Ξενοδοχείο. Επιπλωμένα διαμερίσματα. Γήπεδα. Ανοιχτό θέατρο. Εμπορικό κέντρο. Δεκάδες βοηθητικά κτίσματα. Αυτά σχεδιάζει να κατασκευάσει η ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία "Εταιρία Τουριστικών Επιχειρήσεων και Ανάπτυξης, η Ελαφόνησος", στην περιοχή Βουλισμένη στο Νομό Χανίων της Κρήτης, όπου έχει ιδιοκτησία 750 στρέμματα. Τα όρια της ιδιοκτησίας ξεκινούν αμέσως μετά την παραλία, απέναντι από το Ελαφονήσι και καλύπτουν όλο το μήκος της, δεξιά και αριστερά του οποίου υπάρχουν βράχια.

Στόχος της εταιρίας είναι η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων στα 500 στρέμματα,σε όλο το μήκος της παραλίας. Μ' αυτό τον τρόπο θα αποκλειστούν όσοι δεν "τα σκάνε" στα ξενοδοχεία πέντε αστέρων που προβλέπονται να οικοδομηθούν ή σε αυτούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν το εισιτήριο που θα επιβληθεί. Ταυτόχρονα, θα αποκλειστεί η πρόσβαση και στο Ελαφονήσι, ενώ κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως θα τηρηθεί η χρήση του χώρου ως απόλυτης προστασίας, όπως έχει χαρακτηριστεί. Είναι ποτέ δυνατόν η απληστία για περισσότερο κέρδος να σεβαστεί την πανίδα, τη χλωρίδα, την απαγόρευση οποιασδήποτε δραστηριότητας - εκτός από τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας - που ισχύει για όλες τις περιοχές απόλυτης προστασίας..;

Ηδη από το 1994 η "Ελαφόνησος ΑΕ", είχε υποβάλει αίτηση προς τη Νομαρχία Χανίων, με την οποία ζητά να εγκριθεί η οριοθέτηση χώρου πλάτους 100 - 250 μέτρων από την ακτή, έκτασης 250 στρεμμάτων ως ζώνη προστασίας και στα υπόλοιπα 500 στρέμματα να μπορεί να εφαρμόσει τα σχέδιά της. Η αίτηση έγινε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της Ειδικής Χωροταξικής Μελέτης Νοτίου Τμήματος Δυτικών Ακτών Νομού Χανίων, με την οποία κομμάτι της ιδιοκτησίας της εταιρίας χαρακτηρίζεται ως χώρος προστασίας της φύσης, όπου επιτρέπεται συνολική μέγιστη οικοδόμηση 200 τετραγωνικά μέτρα.

Τα σχέδια των ιδιοκτητών - όπως αναφέρονται στην αίτηση που κατέθεσε η εταιρία - προβλέπουν να δημιουργηθούν: Κεντρικό κτίριο βιοθεραπευτικών εγκαταστάσεων. Ξενοδοχείο πέντε αστέρων, σε συνδυασμό με επιπλωμένα διαμερίσματα, δυναμικότητας 700 κλινών. Συγκρότημα επιπλωμένων διαμερισμάτων πέντε αστέρων, δυναμικότητας 500 κλινών. Κέντρα άθλησης και ανοιχτό θέατρο. Εμπορικό κέντρο και βοηθητικά κτίσματα. Ως συντελεστής δόμησης προτείνει η εταιρία το 0,1. Ενώ ως μέγιστη κάλυψη ανά κτίριο προτείνει τα 500 τετραγωνικά μέτρα.

