Το παράδειγμα, που ακολουθεί, είναι μια μόνο στιγμή αυτής της πορείας. Ωστόσο, δείχνει, σε μικρογραφία, αυτό που πραγματικά είναι το ΚΚΕ: Το Κόμμα των αγώνων και των θυσιών για τα λαϊκά συμφέροντα.

Πρόκειται για ένα πραγματικό λουτρό αίματος στελεχών του ΚΚΕ, μελών της Κεντρικής Επιτροπής του, καθώς και μιας ακανθώδους πορείας άλλων. Να, τι λένε τα ιστορικά στοιχεία:

Από τα 72 αυτά στελέχη του Κόμματος, 22 εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, από τις ελληνικές κυβερνήσεις, σκοτώθηκαν στον Εμφύλιο ή δολοφονήθηκαν. Παραθέτουμε τα ονόματά τους:

Αναστασιάδης Στέργιος

Αραμπατζής Νίκος

Βασιλειάδης Αρίστος

Γαμβέτας Κώστας

Γκιουζέλης Στέφανος

Δημητρίου Γιώργης

Ερυθριάδης Γιώργης

Ζαγουρτζής Νίκος

Ζέβγος Γιάννης

Καββαδίας Βαγγέλης

Καλοδίκης Σπύρος

Κιαπές Ηλίας

Κτιστάκης Βαγγέλης

Λαζαρίδης Κώστας

Μαρκεζίνης Βασίλης

Μουζενίδης Αδάμ

Παπαρήγας Δημήτρης

Πλουμπίδης Νίκος

Τιμογιαννάκης Παναγιώτης (δεν πρόκειται για τον Π. Τιμογιαννάκη, ο οποίος πέθανε πριν από αρκετά χρόνια)

Τσιτήλος Γιώργης

Φαρμάκης Κώστας

Χατζήμαλης Κώστας

Από τα υπόλοιπα στελέχη, ένας μεγάλος αριθμός πέρασαν από τα στρατοδικεία, καταδικάστηκαν σε θάνατο, οι θανατικές ποινές δεν εκτελέστηκαν μετά από κρατικές νομικές ρυθμίσεις και κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης, όμως, έμειναν στις φυλακές από 10 - 15 χρόνια.

Οι άλλοι, με εξαίρεση τους Δ. Γληνό και Γ. Σιάντο, που πέθαναν το 1943 και το 1947, αντίστοιχα, έζησαν και έδρασαν ολόκληρη τη ζωή τους ή μέχρι τα γεράματα, στις σοσιαλιστικές χώρες ως πολιτικοί πρόσφυγες. Ενας αριθμός στελεχών επαναπατρίστηκαν.

Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί και ένα ακόμα γεγονός: Από τους παραπάνω 72, ο μεγαλύτερος αριθμός (πλην πολύ λίγων) πέρασε, πριν τον πόλεμο, απ' όλες τις φυλακές και εξορίες. Αν υπολογιστεί ότι μόνο στη διάρκεια της Μεταξικής δικτατορίας εξορίστηκαν ή φυλακίστηκαν 3 - 4 χρόνια (πολλοί αντέχοντας σε φοβερά βασανιστήρια) και ότι ένας μικρότερος αριθμός είχε και πριν τη Μεταξική δικτατορία διωχτεί, ο συνολικός χρόνος κράτησής τους ξεπερνάει τα 200 χρόνια.

Ισως κάποιος σκεφτεί, ότι αυτό έπρεπε να κάνουν, ότι αυτό επέβαλε η ευθύνη, που ο καθένας και η καθεμιά χωριστά και όλοι μαζί, ως όργανο, είχαν αναλάβει. Πολύ περισσότερο, που το ίδιο έκαναν χιλιάδες άλλοι κομμουνιστές,ακόμα και μη μέλη του ΚΚΕ, που είχαν πολύ μικρότερες ευθύνες μέσα στο Κόμμα και στο λαϊκό κίνημα.

