Η Μάχη της Κοκκινιάς αποτέλεσε αναμφισβήτητα έναν αξιοσημείωτο σταθμό μεγάλης πολιτικής σημασίας στην ιστορία του ένοπλου αγώνα του λαού μας, όχι μόνο της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, για την παραπέρα αντιμετώπιση των επιθέσεων ενάντια στο λαϊκό κίνημα από τους κατακτητές, τους συνεργάτες τους και τους δήθεν συμμάχους μας Αγγλοαμερικάνους. Δηλαδή την ντόπια και ξένη αντίδραση.

Εχοντας να αντιμετωπίσουν στρατηγικά προβλήματα, μετά την ήττα τους στο Στάλινγκραντ, οι κατακτητές ήθελαν να απαλλαγούν στην Ελλάδα από την πίεση του ΕΛΑΣ. Για να το πετύχουν αυτό έπρεπε να κτυπήσουν τις ΕΑΜικές Οργανώσεις των πόλεων, κύρια της Αθήνας και του Πειραιά. Η Κοκκινιά αποτελούσε ένα από τα πρώτα μεγάλα λαϊκά κάστρα, γιατί οι Οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ είχαν προετοιμάσει έτσι το λαό της Κοκκινιάς, που να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάθε εχθρική επίθεση.

Στις 6 του Μάρτη '44, τρία καμιόνια ξεφορτώνουν 100 τσολιάδες ταγματασφαλίτες. Οι ΕΛΑΣίτες όμως τους προλαβαίνουν και τους υποχρεώνουν να συμπτυχθούν, ενώ ξαγρυπνούν περιμένοντας νέα επίθεση. Πράγματι, την άλλη μέρα, χιλιάδες τσολιάδες, μπουραντάδες και Γερμανοί με βαρύ οπλισμό κυκλώνουν την Κοκκινιά. Ο λαός όμως δε λυγίζει. Με λιανοντούφεκα και με πιστόλια οι ΕΛΑΣίτες, αλλά και με τη συμπαράσταση του γενναίου και ανυποχώρητου κοκκινιώτικου λαού, όπου με ξύλα, πέτρες και φωνές, έφερε σε δύσκολη θέση τους πάνοπλους δολοφόνους. Ο πανικός που κυρίευσε τους ταγματασφαλίτες ήταν φοβερός. Ηταν αδιανόητο γι' αυτούς, ότι άοπλα γυναικόπαιδα αντιπαρατάχθηκαν αποφασισμένα να μονομαχήσουν με τον πάνοπλο εχθρό. Και μονομάχησαν.

Τρεις μέρες κράτησε η άνιση μάχη και είχε πολλά θύματα. Μάτωσε η ηρωική Κοκκινιά, μα δε γονάτισε, δε λύγισε. 25 οι εκτελεσθέντες, χωρίς να υπολογίζονται οι νεκροί ΕΛΑΣίτες της μάχης. Πάνω από 1.000 στάλθηκαν στις φάμπρικες της ναζιστικής Γερμανίας.

Αυτή η αντίσταση του λαού της Κοκκινιάς, όσο αιματοβαμμένη και αν ήταν, έδωσε το παράδειγμα σ' όλους τους δήμους και τις συνοικίες της πρωτεύουσας, για να σταθούν αντιμέτωποι σε εκατοντάδες μάχες με τον κατακτητή και τους συνεργάτες του, να τους νικήσουν και να τους υποχρεώσουν ν' αλλάξουν τα σχέδιά τους.

Την επέτειο της Μάχης της Κοκκινιάς, που έγινε στις 6, 7 και 8 του Μάρτη 1944 από τμήματα ΕΛΑΣιτών εναντίον των Γερμανών κατακτητών και των ταγματασφαλιτών, τίμησαν οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, ο λαός της Κοκκινιάς και συγγενείς των θυμάτων, με συγκέντρωση που πραγματοποίησαν την Τρίτη 7 του Μάρτη 2000 το απόγευμα, στην πλατεία Δαβάκη. Συγκέντρωση με την οποία τίμησαν και τα ηρωικά θύματα αυτής της μάχης.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνι οι: ΒέραΝικολαΐδου, πρόεδρος της «Δημοκρατικής Ενότητας» και υποψήφια βουλευτής Β` Πειραιά του ΚΚΕ, Στέλιος Κυριαζής, εκπρόσωπος της Επιτροπής Πόλης Πειραιά του ΚΚΕ, Νίκος Παπαγεωργάκης, γραμματέας ΚΟ Κοκκινιάς. Ακόμη εκπρόσωποι της ΠανελλήνιαςΕνωσης Θυμάτων Γερμανικής κατοχής «Ο ΦΟΙΝΙΚΑΣ», των παραρτημάτων της ΠΕΑΕΑ Πειραιά και Κυψέλης.