Στην προσπάθειά της η εταιρία να προωθήσει τα σχέδιά της, επιχειρεί να αποτρέψει την ένταξη της παραλίας στο Δίκτυο Προστασίας "ΦΥΣΗ 2000". Στο "χορό" αυτό, πέρα από τους εκπροσώπους της εταιρίας, μπαίνουν και παράγοντες του νησιού, τοπικά τηλεοπτικά κανάλια, ενώ εντύπωση προκαλεί η... πρεμούρα του Δήμου Πελεκάνου να "διασώσει" τα συμφέροντα των ιδιοκτητών της έκτασης. Γι' αυτά τα συμφέροντα, η χωροταξική μελέτη αναφέρει: "Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, αν και εξαιρετικά επαχθείς για τους ιδιοκτήτες γης, μπορούν να θεσμοθετηθούν, καθώς προβλέπονται τρόποι για τη ρύθμιση της αποζημίωσής τους (απαλλοτρίωση, μεταφορά δόμησης, ανταλλαγή, ενοικίαση κλπ.).

Σημειώνουμε ότι όλα αυτά αφορούν την παραλία απέναντι από το νησί, καθώς το Ελαφονήσι αποτελεί κρατική ιδιοκτησία. Περίεργο είναι πάντως, το γεγονός ότι η χωροταξική Μελέτη (η εκπόνησή της ξεκίνησε το 1992), βρίσκεται ακόμα στα "συρτάρια" και δεν έχει υπογραφεί από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτη,όπως προβλέπεται, για να γίνει νόμος. Αλλά και η ίδια η μελέτη προβλέπει την τουριστική δραστηριότητα στην περιοχή.

Στο σημείο αυτό ο δήμαρχος Ινναχωρίου, Κώστας Κουκουράκης,λέει στο "Ρ": "Κεντρική φιλοσοφία της χωροταξικής μελέτης, όπως και του Διαχειριστικού Προγράμματος του ΟΑΔΥΚ, με την οποία συμφωνούμε απόλυτα ως Δήμος, είναι η ανάπτυξη βιώσιμου τουρισμού, με ήπιες δραστηριότητες. Η εκμετάλλευση του χώρου λέμε να γίνει με μικρότερες μονάδες, στις οποίες θα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει περισσότερος κόσμος και δη ντόπιος, ώστε τα χρήματα να μείνουν στον τόπο". Και καταλήγει: "Θέλουμε να εκμεταλλευτούμε το χώρο υπό τις προϋποθέσεις που θέτει η χωροταξική μελέτη και το διαχειριστικό πρόγραμμα".

Ας δούμε όμως για τι είδους εκμεταλλεύσεις πρόκειται: Το διαχειριστικό πρόγραμμα είναι αποκαλυπτικό...

Προτείνεται λοιπόν μεταξύ άλλων, η σύσταση ενός Διαχειριστικού Φορέα για την περιοχή Ελαφονήσου, με τη μορφή επιχείρησης της Αυτοδιοίκησης, με τη συμμετοχή κατ' αρχήν των Δήμων Ινναχωρίου και Πελεκάνου και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων.

Πάντως, το διαχειριστικό πρόγραμμα, προτείνει ως εναλλακτική λύση - στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης της Βουλισμένης δε δεχτεί την απαλλοτρίωση της έκτασης που κατέχει υπέρ του δημοσίου - τη δραστηριοποίηση του ιδιώτη στο κομμάτι εκείνο της περιουσίας του, που δεν είναι χαρακτηρισμένο ως ζώνη Προστασίας της Φύσης.... Παράλληλα "ανοίγει" την πόρτα, στην εταιρία αλλά και σε οποιονδήποτε ιδιώτη, να συμμετάσχει στη διαχείριση του χώρου και να κερδοσκοπεί. Κι αυτό γιατί το εν λόγω πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα στον Διαχειριστικό Φορέα να εκμισθώνει κομμάτια της παραλίας, η μέγιστη έκταση των οποίων, λέει, θα... οριστεί.

