ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 9 Μάρτη 2008
Σελ. /32
Μαίνεται ο «πόλεμος των αγωγών» στα Βαλκάνια

Παπαγεωργίου Βασίλης

Οι κινήσεις των μεγάλων παικτών στην παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα διαδέχονται η μία την άλλη, αναδεικνύοντας τον αδυσώπητο ανταγωνισμό για τον έλεγχο των πηγών και των αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Παράλληλα, οι σχεδιασμοί και οι διαμορφούμενες συμμαχίες στον ενεργειακό τομέα μπορούν να δώσουν κάποιες απαντήσεις στα ερωτήματα που ανακύπτουν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία, την Κασπία.

Αξιομνημόνευτες από την άποψη αυτή είναι κάποιες εξελίξεις των τελευταίων ημερών.

Παραδείγματος χάρη, η υπογραφή στις 28 Φεβρουαρίου διακρατικής συμφωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Ρωσίας και της Ουγγαρίας για το πέρασμα του αγωγού φυσικού αερίου της ρωσικής Gazprom (γνωστού με το όνομα South Stream) από την Ουγγαρία.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό, ο αγωγός South Stream θα περνάει ακόμη από τη Βουλγαρία και τη Σερβία. Ενας κλάδος του αγωγού θα περνάει από Αλβανία και την Ελλάδα και στη συνέχεια, κάτω από την Αδριατική, θα καταλήγει στην Ιταλία. Βασικός συνεταίρος της Gazprom για την κατασκευή αυτού του αγωγού θα είναι η ιταλική ENI.

Δεκαπέντε μέρες πριν, στις 13 Φεβρουαρίου, ανακοινώθηκε στη Ζυρίχη η ίδρυση κοινής εταιρείας από την ελβετική EGL και τη νορβηγική Statoil, με ίση συμμετοχή των δύο συμβαλλομένων, για την κατασκευή του αγωγού Trans Adriatic Pipline (TAT). O ΤΑΤ θα περνάει από την Ελλάδα, την Αλβανία και μέσω της Αδριατικής θα καταλήγει στη νότιο Ιταλία.

Τέλος, ένας ακόμη αγωγός, της κοινοπραξίας Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου και της Edison, σχεδιάζεται να περνάει από την Τουρκία και την Ελλάδα με τελικό προορισμό και πάλι την Ιταλία, η οποία λειτουργεί και στις τρεις περιπτώσεις ως πύλη εισόδου της Δυτικής Ευρώπης, του φυσικού αερίου.

Οπως θα περίμενε κανείς, ανάμεσα στους τρεις ανταγωνιστικούς αγωγούς, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση υποστηρίζουν τον αγωγό ΤΑΤ, ο οποίος θα τροφοδοτείται με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. όπου η Statoil έχει σημαντική παρουσία και από τη Μέση Ανατολή.

Μια ακόμα εξέλιξη μεγάλου ενδιαφέροντος είναι η σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Gazprom (δηλαδή της Ρωσίας) και του Ιράν για την αξιοποίηση και μεταφορά του ιρανικού φυσικού αερίου στη Δύση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η συμφωνία υπογράφηκε μια μέρα μετά τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου και δύο εβδομάδες μετά τη μεγάλη συμφωνία της Ρωσίας με τη Σερβία για το φυσικό αέριο και γενικότερα την ενέργεια.

Ολα αυτά, παραπέμπουν στην άμεση συσχέτιση των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα με τις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος, όπως η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου, η διαδικασία ένταξης της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, οι ευρωαμερικανικές πιέσεις στο Ιράν, οι αναταράξεις στη Γεωργία, οι ανακατατάξεις στην Τουρκία κ.λπ.

Φθηνό δολάριο, ακριβό ευρώ

Εντύπωση και ανησυχίες γεννούν η συνεχής διολίσθηση του αμερικανικού δολαρίου και η αντίστοιχη ενίσχυση του ευρώ. Η συντριπτική πλειοψηφία των χρηματοπιστωτικών οίκων εκτιμά ότι για αρκετούς μήνες ακόμη η ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου θα κινείται μεταξύ 1,48 και 1,52 δολ.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η αμερικανική κεντρική τράπεζα επιμένουν να αντιμετωπίζουν τα σοβαρά προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας με αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων.

Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε έναν νέο κύκλο ανατιμήσεων του πετρελαίου, των πρώτων υλών και των τροφίμων που τιμολογούνται σε δολάρια, καθώς οι χώρες παραγωγοί αυξάνουν τις τιμές για να διασφαλίσουν την αγοραστική αξία των εσόδων τους σε δολάρια.

Πρώτα «θύματα» αυτών των ανατιμήσεων είναι χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία που είναι υποχρεωμένες να αυξήσουν τις τιμές των εξαγωγικών τους προϊόντων για να αντιμετωπίσουν το αυξημένο κόστος παραγωγής.

Τις ίδιες περίπου επιπτώσεις έχει η διολίσθηση του δολαρίου και στις οικονομίες χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία που βλέπουν τις εξαγωγές τους να μειώνονται.

Βεβαίως, η διαρκής μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ δημιουργεί κινδύνους για αύξηση του πληθωρισμού, όμως οι Αμερικανοί ιθύνοντες επιμένουν στην πολιτική τους, αφού έτσι μετακυλίεται ένα μέρος των συνεπειών της κρίσης από τις ΗΠΑ προς τον υπόλοιπο κόσμο και κυρίως στις χώρες που προαναφέραμε.

Το θέμα είναι ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα δε διαφαίνεται στον ορίζοντα κάποια προοπτική βελτίωσης της κατάστασης. Αντιθέτως, τα σύννεφα της ύφεσης πυκνώνουν πάνω από την οικονομία των ΗΠΑ και τα περιθώρια μείωσης των αμερικανικών επιτοκίων δεν είναι ανεξάντλητα.

ΟΟΣΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Χαμηλότερος του αναμενόμενου θα είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας το 2008, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). «Το 2008 θα είναι μια χρονιά χαμηλότερης ανάπτυξης και κάποιες δυσάρεστες εκπλήξεις», δήλωσε ο επικεφαλής του Οργανισμού, Ανχελ Γκουρία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας το 2008 δε θα ξεπεράσει το 2%. Αν συμβεί αυτό, θα είναι το μικρότερο ποσοστό που σημειώθηκε από το 2003.

ΗΠΑ - ΟΠΕΚ Ισχυρές πιέσεις ασκούν οι ΗΠΑ στον ΟΠΕΚ για την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, προκειμένου να μειωθεί η διεθνής τιμή. Ωστόσο, η διοίκηση του Οργανισμού επιμένει ότι η παραγόμενη ποσότητα υπερκαλύπτει την παγκόσμια ζήτηση. Την Πέμπτη, η Συμβουλευτική Επιτροπή του ΟΠΕΚ έκανε έκκληση στα κράτη - μέλη να διατηρήσουν αμετάβλητη την παραγωγή τους. Σημειώνουμε ότι η ημερήσια παραγωγή ορίστηκε στα 29,67 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

ΕΥΡΩΕΠΙΤΟΚΙΟ Στο 4%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι ετών, αποφάσισε να διατηρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το βασικό της επιτόκιο. Οπως και στις προηγούμενες συνεδριάσεις, το διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας αποφάσισε, με γνώμονα τη σταθερότητα των τιμών και το φόβο του πληθωρισμού, παρά τις έντονες ανησυχίες για τους κινδύνους επιβράδυνσης της οικονομίας. Ωστόσο, η απόφαση για τη διατήρηση του επιτοκίου ήταν αναμενόμενη για το σύνολο των οικονομικών αναλυτών.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