Η πρώιμα ανοιξιάτικη Λέσβος έμοιαζε με οφθαλμαπάτη. Ο ήλιος να παιχνιδίζει πάνω στα κύματα και ο ουρανός, με κείνο το γαλάζιο που κόβει την ανάσα, να χάνεται ασυννέφιαστος πίσω από τους καταπράσινους λόφους της Μυτιλήνης. Αυτά μέχρι να βγεις από το πλοίο. Γιατί τότε, το τσουχτερό κρύο, σε επανέφερε από την ψευδαίσθηση μιας καλοκαιριάτικης εφόρμησης στο Αιγαίο...

Κάπως έτσι, σαν οφθαλμαπάτη, έμοιαζε και το πρωθυπουργικό, προεκλογικό σύνθημα «η περιφέρεια στο κέντρο των αποφάσεων», μετά τη γνωριμία με τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι περίφημοι «ακρίτες», όπως συνεχά βαφτίζουν - για να «χαϊδεύουν» αυτιά - τους κατοίκους στα σύνορά μας οι επιτελείς της δικομματικής προπαγάνδας.

Μια πραγματικότητα, που θέλει το νομό Λέσβου να διανύει μια από τις χειρότερες περιόδους της σε όλους τους τομείς της οικονομίας του. Και αν μόνο για το νησί της Λέσβου η κατάσταση είναι τραγική, μπορούν να βγουν και τα ανάλογα συμπεράσματα για τα άλλα δύο νησιά του νομού, τη Λήμνο και τον Αϊ Στράτη.

Τα άδεια από καρπό ελαιόδεντρα και η αρρώστια που χτύπησε τα κοπάδια ήταν τα δύο φετινά γεγονότα στη Λέσβο που λειτούργησαν καταλυτικά και αλυσιδωτά και στους άλλους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου. Συγχρόνως, αν και φυσικές καταστροφές, ήρθαν να συμπληρώσουν - σαν το «κερασάκι στην τούρτα» - το «τοπίο» των στυγνών αντιαγροτικών πολιτικών που ακολουθεί η κυβέρνηση με εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς επίσης και να αποτελέσουν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς στην πραγματικότητα η κυβέρνηση βρίσκεται «κοντά» στον παραγωγό.

Αναδείχτηκε, όμως, και κάτι άλλο από το μικρό αυτό οδοιπορικό. Οτι ο λαός του νησιού δε σκύβει το κεφάλι και επιμένει να αγωνίζεται, για να σταθεί στον τόπο του. Αλλά και ότι, συγχρόνως, αναγνωρίζει τον πρωτοπόρο ρόλο των κομμουνιστών σε αυτούς τους αγώνες και τους θεωρεί πλέον φυσικούς του συμμάχους. Θέση άκρως τιμητική, για την οποία δεν μπορούν να υπερηφανευτούν τα άλλα κόμματα, μικρά ή μεγάλα.

Ο δήμαρχος Μανταμάδου Δ. Καρατζιτζής

«Το κύριο πρόβλημα του δήμου, είναι η μείωση του πληθυσμού του», λέει ο δήμαρχος Μανταμάδου Δημήτρης Καρατζιτζής. «Δεν υπάρχει σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής, ούτε στήριξη της παραγωγής. Στόχος μας είναι να κρατήσουμε τον κόσμο στα χωριά του». Για το εργοστάσιο της ΔΕΗ, ο δήμαρχος θα συμφωνήσει να φύγει από τη Μυτιλήνη «αλλά να πάει σε μια περιοχή που να μην δημιουργεί προβλήματα». «Είμαστε ενάντια στη μετεγκατάστασή του στην περιοχή μας, γιατί μια από τις ωραιότερες περιοχές του νησιού θα μεταβληθεί σε έρημο. Θα υπάρξουν άμεσες συνέπειες στο περιβάλλον. Κατέφυγαν σε διάφορες "αλχημείες" στις μελέτες τους. Παρέβλεψαν παραμέτρους όπως οι οικισμοί, το φυσικό κάλλος, ο τουρισμός».