Μετά από όλα αυτά, είναι προφανές ότι η "ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΑΕ", χάνει τη δυνατότητα να είναι ο αποκλειστικός κερδοσκόπος επί της παραλίας, καθώς οι ιδιώτες - εκμισθωτές που μπορούν να... "διαχειριστούν" τις δυνατότητες της περιοχής είναι περισσότεροι. Και γι' αυτό "κόπτεται". Το αποτέλεσμα, όμως - προσβάσιμη παραλία και νησί με αντίτιμο - θα είναι το ίδιο και στις δύο περιπτώσεις.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στα σχέδια του Διαχειριστικού Προγράμματος προβλέπονται ακόμη, ταβέρνες, ξενοδοχείο, σε απόσταση 200 μέτρων από την παραλία, καθώς και η θέσπιση εισιτηρίου 200 δραχμών. Ακολούθως, γίνεται λόγος για "εκμεταλλεύσεις", τα έσοδα των οποίων θα επιστρέφονται ως ανταποδοτικά έργα στον χώρο...

Περίπου 2.000 επισκέπτες την ημέρα, τους καλοκαιρινούς μήνες, δέχεται η Ελαφόνησος. Γεγονός που έχει υποβαθμίσει τη χλωροπανίδα της περιοχής, με πρώτο θύμα τους κέδρους. Αυτοί "θάβονται" από τις ρόδες των αυτοκινήτων που παρκάρουν στο χώρο μετά τον αιγιαλό, από την κατασκήνωση, αλλά και από τις καντίνες που λειτουργούν εκεί.

Το μεγαλύτερο μέρος της παραλίας ανήκει στον Δήμο Ινναχωρίου και το υπόλοιπο στο Δήμο Πελεκάνου. Με απόφαση του υπουργείου Οικονομικών, ο χώρος παραχωρείται στους δήμους για απλή χρήση, για διάστημα το πολύ τριών χρόνων.

Με βάση την απόφαση αυτή, οι δήμοι μπορούν να αναθέσουν τη λειτουργία καντινών σε ιδιώτες (φυσικά πρόσωπα, ανάπηροι, πολύτεκνοι), μετά από πλειοδοτικό διαγωνισμό. Στην περίπτωση της ακτής απέναντι από το Ελαφονήσι λειτουργεί - ανάμεσα σε άλλες - καντίνα η εταιρία "ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΑΕ", με απευθείας ανάθεση από το Δήμο Πελεκάνου.

Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον νόμο περί κινητού εμπορίου, είναι παράνομο, καθώς η απευθείας ανάθεση επιτρέπεται μόνο σε εκείνους που "έχουν γειτονικές προς τον αιγιαλό ιδιοκτησίες, στις οποίες είναι εγκαταστημένες επιχειρήσεις (ξενοδοχεία ή κέντρα αναψυχής και γενικά κάθε είδους ψυχαγωγική δραστηριότητα που συμβάλλει στην ψυχαγωγία των λουόμενων)". Η εταιρία, επικαλούμενη την ιδιοκτησία που έχει μετά τον αιγιαλό και χωρίς να έχει εγκαταστήσει ουδεμία επιχείρηση, ζήτησε και πέτυχε από το Δήμο Πελεκάνου - ο Δήμος Ινναχωρίου αρνήθηκε - να πάρει χωρίς διαγωνισμό τη δυνατότητα λειτουργίας καντίνας.

Μάλιστα η καντίνα που εγκατέστησε, παραβιάζει τους ισχύοντες νόμους της παραχώρησης αιγιαλών για απλή χρήση, καθώς καταλαμβάνει συνολικά χώρο (181,5 τετραγωνικά μέτρα) μεγαλύτερο από τον προβλεπόμενο. Η πρεμούρα της εταιρίας να αναλάβει τη λειτουργία καντινών έχει να κάνει προφανώς με την προσπάθεια να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα κατοχής του χώρου, που θα της επιτρέψουν να αναπτύξει τα σχέδιά της.

Το Ελαφονήσι, στη νοτιοδυτική άκρη της Κρήτης, 70 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων, είναι ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα του νησιού, αλλά κι ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία που συναντά κανείς. Εχει χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός χώρος, ιστορικός χώρος και τοπίο ειδικού φυσικού κάλλους. Περιλαμβάνει το νησί και την απέναντι ακτή, στην οποία πάει κανείς περπατώντας, καθώς συνδέονται μεταξύ τους με αβαθή αμμώδη θαλάσσια ζώνη.

