ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 29 Αυγούστου 1999
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
BIBΛIO

Bιβλίο

Ο διαλεκτικός της αρχαιότητας

Επειδή κανένα από τα έργα του ανθρώπου δεν είναι "προϊόν" παρθενογένεσης, για να κατανοήσουμε βαθύτερα και πληρέστερα τη μαρξιστική φιλοσοφία θα ήταν χρησιμότατο να γνωρίσουμε μια μεγάλη "πηγή" της. "Πηγή", που επίσης επηρέασε τη σκέψη και το έργο του Ενγκελς και του Λένιν. Το έργο του Αριστοτέλη,του "δασκάλου των σοφών", όπως τον χαρακτήριζε ο Δάντης. Ο ιδρυτής του επιστημονικού σοσιαλισμού είχε μελετήσει όλους τους αρχαίους φιλοσόφους, ιστορικούς και ποιητές, αλλά αναγνώριζε στον Αριστοτέλη, τον "μέγα ερευνητή", τον "Μεγαλέξανδρο της ελληνικής φιλοσοφίας", τον "Χέγκελ της αρχαιότητας", θεωρώντας "καθολική", ενιαία, τη φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη του Σταγειρίτη. Ο Μαρξ είχε διαβάσει όλα τα έργα του Αριστοτέλη. Μόνο το "Αθηναίων Πολιτεία" δεν είχε διαβάσει (ο πάπυρος με το έργο ανακαλύφθηκε το 1890, επτά χρόνια μετά το θάνατο του Μαρξ). Η αριστοτελική σκέψη βοήθησε τον Μαρξ στη διατύπωση της θεωρίας του για την αξία, το εμπόρευμα, το χρήμα, τις πρώτες μορφές εμπορευματικού και τοκογλυφικού κεφαλαίου, τις παραγωγικές σχέσεις, την κρατική και ατομική ιδιοκτησία, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που με τις μορφές δουλικής εργασίας στη δουλοκτητική αρχαιότητα σήμαινε ότι όποιος είναι ιδιοκτησία κάποιου άλλου "ούτος φύσει δούλος εστίν", "μέρος τι του δεσπότου" και υπέφερε ιδιαίτερα στην τυραννία, καθ' ότι "πονηρόφιλον η τυραννίς" και "βλαβερωτάτη τοις αρχομένοις εστίν" (Αριστοτέλης). Και ο Ενγκελς πίστευε ότι "πρώτος ο Αριστοτέλης προσδιόρισε τις βαθμίδες εξέλιξης που οδήγησαν στο σχηματισμό της πόλης" (κράτους). Βασικό βοήθημα στο έργο του "Η καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους" υπήρξε το αριστοτελικό "Αθηναίων Πολιτεία". Αλλά και ο Λένιν για την ανάπτυξη της μαρξιστικής διαλεκτικής βασίστηκε ιδιαίτερα στα διαλεκτικά στοιχεία του αριστοτελικού έργου, θεωρώντας ότι "στον Αριστοτέλη οφείλουμε τη δημιουργία της λογικής σαν αυτοτελούς επιστήμης" και τη θεμελίωση της ιστορίας της φιλοσοφίας σαν επιστήμης.

Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, την των "Αθηναίων Πολιτεία" (έργο που κατατάσσεται στα Πολιτικά έργα του), με το οποίο διδάσκει ότι ο άνθρωπος είναι "φύσει πολιτικόν ζώον" και ότι το κράτος του, η κοινωνία του δεν μπορεί να πραγματωθεί παρά μόνο στη βάση της ηθικής, του δικαίου και της αξίας του ίδιου του ανθρώπου. Το έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Αίολος",σε εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών Ανδρέα Παναγόπολου (περιλαμβάνεται και το πρωτότυπο).

Α.Ε.

Αγωνιστική απάντηση...

