Το θερμόμετρο άγγιξε χτες τους 39 βαθμούς Κελσίου και έστειλε στα νοσοκομεία της Αθήνας εφτά άτομα με θερμοπληξία. Οι θερμόπληκτοι ήταν ηλικιωμένοι. Μάλιστα, η κατάσταση ενός 75χρονου, που νοσηλεύεται στο Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας, είναι σοβαρή.

Τα περιστατικά των θερμοπληξιών, που έγιναν γνωστά, ήταν αυτά που μεταφέρθηκαν με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ μέχρι τις 8 μμ χτες το βράδυ.

Συνολικά χτες με τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ έγιναν 330 διακομιδές στα νοσοκομεία, εκ των οποίων οι 25 λιποθυμίες. Επίσης, 36 περιστατικά ήταν καρδιολογικά και 31 ήταν πνευμονολογικά.

Χτες η θερμοκρασία έφτασε τους 39 βαθμούς στη Φιλαδέλφεια στην Αττική, το Αστρος Κυνουρίας και το Αργος. Τους 38 βαθμούς Κελσίου έφτασε το θερμόμετρο στον Πύργο Ηλείας και τους 37 βαθμούς Κελσίου στη Λάρισα.

Ακόμα πιο άσχημα αναμένεται να είναι σήμερα, καθώς η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) προβλέπει υψηλές θερμοκρασίες. Το θερμόμετρο θα αγγίξει τους 41 με 42 βαθμούς Κελσίου στις νότιες ηπειρωτικές περιοχές της χώρας, ενώ ο υδράργυρος στην Αττική θα φτάσει τους 40 με 41 βαθμούς Κελσίου.

Ειδικότερα, η θερμοκρασία σήμερα θα κυμανθεί στα βόρεια ηπειρωτικά και το Ιόνιο από 22 έως 38 βαθμούς, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 23 έως 41 και τοπικά 37 βαθμούς Κελσίου. Οι άνεμοι θα πνέουν ασθενείς και τη μέρα στο Αιγαίο για λίγο βόρειοι μέχρι μέτριοι.

Στην Αττική, η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 25 έως 40 βαθμούς και πιθανόν τοπικά 41, αλλά στις παραθαλάσσιες περιοχές η μέγιστη θερμοκρασία θα είναι 2 με 3 βαθμούς χαμηλότερη. Οι άνεμοι θα πνέουν ασθενείς.

Η θερμοκρασία στη Θεσσαλονίκη θα κυμανθεί από 24 έως 38 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι άνεμοι θα πνέουν ασθενείς.

Βοήθεια επί εικοσιτετραώρου βάσης στους νεφροπαθείς, οι οποίοι λόγω της φύσης της ασθένειάς τους είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις υψηλές θερμοκρασίες, θα προσφέρουν οι υπηρεσίες του ΕΚΑΒ, των νομαρχιών, των δήμων και των αυτοκινητιστών, κατόπιν συνεννοήσεως με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Νεφροπαθών.Οι νεφροπαθείς μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου επί 24ώρου βάσης στα τηλέφωνα: 0945 340.193, 0977 971.931, 0982 084.958, 0945 580.819, για οποιοδήποτε πρόβλημα πιθανόν αντιμετωπίσουν.

Επίσης στη διάθεση των νεφροπαθών όλο το 24ωρο είναι δύο τηλεφωνικές γραμμές στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Νομαρχίας Αθηνών (69.91.179 και 69.84.309) και δύο γραμμές στο ΕΚΑΒ (77.01.007 και 77.99.407).

Για επείγουσα ανάγκη χρήσης ταξί, οι νεφροπαθείς μπορούν να απευθυνθούν στα τηλέφωνα: 64.59.010 και 64.59.000.

Οι νεφροπαθείς της περιφέρειας για οποιοδήποτε πρόβλημα μπορούν να απευθυνθούν στους τοπικούς συλλόγους νεφροπαθών και στις νομαρχίες.

Οπως επισημαίνει, τέλος, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Νεφροπαθών, λόγω της ιδιαιτερότητας της πάθησής τους, οι νεφροπαθείς θα πρέπει να αποφεύγουν τα φρούτα και, γενικά, τις πλούσιες σε κάλιο τροφές και να συμβουλεύονται τους θεράποντες γιατρούς τους για οποιοδήποτε πρόβλημα τυχόν αντιμετωπίσουν.