* * *

Σ' αυτόν το "αγώνα" για το ποιος θα καρπωθεί την πίτα από την "αξιοποίηση" του χώρου, πρωτοστάτης είναι η εταιρεία "ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΑΕ", των γνωστών επιχειρηματιών Αρφανοχιώνηδων, που έχουν ιδιοκτησία στην περιοχή, έκτασης 750 στρεμμάτων. Ηδη από το 1994, η εταιρία επιχειρεί την οικοδόμηση ουσιαστικά του χώρου. Με τη... συμπαράσταση παραγόντων του νησιού και το... επιχείρημα της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της καλύτερης διαχείρισης του χώρου, έχει βαλθεί να καταστρέψει το Ελαφονήσι και να το μετατρέψει σε τουριστικό θέρετρο που θα απολαμβάνουν μόνο οι εκλεκτοί των πολυτελών ξενοδοχείων που θέλει να εγκαταστήσει.

* * *

Στην περιοχή βρέθηκε ο "Ρ". Σήμερα, παρουσιάζουμε τα σχέδια και τις τραγικές συνέπειες για τους κατοίκους και το φυσικό περιβάλλον, αν αυτά υλοποιηθούν, όπως αποτυπώνονται:

• Σε αίτηση της "ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΑΕ" με θέμα την "Εγκριση πρότασης οριοθέτησης".
• Στο Διαχειριστικό Πρόγραμμα που εκπόνησε ο Οργανισμός Ανάπτυξης Δυτικής Κρήτης και χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ενωσης, και
• Στην Ειδική Χωροταξική Μελέτη Νοτίου Τμήματος Δυτικών Ακτών νομού Χανίων.

Με ανακοίνωσή της η Νομαρχική Επιτροπή Χανίων του ΚΚΕ επισημαίνει:

"Θέλουμε ο χώρος, στο σύνολό του, να παραμείνει ελεύθερος στο λαό της περιοχής και στους επισκέπτες. Κατά συνέπεια, στηρίζουμε τις ενέργειες του Δήμου Ινναχωρίου να εμποδίσει τα μεγαλοσυμφέροντα της εταιρίας, που ουσιαστικά θέλει να βάλει χέρι στο σύνολο της έκτασης και να κερδοσκοπήσει. Είμαστε, όμως, αντίθετοι με κάθε ενέργεια που κινείται προς την ίδια κατεύθυνση, δηλαδή στον αποκλεισμό της ελεύθερης πρόσβασης στην παραλία και στο νησί.

Φοβούμαστε ότι η πίεση που ασκείται στους "Καποδιστριακούς" δήμους να βρουν τρόπους χρηματοδότησης για να μπορέσουν να λειτουργήσουν, εξαναγκάζοντάς τους στη λογική της ανταποδοτικότητας, έχει οδηγήσει τη Δημοτική Αρχή Ινναχωρίου σε υιοθέτηση μελετών και σχεδίων (δημιουργία δημοτικών ή αναπτυξιακών εταιριών), που ουσιαστικά και αυτά συνεπάγονται την εκμετάλλευση της περιοχής και της κοινωνικής ανάγκης των λαϊκών στρωμάτων να χαίρονται τη θάλασσα, τη φύση και την ομορφιά της περιοχής Ελαφονήσου.

Η προστασία της περιοχής από την ανεξέλεγκτη χρήση των τελευταίων χρόνων, είναι οπωσδήποτε αναγκαία. Δεν είναι όμως ανάγκη να περάσει μέσα από τους τρόπους που προτείνει το διαχειριστικό σχέδιο".

Από την παραλία περνάς με τα πόδια απέναντι στο νησάκι. Αν εφαρμοστούν τα σχέδια "αξιοποίησης" αποκλείεται η ελεύθερη πρόσβαση και στο νησί

Εδώ κάποτε ήταν κέδροι...

Καντίνες και αυτοκίνητα συντείνουν στην υποβάθμιση της περιοχής τα τελευταία χρόνια

Ρεπορτάζ: Χριστίνα ΔΙΑΜΑΝΤΗ