(Φωτό: Γιώργος Λιονάκης)

Με μεγάλη συμμετοχή του αντιστασιακού κόσμου από όλους τους Νομούς της Πελοποννήσου έγινε στις 5-3-2000 το πρωί, η εκδήλωση τιμής και μνήμης - στη θέση Βίγλες Παλαιόχουνης Μεγαλόπολης - για τους 212 εκτελεσμένους πατριώτες από τους ναζί κατακτητές, στις 23 Φλεβάρη 1944.

Την εκδήλωση διοργάνωσαν από κοινού η Κεντρική Διοίκηση της ΠΕΑΕΑ και τα Παραρτήματά της Μεγαλόπολης - Τρίπολης. Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν και αντιστασιακοί - μέλη Παραρτημάτων από την Αττική, που έφθασαν με πούλμαν.

Κεντρικός ομιλητής ήταν το μέλος του Κ.Σ της ΠΕΑΕΑ ΝτίνοςΜακρόπουλος, ο οποίος έκανε αρχικά μια αναφορά στην ιστορία του τόπου όπου έγινε η εκτέλεση των πατριωτών, τις Βίγλες, τόπο ιστορικό από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Εκεί δόθηκαν από τους Ελληνες πολλές νικηφόρες μάχες εναντίον των Τούρκων. «Αλλά και επί των ημερών μας -τόνισε ο Ν. Μακρόπουλος- αυτός ο τόπος επέπρωτο να παίξει σημαντικό ρόλο, τόσο από τη μάχη που έδωσε εναντίον των Γερμανών φασιστών ένα τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής το μόνιμο Αξιωματικό Γεώργιο Κερκεμέζο στις 23-2-1944, όσο και με τη θυσία των 212 αθώων πατριωτών που κουβαλήθηκαν από τις φυλακές της Τρίπολης και εκτελέστηκαν την επομένη 24-2 και ετάφησαν εδώ, σε κοινοτάφιο».

Στο μνημείο που είναι στημένο στην πλαγιά του λόφου, κατέθεσαν στεφάνια οι εκπρόσωποι των παραρτημάτων που παραβρέθηκαν με τις σημαίες και τα λάβαρά τους.

Φώτο Γιώργος Λιονάκης

Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, στις 9/3/2000, συγγενείς, συγκρατούμενοι, συναγωνιστές και φίλοι των τεσσάρων ΕΠΟΝιτώνΓεωργίας Πολυγένους, Μαρίας Ρέπα, Μίμη Καμουτσή και Τάκη Τσούτη, συγκεντρώθηκαν στο Α` Νεκροταφείο Αθηνών, όπου είναι ενταφιασμένοι, για να τους μνημονεύσουν και να τους τιμήσουν για τη μεγάλη θυσία τους. Γονάτισαν και εναπέθεσαν κόκκινα γαρίφαλα στο χώμα που τους σκεπάζει. Απήγγειλαν ποιήματα και έψαλαν το «Επέσατε θύματα...». Παρόντες και οι συναγωνιστές τους της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ).

Το «κρίμα» των τεσσάρων αυτών ηρώων - κατά το μισαλλόδοξο κράτος της εποχής του εμφυλίου πολέμου - ήταν ότι ονειρεύονταν μια δίκαιη και καλύτερη κοινωνία. Ηθελαν - όπως όλοι οι ΕΠΟΝίτες σύντροφοί τους - να μην είναι υπόδουλη η πατρίδα τους στο νέο κατακτητή, τον ιμπεριαλιστή Αγγλο-αμερικάνο.

Εγινε μια δίκη εκείνου του καιρού, παρωδία, κατασκευασμένη, με προκαθορισμένη την καταδίκη τους. Εις θάνατον! Αρνήθηκαν να αποκηρύξουν την ιδεολογία τους, τα ιδανικά τους για τα οποία πολέμησαν τους Γερμανούς κατακτητές. Αν το έκαναν θα «γλίτωναν».

Τους εκτέλεσαν στις 9 του Μάρτη 1949 στο Γουδί, πάνω στη νιότη τους. Αιώνια η μνήμη τους.

(Φωτό: Γιώργος Λιονάκης)