Ετσι είναι. Κι επιπλέον, η ηρωική στάση τους δεν απαλλάσσει και από τις πολιτικές ευθύνες, στο μέτρο που ο καθένας τις έχει. Και πάντως η ΚΕ, ως όργανο, αναμφισβήτητα έχει και μάλιστα πολλές.

Ωστόσο, αν χρειάζεται να σταθεί κανείς σε όσα παραπάνω αναφέρθηκαν, και μάλιστα να τα υπογραμμίζει, είναι γιατί έχουν σημαντική πολιτική και ιδεολογική σημασία. Είναι, γιατί τα καθοδηγητικά όργανα των χρόνων 1941 - 1949 έχουν δεχτεί, από διάφορες πλευρές, μια ιδιοτελή και προκατειλημμένη επίθεση, που δεν έχει στόχο την εξαγωγή διδαγμάτων από τα θετικά και τα αρνητικά της δράσης τους, αλλά υπηρετεί άλλους σκοπούς.

α) Επιχειρείται ένας τεχνητός διαχωρισμός ανάμεσα στην ηγεσία και στη "βάση". Από τη μια, είναι η ...σκάρτη καθοδήγηση και, από την άλλη, τα αγνά κομματικά μέλη και άλλα στελέχη, καθώς και οι χιλιάδες μη οργανωμένοι αγωνιστές!

Αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι μόνο θεωρητικά λαθεμένος. Βρίσκεται και έξω από την ιστορική πραγματικότητα. Την αντιστρέφει, είτε γίνεται συνειδητά, είτε όχι. Γιατί, όταν περίπου το 30% των μελών του καθοδηγητικού οργάνου δολοφονείται, δε χρειάζεται μεγαλύτερη απόδειξη ότι αυτό το όργανο, όχι μόνο είναι ταυτισμένο με την πορεία του λαϊκού κινήματος, αλλά και δίνει το παράδειγμα για αγώνα μέχρι θανάτου, αν χρειαστεί, ως όφειλε να κάνει.

β) Η ΚΕ του ΚΚΕ, ιδιαίτερα εκείνη που διαμορφώθηκε μετά την εισβολή των Γερμανών, ανέλαβε να καθοδηγήσει έναν φοβερά δύσκολο αγώνα, με ένα Κόμμα 2.000 μελών, το οποίο μέσα σε τρία χρόνια έφτασε να αριθμεί 435.000 κομματικά μέλη και πάνω από 1.500.000 μέλη και άλλων οργανώσεων (ΕΑΜ - ΕΠΟΝ κλπ.). Αυτόν το γιγάντιο αγώνα δεν μπόρεσε να τον φέρει σε αίσια για το λαό έκβαση. Δεν μπόρεσε, εξαιτίας σοβαρών λαθών που διέπραξε. Που δε σημαίνει, ωστόσο, ότι, αν δεν τα διέπραττε, ο αγώνας θα είχε θετική έκβαση οπωσδήποτε. Είχε μόνο πολλές πιθανότητες νίκης, ενώ, με τη γραμμή που ακολουθήθηκε, δεν είχε καμιά πιθανότητα.

Επομένως, εκείνη η ΚΕ αποδείχτηκε ανεπαρκής. Το γιατί, είναι ένα μεγάλο θέμα, αρκετό ν' αποτελέσει από μόνο του αντικείμενο ειδικής μελέτης. Πάντως, η εξήγησή του κάθε άλλο παρά βρίσκεται σ' εκείνην που προσπαθούν να δώσουν όσοι απαρνήθηκαν το μαρξισμό - λενινισμό. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει. Οι παραβιάσεις αυτής της θεωρίας, χονδροειδείς σε πολλές περιπτώσεις, "τιμώρησαν"...