O ήλιος, καυτός πάνω απ' τα κεφάλια τους, πυρώνει το σίδερο, το τσιμέντο, τα εργαλεία τους. Απλώνεις το χέρι, ακουμπάς με την άκρη του δαχτύλου σου μια σιδερένια σκαλωσιά, δεν προλαβαίνεις να νιώσεις παρά κάψιμο, έντονο κάψιμο, στο σημείο της επαφής κι έρχεται η πρώτη εικόνα να επιβεβαιώσει αυτό, που ο λαός μας απλά, πολύ απλά, λέει: "Μερικές φορές είναι πικρό το ψωμί που τρως". Ενας ξανθός αλλοδαπός εργάτης, το πολύ 25 χρόνων, πιάνει, μεταφέρει και στήνει σκαλωσιές με τα πυρωμένα σίδερα. Τα χέρια του γυμνά, φαίνεται πως στην εργοδοσία δεν περισσεύει ούτε ένα ζευγάρι γάντια!

Συνεχίζεις να περπατάς κατά μήκος την Εθνική οδό Αθηνών - Λαμίας, στο ύψος των ΚΤΕΛ Κηφισού - εκεί όπου συνεχίζονται, παρά τις ασφυκτικές θερμοκρασίες, τα οδικά έργα του ΥΠΕΧΩΔΕ - και ψάχνεις για ένα μέρος σκιερό. Το μόνο που βρίσκεις είναι μια τέντα, πρόχειρα στημένη απ' τους εργάτες, και πέντε ανθρώπους από κάτω να κολατσίζουν. "Μ' αυτά τα μικροδιαλείμματα προσπαθούμε να βγάλουμε τη μέρα. Δε βγαίνει αλλιώς το μεροκάματο, ο ήλιος αυτός σε τρελαίνει", δηλώνει απ' την αρχή ο Διονύσης.

Το θερμόμετρο, λίγο μετά τις 12 χτες το μεσημέρι, άγγιζε σίγουρα τους 42 βαθμούς. Στο εργοτάξιο, φυσικά, θερμόμετρο δεν υπήρχε - όπως το απαιτεί η εργατική νομοθεσία - κι όσο για την παρατήρησή μας πως κανονικά - πάντα σύμφωνα με τη νομοθεσία και την κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του '99 - θα 'πρεπε κάτω απ' αυτές τις συνθήκες να διακόψουν την εργασία τους, η απάντηση έρχεται σκληρή και αποστομωτική απ' τον κυρ - Γιάννη: "Αμα φύγουμε μια μέρα από δω, την επόμενη δε θα υπάρχει δουλιά για μας"!

Μετά απ' αυτή τη δήλωση, καταλαβαίνεις τον 25χρονο αλλοδαπό, που για λίγα χιλιάρικα καίει τα χέρια του στο πυρωμένο σίδερο, καταλαβαίνεις, όμως, και τον Σύρο Αλί, που με δυο άδεια πλαστικά μπουκάλια πηγαίνει στα εργοστάσια και στα μαγαζιά της περιοχής, ψάχνοντας λίγο δροσερό νερό. "Θα έφευγε όλο το μεροκάματο, αν αγοράζαμε και το νερό που πίνουμε",δεν μπορεί παρά να σχολιάσει ξανά ο κυρ - Γιάννης. Κυρίως, όμως, καταλαβαίνεις ακόμα καλύτερα την οργή και το παράπονο του 50χρονου Παναγιώτη: "Ποια εργατική νομοθεσία και ποιο κράτος; Σιγά μην κάτσουν να ασχοληθούν με τους ανθρώπους της βιοπάλης. Σιγά μην τους νοιάζει, αν ο κάθε εργάτης κινδυνεύει να πάθει θερμοπληξία. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι αν λειτουργούν καλά τα κλιματιστικά τους!".

