Ενα ακόμα αντεργατικό σχέδιο για τα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα (ΒΑΕ) έριξε στο τραπέζι η κυβέρνηση της ΝΔ, αξιοποιώντας την Επιτροπή που συνέστησε στη βάση του νόμου 3029/02 του ΠΑΣΟΚ. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν κατά τη χτεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής, όπως και αυτές που συζητήθηκαν στις προηγούμενες συνεδριάσεις, έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι στόχος της κυβέρνησης δεν είναι μόνο ο αποχαρακτηρισμός επαγγελμάτων και ειδικοτήτων που σήμερα περιλαμβάνονται στη σχετική λίστα του ΙΚΑ, αλλά η κατάργηση ουσιαστικά του θεσμού των ΒΑΕ. Κι αυτό επειδή οι όροι ασφάλισης για όσους παραμείνουν ή εισέλθουν στη νέα λίστα θα είναι δυσβάσταχτοι και αντιστρόφως ανάλογοι με τα «προνόμια» που θα συνεπάγεται το ειδικό καθεστώς ασφάλισης.

Σε κάθε περίπτωση, άμεση συνέπεια των όσων σχεδιάζει η κυβέρνηση θα είναι η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και η μείωση των συντάξεων για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που σήμερα ασφαλίζονται στο ειδικό αυτό καθεστώς.

Η Επιτροπή ζήτησε παράταση της λειτουργίας της, που ενδέχεται να φτάσει έως τα τέλη του Γενάρη. Ενώ προτείνει ως κριτήρια για το χαρακτηρισμό ΒΑΕ μεταξύ άλλων τη συχνότητα εργατικών ατυχημάτων και νόσησης, την έκθεση σε βλαπτικές ακτινοβολίες και τις αγχογόνες συνθήκες. Προτάσεις που αποτελούν κενό γράμμα, αφού στη χώρα μας απουσιάζει εντελώς οποιοδήποτε σύστημα καταγραφής και αναγγελίας των επαγγελματικών ασθενειών.

Κατά τη χτεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής, ο πρόεδρος Παναγιώτης Μπεχράκης παρουσίασε νέο σχέδιο, το οποίο προβλέπει:

• Τη δημιουργία τεσσάρων κατηγοριών ΒΑΕ. Σε κάθε κατηγορία υποτίθεται ότι θα κατατάσσονται τα επαγγέλματα ανάλογα με το βαθμό της επικινδυνότητάς τους.
• Για κάθε κατηγορία ΒΑΕ θα προβλέπεται η χορήγηση πλασματικού χρόνου ασφάλισης. Για την πρώτη κατηγορία, ο χρόνος αυτός θα είναι 5% επί του εργάσιμου βίου, για τη δεύτερη 10%, την τρίτη 15%, την τέταρτη 20%. Για παράδειγμα, ένα εργαζόμενος με 20 εργάσιμα χρόνια που είναι ενταγμένος στην πρώτη κατηγορία θα του αναγνωρίζεται ως πλασματικός χρόνος ασφάλισης ένα έτος.

Το παραπάνω σχέδιο δεν ξεκαθαρίζει ποιο θα είναι το όριο ή τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τα ΒΑΕ (ο πρόεδρος της Επιτροπής δήλωσε ότι αυτό θα το καθορίσει η κυβέρνηση, προμηνύοντας καθαρά την αύξησή του). Επίσης, δε λέει κουβέντα για το αν και ποιος θα πληρώσει τις εισφορές εργαζομένου και εργοδότη για τον πλασματικό χρόνο ασφάλισης. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει πρόβλεψη για καταβολή των εισφορών, τότε ο πλασματικός χρόνος δε θα υπολογίζεται ως συντάξιμος. Είναι φανερό ότι, σύμφωνα και μ' αυτή την πρόταση, οι ασφαλισμένοι στα ΒΑΕ παραμένουν μόνο κατ' ευφημισμό στο ειδικό καθεστώς, το οποίο στην πράξη καταργείται.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι και το προηγούμενο σχέδιο της κυβέρνησης οδηγεί στο πετσόκομμα των ΒΑΕ καθώς προέβλεπε την κατάργηση του δικαιώματος των εργαζομένων να συνταξιοδοτούνται πέντε και επτά χρόνια νωρίτερα από τα γενικά όρια, με «αντάλλαγμα» την υπόσχεση για λιγότερες ώρες εργασίας ή αλλαγή ειδικότητας. Στο ίδιο σχέδιο προβλεπόταν και μια δεύτερη κατηγορία επαγγελμάτων που στην πράξη θα ήταν αποχαρακτηρισμένα, αλλά θα υπήρχε η «πρόνοια» για καλύτερα μέτρα προστασίας στην εργασία.