γ) Η δημοκρατική σχέση καθοδήγησης και "βάσης" είναι θεμελιακής σημασίας ζήτημα, αλλά δε λύνεται ούτε με "δημοκρατικές διακηρύξεις" και όρκους πίστης στη δημοκρατία, ούτε, βέβαια, με την αποθέωση και απόπειρα εφαρμογής εκείνης της μικροαστικής αντίληψης περί δημοκρατίας, που κάνει την τελευταία μια αναρχική καρικατούρα. Και βέβαια, δεν αντιμετωπίζεται με σημερινές, εξ αποστάσεως και εκ του ασφαλούς, επισημάνσεις, που παραγνωρίζουν τις κάθε φορά συνθήκες, ειδικά τις συνθήκες της περιόδου 1941 - 1949. Τότε, που και τα ραντεβού κλείνονταν παράνομα και η συλλογική δουλιά φάνταζε και ήταν ουτοπία.

Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει ότι δικαιολογούνται τα πάντα. Αλλά και η παραγνώρισή του δεν είναι αντίστοιχη με την αμερόληπτη ιστορική έρευνα.

Γι' αυτό και ξεχωρίζουμε εκείνους τους "συγγραφείς", που βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία, από τους ερευνητές συγγραφείς (όπως οι Διον. Χαριτόπουλος, Δ. Καραθάνος, Π. Βερνάρδος, Γ. Λεονταρίτης, Δ. Χαραλάμπης κ.ά.), που τα έργα τους είναι προϊόν μελέτης και, κατά κανόνα, τεκμηρίωσης των ιστορικών γεγονότων, έστω κι αν μπορεί να μη συμφωνούμε μαζί τους σε λιγότερα ή περισσότερα θέματα. Σε τελευταία ανάλυση, κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να εκτιμά τα ιστορικά γεγονότα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τα αναλύει ή τα εξηγεί το ΚΚΕ. Ωστόσο, είναι τελείως διαφορετικό αυτό, από εκείνο που συμβαίνει με όσους δρουν συνειδητά, για να πλήξουν το ΚΚΕ.

Εκείνοι που δε βρίσκουν πολλά λόγια να πουν - για την ακρίβεια, δε λένε κουβέντα - είναι οι διάφοροι, τύπου Φαράκου. Ο οποίος, στο βιβλίο του για τον Αρη, αναφέρει άπειρες φορές "τη στάση της ηγεσίας", μόνο όταν πρόκειται να της προσάψει ευθύνες, ακόμη και για τις 7 πληγές του Φαραώ, που λέει ο λόγος...

Καλό είναι, ωστόσο, να θυμάται κάπου - κάπου ότι αυτή η ΚΕ του 1941 - 1949 μπορεί να έκανε λάθη - και σοβαρά λάθη - αλλά δεν πέρασε με το μέρος του ταξικού εχθρού, όπως έκανε ο ίδιος, ανεξάρτητα, λέμε και πάλι, από το τι έκαναν μια σειρά μέλη της μετά το 1949 και τι πορεία τράβηξαν. Γι' αυτό, ας μην προσπαθεί να παρουσιάσει την αποστασία του ως έκφραση του "μεγάλου όχι". Αυτό το όχι το βροντοφώναξαν άλλοι και, μάλιστα, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Μάκης ΜΑΪΛΗΣ

* Ο αριθμός αναφέρεται κατά προσέγγιση, επειδή είναι πιθανό να απουσιάζουν ονόματα μελών της "Παλιάς Κεντρικής Επιτροπής", που δρούσε επί Μεταξά και σε συνέχεια ενσωματώθηκαν στην ανασυγκροτημένη ΚΕ του 1941. Ελπίζουμε ότι και με τη βοήθεια αναγνωστών, αλλά και με τη συνέχιση της έρευνας, θα βρεθούν και τα πιθανά μη αναφερόμενα πρόσωπα.

