δημόσια να αντιμετωπίζουν τα φορτία του πολέμου ως "εμπορεύματα". Η τεχνική συμφωνία μεταξύ ΝΑΤΟ και ελληνικής κυβέρνησης προβλέπει ακριβώς αυτό: "Κάποια" εμπορεύματα θα διέλθουν. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις πρέπει να εξασφαλίσουν τη διέλευσή τους. Τα υπόλοιπα έχουν αφεθεί σε ρυθμίσεις του εμπορικού δικαίου. Ετσι παρακάμπτεται - τυπικά - και το συνταγματικό πρόβλημα καθώς οι δυνάμεις κατοχής στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης δε θεωρούνται στρατιωτικές δυνάμεις άλλης χώρας, αλλά εμπορεύματα, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν απλά νοικιάσει χώρους επί τελωνειακά ελεγχόμενου από την Ελλάδα εδάφους. Στο αποκορύφωμα αυτής της αντίληψης, ακούσαμε Ελληνα αξιωματικό να λέει: "ο απολογισμός τελικά θα είναι θετικός για τη χώρα μας. Το χρήμα που πέφτει τονώνει την αγορά"!

Το ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματος, αφήνει την υπεράσπισή του στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Με δεδομένα: την ευρώδουλη αντίληψη για το ρόλο της ελληνικής οικονομίας "εμπορεύματα να περνούν - χρήμα να αφήνουν" και τη ΝΑΤΟϊκή ιδεολογική κυριαρχία "στρατιώτες του ΝΑΤΟ είμαστε", οι πρωτοβουλίες για την οργάνωση της αντίστασης που παίρνουν αυτή την περίοδο οι κομμουνιστές στην περιοχή, αποκτούν κι έναν ξεχωριστό πατριωτικό χαρακτήρα. Αν κάτι μένει να σημειώσουμε, ως εξ επαγγέλματος παρατηρητές, είναι πως εδώ που βρίσκονται σήμερα τα πράγματα, δε φτάνουν πια οι κρυφές χειραψίες και τα "μπράβο που σταματήσατε το τρένο των Γερμανών". Τα Βαλκάνια φλέγονται ξανά και ουδείς δικαιούται να πει αύριο, "δε γνώριζα". Οι κομμουνιστές έχουν χτυπήσει την καμπάνα. Οσοι ορθοί, οφείλουν να βγουν τώρα στο δρόμο. "JOINT GUARDIAN" δε σημαίνει "κοινός θεματοφύλακας", μετάφραση που αποδέχονται οι της αγγλικής φιλολογίας, σημαίνει ωμά κι ας ακουστεί χυδαία: Συνεργαζόμενοι φονιάδες των λαών! Και το αίμα δε θα στάζει μόνο απ' το μαχαίρι του εξ επαγγέλματος φονιά στρατηγού τάδε.

Θ. Λ.