Τις αντεργατικές κατευθύνσεις της πολιτικής της κυβέρνησης επιβεβαιώνει και η τροπολογία που προωθεί για τα ΒΑΕ στους εργαζόμενους στους ΟΤΑ. Μια τροπολογία που δεν καλύπτει τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων σε πραγματικά Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, επιβάλλει βαρύ επασφάλιστρο για τους ήδη εργαζόμενους σε ειδικότητες και κλάδους που εντάσσονται, ενώ εμμέσως προχωρά και σε «αποχαρακτηρισμό» επαγγελμάτων, αφού δεν περιλαμβάνει μια σειρά επαγγέλματα και ειδικότητες που περιέχονται ακόμα και σε αυτόν τον παρωχημένο Κανονισμό του ΙΚΑ.

Οι όποιοι ελιγμοί δεν μπορούν να συγκαλύψουν το γεγονός ότι ο αποχαρακτηρισμός των ΒΑΕ θα γίνει στη βάση καθαρά πολιτικής απόφασης, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να προσδώσει με τη σύσταση της Επιτροπής επιστημονικοφάνεια στους αντιασφαλιστικούς σχεδιασμούς της.

Νέο χτύπημα στο μεγαλύτερο ασφαλιστικό φορέα, το Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, και στα ασφαλιστικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων οικοδόμων σηματοδοτεί η απόφαση - κεκλεισμένων των θυρών - του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) την περασμένη Παρασκευή να καταργήσει επί της ουσίας τα αντικειμενικά κριτήρια εισφορών, που επιβάλλει το ΙΚΑ σε κατασκευαστικές εταιρείες και ιδιώτες. Πρόκειται για τα αντικειμενικά κριτήρια που καθιερώθηκαν με τον Κανονισμό Ασφάλισης του ΙΚΑ και το Ν. 2434/1996.

Σύμφωνα με αυτά τα κριτήρια, οι ιδιοκτήτες οικοδομών και οι κατασκευαστικές εταιρείες υποχρεούνται να καταβάλλουν ένσημα για τους απασχολουμένους στις οικοδομικές εργασίες ίσα με τις ελάχιστες απαιτούμενες μέρες εργασίας, σε συνάρτηση με τα τετραγωνικά της οικοδομής, σε κάθε στάδιο των εργασιών (μπετά, τοιχοποιία, επιχρίσματα, δάπεδα, βαψίματα, κλπ.). Τα καταβαλλόμενα ένσημα είχαν καθοριστεί σε 1,35 ανά τετραγωνικό μέτρο, που σημαίνει ότι ο κατασκευαστής, για παράδειγμα, ενός σπιτιού 100 τ.μ. θα έπρεπε να καταβάλει στο ΙΚΑ το αντίτιμο τουλάχιστον 135 ενσήμων για την ανέγερση του σπιτιού, άσχετα με τις εργασίες που θα έκανε.

Ενάντια σε αυτή τη ρύθμιση κατέφυγαν (για δεύτερη φορά) οι εργοδότες, απαιτώντας και πετυχαίνοντας ευνοϊκή για τα συμφέροντά τους απόφαση στο ΣτΕ. Βασική επιδίωξη του κατασκευαστικού κεφαλαίου είναι η κλοπή της ασφάλισης των οικοδόμων. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα με ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Οικοδόμων, σύμφωνα με τα οποία:

• Πριν την εφαρμογή του συντελεστή 1,35 ανά τ.μ. κατοικίας, οι κατασκευαστές, με το «έτσι θέλω», είχαν εφαρμόσει αυθαίρετα την ασφάλιση κάτω και από το 0,80 ανά τ.μ.
• Είναι γνωστό στο ΙΚΑ και στους οικοδόμους ότι οι κατασκευαστές κάνουν συμφωνίες με τους εργολάβους και αφαιρούν 3-4 ένσημα στις 10 μέρες εργασίας. Δηλαδή, αντί για 10 μέρες ασφάλισης ασφαλίζουν τους οικοδόμους για 6-7.
• Το ΙΚΑ, οι κατασκευαστές γνωρίζουν πολύ καλά ότι στη συμβατική οικοδομή το ελάχιστο είναι 2 μέρες εργασίας ανά τ.μ. Πάνω δηλαδή και από το 1,35 ανά τ.μ. που ίσχυε πριν την απόφαση του ΣτΕ.
• Είναι γνωστή η αγοραπωλησία των ενσήμων που κλέβουν οι κατασκευαστές από τους οικοδόμους.
• Η πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας, την οποία επικαλούνται οι κατασκευαστές, δε σχετίζεται με την ασφάλιση των οικοδόμων, αλλά με την πολιτική λιτότητας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, την αυξανόμενη ανεργία, κατ' επέκταση, με τη διόγκωση της φτώχειας και της εξαθλίωσης της εργατικής λαϊκής οικογένειας. Είναι επίσης συνδεδεμένη με την ασυδοσία των κατασκευαστικών εταιρειών.