Αυτή η βδομάδα - όλοι οι εργάτες στα οδικά έργα το παραδέχονται - θα κυλήσει βασανιστικά. "Πες μου, πληρώνεται αυτός ο ιδρώτας;", συνεχίζει τις οργισμένες ερωτήσεις του ο κυρ - Παναγιώτης και μας δείχνει με το χέρι του το σημείο, όπου καμιά δεκαριά εργάτες στρώνουν άσφαλτο, η θερμοκρασία της οποίας ξεπερνά τους 125 βαθμούς Κελσίου. "Διαλέξαν μέρα", συνεχίζει ο 50χρονος εργάτης. Ο Διονύσης προσπαθεί με χιούμορ να "σώσει" την κατάσταση:"Ελα, λέει στον συνάδελφό του, μην κάνεις έτσι. Αύριο ο υπουργός (σ.σ: εννοεί τον Κ. Λαλιώτη) θα δώσει εντολή να πάμε στα σπίτια μας". Ο Αλί, βουβός, παρακολουθεί τη συζήτηση και κουνά πού και πού το κεφάλι του. "Εσύ τι λες;", συνεχίζει το καλαμπούρι του ο Διονύσης. "Εγώ τι να πω; Νερό χρειαζόμαστε ξανά, αλλά εντάξει και χωρίς αυτό πάλι θ' αντέξουμε", λέει με ύφος...

"Στα περισσότερα εργοτάξια - όπου η θερμοκρασία αυτές τις μέρες στην επιφάνεια ξεπερνά τους 42 βαθμούς - δε λαμβάνεται κανένα μέτρο προστασίας των εργαζομένων. Η εργατική νομοθεσία παραβιάζεται κατά κόρον. Και σημειώστε, σας παρακαλώ, πως απ' τη θερμοπληξία οι βλάβες που μπορεί να δημιουργηθούν είναι ανεπανόρθωτες", θα πει στο "Ρ" ο Δημήτρης Χριστόφιλος,πρόεδρος του Συμβουλίου Εργαζομένων Υγιεινής και Ασφάλειας.

Για του λόγου το αληθές, μόλις προχτές κλιμάκια του Συμβουλίου πραγματοποίησαν περιοδείες σε 12 εργοτάξια του Μετρό. Στα πέντε απ' αυτά δεν υπήρχε θερμόμετρο, ενώ η Κοινοπραξία σε κανένα δεν είχε αναρτήσει - όπως απαιτείται - τη Σύμβαση, που λέει πως οι εργάτες που είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο τις μέρες με υψηλές θερμοκρασίες άνω των 36 βαθμών, πρέπει να κάνουν συχνά διαλείμματα και συγκεκριμένα πως σε κάθε ώρα απασχόλησης αντιστοιχεί 75% εργασία και 25% ανάπαυση. Ούτε, φυσικά, πουθενά έλεγε πως όταν η θερμοκρασία ανέβει στους 39 βαθμούς, τότε διακόπτεται η εργασία και ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει ολόκληρο το μεροκάματο. Και βέβαια, σε κανένα εργοτάξιο δεν είχε φροντιστεί να υπάρχει δροσερό νερό, ούτε είχε εξασφαλιστεί σκιερός χώρος για την κάλυψη των εργαζομένων από τον ήλιο.

Είναι ενδεικτικό ίσως της όλης κατάστασης και το γεγονός, που μας επισήμανε ο Βάιος Σκορδάς,μέλος της διοίκησης του Συμβουλίου. Οι 14 σιδεράδες, που εργάζονταν στην πεζογέφυρα της οδού 3ης Σεπτεμβρίου στην Ομόνοια, αναγκάστηκαν απ' την εργοδοσία - μια και ήταν αδύνατον να εργαστούν τη μέρα λόγω υψηλών θερμοκρασιών - να δουλέψουν νύχτα, ενώ μέχρι και την προηγούμενη βδομάδα δεν υπήρχαν βραδινά μεροκάματα. "Και σαν να μην έφταναν οι μπαγαποντιές της εργοδοσίας, έχουμε και το θερμόμετρο του Αβραμόπουλου απέναντι απ' το εργοτάξιο του "Αττικό Μετρό" στην Ομόνοια να δείχνει μονίμως πως η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 36 βαθμούς Κελσίου, όταν τα δικά μας θερμόμετρα αγγίζουν τους 43 βαθμούς!", θα συμπληρώσει ο Β. Σκορδάς.

Η Επιτροπή Καύσωνα του νοσοκομείου "Ευαγγελισμός" - όπου εργάζομαι - επεξεργάστηκε μια δέσμη οδηγιών για την αντιμετώπιση των περιστατικών απ' τις υψηλές θερμοκρασίες. Η πιο συνηθισμένη επίπτωση απ' τις ψηλές θερμοκρασίες είναι οι μυικοί σπασμοί,που παρουσιάζουν συνήθως εργαζόμενοι που ιδρώνουν πάρα πολύ και καταναλώνουν νερό χωρίς αντίστοιχη κατανάλωση αλατιού. Αυτοί παρουσιάζουν βασανιστικές μυικές συσπάσεις, κυρίως σε μυς που ασκούνται κατά την εργασία και συχνά εμφανίζονται κατά την ανάπαυση μετά την εργασία. Η αντιμετώπιση είναι απλή με αύξηση της πρόσληψης άλατος με την τροφή.

