Οι συγχωνεύσεις, καταργήσεις και οι υποβιβασμοί των σχολείων βρίσκουν αντίθετη μια μεγάλη μερίδα γονέων. Η Ελένη Γιώτη,εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων Νομαρχίας Αθηνών,στη Νομαρχιακή Επιτροπή Παιδείας (ΝΕΠ) που λειτουργεί στη Νομαρχία, τονίζει στο "Ρ": "Ως γονείς, όποτε τέθηκε θέμα συγχώνευσης ή υποβιβασμού σχολείου στη ΝΕΠ το καταψηφίσαμε. Μάλιστα, παλέψαμε για την κατασκευή περισσότερων σχολείων, περισσότερων αιθουσών, προκειμένου οι μαθητές να μην ξεπερνούν στα Δημοτικά ανά τμήμα τους 15 με 20 μαθητές και στα Γυμνάσια - Λύκεια τους 20 με 25". Επισημαίνει πως οι αρμόδιοι εκμεταλλεύονται στο έπακρο το ν.1566/85 προκειμένου να κλείσουν σχολεία, να αγγίξουν το μαγικό αριθμό "360", ανεξάρτητα από τις σύγχρονες παιδαγωγικές ανάγκες. Και αυτό, στη "λογική" της περικοπής κοινωνικών δαπανών, της πρόσληψης λιγότερων καθηγητών, της παροχής όλων και λιγότερων για το μαθητή.

Να σημειωθεί πως οι αποφάσεις για κλείσιμο σχολείων παίρνονται ουσιαστικά στη ΝΕΠ, που θεσμοθετήθηκε με το ν. 1566/85. Η ΝΕΠ εισηγείται - μεταξύ άλλων - στο Νομαρχιακό Συμβούλιο τις αποφάσεις της για καταργήσεις, συγχωνεύσεις και υποβιβασμούς σχολείων. Το ΝΣ προχωρά στην τυπική επικύρωσή τους, καθώς οι σημερινοί συσχετισμοί δυνάμεων δεν ευνοούν την ανατροπή προειλημμένων αποφάσεων.

Στη ΝΕΠ συμμετέχουν εκπρόσωποι μαζικών φορέων. Ομως η πλειοψηφία των μελών της αποτελείται από τους προϊσταμένους των Διευθύνσεων Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Νομαρχίας. Αυτοί είναι ανώτεροι διοικητικοί υπάλληλοι, διορισμένοι από το υπουργείο Παιδείας. Ανήκουν διοικητικά στο υπουργείο και βάσει του ν. 1566/85 αποτελούν μέλη της ΝΕΠ.

Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που έχει ορίσει το ΠΑΣΟΚ, εισηγούνται στη ΝΕΠ καταργήσεις, υποβιβασμούς ή ιδρύσεις σχολείων. Και ψηφίζουν στη ΝΕΠ, ως μέλη της, τις προτάσεις που έχουν κάνει οι ίδιοι. Δηλαδή, άτομα διορισμένα από την κυβέρνηση σε υψηλά πόστα - με ό,τι αυτό συνεπάγεται - αποφασίζουν καταργήσεις σχολείων, τις προτείνουν και οι ίδιοι υπερψηφίζουν την πρότασή τους.

Αρα δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε παράξενο ότι οι συγκεκριμένοι προϊστάμενοι - μέλη της ΝΕΠ έχουν υπερψηφίσει κάθε πρόταση για κατάργηση ή υποβιβασμό σχολείου. Οπως, επίσης, δεν είναι τυχαίο ή παράξενο και το γεγονός ότι τις προτάσεις τους τις κοινοποιούν και στο υπουργείο Παιδείας. Το υπουργείο, σύμφωνα με πληροφορίες, πιέζει με διάφορους τρόπους τη Νομαρχία προκειμένου να γίνονται δεκτές όλες οι προτάσεις που αφορούν κλείσιμο σχολείων.

Πέρα από τα σχολεία που κλείνουν, και όσα μένουν ανοιχτά πρέπει να λειτουργήσουν με κονδύλια ανεπαρκή να καλύψουν τις πραγματικές και ολοένα διογκούμενες ανάγκες τους.

Τα ποσά για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων (μισθοδοσίες των καθαριστριών, λογαριασμοί της ΕΥΔΑΠ, της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, αγορά πετρελαίου θέρμανσης και αναλώσιμα υλικά) εγκρίνονται και δίνονται από την κεντρική διοίκηση τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια του χρόνου, ανά τρίμηνο. Αυτές οι τέσσερις κατανομές αποτελούν το 12% των θεσμοθετημένων πόρων για την Αυτοδιοίκηση από τον κρατικό προϋπολογισμό (Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων). Αντί όμως να αποδίδονται απευθείας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αποδίδονται από την κεντρική διοίκηση στις νομαρχίες. Οι τελευταίες κρατούν τα ποσά και τα μοιράζουν στους δήμους ανάλογα με τα σχολεία, τους μαθητές και τις ανάγκες. Σε ό,τι αφορά τη Νομαρχία Αθηνών,έχει κάθε χρόνο να μοιράσει χρήματα για 45 δήμους και 3 κοινότητες που λειτουργούν στην περιοχή ευθύνης της. Για το πρώτο τρίμηνο φέτος, πήρε από την κεντρική διοίκηση 1,521 δισ. To ίδιο ποσό δόθηκε στη Νομαρχία και για το δεύτερο τρίμηνο.