Τους χάλασαν τη "σούπα" της καλλιεργούμενης, επίπλαστης συναίνεσης (ακόμα και με ψευδείς, όπως αποκαλύφθηκε, ανακοινώσεις του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού για ανύπαρκτες συμφωνίες με τη ΓΣΕΕ!) οι κινητοποιήσεις, που εξαγγέλλονται με επίκεντρο τα εγκαίνια της ΔΕΘ και λύσσαξαν κυριολεκτικά. Ο "εκσυγχρονισμός" έδωσε τη θέση του στη χυδαιότητα και στον Αυριανισμό. "Προβοκάτσια κατά Σημίτη στήνουν ΝΔ και ΚΚΕ" (!), κραύγαζε προχτές από τον ξύλινο πρωτοσέλιδο τίτλο του το χοιροστάσιο του Ταύρου, εννοώντας το πανεργατικό συλλαλητήριο που οργανώνει το ΠΑΜΕ στις 4 Σεπτέμβρη στη Θεσσαλονίκη και την πανελλαδική συγκέντρωση των συνταξιούχων! "Παλιά τους τέχνη κόσκινο". Αυτοί που έχουν αναγάγει την προβοκάτσια σε τέχνη, δεν μπορεί παρά να υπηρετούν, έτσι ακριβώς, τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις και σκοπιμότητες, αποδίδοντας - ως συνήθως - σε "κομμουνιστικό δάκτυλο" τις λαϊκές κινητοποιήσεις κατά μιας πολιτικής, που όσο πιο βαθιά αντεργατική και αντιλαϊκή γίνεται, τόσο πιο πολύ καταφεύγει στην ψευδολογία, στην πλαστογράφηση και στον αυταρχισμό.

Την απάντηση, τόσο η κυβέρνηση, όσο και τα χαλκεία της, θα την πάρουν στη Θεσσαλονίκη, στις κινητοποιήσεις που προετοιμάζονται πυρετωδώς για το ερχόμενο Σάββατο στα εγκαίνια της ΔΕΘ, αλλά και στους αγώνες που θα ακολουθήσουν.

Συγκρίσεις ποσοστών

Τις προεκλογικές ψευτο-παροχές, που πρόκειται να εξαγγείλει ο Κ. Σημίτης από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης της Θεσσαλονίκης, μελετάνε και ξαναμελετάνε τα κυβερνητικά επιτελεία αυτές τις μέρες. Και, κάθε τόσο, διοχετεύονται σχετικές... ειδήσεις και ειδησούλες προς τα ΜΜΕ, για τη δημιουργία του σχετικού κλίματος προσμονής και αγωνίας. Αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, έλεγε το προχτεσινό πρωτοσέλιδο πρωινής εφημερίδας. Διάβαζες παρακάτω κι έβλεπες ότι λόγος γίνεται για ένα εξευτελιστικό, και γελοίο συνάμα, 2,5%...

Κι ενώ συμβαίνουν όλ' αυτά τα κωμικοτραγικά, συγκεκριμένα στοιχεία φανερώνουν πως το 1999 αποδείχνεται μια χρόνια "χρυσή", για τις μεγάλες επιχειρήσεις και το μεγάλο κεφάλαιο. Από ένα σύνολο 44 ομίλων, που εκδίδουν ενοποιημένες λογιστικές καταστάσεις, προκύπτει στο πρώτο τετράμηνο του έτους αύξηση κερδών της τάξης του 128%. Επιπλέον, άλλες 106 εταιρίες εμφανίζουν μέση αύξηση κερδών ύψους 109% και, συγκεκριμένα, τα προ φόρων κέρδη τους στο πρώτο εξάμηνο ανέρχονται συνολικά σε 420,6 δισ. δραχμές, από 201,2 δισ. δρχ. που ήταν στο περσινό αντίστοιχο διάστημα. Οπως προβλέπουν, μάλιστα, οι ίδιοι επιχειρηματίες, τα τεράστια αυτά ποσοστά κερδών θα "ψηλώσουν" ακόμη περισσότερο, μέχρι το τέλος του χρόνου...

Προφανώς, αυτοί ξέρουν καλά και το πραγματικό αντίκρισμα - εκτός των άλλων - των προετοιμαζόμενων πρωθυπουργικών εξαγγελιών.

Οι μεν και οι δε

Γεγονός είναι πως ο φονικός και καταστροφικός σεισμός στη γειτονική μας Τουρκία αποτέλεσε την αφορμή της εκδήλωσης μιας πολύμορφης, υλικής και ηθικής αλληλεγγύης από τον ελληνικό προς τον τουρκικό λαό, όπως και της ανάλογης αναγνώρισής της από το δεύτερο. Μιας αλληλεγγύης, που έφερε πιο κοντά τους δυο λαούς και φανέρωσε - εκτός των άλλων - πόσο τεχνητά κατασκευασμένες και ουσιαστικά ψεύτικες είναι οι κατά καιρούς αντιπαραθέσεις, μεταξύ των δυο λαών, που συστηματικά καλλιεργούν διάφοροι κύκλοι.

Το γεγονός αυτό, βέβαια, δεν άρεσε σε κάποιους "πατριώτες", που θέλουν να βλέπουν στο πρόσωπο του τουρκικού λαού τον προαιώνιο και εσαεί εχθρό του ελληνισμού. Αλλοι, όμως, εξίσου αβάσιμα και επιπόλαια - τουλάχιστον - ισχυρίστηκαν πως τα τελευταία γεγονότα έδωσαν σοβαρή ώθηση στην επίλυση των προβλημάτων - αν δεν τα έλυσαν, ήδη - που βασανίζουν τις σχέσεις των δυο χωρών. Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι διαφορετική. Οσο σωστό είναι - και είναι - πως τίποτε δεν έχουν να χωρίσουν οι δυο λαοί, άλλο τόσο σωστό είναι πως έχουν αρκετά να χωρίσουν οι κυρίαρχες δυνάμεις των δυο χωρών, όπως και, κυρίως, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που πολύμορφα τις στηρίζουν, τις ενισχύουν και τις αξιοποιούν.

Αναμφίβολα, επομένως, ας υπερασπιστούμε, ως κόρη οφθαλμού κι ας διευρύνουμε τα όποια βήματα προσέγγισης των δυο λαών, αλλά να μην ξεχνάμε ότι το γενικότερο πλαίσιο των προβλημάτων δεν άλλαξε και αυτό ακριβώς έχουν υποχρέωση οι δυο λαοί πρώτα και κύρια, και όσο γίνεται περισσότερο από κοινού, να αντιμετωπίσουν.

Πρώτος στις μίζες

Περίπου στο ίδιο ύψος ανέρχεται και η πολυτελής και πολυέξοδη ανακαίνιση του Κρεμλίνου, που έχει διατάξει ο Μπ. Γιέλτσιν. Με τη φράση αυτή σχολίαζε πριν λίγους μήνες μια βρετανική εφημερίδα την είδηση πως η Παγκόσμια Τράπεζα εκταμίευσε την πρώτη δόση ενός δανείου προς τη Ρωσία, ύψους αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Τις προάλλες, η ιταλική εφημερίδα "Κοριέρε ντέλα Σέρα" αποκάλυψε πως ένας αλβανικής καταγωγής μεγαλοεργολάβος, ο Μπαγκέτ Πάκολι, κατέθεσε, ανακρινόμενος από Ελβετούς και Ρώσους ανακριτές, ότι έχει δωροδοκήσει με ένα εκατομμύριο δολάρια τόσο τον Γιέλτσιν όσο και τις κόρες του "διότι είχαν ανάγκη από μικροέξοδα... ". Ως αντάλλαγμα ο εργολάβος ισχυρίζεται ότι ανέλαβε, με εντολή του Ρώσου Προέδρου, εκτενείς εργασίες στο Κρεμλίνο και στο Ρώσικο Κοινοβούλιο, συνεργαζόμενος με τη ρώσικη μαφία.

Πώς να το κάνουμε, η καπιταλιστική παλινόρθωση έχει ανάγκη και την ανάλογη... πρωτοπορία.

... στα χαλκεία

Οσο για τα φαιδρά και χιλιοτετριμμένα, περί... συνεργασίας ΚΚΕ με τη ΝΔ, να υπενθυμίσουμε απλώς ότι όπως αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ τις κινητοποιήσεις που προγραμματίζονται με αφορμή την εξαγγελία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης για το 2000 - πράγμα εξάλλου που γίνεται κάθε χρόνο - έτσι τις αντιμετώπισε και η κυβέρνηση της ΝΔ πριν λίγα χρόνια. Ο υπουργός Εσωτερικών της ΝΔ ήταν αυτός που έδωσε το 1992 εντολή να αντιμετωπιστεί η πορεία των απολυμένων, τότε, της ΕΑΣ προς τη Θεσσαλονίκη σα να επρόκειτο για "εισβολή δυνάμεων κατοχής"!

Πρωθυπουργική υποκρισία

Οχι, μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης προχτές, δεν ανακοινώθηκαν... εφτά σημεία συμφωνίας, όπως ψευδέστατα ανακοινώθηκε μετά τη συνάντηση του Κ. Σημίτη με τη ΓΣΕΕ μια μέρα πριν. Ισως γιατί, στο μεταξύ, είχε αποκαλυφθεί η απάτη του πρωθυπουργικού Γραφείου Τύπου.

