To Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, με ανάπτυξη 670 κλινών, είναι ένα νεοσύστατο νοσηλευτικό ίδρυμα με πολύ μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, με δυνατότητες να προσφέρει υψηλού επιπέδου τριτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας όχι μόνο στην Ηπειρο, αλλά σε ολόκληρη τη Βορειοδυτική Ελλάδα. Πρόκειται για ένα νεοσύστατο νοσοκομείο, με μια πολύ καλή κτιριακή υποδομή, νέο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με όρεξη για δουλιά, αγάπη και αίσθημα ευθύνης για το αντικείμενό του. Εχει δηλαδή τις περισσότερες από τις κύριες προϋποθέσεις για να λειτουργήσει ως ένα τριτοβάθμιο νοσηλευτικό ίδρυμα, προσφέροντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στον πληθυσμό της περιοχής.

Ομως μια σειρά προβλήματα, που προκύπτουν από έλλειψη γενικότερης πολιτικής βούλησης για ένα σύστημα υγείας που θα παρέχει δωρεάν υψηλής ποιότητας περίθαλψη, δε δίνουν στο νοσοκομείο την ευκαιρία να προσφέρει αυτά που πραγματικά θα μπορούσε.

Το νοσοκομείο παρουσιάζει πολλές ελλείψεις σε ιατρικό, νοσηλευτικό προσωπικό, όπως επίσης και προσωπικό για τη στελέχωση των ειδικών μονάδων, παραϊτρικό, τεχνικό, πληροφορικής. Σήμερα για παράδειγμα η παθολογική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, που περιθάλπει πάνω από 100 ασθενείς, λειτουργεί με 25 νοσηλευτές. Η χειρουργική κλινική, με 30 νοσηλευόμενους κατά μέσο όρο, λειτουργεί με 8 άτομα νοσηλευτικό προσωπικό.

Ειδικά τους θερινούς μήνες, που ξεκινούν οι άδειες του προσωπικού σε συνδυασμό με τις άδειες μητρότητας που δόθηκαν έχουν οξύνει την κατάσταση σε πολύ μεγάλο βαθμό. "Το νοσηλευτικό προσωπικό του νοσοκομείου μας λειτουργεί κατά το ήμισυ αυτήν τη στιγμή", δηλώνει στον "Ρ" ο Στέφανος Ζούμπας,νοσηλευτής, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στο νοσοκομείο.

"Αυτό φυσικά, συνεχίζει, έχει συνέπειες πρώτα και κύρια σε μας τους ίδιους και εν συνεχεία έχει αντίκτυπο στο παρεχόμενο έργο μας προς τους ασθενείς. Επικρατεί πλήρης εντατικοποίηση των εργασιακών ρυθμών για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις αυξημένες απαιτήσεις. Δύο με τρεις νύχτες την εβδομάδα και άλλα τόσα απογεύματα έχουμε εφημερίες. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι συνέπειες έχει αυτό σε μας τους ίδιους. Χανόμαστε από το σπίτι μας, από τις οικογένειές μας. Είναι φυσικό και η αποδοτικότητά μας να μην είναι αυτή που θα μπορούσε, αν οι ρυθμοί εργασίας ήταν διαφορετικοί. Αν καλύπτονταν τα κενά σε προσωπικό".

Ωστόσο τα προβλήματα των εργαζόμενων του νοσοκομείου δε σταματούν εκεί. Το παραϊατρικό κομμάτι δεν έχει πληρωθεί τις υπερωρίες του εδώ και έξι μήνες. Ηταν μια απόφαση της διοίκησης του νοσοκομείου για να μπορέσει να περιορίσει τα έξοδα, αφού τα κονδύλια από το υπουργείο έρχονται με το σταγονόμετρο, με αποτέλεσμα να αρχίζουν οι περικοπές. Εκτός από την καθυστέρηση στην πληρωμή των υπερωριών, έχουν κοπεί "μαχαίρι" και τα έξοδα για την ένδυση του προσωπικού, με αποτέλεσμα οι νοσηλευτές να αγοράζουν από την τσέπη τους τα είδη ένδυσης που χρειάζονται για την εκτέλεση της εργασίας τους.

Για να μπορέσει η διοίκηση να αντιμετωπίσει την έλλειψη προσωπικού, προχώρησε στη λήψη μέτρων για την περίοδο του καλοκαιριού, που το πρόβλημα γίνεται πιο έντονο. Μείωσε τις χειρουργικές επεμβάσεις στα μη έκτακτα περιστατικά,μείωσε τις ημέρες λειτουργίας των εξωτερικών ιατρείων μόνο στις μονές μέρες του μήνα, προχώρησε σε νοσηλευτική συνλειτουργία κάποιων κλινικών και σύμφωνα με μαρτυρίες περιέκοψε σε σημαντικό βαθμό και την εισαγωγή αλλοδαπών αλβανικής καταγωγής στο νοσοκομείο!