«Υπάρχει ακόμη μία παράμετρος», συνεχίζει ο δήμαρχος. «Μπροστά στην ιδιωτικοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας ακούστηκε και για εισαγωγή ηλεκτρισμού από την Τουρκία. Η περιοχή μας τούς βολεύει επειδή είναι απέναντι από την Τουρκία και μειώνεται το κόστος». Ο δήμαρχος θα προσθέσει ότι δεν υπάρχει μελέτη για τη μεταφορά του ρεύματος και για τη μεταφορά καυσίμων στο εργοστάσιο. «Μια φορά να γίνει ατύχημα θα είναι και το τελειωτικό χτύπημα της περιοχής». Απέναντι σε αυτή την κατάσταση ο δήμος με την πλήρη υποστήριξη των κατοίκων έχει κάνει σειρά αγώνων και προγραμματίζει νέους. Παράλληλα, έχει προσφύγει στο ΣτΕ και αναμένει την απάντησή του.

ΣΚΑΛΑ ΠΟΛΥΧΝΙΤΟΥ: Οταν ο καιρός δεν επιτρέπει το ψάρεμα, περιμένουν τα δίχτυα.

Στο Μανταμάδο μεταποιούνται 2.500 τόνοι γάλα. Εχει τέσσερα τυροκομεία και πέντε μονάδες παρασκευής γιαουρτιού. Παράγει έξι τόνους κρέας τη βδομάδα. Κι όμως o κόσμος δεν μπορεί να ζήσει, εγκαταλείπουν το νησί οι νέοι. Το '98 μετρήθηκαν 18 θάνατοι και καμία γέννηση. Και οι δεκατρείς νέοι και νέες που έφυγαν για σπουδές, πιθανότατα, δεν πρόκειται να επιστρέψουν. Γιατί;

Ο Παναγιώτης Σταμάτης, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα του Μανταμάδου, θα απαντήσει έμμεσα σε αυτό το «γιατί». «Τα προϊόντα δεν καλύπτουν το κόστος παραγωγής. Το κιλό το πρόβειο γάλα στοιχίζει 220 δραχμές, όταν πριν πέντε χρόνια είχε 300, αλλά με τα έξοδα να έχουν διπλασιαστεί. Τα δέκα τελευταία χρόνια η κτηνοτροφία χτυπήθηκε τρεις φορές από αρρώστιες και επιβλήθηκε 10ετής καραντίνα στους παραγωγούς, με αποτέλεσμα να μειωθούν και οι τιμές των γαλακτοκομικών. Φέτος, ο καταρροϊκός πυρετός αφάνισε περίπου 10.000 αιγοπρόβατα. Η αποζημίωση όμως, έγινε με βάση την εμπορική τους τιμή και όχι την παραγωγική, άρα οι παραγωγοί έχασαν και πάλι, ενώ σταματήσανε τις αποζημιώσεις από 1/1/2000 προβάλλοντας ότι σταμάτησε η αρρώστια. Ο ιός όμως ζει πολύ καιρό στο ζώο και οι παραγωγοί φοβούνται νέα έξαρση μόλις ζεστάνει ο καιρός.

Ο κτηνοτροφικός κόσμος είναι σε απόγνωση. Η παραγωγή έπεσε στο 50%. Το υπουργείο δεν απαντά στα αιτήματά μας: Να συνεχιστεί για δυο χρόνια η επιδότηση των επιλέξιμων προβατίνων ώσπου να αντικαταστήσει ο κτηνοτρόφος το κοπάδι του. Να μας δώσουν τουλάχιστον ένα πεντοχίλιαρο το πρόβατο για να μπορέσουμε να το ζήσουμε, όσο κρατήσει η καραντίνα. Δεν ξέρουμε πώς θα τα φέρουμε πέρα με τα χρέη να τρέχουν. Ακόμα και τα καφενεία αδειάσανε στα χωριά. Και να πουλήσεις το κοπάδι, δε φτάνει να ξεχρεώσεις. Οδηγούμαστε σε καταστροφή. Ο κόσμος πια δεν ξεγελιέται. Θέλει με αυτό που παράγει, να μπορεί να ζήσει την οικογένειά του. Στους αγώνες πήραν μέρος αγρότες από όλους τους πολιτικούς χώρους γιατί πλέον μπαίνει ζήτημα επιβίωσης», υπογραμμίζει ο Παναγιώτης Σταμάτης.

Αλλά και «οι αγρότες είναι σε άθλια κατάσταση» μας λέει ο πρόεδρος του «Αγροτικού Συλλόγου Αγιάσσου» Παναγιώτης Γιαταγανέλλης. «Οι τιμές στο λάδι είναι εξευτελιστικές. Η επιδότηση κουτσουρεύτηκε από 440 δραχμές και έφτασε στις 320. Και από αυτές θα δώσουμε τις 20 πίσω... Η τιμή του λαδιού είναι έξι κατοστάρικα, βαριά ο "άσος" πιάνει 700. Το κόστος, όμως, είναι πολύ μεγάλο. Τα εργατικά είναι ακριβά. Αμα βάλεις κλαδέματα, σκεπάσματα κλπ. σου μένει η επιδότηση και αν σου μείνει κι αυτή. Αλλά και την επιδότηση με αγώνες την πήραμε.

Ετσι η νεολαία φεύγει, προσθέτει. Σε λίγα χρόνια, άμα πάει έτσι, το λύκειο θα κλείσει. Ζητάμε μια τιμή ασφαλείας. Το κράτος να συγκεντρώνει το λάδι, να βάλει μια λογική τιμή για να μην εκμεταλλεύεται και ο έμπορος τον αγρότη. Οι άνθρωποι είναι διαθέσιμοι να αγωνιστούν. Συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις γιατί η ανέχεια φαίνεται. Για να πάρεις ένα κιλό "πίνες" (σ.σ. είδος ψαριού) θέλεις τρία κιλά λάδι. Πολλοί εγκαταλείπουν και την παραγωγή. Αμα βγεις στα κτήματα, το 40% είναι εγκαταλειμμένα. Οι αγρότες είμαστε γερασμένοι. Νέοι είναι πολύ λίγοι. Τι θα γίνει αύριο; Θα τα δώσουμε στους τσιφλικάδες;».

Οταν φτάσαμε στη Σκάλα Πολυχνίτου, τα καΐκια ήταν αραγμένα. Αν και ο καιρός ήταν καθάριος και η θάλασσα ήρεμη, στα βαθιά η φουρτούνα εμπόδισε για εκείνη τη μέρα το ψάρεμα. Οι ψαράδες όμως δεν κάθονται ποτέ. Ο άσχημος καιρός δεν είναι παρά μια ευκαιρία ν' ασχοληθούν με τα δίχτυα και τα άλλα εργαλεία της δουλιάς. Γρήγορα θα ανακαλύπταμε, μετά την κουβέντα μαζί τους, ότι αυτή η ειδυλλιακή εικόνα, σύντομα, αν δεν αλλάξουν πολλά πράγματα, δε θα αποτελεί παρά μια φωτογραφία σε κιτρινισμένα τουριστικά φυλλάδια του ΕΟΤ.

«Παλιά δεν ξεπερνούσαμε τις 15.000 δραχμές έξοδα τη βδομάδα και τώρα μετράμε πάνω από 100 χιλιάδες», μάς λέει ο Χρήστος Κριπιντήρης. «Τα χρήματα που βγάζουμε όμως παραμένουν τα ίδια και ίσως και λιγότερα. Δεν έχουμε κέρδος. Και μιλάμε για 20 ώρες δουλιά. Και όταν έχει φουρτούνα και δε βγαίνουμε, πάλι φτιάχνουμε εργαλεία. Οσο πάει το μέρος εδώ φθίνει. Επειδή ο κόσμος τράβηξε πολλά, κοιτάξανε, όσοι μπορέσανε, να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Φύγανε. Αυτοί που μείνανε, τώρα είναι άνθρωποι στην ηλικία του πατέρα μου. Από την τελευταία τάξη του λυκείου, ο μόνος που έμεινε στο ψάρεμα ήμουν εγώ κι αυτό γιατί μ' άρεσε η δουλιά και δεν ήθελα να σπουδάσω. Πιάνω ψάρια αλλά ποιος θα τα φάει; Οι έμποροι και οι μανάβηδες. Μάς τρώνε πετσί και κόκαλο. Και σα να μην έφταναν αυτά μάς βάλανε και αντικειμενικά κριτήρια χωρίς να μας ειδοποιήσουν, ανάλογα με τα μέτρα του σκάφους».

Δίπλα του ο πατέρας του, ο Παναγιώτης, θα μάς πει: «Είμαι 65 χρονών. Σχολειό δεν πήγα. Εχω δει πολλές κυβερνήσεις. Η χειρότερη για το επάγγελμά μας στα χρονικά είναι αυτή εδώ. Ακόμα και να τραβήξουμε τη βάρκα στο λιμάνι, θέλει λεφτά. Πριν 15 χρόνια είχε τα δελφίνια απροστάτευτα και τώρα τα προστατεύει. Αφού λοιπόν τα έχει προστατευόμενα, ας μας δώσουν τα λεφτά από τις ζημιές που κάνουν και που φτάνουν το μισό εκατομμύριο το χρόνο. Αυτά εδώ, όλοι τα ξέρουν. Αλλά δεν ξέρουν τι πρέπει να ψηφίσουν. Τι να τους κάνω;».

Οι ψαράδες όμως δηλώνουν αποφασισμένοι να εντείνουν τους αγώνες τους. Αλλωστε έχουν θετική πείρα όταν κατάφεραν να διώξουν τα ιχθυοτροφεία που απειλούσαν να νεκρώσουν τον κόλπο. Και οι ψαράδες θυμούνται πως μόνο οι κομμουνιστές ήταν κοντά τους σ' αυτόν τον αγώνα.

Σταύρος Σκοπελίτης: Το ΚΚΕ ήταν πάντα μπροστάρης στους αγώνες του νησιού

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει και η νεολαία, με έντονο εκείνο της απασχόλησης. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι αιτήσεις που «πολιορκούν» τους τοπικούς δήμους για προσλήψεις μετριούνται από δεκάδες έως εκατοντάδες. Η χειροτέρευση της οικονομικής κατάστασης του νομού δείχνει ότι δε θα σηκωθεί από τη θέση που έχει, και θα παραμείνει στους τελευταίους από πλευράς ανάπτυξης. Αντίθετα, θα συνεχίσει αυτή την πτωτική πορεία που δεν έχει βέβαια σχέση με τις παραγωγικές δυνατότητές του νομού, που είναι πολλές, αλλά με την πολιτική που εφαρμόζεται και στις άλλες αγροτικές περιοχές της χώρας μας και που εδώ παίρνει οξυμένη μορφή λόγω της γεωγραφικής θέσης».

«Είμαστε το μόνο κόμμα», υπογραμμίζει ο βουλευτής, «που αντιπαλέψαμε αυτή την πολιτική, προτείνοντας στη θέση της μια άλλη, τη μόνη που μπορεί να βγάλει συνολικά τη χώρα από αυτή την κατάσταση. Πολιτική που έχει σχέση με την κρατική στήριξη της αγροτικής παραγωγής, με ανάλογα έργα που πρέπει να γίνουν για την αξιοποίηση των πλούσιων παραγωγικών πηγών. Αυτή η πάλη αναπτύσσεται μέσα από την καθημερινή δράση και τη δική μου ως βουλευτή, όπως προηγούμενα από τη δράση του Στρατή Κόρακα, μέσα από τους μαζικούς χώρους που δρουν οι κομμουνιστές και μέσα από τους αγώνες.

Χαρακτηριστικά, αναφέρει ο κομμουνιστής βουλευτής: «Το τελευταίο διάστημα οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν σε αγώνες για την υπεράσπιση της παραγωγής, για τα προβλήματα των εργαζομένων. Αγώνες οι οποίοι και από άποψη μαζικότητας και από άποψη μαχητικότητας καταγράφτηκαν από τους πιο πετυχημένους. Συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε αγωνιστική επαγρύπνηση και ετοιμότητα. Αυτή η δράση μας εκτιμάται θετικά από το λαό της Λέσβου. Είμαστε οι μόνοι που σήμερα συζητάμε μαζί του. Και τον καλούμε, αυτή η ταύτιση που είχαμε στους αγώνες να εκφραστεί και στα αποτελέσματα των εκλογών, όχι για να καταγραφεί για άλλη μια φορά η ισχυρή παρουσία του Κόμματος στο νομό, αλλά για να έχει ένα όπλο στην πάλη του για ένα καλύτερο αύριο. Και αυτό το όπλο δεν μπορεί να είναι άλλο από το ΚΚΕ».

Ο δήμαρχος Μυτιλήνης Θ. Γιακαλής.

Ο δήμαρχος Θανάσης Γιακαλής μας λέει ότι το σημαντικότερο πρόβλημα είνα η έλλειψη προσωπικού, αφού ο «Καποδίστριας», δεν συνοδεύτηκε από διοικητική και υλικοτεχνική υποστήριξη. Η φιλοσοφία όμως της δημοτικής αρχής δεν είναι το «φόρτωμα» των προβλημάτων στις πλάτες των δημοτών.