Οπως δηλώνει στο "Ρ" ο Γεράσιμος Θεοδωράτος,επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Αγίων Αναργύρων "Δημοτική Αναγέννηση" και δημοτικός σύμβουλος της περιοχής, τα χρήματα δε φτάνουν. Συχνά - πυκνά οι δήμοι "τσοντάρουν" για να καλύψουν τις ανάγκες. Οπως και οι γονείς, μέσα από τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων των σχολείων, για να αγοράσουν πετρέλαιο θέρμανσης, να καλύψουν τις μισθοδοσίες των καθαριστριών, να καλύψουν πάσης φύσης έξοδα που μπορεί να προκύψουν. Ο ίδιος επισημαίνει πως κατά βάση τα σχολεία είναι χρεωμένα. Δηλαδή, εμφανίζουν χρέη προς τις ΔΕΚΟ, εφόσον δεν έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν άμεσα τις υποχρεώσεις τους και προχωρούν ακόμα και σε διακανονισμούς. Συμπληρώνει πως οι γονείς καλούνται να πληρώσουν ακόμα και για επισκευές που πρέπει να γίνουν σε κάποια σχολεία.

Τονίζει ακόμη πως οι γονείς έχουν πληρώσει για την κάλυψη αυτών των αναγκών, ήδη, μία φορά στην κεντρική διοίκηση, μέσω της άμεσης φορολογίας του εισοδήματός τους. Αλλη μια φορά, στους δήμους, μέσω ανταποδοτικών τελών για την παροχή υπηρεσιών, που θα έπρεπε να παρέχονται από την κεντρική διοίκηση. Και ξαναπληρώνουν, συγκεντρώνοντας ποσά ανά Σύλλογο, αφού αναγκάζονται, λόγω των καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους, στα σχολεία όπου φοιτούν.

Η Λένα Γιώτη επισημαίνει πως οι αρμόδιοι παρουσιάζουν τεχνητά μειωμένο το κόστος για διάφορες εργασίες, για να μειώσουν και τη χρηματοδότηση. Αναφέρεται σε κατευθύνσεις των Διευθύνσεων Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, που, σύμφωνα με πληροφορίες, δόθηκαν παλαιότερα στους διευθυντές των σχολείων. Εντολές για μείωση των κονδυλίων που δαπανώνται για την καθαριότητα.

Οπως σημειώνει, κατόπιν αυτών των κατευθύνσεων, σε κάποια σχολεία οι αρμόδιοι αναγνώρισαν προς καθαριότητα λιγότερες αίθουσες απ' αυτές που λειτουργούσαν στην πραγματικότητα. Ετσι μειώθηκε τεχνητά το κονδύλι που δαπανούσαν για καθαριότητα στο σχολείο. Ομως, οι αίθουσες που λειτουργούσαν παρέμεναν οι ίδιες και καθαρίζονταν, μόνο όποτε έβρισκαν χρόνο οι καθαρίστριες. Η Λ. Γιώτη υπογραμμίζει, ακόμα, πως αυτή η κυβερνητική κατεύθυνση οδήγησε και στο να μειωθεί δραστικά ο χρόνος λειτουργίας των καλοριφέρ, προκειμένου να εξοικονομηθεί πετρέλαιο θέρμανσης.

Ομως, περικοπές δε γίνονται μόνο στα κονδύλια για τις λειτουργικές ανάγκες, αλλά και για τις επισκευαστικές.Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Δήμου Αθηναίων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων,φέτος, θα δοθούν στο δήμο για επισκευές και συντήρηση στα σχολεία, στην περιοχή ευθύνης του, 420 εκατ. δρχ. Για τον ίδιο λόγο, το '92 είχαν δοθεί 550 εκατ. και πιο πρόσφατα, το '96, 840 εκατ.

Τα κονδύλια για τις λειτουργικές δαπάνες φτάνουν στα σχολεία και με μεγάλη καθυστέρηση, που αποτελεί άλλον ένα ανασταλτικό παράγοντα στην προμήθεια των αναγκαίων ειδών. Τα χρήματα δεν προκαταβάλλονται ούτε καν στη Νομαρχία. Αντίθετα, η κυβέρνηση περιμένει να αρχίσει το κάθε τρίμηνο, προκειμένου να ξεκινήσει τη διαδικασία καταβολής των δόσεων.

Οπως διευκρινίζει στο "Ρ" η Κατερίνα Δεκαρίστου - Μανωλοπούλου,πρόεδρος της Ενωσης Γονέων και Κηδεμόνων του 6ου Δημοτικού Διαμερίσματος Αθήνας,η Νομαρχία αρχές Μάρτη διένειμε στους ΟΤΑ, της περιοχής ευθύνης της, τα ποσά που τους αναλογούσαν για τα σχολεία τους.

Ο Δήμος Αθηναίων (του δόθηκαν για το α τρίμηνο φέτος 334,5 εκατ. δρχ.) διένειμε μόλις στα μέσα του Απρίλη τα χρήματα αυτά στις επτά Διαμερισματικές Επιτροπές Παιδείας του δήμου (μία για κάθε ένα από τα επτά δημοτικά διαμερίσματα). Τελικά, τα χρήματα αυτά μέχρι και τα τέλη του Μάη δεν είχαν φτάσει στα σχολεία.