Η δεύτερη μορφή, κάπως σοβαρότερη, είναι η εξάντληση από θερμότητα και παρουσιάζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση σε υψηλή θερμοκρασία. Προκαλείται μεγάλη απώλεια νερού και άλατος. Η αφυδάτωση που προκαλείται αυξάνει γρήγορα τον κίνδυνο θερμοπληξίας. Συμβαίνει συνήθως σε ηλικιωμένους, αδύνατους, κατεσταλμένους από φάρμακα ή σε μωρά που δεν μπορούν να εκφράσουν τη δίψα τους.Παρατηρείται ακόμα σε ενεργά άτομα που παίρνουν απ' την τροφή μεγάλες ποσότητες αλατιού χωρίς επαρκή ποσότητα νερού.

Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν οι νοσηλευόμενοι ασθενείς, διότι μεγάλος αριθμός θαλάμων στα νοσοκομεία δε διαθέτει κλιματισμό.

Μια ιδιαίτερη κατηγορία αυτού του συνδρόμου, λόγω απώλειας άλατος, είναι τα μη εγκλιματισμένα άτομα π.χ. τουρίστες από βόρειες χώρες, στα οποία η απώλεια υγρών με την εφίδρωση αναπληρώνεται με νερό χωρίς αρκετό αλάτι. Και αυτοί έχουν παρόμοια συμπτώματα.

Η αντιμετώπιση της εξάντλησης από θερμότητα πρέπει να εξατομικεύεται. Οι περισσότεροι μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χορήγηση αλατισμένων υγρών, ανάπαυση και απομάκρυνση από το περιβάλλον της υψηλής θερμοκρασίας.

Η κλασική "χτυπά" κυρίως φτωχά άτομα, ηλικιωμένους, βρέφη, χρονίως πάσχοντες, αλκοολικούς, ασθενείς με βαριά καρδιοπάθεια και παχύσαρκους. Επίσης "χτυπά" άτομα που λαμβάνουν φάρμακα όπως διουρητικά, υποτασικά, φάρμακα που ελαττώνουν την εφίδρωση ή και φάρμακα που αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας. Δυστυχώς, τα θύματα σπάνια αναφέρουν κάποιο πρόδρομο σημείο, που μοιάζει με εξάντληση ή σπάνια παρατηρούν την παύση της εφίδρωσης. Επίσης, η θερμοκρασία του δέρματος μπορεί να μη φτάνει σε υψηλά επίπεδα, ενώ η θερμοκρασία στο ορθό μπορεί να ξεπερνά τους 41 βαθμούς. Οι ασθενείς αυτοί έχουν βαριά υπόταση και μπορούν να φτάσουν σε κωματώδη κατάσταση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Η άλλη μορφή θερμοπληξίας είναι αυτή από προσπάθεια και παρατηρείται σε εργάτες, αγρότες, σε όσους εργάζονται σε υψηλές θερμοκρασίες (λεβητοστάσια, χυτήρια, μαγειρεία, ακάλυπτους χώρους οικοδομών κλπ.). Και αυτοί παρουσιάζουν ευρήματα παρόμοια με αυτά της κλασικής θερμοπληξίας με τη διαφορά ότι εξακολουθούν ακόμα να ιδρώνουν. Η κωματώδης κατάσταση και εδώ εμφανίζεται ταχύτατα.

Η θεραπεία της θερμοπληξίας συνίσταται στην πρόληψη, έγκαιρη αναγνώριση και ταχεία ψύξη. Για κάποιον που δεν είναι υγειονομικός η επείγουσα αντιμετώπιση περιλαμβάνει απομάκρυνση από την έκθεση στον ήλιο, αφαίρεση των ρούχων, βρέξιμο της επιφάνειας του σώματος και έκθεση σε ανεμιστήρα και άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο.

Ηλίας ΣΙΩΡΑΣ

Επιμελητής Α, Καρδιολόγος