Μια ακόμα διάσταση για τη λειτουργία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων έδωσαν στον "Ρ" ο Χρ. Μαντάς και η Μ. Κιτσάνου,αντιπρόεδρος και γραμματέας της Ενωσης Νοσοκομειακών Ιατρών της περιοχής αντίστοιχα .

Το Πανεπιστημιακό Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, τόνισαν, δεν επιτελεί το ρόλο του ως νοσοκομείο τριτοβάθμιου επιπέδου. Η μη ορθή λειτουργία των Κέντρων Υγείας της υπαίθρου έχει ως αποτέλεσμα περιστατικά που δε θα χρειαζόταν υπό άλλες συνθήκες να εισαχθούν στον νοσοκομείο, σήμερα να έρχονται αναγκαστικά εδώ. Αυτό επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

"Στην παθολογική κλινική του νοσοκομείου μας παρουσιάστηκαν τελευταία ακόμα και ράντσα, σήμερα, που υποτίθεται ότι αυτό το στάδιο έπειτα από πολλά χρόνια είχε ξεπεραστεί. Κι όμως τα ράντσα στους διαδρόμους είναι μια πραγματικότητα", λέει η Μ. Κιτσάνου.

"Αυτό το νοσοκομείο, λέει ο Χρ. Μαντάς, έχει πολλά περιθώρια ανάπτυξης, αρκεί να υπάρχει θέληση, οργάνωση στον τομέα της υγείας και φυσικά χρηματικά κονδύλια. Διότι δεν μπορούν να ανοίγουν νέα τμήματα στο νοσοκομείο, χωρίς προηγούμενα να έχουν γίνει οι απαραίτητες προσλήψεις. Τότε, αναγκαστικά, θα χρειαστεί να αποσπαστούν εργαζόμενοι από άλλα τμήματα, με αποτέλεσμα η λειτουργία μιας νέας κλινικής να μην αναβαθμίζει την υγεία στην περιοχή μας, αλλά να υποβαθμίζει συνολικά τη λειτουργία του νοσοκομείου".

Την ίδια στιγμή η άναρχη ανάπτυξη και λειτουργία κλινικών ή τμημάτων χωρίς σωστό σχεδιασμό και μελέτη δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα στη λειτουργία του νοσοκομείου, αφού κατόπιν αρχίζουν να μελετούν πώς θα ξεπεραστούν τα προβλήματα από την έλλειψη προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων. Πρόσφατα η νεοσύστατη παιδο-ορθοπεδική κλινική του νοσοκομείου απειλήθηκε με αναστολή της λειτουργίας της, λόγω των μεγάλων ελλείψεων σε προσωπικό.

"Παρ' όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, υπογράμμισε η Μ. Κιτσάνου, όλο το προσωπικό του νοσοκομείου μας καταβάλλει υπερπροσπάθειες για να επιτελέσουμε το έργο μας, γιατί αγαπάμε αυτό που κάνουμε".

Λίγο μακρύτερα από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, βρίσκεται το Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων "Χατζηκώστα" με ανάπτυξη 340 κλινών. Από την πρώτη ματιά καταλαβαίνει κανείς ότι η λειτουργία του κάθε άλλο παρά "εύρυθμη" μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού οι λιγοστοί του χώροι δεν επαρκούν για να προσφέρουν ανάλογα με τη ζήτηση. Οι διάδρομοι των εξωτερικών ιατρείων του νοσοκομείου είναι ασφυκτικά γεμάτοι από ανθρώπους που υπομονετικά περιμένουν κάποια στιγμή να εξεταστούν. Το προσωπικό του νοσοκομείου, από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μέχρι όλους τους άλλους εργαζόμενους, βρίσκεται διαρκώς σε μια υπερένταση, προσπαθώντας να αντεπεξέλθει με τους καλύτερους δυνατόν όρους στις απαιτήσεις.

"Αυτή τη στιγμή το νοσοκομείο δουλεύει με τους μισούς νοσηλευτές", λέει στο "Ρ" ο Γιάννης Τσιμογιάννης,γιατρός του νοσοκομείου. "Πρόσφατα, συνεχίζει, το τμήμα αιμοδοσίας του νοσοκομείου απείλησε με αναστολή της λειτουργίας του, επειδή ήταν αδύνατον να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις. Περιμένουμε από μέρα σε μέρα να έρθουν οι εποχιακοί υπάλληλοι που θα προσληφθούν. Αυτοί υποτίθεται ότι θα καλύψουν τις ελλείψεις, όμως κανείς από το προσωπικό του νοσοκομείου δεν πιστεύει ότι θα λύσουν το πρόβλημα, αφού μιλάμε για καθαρά ανειδίκευτο προσωπικό".