Εδώ άλλο είναι το αξιοπρόσεχτο. Σε κάθε παράγραφο της σχετικής ανακοίνωσης που αφορά την τοποθέτηση του πρωθυπουργού στη συνάντηση με το ΕΚΘ, υπάρχει και κάτι τις το "κοινωνικόν"... Οπως, "κοινωνική προστασία", "κοινωνική πολιτική", "κοινωνική ευαισθησία", "κοινωνική ανάπτυξη" κλπ. Και βεβαίως πληθώρα είναι οι αναφορές στην ανεργία που... θα αντιμετωπιστεί με νέες θέσεις εργασίας ιδιαίτερα στο χώρο της Β. Ελλάδας, αλλά και στους ανέργους, που... θα προστατευτούν τώρα που η Θεσσαλονίκη κατέστη κέντρο του Οργανισμού Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων.

Και γράφονται με τόση... σοβαρότητα όλα αυτά, όση ακριβώς εμπεριέχεται και στο άλλο σημείο του ίδιου δελτίου (αλήθεια πιο... αστέρι τις συντάσσει αυτές τις ανακοινώσεις;), που αναφέρεται στα τεκταινόμενα κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τους βιομηχάνους Β. Ελλάδας. "Ο πρωθυπουργός - αναφέρεται - παρέσχε την κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι η κυβέρνηση, η οποία κατάφερε επιτυχώς να δημιουργήσει ένα σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, δεν πρόκειται να ακολουθήσει την αντιπολίτευση στο πεδίο των υποσχέσεων χωρίς αντίκρισμα, της ανεύθυνης παροχολογίας και της εσκεμμένης εκλογολογίας..."!

Πρόσωπο

Μπουλέντ Ετσεβίτ

"Φταίνε οι τοπικές αρχές", δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός την Παρασκευή στο βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο BBC, "για τη διόγκωση του αριθμού των νεκρών... δεν έκαναν τη δουλιά τους με την προσήκουσα σοβαρότητα". Μια ημέρα πριν, είχε πει ότι η "υπερβολή" στην καταμέτρηση των νεκρών οφειλόταν στον δήμαρχο του Ιζμίτ, ο οποίος εμφάνισε περισσότερους για να "λάβει η περιοχή του αυξημένη ποσότητα βοήθειας". Ο ίδιος ο δήμαρχος εμφανίστηκε κάπως απορημένος. "Εγώ νόμιζα ότι η βοήθεια εξαρτάται από τους αριθμούς των τραυματιών και την έκταση των καταστροφών", είπε στο "Aσοσιέιτεντ Πρες". Ουδείς ενοχλήθηκε.

Εν μέσω λεκτικών διαξιφισμών, πολιτικών παιγνιδιών και άλλων τινών, η τραγωδία από το σεισμό της προπερασμένης Τρίτης συνεχίζει να ξεδιπλώνεται. Οι μπουλντόζες απομακρύνουν "μπάζα", κορμιά, συντρίμμια χαμένων ζωών στο σωρό. Γίνονται ωραίες δηλώσεις για τη "δικαιοσύνη" που θ' "αποδοθεί" με διώξεις εργολάβων. Η Δύση υπόσχεται "βοήθεια" - έναντι κάποιων ανταλλαγμάτων, βέβαια, αλλά ο "ανθρωπισμός" μετράει.

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κοιμούνται πολλές φορές στο χώμα, υπό βροχή, με πτώματα γύρω τους, δίχως τα "βασικά" για την επιβίωσή τους, πόσο μάλλον τα "αγαθά του πολιτισμού". Ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ επικαλείται τον Αλλάχ. Ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ είναι πιο ρεαλιστής, πάντα ήταν. Από τότε που κάποιοι τον ονομάτιζαν "σοσιαλδημοκράτη". Πρότεινε φόρους: 5% για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, 25% για κινητά τηλέφωνα, απροσδιόριστους για καύσιμα, ποτά, τσιγάρα, άλλα αγαθά. Για τις καταστροφές από το σεισμό κάποιος πρέπει να πληρώσει. Και ο προσφορότερος τρόπος συλλογής κονδυλίων είναι η φορολόγηση των πολιτών. Δηλαδή των πληγέντων...

Μπ. Γ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