Η Ομοσπονδία καταγγέλλει την κυβέρνηση και το ΙΚΑ επειδή δεν κάνουν τίποτα για την εισφοροδιαφυγή και εισφοροκλοπή. «Το ΙΚΑ και το αρμόδιο υπουργείο -σημειώνεται στην ανακοίνωση - έχουν σοβαρές ευθύνες, αφού αγνόησαν την προειδοποίηση της Ομοσπονδίας μας για τον κίνδυνο να υπάρξει δυσάρεστη εξέλιξη στο Συμβούλιο της Επικρατείας και την ανάγκη να υπάρχει σχετική ετοιμότητα από την πολιτική ηγεσία, ώστε να καλυφθεί το κενό που θα δημιουργούσε μια δυσμενής απόφαση για το ΙΚΑ και τους οικοδόμους».

Η Ομοσπονδία καλεί τους οικοδόμους σε αγωνιστική δράση και επαγρύπνηση για να μην περάσουν τα αντιασφαλιστικά μέτρα της κυβέρνησης και απαιτεί τη λήψη δραστικών μέτρων, όπως:

• Να καλυφθεί με νέο νόμο το κενό, να αυξηθεί ο συντελεστής στις δύο μέρες εργασίας ανά τετραγωνικό μέτρο.
• Να εφαρμοστεί το βιβλίο παρουσίας στην οικοδομή.
• Να ενταθούν οι έλεγχοι στις οικοδομές με μεικτές επιτροπές ελέγχου.

Σε ανακοίνωσή του για την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τις ασφαλιστικές εισφορές στα οικοδομικά έργα και την απόφαση του Αρείου Πάγου για την απόλυση συνδικαλιστών, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:

«Πρώτο: Η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, που αντιμετωπίζει ως αντισυνταγματική τη νομοθετική ρύθμιση που καθορίζει τις ελάχιστες ασφαλιστικές εισφορές για την κατασκευή των ιδιωτικών οικοδομικών έργων, έχει ταξικό - αντεργατικό χαρακτήρα. Είναι υπέρ των εργοδοτών, διευκολύνει την εισφοροδιαφυγή και την επέκταση της ανασφάλιστης εργασίας σε βάρος των οικοδόμων και των οικονομικών του ΙΚΑ.

Η απόφαση αυτή κινείται στο πλαίσιο της γενικότερης αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης, της στήριξης των μονοπωλιακών κατασκευαστικών ομίλων κατά των ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Δεύτερο: Η απόφαση του Αρείου Πάγου, για τη δυνατότητα απόλυσης συνδικαλιστών, με το πρόσχημα της "κακόβουλης συμπεριφοράς", αποτελεί προσπάθεια κατάργησης και αυτών των λιγοστών μέτρων προστασίας της συνδικαλιστικής δράσης που προβλέπει ο νόμος 1264/82.

Η απόφαση αυτή συμβάλλει στην προώθηση ευρύτερων αντεργατικών στόχων. Ενισχύει την εργοδοτική τρομοκρατία και στρέφεται κατά της ανάπτυξης των εργατικών αγώνων.

Το ΚΚΕ καταδικάζει τις παραπάνω αποφάσεις που είναι εναρμονισμένες με τις γενικότερες αντεργατικές επιδιώξεις της κυβέρνησης και της εργοδοσίας. Καλεί τους εργαζόμενους να αντιταχθούν αποφασιστικά σ' αυτές τις αποφάσεις και να απαντήσουν στη μεθοδευμένη προσπάθεια κατάργησης δικαιωμάτων με ένταση της συντονισμένης πάλης τους για ασφαλιστικά, εργασιακά, δημοκρατικά δικαιώματα που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες τους».