Η διοίκηση του νοσοκομείου περιόρισε πρόσφατα τις εφημερίες του προσωπικού, στην προσπάθειά της να τις προσαρμόσει στα κονδύλια που έδωσε το υπουργείο Υγείας. Τα 55 εκατομμύρια που δόθηκαν για τις εφημερίες του προσωπικού σε καμιά περίπτωση δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες. Σύμφωνα με την πρόταση της Επιστημονικής Επιτροπής του νοσοκομείου για την ελάχιστη λειτουργία του νοσοκομείου χρειάζονται τουλάχιστον 75 εκατομμύρια. Φυσικά, το υπουργείο Υγείας και δεν έλαβε υπόψη την πρόταση της επιστημονικής επιτροπής, ακολουθώντας κατά γράμμα την πολιτική της λιτότητας, κάτι που γίνεται βέβαια σε όλα τα νοσοκομεία της χώρα μας.

Σημαντικό πρόβλημα αντιμετωπίζει το νοσοκομείο στο θέμα του εξοπλισμού του, αφού η ανανέωση και η αγορά νέων ιατρικών μηχανημάτων και γενικότερου εξοπλισμού γίνεται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Βεβαίως σε αυτό το σημείο παρουσιάζονται και προβλήματα... άλλης φύσεως. Το 1987 το νοσοκομείο εξοπλίστηκε με ολοκαίνουριο υλικό, αξίας 1,2 δισ. δραχμών. Ακόμα τα υλικά αυτά παραμένουν συσκευασμένα όπως αγοράστηκαν στους αποθηκευτικούς χώρους του νοσοκομείου, χωρίς να έχουν λειτουργήσει ποτέ, αφού δεν υπήρχαν οι κατάλληλοι χώροι για να στεγαστούν. Ετσι το νοσοκομείο λειτουργεί με εξοπλισμό από τις αρχές της δεκαετίας του '80, με ανύπαρκτο αναλώσιμο υλικό και με τους χειρουργούς να προσπαθούν να κάνουν μια επέμβαση σε χειρουργικά τραπέζια που έχουν αρχίσει να σκουριάζουν! Την ίδια στιγμή τα καινούρια μηχανήματα πλέον έχουν αχρηστευτεί ή θεωρούνται ξεπερασμένης τεχνολογίας. Μάλιστα, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι, πολλά από τα μηχανήματα αυτά δε βρίσκονται πλέον στο νοσοκομείο. Ορισμένοι αναφέρονται σε νταλίκες που φόρτωναν υλικό προς άγνωστη κατεύθυνση...

Και να φανταστεί κανείς ότι αφού σημαντικός εξοπλισμός του νοσοκομείου δεν υπάρχει και για να καλυφτούν οι ανάγκες, ο κόσμος καταφεύγει στις ιδιωτικές εταιρίες που διαθέτουν τα μηχανήματα αυτά. Η λαπαροσκόπηση και η λιθοτριψία στο Νοσοκομείο Χατζηκώστα σήμερα γίνονται χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία που προσφέρει τον εξοπλισμό της στο νοσοκομείο, με το αντίστοιχο χρηματικό αντίτιμο φυσικά, που κυμαίνεται από 400.000 έως 500.000 δραχμές. "Αν σήμερα δεν υπήρχαν αυτές οι ιδιωτικές εταιρίες, πολλές κλινικές του νοσοκομείου δε θα λειτουργούσαν", λέει ο Γ. Τσιμογιάννης. Οι ανάγκες επιβάλλουν στο νοσοκομείο για να αντεπεξέλθει να στραφεί στον ιδιωτικό τομέα.

Ομως αμέσως γεννάται το ερώτημα και στον πιο καλοπροαίρετο θεατή αυτής της κατάστασης: Γιατί δε δίνονται από τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς τα κονδύλια εκείνα για να καλυφθούν οι ανάγκες του νοσοκομείου και αφήνουν να στρέφεται προς τον ιδιωτικό τομέα; Αφού το κόστος για την προμήθειά τους θα ήταν πολύ μικρότερο από όσο κοστίζει σήμερα και στον ασθενή, αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία που επιβαρύνονται. Η απάντηση βρίσκεται στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων.