Το ζήτημα αιχμής για την πόλη είναι οι εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών του Μαμιδάκη. «Η θέση μας για τον Μαμιδάκη είναι ξεκάθαρη. Υπάρχει τελεσίδικη απόφαση του ΣτΕ και η υπόθεση θα έπρεπε να έχει ήδη λήξει. Πρέπει να γίνει χωροθέτηση για κάθε δραστηριότητα. Δεν δεχόμαστε παρατάσεις και θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία χωροθέτησης».

Οσον αφορά την στάση του δήμου στα προβλήματα του νησιού, ο δήμαρχος ξεκαθαρίζει ότι «ο δήμος είναι πάντα μπροστά στους αγώνες του λαού του νησιού. Με την ευκαιρία, επειδή ακούστηκαν διάφορα, δηλώνω ότι τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης είναι έξω από τη λογική μας. Θίγουν τους εργαζόμενους. Δεν έχουμε καμία σχέση με αυτά και τα απορρίπτουμε».

Θα ήταν πράγματι περίεργο να μην είχε χτυπήσει το νησί η ανεργία και η αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων. Ο πρόεδρος του «Εργατικού Κέντρου» Λέσβου Δημήτρης Σιαμέτης εκτιμά ότι η ανεργία στο νησί αγγίζει το 30% με αυξητική τάση. Η δραματική μείωση των αδειών για οικοδομή τα τελευταία δέκα χρόνια, η πτωτική πορεία των αφαλιστικών εισφορών στο τοπικό ΙΚΑ και το μαζικό «λουκέτο» στα μικρομάγαζα και τις μικρές επιχειρήσεις που μόνο για το 1999 μετριούνται σε 150 είναι μερικές χαρακτηριστικές ενδείξεις για το μέγεθος του προβλήματος.

Εργα στην παλιά αγορά της Μυτιλήνης.

Η Λίτσα Κλειδαρά, πρόεδρος του σωματείου ιδιωτικών υπαλλήλων θα προσθέσει ότι «ο κλάδος μας πλήτεται κυριολεκτικά από τους "απασχολήσιμους"». «Προσλαμβάνονται για 4ωρα και δουλεύουν οχτάωρα, δεν δίνονται ρεπό, δεν υπάρχει πρόγραμμα εργασίας θεωρημένο από την επιθεώρηση εργασίας και πέφτουν εξοντωτικά πρόστιμα στους εργαζόμενους αν τα προϊόντα στα ράφια είναι ληγμένα, για να μην μιλήσουμε για το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατεί στο χώρο».

Ο Δ. Σιαμέτης σημειώνει πως αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει ένα νέο μεταναστευτικό ρεύμα, λόγω της αφαίμαξης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Η λύση; «Η αγωνιστική, δυναμική διεκδίκηση μαζί με τα άλλα στρώματα της κοινωνίας μας, τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους ψαράδες των δικαιωμάτων μας και η παράλληλη αντεπίθεση ενάντια σε αυτή τη καταστροφική πολιτική. Θα ξαναδούμε μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις στην Λέσβο».

«Τα μικρά μαγαζιά στη Λέσβο ίσα που ζουν» μας λέει ο Νίκος Μπουλμπούλης, πρόεδρος της «Ομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων» Λέσβου. «Τα κρατάν με το ζόρι για να βγουν στη σύνταξη. Τα μεταφορικά για να έρθουν εμπορεύματα από την Αθήνα κοστίζουν. Ζητάμε την επιδότηση της μεταφοράς των εμπορευμάτων από και προς την Αθήνα. Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι συγκεκριμένη κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης η επικράτηση των πολυεθνικών. Γι' αυτό πρέπει τώρα με τις εκλογές, να σκεφτεί ο μεσαίος έμπορας και ο μικροβιοτέχνης ποιο κόμμα πρέπει να επιλέξει. Και το κόμμα αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από το ΚΚΕ. Οχι μόνο γιατί στάθηκε και στέκεται στο πλευρό μας, στα προβλήματα και τους αγώνες, αλλά και γιατί όλα τα άλλα κόμματα στηρίζουν την ίδια αντιλαϊκή πολιτική».