Κι αν, βέβαια, όλα αυτά λεγόντουσαν - ή και λέγονται - από καλοπροαίρετους ανθρώπους, οι οποίοι όντως ενδιαφέρονται για την ιστορική έρευνα. Αν λεγόντουσαν - ή και λέγονται - από εκείνους που πιστεύουν ειλικρινά, δίχως ιδιοτέλεια, ότι ζούμε σε μια ουσιαστική δημοκρατία, όπου ο λαός είναι κυρίαρχος. Αν λεγόντουσαν απ' όλους τους παραπάνω, θα μας ήταν κατανοητό. Γιατί με αυτούς τους ανθρώπους μπορείς να συζητήσεις, έστω και αν δεν πείσεις, έστω κι αν δε σε πείσουν. Πάντως, όπως και να είναι, γνωρίζεις ότι συζητάς με άτομα καλών προθέσεων. Και τέτοια άτομα υπάρχουν πολλά, με πραγματικό ενδιαφέρον.

Οταν, όμως, οι χαρακτηρισμοί περί "αντιδημοκρατικού ΚΚΕ", περί "αδιαφάνειας" κλπ., προέρχονται από τον Φαράκο και τους ομοίους του. Οταν προέρχονται από τον εκδότη του οίκου "Ελληνικά Γράμματα", τότε δεν ηχούν ως καλοπροαίρετη κριτική. Ηχούν ως πρόκληση. Το ίδιο και όταν γράφονται από ορισμένους αρθρογράφους στην "Αυγή" ή όταν μεταδίδονται από τη "Νέα Ελληνική Τηλεόραση" (ΝΕΤ), δηλαδή διατεταγμένα, και με σαφείς στόχους, κάθε άλλο παρά δημοκρατικούς. Ηχούν ως πρόκληση, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από πρώην, από ανανήψαντες σε μια νύχτα, που δε διστάζουν μπροστά σε τίποτα, που πέρασαν με το μέρος του ταξικού αντίπαλου.

Γιατί υπογραμμίζουμε τα παραπάνω; Τα υπογραμμίζουμε για τους εξής λόγους:

α) Επειδή οι διάφοροι καλοθελητές ουδέποτε έκαναν τον παραμικρό θόρυβο για ν' απαιτήσουν τη δημοσίευση των Αρχείων της ΝΔ, της ΕΡΕ, της "Ενωσης Κέντρου", των Βενιζέλων, του Λαϊκού Κόμματος, των υπουργείων Δημόσιας Τάξης και Εσωτερικών, της Κρατικής Ασφάλειας, της ΚΥΠ, των Μανιαδάκηδων, του"φακέλου της Κύπρου" και όλων των δημίων του ελληνικού λαού.Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Φαράκος, στις περιοδείες του από κανάλι σε κανάλι, δε βρήκε ούτε λέξη να πει για όλα αυτά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε μία γραμμή δε γράφτηκε γι' αυτά, από τις εφημερίδες που φωνασκούν για τον ...αντιδημοκρατισμό του ΚΚΕ! Δεν το κάνουν, γιατί δε θέλουν ή δε θέλουν να πιέσουν να βγουν στο φως τα εγκλήματα, οι ίντριγκες, οι μηχανορραφίες, οι προδοσίες της αστικής τάξης! Δεν το κάνουν, επειδή δεν ενδιαφέρονται για την ιστορική έρευνα.

Αυτό αποδείχνεται και από τις αναλύσεις τους. Αποδείχνεται από το γεγονός ότι την 80χρονη ηρωική πορεία του ΚΚΕ την παρουσιάζουν ως πορεία ενός κόμματος λαθών! Η ουσία της σκέψης και των απόψεών τους είναι η ίδια με την έκφραση του Γ. Παπανδρέου: "Το ΚΚΕ είναι το κόμμα της προδοσίας και του εγκλήματος"! Η: "Το ΚΚΕ είναι το κόμμα των λαθών, των εγκλημάτων, της αδιαφορίας για τον άνθρωπο και Κρόνος που τρώει τα παιδιά του", όπως ισχυρίζεται ο Φαράκος, που, ωστόσο, όσο ήταν στο ΚΚΕ, δεν ήξερε (!) τι γινόταν! Και βέβαια, πώς να το ξέρει, αφού, αυτά που υποστηρίζει, απλώς δε συνέβαιναν;

β) Προκαλούν, επειδή δεν παρουσιάζουν την ιστορία ολόπλευρα, αλλά αποσπασματικά, με μονομέρεια και με διαστρεβλωτικό τρόπο. Λόγου χάρη, δεν παρουσιάζουν τις συγκεκριμένες συνθήκες της κάθε περιόδου, π.χ. του 1940 - 1950, τη στάση της κάθε πολιτικής δύναμης, το ρόλο της σε κρίσιμα ζητήματα, τη συμβολή του ΚΚΕ - και μέσα σ' αυτό το πλαίσιο να κάνουν και κριτική στο ΚΚΕ. Οχι! Κάνουν το αντίθετο. Σβήνουν από το χάρτη όλα τα άλλα, πιάνουν λάθη του ΚΚΕ ή και αδυναμίες του, τα απολυτοποιούν, τα αποσπούν από το σύνολο των εξελίξεων και παρουσιάζουν αυτή την καρικατούρα τους ως το πρόσωπο του ΚΚΕ!

Και την ίδια στιγμή ρωτάνε το ΚΚΕ, αν φοβάται να ομολογήσει τα λάθη του!! Λες και υπάρχει έστω και ένα άλλο κόμμα, που να έχει κάνει δημόσια τοποθέτηση για τα λάθη του! Λες και δεν υπάρχουν αστοί πολιτικοί ή δεν υπήρξαν κόμματα που βαρύνονται με ανομολόγητα εγκλήματα. Λες και οι Ευρωπαίοι εταίροι του ΣΥΝ, του ΠΑΣΟΚ και των άλλων κομμάτων δεν έχουν χύσει ποτάμια το αίμα των λαών, προκειμένου να εδραιώσουν την καπιταλιστική κυριαρχία τους, δίχως ποτέ (εννοείται) να ομολογήσουν τίποτα, εκτός από ένα: Οτι αγωνίζονται για την ...ειρήνη, τη ...δημοκρατία και την ...ευημερία των λαών!!

Το ΚΚΕ, όχι μόνο δε φοβάται την κριτική, αλλά την επιζητεί. Εκείνο που απορρίπτει και αντιπαλεύει, είναι ο αντικομμουνισμός. Είτε πρόκειται για τον ανοιχτό και απροσχημάτιστο, είτε για εκείνον που πάει να καλυφθεί πίσω από την ανάγκη για ...κριτική.

γ) Προκαλούν, επειδή κάνουν πως δε γνωρίζουν ότι το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που έχει δημοσιεύσει σε τόμους τις αποφάσεις του ΠΓ, της ΚΕ, των Συνεδρίων του, των Πανελλαδικών Συνδιασκέψεων και άλλων κομματικών οργάνων. (Κάνουν πως δε γνωρίζουν ότι σε 8 τόμους, 5.500 σελίδων, έχουν δημοσιοποιηθεί τα παραπάνω, που καλύπτουν την περίοδο από το 1918 - 1961, ενώ ετοιμάζονται κι άλλοι τόμοι για τα επόμενα χρόνια). Για να μην αναφερθούμε αναλυτικά στα χρόνια 1974 - 1997, διάστημα στο οποίο δεν υπάρχει κομματικό ντοκουμέντο, που να μην κυκλοφόρησε πλατιά μέσω "Ριζοσπάστη" - ΚΟΜΕΠ - ειδικών φυλλαδίων.Και προκαλούν περισσότερο, από τη στιγμή που καλύπτουν τα ΝΑΤΟικά σχέδια, το Μάαστριχτ, τη "Λευκή Βίβλο", για να μην μαθαίνει ο λαός το περιεχόμενό τους, ενώ ταυτόχρονα εγκαλούν το ΚΚΕ για ...αδιαφάνεια!

δ) Επειδή παρουσιάζουν ως πρότυπο διαφανούς πράξης και ως υπόδειγμα, τα αρχεία του ΑΣΚΙ. Αρχεία κλεμμένα από το ΚΚΕ, Αρχεία που ανήκουν στο ΚΚΕ, και τα οποία οι κάτοχοί τους διαχειρίζονται κατά το δοκούν, επιλεκτικά, δίνοντας όποια κείμενα κρίνουν, σε όποιους ερευνητές θέλουν οι ίδιοι να δώσουν και έχοντας το Αρχείο ενταγμένο στις σκοπιμότητές τους.

ε) Και, βέβαια, προσβάλλουν ευθέως τους κομμουνιστές, προσβάλλουν τις χιλιάδες των απλών ανθρώπων, που έδωσαν την ψυχή τους για να σωθεί το Αρχείο του ΚΚΕ από τις λάσπες. Προσβάλλουν τις πολλές χιλιάδες των εργαζομένων, που συνεισέφεραν από το υστέρημά τους, για να σωθεί το Αρχείο του ΚΚΕ από την καταστροφή που το απείλησε, για να μπορέσει σε συνέχεια να ταξινομηθεί, να καταγραφεί, να μηχανογραφηθεί και να φωτογραφηθεί. Πράγματα, δηλαδή, που θα απαιτήσουν χρόνια και τεράστια χρηματικά ποσά.

Μια διαδικασία βασανιστική, αφού το πρώτο πρόχειρο πλύσιμο, για να φύγουν οι λάσπες, συνοδεύεται με το "πέρασμα" σελίδας - σελίδας σε ειδικό υγρό καταστροφής των μυκήτων. Μια διαδικασία, που αφορά εκατομμύρια σελίδες. Και πολλά άλλα απαραίτητα.

Δικαιολογημένη η "πρότασή" του και πέρα για πέρα εξηγήσιμη. Ο άνθρωπος που απαρνήθηκε κάθε αξία του κομμουνιστικού κινήματος, δεν μπορούσε παρά: α) Να θεωρεί το αστικό κράτος φιλική δύναμη προς την εργατική τάξη και το κόμμα της! β) Να μη διακρίνει πως αυτό το κράτος ...δεν ενδιαφέρεται ούτε τα δικά του Αρχεία να διαφυλάξει (πολλοί συζητούν ότι ορισμένοι έχουν λεηλατήσει κρίσιμα έγγραφά του). Που, όμως, ενδιαφέρεται απόλυτα να κρύβει τα "επίμαχα" Αρχεία του, ιδιαίτερα αυτά που αποδείχνουν το ρόλο του σε βάρος του λαϊκού κινήματος και του ΚΚΕ.

Σ' αυτό το κράτος, που έχει το ΚΚΕ υπ' αριθμόν ένα εχθρό του (και από την πλευρά του καλά κάνει), σ' αυτό το κράτος, καλεί ο Φαράκος το ΚΚΕ να παραδώσει το Αρχείο του!

Το ΚΚΕ δεν απολογείται, δε δίνει λογαριασμό στην άρχουσα τάξη, στις κομματικές ηγεσίες των εκφραστών της ή στην ΕΕ. Πολύ περισσότερο, δεν απολογείται στον κάθε αποστάτη.

Σ' αυτούς, λέει ότι θα αξιοποιήσει το Αρχείο του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε και η ιστορική έρευνα να εξυπηρετείται με πληρότητα, με αντικειμενικότητα και σύμφωνα με κανόνες δεοντολογίας που πρέπει να διέπουν ένα κομματικό Αρχείο.

Ομως, το ΚΚΕ δεν πρόκειται να παραδώσει το Αρχείο του βορά στους αντιπάλους του, που το μόνο που τους ενδιαφέρει - το λέμε και πάλι - είναι ο πόλεμος κατά του ΚΚΕ και όχι η ιστορική έρευνα.

Γ. Ρ.