Νοσοκομεία με σοβαρές ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, με ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή, με γεμάτους διαδρόμους από ασθενείς, που περιμένουν υπομονετικά να εξεταστούν και με τους εργαζόμενους να καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες να αντεπεξέλθουν στην εργασία τους, είναι η εικόνα που παρουσιάζουν τα νοσηλευτικά ιδρύματα της Δυτικής Ελλάδας. Παντού παρουσιάζονται ελλείψεις σε προσωπικό κάθε ειδικότητας, ενώ πολλές φορές ο αριθμός των εργαζόμενων είναι πολύ κάτω και από αυτά που προβλέπει ο οργανισμός λειτουργίας των νοσοκομείων του 1986.

Στα εφτά συνολικά νοσοκομεία που επισκέφτηκε ο "Ρ" - τα δύο περιφερειακά των Ιωαννίνων και τα υπόλοιπα στους τρεις νομούς της Ηπείρου, στην Αιτωλοακαρνανία και την Κέρκυρα - τα προβλήματα πέρα από τις επιμέρους ιδιαιτερότητες είναι σα να έχουν βγει με καρμπόν από το ένα στο άλλο.

Ελλείψεις σε ιατρικά μηχανήματα, που καλύπτονται τις περισσότερες φορές από τον ιδιωτικό τομέα, καθυστερήσεις στην προμήθεια καινούριου εξοπλισμού όταν παρουσιάζεται ανάγκη, μείωση κονδυλίων προς τα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα να ξεκινούν οι διοικήσεις τους περικοπές από όπου είναι δυνατόν, ελλιπής εκπαίδευση του προσωπικού. Επίσης μη ειδικευμένο νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό καλείται να καλύψει τις ανάγκες, ενώ ειδικευόμενοι γιατροί χρησιμοποιούνται ως εργατικό δυναμικό.

Ενα ακόμη κοινό πρόβλημα που παρουσιάζεται, και που επιδεινώνει την κατάσταση στα νοσοκομεία, είναι η μη ορθή λειτουργία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, δηλαδή των Περιφερειακών - Αγροτικών Ιατρείων και των Κέντρων Υγείας, λόγω των ελλείψεών τους τόσο σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή. Αποτέλεσμα είναι τα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσηλευτικά ιδρύματα να προσφέρουν πρωτοβάθμιου επιπέδου περίθαλψη, γεμίζοντας ασφυκτικά από ασθενείς, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις δε θα χρειαζόταν να εισαχθούν στο νοσοκομείο, αν μπορούσε να τους περιθάλψει το Κέντρο Υγείας της περιοχής τους.

Στα υπόγεια του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων βρίσκονται τα πλυντήρια. Εκεί περίπου 10 εργαζόμενοι προσπαθούν, μέσα σε συνθήκες που πραγματικά θυμίζουν θάλαμο αερίων, να επιτελέσουν το έργο τους. Οι θερμοκρασίες κοντά στα πλυντήρια και στεγνωτήρια κατά τους θερινούς μήνες ξεπερνούν κατά πολύ τους 45 βαθμούς Κελσίου. Στις συνεχείς εκκλήσεις των εργαζομένων εκεί προς τη διοίκηση του νοσοκομείου για καλύτερο εξαερισμό του χώρου και ίσως κάποιον κλιματισμό, πήραν έγγραφη απάντηση στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται: "Οι μετρούμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας μπορούν να εκτιμηθούν σαν ικανοποιητικές για τέτοιους επαγγελματικούς χώρους". Το πιο εντυπωσιακό στην όλη υπόθεση είναι ότι σύμφωνα με την αναφορά της τεχνικής υπηρεσίας του νοσοκομείου, οι θερμοκρασίες στο χώρο ξεκινούν από 21 βαθμούς Κελσίου και δεν ξεπερνούν τους 34. Κάτι που μπορεί πολύ εύκολα από οποιονδήποτε να εξακριβωθεί ότι είναι πέρα για πέρα αναληθές, αρκεί να προσπαθήσει να κάτσει πάνω από πέντε λεπτά στο χώρο.

Οσο για τους εργαζόμενους στα πλυντήρια δε θέλησαν να κάνουν καμία επώνυμη δήλωση, ενώ οι περισσότεροι δεν ήθελαν ούτε ακόμα και να φωτογραφηθούν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους...

ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ

Ο "Ρ" επισκέπτεται τα Νοσοκομεία της Κέρκυρας

Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων

Σε θερμοκρασίες που τους καλοκαιρινούς μήνες ξεπερνούν τους 40ο C, δουλεύουν οι εργαζόμενοι στα πλυντήρια του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων